Search Results for "Cierpienia młodego Wertera"

Kartkówka z romantyzmu

1. Co to jest irracjonalizm? Podaj przykład utworu, w którym jest on obecny i uzasadnij krótko swój sąd. Irracjonalizm – w teorii poznania jest to pogląd odrzucający rozum i doświadczenie jako najlepsze narzędzia poznania (tak sądzili przecież oświeceniowi myśliciele!). Irracjonalizm przeciwstawiał się racjonalnemu poznawaniu rzeczywistości. Zdaniem irracjonalistów należało poznawać świat wykorzystując intuicję, serce, przeczucia, instynkt. Przykładem utworu, który żartobliwie można nazwać manifestem irracjonalizmu, jest Romantyczność Adama Mickiewicza. Tam „szkiełko i oko” starego mędrca zostaje przeciwstawione

Lektury epoki romantyzmu

Cierpienia młodego Wertera – Johann Wolfgang Goethe Powieść w listach Temat miłość romantyczna, nie akceptowana przez świat, prowadząca do samobójstwa; bunt i cierpienie wrażliwej jednostki jaką jest Werter; weltschmerz (ból świata, choroba wieku) trapiąca młodych epoki. Co jest ważne: Utwór ukazał się w 1774 roku. Wzbudził ogromne zainteresowanie, wręcz skandal, stał się Biblią romantyków – zapoczątkował nowa epokę. Goethe ukazał zupełnie nowy rodzaj miłości, nowy rodzaj bohatera – wrażliwego, czułego, cierpiącego na

Oświeceniowa Europa

Co jest ważne? Znajdujemy się u progu współczesnego świata. W tym stuleciu miało miejsce kilka kluczowych dla Europy zdarzeń – i  w dziedzinie  historii jak i myśli czy nauki. Wówczas ukształtował się współczesny sposób myślenia, powstały potęgi państwowe.  Człowiek oświecenia uwierzył we własne siły. Chce zbudować świat szczęścia i rozumu tu i teraz, na ziemi, za życia wierzyć w cywilizację, chce używać rozumu, ale i korzystać z rozrywek. Główny nurt –

Przegląd epok literackich

Biblia Powstawała przez wiele stuleci – od XIII wieku p.n.e. (Stary Testament) aż do I wieku n.e. (Nowy Testament). Napisana została w języku hebrajskim, greckim i aramejskim (tym ostatnim językiem mówił zapewne Jezus). Wersję katolicką stanowi 46 ksiąg Starego Testamentu i 27 Nowego Testamentu, ale warto wiedzieć, że Biblia jest podstawą różnych religii i występuje w różnych wersjach, istnieją bowiem jeszcze inne księgi o tematyce biblijnej (apokryfy), nieuznawane przez Kościół

Ważni (typowi) bohaterowie literaccy

Hiob – mąż sprawiedliwy i bardzo pobożny, poddany przez Boga (i to, jak się zdaje, za namową szatana) straszliwej próbie: zostały mu odebrane bogactwa, uśmiercone jego dzieci, on sam zaś choruje na trąd. Mimo to Hiob nie poddał się – i wytrwał w wierze. Postać różnie interpretowana: jako symbol niezachwianej wiary albo moralnego zwycięstwa człowieka nad przeciwnościami losu (a nawet nad Bogiem). Kain i Abel to dwaj bracia, z których pierwszy zabił drugiego. Bóg ukarał

Cierpienie – motyw literacki (według epok literackich)

Pytanie o sens cierpienia To kwestia podstawowa, która – począwszy od Hioba – aktualna jest aż do dzisiaj. Warto zwrócić uwagę, że chrześcijańska wizja cierpienia daleka jest od traktowania go jak kary za grzechy. Czy jednak rzeczywiście, jak chcieli na przykład średniowieczni autorzy legend o świętych, cierpienie uświęca? Wiele tu miejsca na rozważania osobiste, do których lektury mogą być inspiracją. Cierpienie fizyczne i psychiczne Bohaterowie literaccy cierpią i tak, i tak. Pisząc o cierpieniach fizycznych, przywołamy

Bunt – motyw literacki (według chronologii epok)

Bunt to jedna z ludzkich postaw. Jego podstawą zawsze jest sprzeciw wobec czegoś potężnego, i zwykle towarzyszy mu nadzieja na zwycięstwo. Rozmaite są jednak te potęgi. Można się buntować przeciwko ograniczeniu wolności fizycznej: niewoli, więzieniu, terrorowi, porządkowi społecznemu; duchowej: Bogu, moralności, autorytetom, kulturze; artystycznej – to stały w literaturze motyw walki z ideami poprzedników, opiniami krytyków. Zwycięstwo nie zawsze jest pełne. W eseju filozoficznym pt. Człowiek zbuntowany Albert Camus nazywa jednak bunt momentem, w którym w człowieku

Młodość – literacki motyw (według chronologii epok)

Młodość i dojrzewanie Czas młodości to jednocześnie czas kształtowania się człowieka. Prawdopodobnie nie ma ważniejszego pod tym względem okresu w życiu. To wtedy człowiek zyskuje swoją ostateczną osobowość, nabywa najważniejsze dla siebie wzorce. Wtedy kształtuje się jego świadomość i moralność. Wtedy też ostatecznie wkracza na swoją drogę życiową. Jasne więc jest, że ów czas ludzkiego kształtowania się jest obiektem żywego zainteresowania twórców. Przemiany, które sprawiają, że w końcu powstaje „dorosły człowiek”, stały się tematem

Poezja europejskiego romantyzmu

Romantyzm niemiecki Kto jedzie tak późno wśród nocnej zamieci? To ojciec z dziecięciem jak gdyby wiatr leci. Chłopczynę na ręku piastując najczulej Ogrzewa oddechem, do piersi go tuli. Mój synu, dlaczego twarz kryjesz we dłonie? Czy widzisz, mój ojcze? Król Olszyn w tej stronie. Król Olszyn w koronie, z ogonem jak żmija! To tylko, mój synu, mgła nocna się zwija. Chodź do mnie, chłopczyno, zapraszam najmilej, Pięknymi zabawki będziem się bawili, Chodź na brzeg,

Najważniejsze dzieła i bohaterowie europejskiego romantyzmu

Cierpienia młodego Wertera To powieść w listach Johanna Wolfganga Goethego, niemieckiego prekursora romantyzmu. Opowiada historię wrażliwego młodzieńca, który wyjeżdża na wieś, by oderwać się od zgnilizny miejskiego życia. Tam poznaje Lottę, narzeczoną Alberta. Jesteśmy świadkami rozwoju burzliwego uczucia. Listy, podarunki, spotkania w pięknych krajobrazach – to rekwizyty i schemat romantycznego romansu. Niestety, nie jest w stanie przezwyciężyć konwenansów. Wybiera samobójstwo z miłości. Powieść stała się biblią romantyków. Wykreowała nowy, romantyczny typ bohatera, a nawet pewien model

Sylwetki romantycznych twórców

Niemcy Johann Wolfgang Goethe Prekursor i ojciec europejskiego romantyzmu, choć także twórca epoki klasycznej. Żył w latach 1749-1832. Jego miasto to Weimar; jeszcze dziś można tam zobaczyć dom Goethego i pamiątki po nim. W 1775 roku zaprosił go do Weimaru książę Karol August. Pełnił tam poeta funkcję tajnego radcy, a po nobilitacji (nadaniu szlachectwa) – prezesa Izby Finansów. Później kierował teatrem weimarskim. Uczynił z miasta ośrodek literacki i kulturalny księstwa. Goethe to autorytet epoki. Umierając, miał powiedzieć:

Romantyczna Europa – datownik

Historia 1801 r.: początek panowania Aleksandra I w Rosji. 1802 r.: podpisanie traktatu pokojowego między Anglią a Francją w Amiens. 1804 r.: Napoleon Bonaparte koronowany przez Piusa VII na cesarza Francuzów. 1805 r.: zwycięstwo Anglii nad flotami hiszpańską i francuską pod Trafalgarem; klęska Austriaków i Rosjan w bitwie z Francuzami pod Austerlitz. 1806 r.: zwycięstwo Napoleona nad Prusami pod Jeną i Auerstädt; początek blokady kontynentalnej przeciwko Anglii. 1807 r.: pokój w Tylży – ustanowienie Księstwa Warszawskiego. 1808 r.: Napoleon osadza na tronie hiszpańskim swego brata Józefa;

Oświecenie w Europa – datownik

Historia 1700 r.: początek wielkiej wojny północnej między Rosją i Szwecją. 1701 r.: początek wojny sukcesyjnej hiszpańskiej. 1713 r.: południowe Niderlandy w rękach Habsburgów austriackich. 1713 r.: traktat rosyjsko-turecki w Adrianopolu. 1713 r: Anglia uzyskuje monopol na handel czarnymi niewolnikami. 1714 r.: ostateczny koniec wojny sukcesyjnej – przegrana Hiszpanii, zwycięstwo Anglii. 1719 r.: zniesienie poddaństwa chłopów w Prusach. 1721 r.: car Piotr I po zwycięstwie Rosji nad Szwecją w wielkiej wojnie północnej przybiera tytuł imperatora. 1734 r.: wojna rosyjsko-turecka. 1740-1748 r.: wojna o sukcesję austriacką. 1740 r.:

Wiek XIX – wiek buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów zbuntowanych epoki

Wiek XIX – wiek buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów zbuntowanych epoki. Możliwe sformułowania tematu „Aby istnieć, człowiek musi się buntować”. (Albert Camus). Rozważ tę myśl w kontekście literatury XIX w. Romantyzm – epoka buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów zbuntowanych epoki. Oceń zasadność buntu wybranych bohaterów literatury wieku XIX. . Jak zacząć? Przykład I Spójrz na zjawisko dziewiętnastowiecznego buntu w kontekście historii Europy. Przywołaj główne wydarzenia historyczne tego okresu – takie jak rewolucje

Romeo i Julia jako arcydzieło

Romeo i Julia jako arcydzieło Szekspir powołał do życia jedną z najbardziej znanych w światowej literaturze parę kochanków – Romea i Julię. Opowiedziana przez niego historia zyskała taką popularność, że sam tytuł dramatu od wieków funkcjonuje jak swoiste hasło wywoławcze etosu miłości wielkiej i – mimo wzajemności – nieszczęśliwej, niedozwolonej. Rękę niespełna czternastoletniej Julii Capuleti przyrzeczono arystokracie Parysowi, ale zanim nastąpią zaślubiny, los chce, żeby na balu dziewczyna poznała Romea. Wszyscy znamy dalszy ciąg

Arcydzieła tysiąclecia – jak o nich pisać?

Arcydzieła tysiąclecia – jak o nich pisać? Przykłady tematów „…tuż przed końcem drugiego tysiąclecia, ciągle siebie zapytuję, ile z tego, co się zdarzyło, znalazło się w książkach”. Odpowiedz na to pytanie sformułowane przez Czesława Miłosza, wykorzystując znajomość literatury XX wieku. Jesteś człowiekiem przełomu wieków. W których dziełach literackich szukałbyś inspiracji do dobrego i mądrego życia w nowym stuleciu? Uzasadnij wybór, odwołując się do dwóch, trzech tekstów. Jakie wyobrażenie człowieczeństwa pragniesz przenieść w nowe stulecie? Odwołaj się

Jak pisać o literaturze?

Jak dobierać lektury, kiedy temat pozostawia nam pełną ­swobodę? Jak uzasadniać swój wybór? Moja lektura – kryteria ocen Przegląd tematów tego typu. Wielkich dzieł nie niszczy czas. Jakie kryteria zastosujesz, mierząc wartość utworu literackiego? Uzasadnij, sięgając do trzech najwyżej cenionych przez siebie książek. Czy podzielasz opinię C.K. Norwida: „Czytanie więc sztuką jest”? Przedstaw swoje doświadczenia czytelnicze, przywołując ważne dla siebie utwory. Literatura piękna wzrusza, poucza, bawi… Przywołując własny wykaz lektur,

Młodość w literaturze

Pragnienie wiecznej młodości Wieczna młodość i związana z nią nieśmiertelność – to, co dla greckich bogów było naturalne, dla wielu bohaterów stanowiło niedoścignione marzenie. Mieszkańcy Olimpu zawdzięczali ją spożywaniu nektaru i ambrozji, niedostępnych zwykłym śmiertelnikom. Człowiek towarzyszący mu nieustannie lęk przed śmiercią próbował oswoić, poszukując eliksiru młodości, substancji, która miała mu pomóc zapanować nad przemijaniem. Bogowie greccy dzięki ambrozji i nektarowi uniknęli starzenia się. Faust (w zamian za powtórną młodość sprzedał duszę) Portret Doriana

Romantyczny świat

Zwróć uwagę na trzy zagadnienia związane z romantyczną kulturą, tak ważną w XIX wieku. Są to: ROMANTYCZNA WYOBRAŹNIA ROMANTYCZNY PATRIOTYZM ROMANTYCZNA MIŁOŚĆ   Romantyczna wyobraźnia To romantycy wprowadzają do literatury świat fantazji. Do tej pory o duchach, zjawach, rusałkach i podobnych widmach nie pisano w poważnej literaturze. Owszem, opowiadano sobie w ludowych bajaniach, ale na przykład starsi panowie tworzący klasyczną literaturę w duchu oświecenia uważali to wszystko za zabobon, za skandal i za dziedzinę niegodną pióra. Romantycy –

Pieniądze – motyw literacki

Czyste (uczciwe, pomocne) dane z serca Wdowi grosz – jedna z przypowieści Nowego Testamentu. Ofiarowany w świątyni przez ubogą wdowę jeden grosz miał większą wartość niż datki bogaczy, ponieważ oni oddali niewielką część swojego majątku, ona zaś wszystko, co posiadała. Ofiarowane w dobrym celu Nakaz rezygnacji z majątku i dzielenia się wszystkimi dobrami zawiera Biblia. W Nowym Testamencie Jezus upomina: „Łatwiej przejdzie wielbłąd przez ucho igielne, niż bogacz wejdzie do Królestwa Niebieskiego” (Mt 19, 16-26).