Search Results for "Zbrodnia i kara"
Wygrywać jest rzeczą ludzką… Na podstawie wybranych utworów literackich oceń postępowanie bohaterów literackich odnoszących zwycięstwo. Komentarz: W takim ujęciu temat pojawia się dość rzadko. Dość silnie wiąże się jednak z takimi motywami, jak sukces i kariera, które lubią gościć na maturach. Nie jest najłatwiejszy – problemem może stać się odpowiedni dobór tekstów. Z całą pewnością dobrze więc we wstępie zastanowić się, co właściwie można uznać za zwycięstwo – i to pomyśleć w sposób ukierunkowany, w odniesieniu
„Łatwiej przeniknąć świat niż samego siebie” (Carl Gustav Jung). Przedstaw portrety bohaterów literackich, którzy w trudnych sytuacjach odkrywali mikrokosmos swojej psychiki. Komentarz: Temat tylko z pozoru wygląda na trudny. Wiadomo – nazwisko Junga w połączeniu z „mikrokosmosem psychiki” musi zrobić wrażenie. Ale czym tak naprawdę jest to „odkrywanie mikrokosmosu psychiki”? To słowo-wytrych, którym można określić dokładnie każdą refleksję nad samym sobą i wewnętrznymi przemianami. Po przełożeniu na prostszy język temat brzmi: „Przedstaw bohaterów, którzy
Życie to nie teatr. Rozważ tezę i zaprezentuj swój sąd na jej temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich. Komentarz: Temat tym razem dość wieloznaczny, odnoszący się do filozoficzno-poetyckiego motywu teatrum mundi. Jeżeli zrozumiemy go dosłownie, może być pewien problem z doborem tekstów. Jeżeli nazbyt luźno – możemy zostać oskarżeni o rozminięcie się z tematem, co grozi nawet oceną niedostateczną. We wstępie więc musimy dość jasno ustosunkować się do tematu, wyjaśnić, jak zamierzamy
„Kiedy zło tryumfuje, dobro się utaja, gdy dobro się objawia, zło czeka w ukryciu” – Wisława Szymborska. Omów wybrane literackie obrazy walki dobra ze złem, jednocześnie czyniąc odniesienia do sytuacji człowieka we współczesnym świecie. Komentarz: Generalna zasada jest taka, że jeśli w temacie pracy pojawia się cytat, to musisz się do niego jakoś ustosunkować (zgodzić się albo nie), a czasami wyjaśnić, jeśli jest nazbyt metaforyczny. Opcja pierwsza to próba dyskusji
Czym dla bohaterów literackich różnych epok jest pamięć o życiowych doświadczeniach – darem, brzemieniem, przekleństwem…? Komentarz: Osią konstrukcyjną pracy możesz uczynić życiowe doświadczenia w ujęciu ogólnym (dobre i złe), albo skupić się na przeżyciach o charakterze traumatycznym. Zadanie niełatwe. Łatwo pobłądzić i zacząć analizować motywy autobiograficzne w literaturze powojennej. Niesłusznie utożsamiając bohatera z autorem. Nie ograniczaj się absolutnie tylko do jednej epoki literackiej. Strategie realizacji tematu: Możliwość I: Spróbuj wyjść z tezą, że gdyby możliwym było
Idealizm życiowy – pomaga czy przeszkadza w osiąganiu zamierzonych celów? Komentarz: Banał, aż bije po oczach! Przy takich pytaniach odpowiedź będzie zawsze niejednoznaczna. Najlepsza forma – to rozprawka. Myśl pierwsza to konfrontacja idealisty z realistą pod kątem osiągniętej pozycji (zawodowej, społecznej, życiowej). Myśl druga to przedstawienie zdrowego rozsądku jako najlepszej formy realizacji idei. Temat ten jest związany z pytaniem, czy karierowicz może być idealistą? Takie ujęcie też może być jednym z wariantów realizacji.
Człowiek przez całe życie musi dokonywać wyborów – omów zagadnienie na kontrastowo wybranych sytuacjach z biografii bohaterów literatury. Komentarz: Temat dość sztampowy – zawiera jednak pewien formalny haczyk zawarty w słowie „kontrastowo”. Brzmi to odrobinę wieloznacznie, wiadomo jednak, że bohaterowie literaccy przywoływani w pracy muszą mieć bardzo różne doświadczenia związane z życiowymi wyborami. Sama teza oczywiście jest niemal przysłowiem – warto jednak zauważyć, że można ją rozpatrywać na dwóch poziomach – wyższym: poważnych
Dlaczego to ważny temat w literaturze ? Errare humanum est. Błądzić – rzecz ludzka. Ten motyw pojawia się w literaturze od czasów najdawniejszych. Pierwszy ludzki błąd? Pewnie już w raju, kiedy Ewa zerwała zakazany owoc. Życie ludzkie często bywa porównywane do labiryntu – trzeba wybierać drogi, wartości, postawy. Każdy wybór niesie ze sobą prawdopodobieństwo pomyłki. Można pójść nie tą ścieżką czy poświęcić życie nie tej wartości. Błąd to także naruszenie
Co jest w człowieku? Szkic do duchowego portretu ludzi końca XIX i XX wieku inspirowany literaturą i filmem. Podobne sformułowania tematu: „Co jest w człowieku? Odpowiedz na pytanie, odwołując się do znanych ci utworów literatury współczesnej”. „Człowiek jest zdumiewający, ale arcydziełem nie jest (Joseph Conrad). Rozważania o złożoności natury ludzkiej na podstawie wybranych utworów”. „Człowiek jest zdumiewający… Jakie prawdy o człowieku, ważne dla współczesnego czytelnika odkrywa literatura?” „Człowiek jest zdumiewający…
Autor William Szekspir (1546-1616), najwybitniejszy przedstawiciel teatru epoki elżbietańskiej i jeden z największych, najbardziej liczących się dramaturgów wszech czasów. Był związany z trupą Słudzy Lorda Szambelana i teatrem The Globe. W Anglii uważany jest za jednego z największych poetów epoki – jest autorem ponad stu sonetów i pięciu poematów. Świadomie łamał zasady dramatu antycznego, np. naruszając zasadę decorum, mieszając liryzm z wisielczym humorem, wprowadzając postacie fantastyczne i bohaterów niskiego pochodzenia. Jego najbardziej znane tragedie nazywane są tragediami namiętności (np.
Za początek modernizmu w Europie przyjmuje się wydanie Kwiatów zła Baudelaire’a w 1857 roku we Francji. Zbiór poezji wywołał wielki skandal, zarówno literacki, jak i obyczajowy. Baudelaire zaprzeczył w nim obowiązującym normom artystycznym i moralnym. Ukazywał najtrudniejsze problemy egzystencji, jej absurd i brzydotę, pokazując ludzkie życie przez pryzmat katastrofy, do której, zdaniem autora, ludzkość nieustannie zmierza. A wszystko to uczynił, posługując się dodatkowo ekspresyjnymi sformułowaniami i obrazami, na które publiczność
Co koniecznie trzeba pamiętać z ogólnych założeń nowej epoki – w Europie zwanej realizmem, w Polsce pozytywizmem? Nowy, potężny kierunek, który wkrótce ogarnie cały kontynent, a w Polsce przyjmie postać pozytywizmu, to realizm. Za jego początek uznaje się mniej więcej połowę wieku – rok 1850 (w Polsce jeszcze romantyzm). Rozkwit literatury realistycznej przypada na drugą połowę XIX wieku. Dzięki niej możemy poznać prawdę o stuleciu wojen, powstań, rewolucji – PRAWDĘ
Lalka Bolesława Prusa. Doktor Szuman mówił: „Stopiło się w nim dwu ludzi: romantyk sprzed roku sześćdziesiątego i pozytywista z siedemdziesiątego. (…) Tacy ludzie jak on albo wszystko naginają do siebie, albo trafiwszy na wielką przeszkodę rozbijają sobie łeb o nią”. Właśnie. Co się stało z Wokulskim: nagiął czy rozbił sobie łeb? Tło epoki Lalka ukazywała się w odcinkach w warszawskim „Kurierze Codziennym” (1887-1889; wydanie książkowe: 1890) w zaborze rosyjskim w czasach popowstaniowych, a więc w okresie
Jak zostać „wziętym” literatem? Najlepiej chyba skorzystać z pomocy klasyków, którzy nierzadko bardzo chętnie komentowali własną i cudzą pracę pisarską, ujawniali tajemnice warsztatu. Najwybitniejszym dziełem w tym zakresie jest „Alchemia słowa” Jana Parandowskiego. W przedmowie autor wspomina, że zabiegał o stworzenie szkoły Sztuki Pisarskiej. Pragnął dopomóc młodym, którzy próbowali stawiać pierwsze kroki w zawodzie pisarza. „Zawodzie”? Jest to więc sztuka wyuczalna czy nieodgadniony talent? Muzycy po kilka, a najczęściej po
Część pierwsza Tym razem – jest podzielona na trzy etapy. I. Twoje pierwsze zadanie brzmi następująco: ułóż w odpowiedniej kolejności zdania z fragmentu (A), by utworzyły logiczną, spójną całość. A oto zdania: (5p.) 1. Planowali przecież tę wyprawę od dawna, a dzień dzisiejszy wydawał się do tego celu wyjątkowo odpowiedni. 2. Pomyślałem, że Rysiek i Maciek pewnie wyruszyli już na łyżwy. 3. Po nocnej wichurze nie pozostało już ani śladu.
Praca Henryk Sienkiewicz, Szkice węglem (postulat pracy u podstaw); Bolesław Prus, Lalka (postulat pracy organicznej); Eliza Orzeszkowa, Marta (temat pracy kobiet); Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem (główna idea utworu); Bolesław Prus, Emancypantki (zagadnienie pracy kobiet). Najważniejszym utworem dowodzącym wartości pracy niechybnie jest Nad Niemnem. Tam bohaterowie, którzy żyją z pracy swoich rąk (Bohatyrowicze), są szczęśliwi, zdrowi i piękni. Próżniacy (Różyc, Kirło, Emilia) – przeciwnie: skwaszeni, brzydcy, chorzy. Praca u podstaw – to postulat ściśle związany
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Bolesław Prus, Lalka Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem – fragmenty Eliza Orzeszkowa, Gloria victis Maria Konopnicka, Mendel Gdański Bolesław Prus, Kamizelka Henryk Sienkiewicz, Potop Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara Wymagania egzaminacyjne: Motywy literackie i kulturowe realizmu i pozytywizmu Realizm jako metoda twórcza, odmiany Ideologia pozytywizmu Znajomość wskazanych lektur Najważniejsze pojęcia: Realizm, pozytywizm, pozytywizm filozoficzny, pozytywizm warszawski, scjentyzm, organicyzm, ewolucjonizm, narracja auktorialna, metoda milieu, powieść tendencyjna, nowela Poziom rozszerzony
Europa, pierwsza połowa XIX wieku. W Polsce kwitnie romantyzm, a w Europie już gaśnie. Rodzi się nowy, potężny kierunek, który wkrótce ogarnie cały kontynent, a w Polsce przyjmie postać pozytywizmu. To realizm. Za jego początek uznaje się mniej więcej połowę wieku – rok 1850. Wprawdzie wielkie dzieła realistów, na przykład Balzaka, pojawiły się już wcześniej, ale na przykład artykuł programowy malarza Gustave’a Courbeta pt. Realizm, o realizmie w malarstwie, opublikowano w roku 1855. Rozkwit literatury realistycznej przypada
Dziś trudno uwierzyć, że aż do romantyzmu powieści nie uważano za gatunek artystyczny. Dlaczego tak było? Otóż od początku istnienia tego gatunku dostrzegano jego szczególną zdolność do przekazywania wiedzy o człowieku. Już powieści osiemnastowieczne podejmowały tematy dotąd pomijane przez literaturę – opisywały współczesność z całą jej różnorodnością i z perspektywy rozmaitych, także niskich warstw społecznych. Miała więc powieść służyć celom poznawczym, a tej funkcji – którą odziedziczyła po swoich poprzednikach: pamiętnikach, opisach podróży, publicystyce
Autor Honoriusz Balzak (1799-1850), francuski pisarz, jeden z najpłodniejszych powieściopisarzy w historii literatury. Wychowany został na prowincji, studiował prawo w Paryżu. Początkowo wydawał pod pseudonimem powieści w duchu sentymentalno-awanturniczego romantyzmu. Od 1829 roku pisał pod własnym nazwiskiem powieści zaliczane do zbioru Komedia ludzka, dzielące się na kategorie: „studia obyczajów”, „studia filozoficzne”, „studia analityczne”, gdzie ukazał panoramę społeczeństwa francuskiego. W 1850 roku ożenił się z Eweliną Hańską. Epoka Realizm – utwór jest klasycznym przykładem realizacji poetyki wczesnego
