Search Results for "Zbrodnia i kara"

Rodion Raskolnikow – bohater Zbrodni i kary

Rodion Raskolnikow Rodion Romanowicz Raskolnikow to młody człowiek, który przyjechał z prowincji na studia prawnicze do Petersburga. Wkrótce porzuca je, brakuje mu pieniędzy nawet na opłacenie wynajmowanego pokoju, który z racji ciasnoty nazywa trumną. Rodion żyje w nędzy, ale jednocześnie ma świadomość swojej wyjątkowości. Ta sprzeczność jest przyczyną głębokiej frustracji bohatera. Tyle mógłby zrobić, tyle zmienić… Ale nie zrobi i nie zmieni, bo nie ma pieniędzy. W otaczającym go świecie liczy się tylko to, ile

Topos labiryntu. Przedstaw różne ujęcia i funkcje motywu w wybranych utworach.

Topos labiryntu. Przedstaw różne ujęcia i funkcje motywu w wybranych utworach. Labirynt występuje w obrębie wielu kultur na oddalonych od siebie przestrzeniach Europy, Azji, obu Ameryk i wysp Malinezji. Człowiek posługiwał się tym znakiem od czasów cywilizacji megalitu po współczesność (czyli – lekko licząc: ponad cztery tysiące lat!) Rysunek labiryntu można więc zaliczyć do najbardziej rozpowszechnionych wzorów będących wspólnym dziedzictwem ludzkości. To wszystko stanowi o jego charakterze archetypowym (tzn. takim,

Rodzice i dzieci w literaturze realizmu. Zaprezentuj problem na wybranych przykładach.

Rodzice i dzieci w literaturze realizmu. Zaprezentuj problem na wybranych przykładach. Proponowany wstęp I Początkowo temat ten wydał mi się nieciekawy. Rodzice i dzieci? Czy może być coś bardziej nudnego? Kiedy jednak zacząłem przyglądać się bliżej konkretnym dziełom pisarzy realizmu, wyłuskiwać z nich portrety matek i ojców, synów i córek, ze zdumieniem stwierdziłem, że to temat fascynujący! Zdumiała mnie obecność w tych książkach wielu jakże współczesnych problemów  (np. nadopiekuńczej miłości rodziców,

Jak pisali o miłości polscy i europejscy pisarze XIX wieku?

Jak pisali o miłości polscy i europejscy pisarze XIX wieku? Komentarz Miłość to częsty temat i motyw w literaturze, a w związku z tym – równie częsty temat wypracowań domowych i klasowych. Wydawałoby się, że jest to temat… nie do zrealizowania, rzadko bowiem kojarzymy dzieła realistów i pozytywistów z hasłem „miłość” – raczej „praca organiczna”, „praca u podstaw”, „krzywda społeczna”, „nauka”, „utylitaryzm”. Przekonaj się, jak bardzo się myliłeś! Ważne dzieła • Pani Bovary Gustava Flauberta • Zbrodnia i

Kazimiera Iłłakowiczówna – Bóg jest wszędzie

Kazimiera Iłłakowiczówna Bóg jest wszędzie Nie można tego obejść. Bóg jest wszędzie, w każdym dziwnym i strasznym obrzędzie. Wywołuje Go nie tylko modlitw kadzidlany kwiat, ale szubienice i topór i kat. Bóg jest w sędzi, który sądzi krzywo, i w świadku, co przysięga na prawdę fałszywie, nie może nie być. I to mnie przestrasza. Bo jeśli – w świętym Piotrze, to także – w Judaszu; jeśli w Żydzie zamęczonym niewinnie

Leopold Staff – Kowal

Leopold Staff Kowal Całą bezkształtną masę kruszców drogocennych, Które zaległy piersi mej głąb nieodgadłą, Jak wulkan z swych otchłani wyrzucam bezdennych I ciskam ją na twarde, stalowe kowadło. Grzmotem młota w nią walę w radosnej otusze, Bo wykonać mi trzeba dzieło wielkie, pilne, Bo z tych kruszców dla siebie serce wykuć muszę, Serce hartowne, mężne, serce dumne, silne. Lecz gdy ulegniesz, serce, pod młota żelazem; Gdy pękniesz, przeciw ciosom stali

Balladyna na egzaminie

Balladyna na egzaminie Treści związane z lekturą potrzebne do egzaminu Motywy Balladyny Zbrodnia i kara, moralność – mogłyby być tematem przewodnim egzaminu, bo to ważny temat w kulturze ludzkiej w ogóle, ale mało młodzieżowy, trudny. Zapamiętaj! Źródłem etyki – kodeksem wyznaczającym co jest dobre, a co złe jest biblijny Dekalog. Bóg przekazał na kamiennych tablicach Mojżeszowi właściwie wszystko, co potrzebne człowiekowi na ten temat w dziesięciu znanych wszystkim przykazaniach. Biblijny

Spory, waśnie i kłótnie – motyw literacki

Buntowanie się przeciwko zastanemu porządkowi świata jest przywilejem młodych od zawsze. Mówi się, że kłótliwość to nasza cecha narodowa. Literatura opisuje spory polskich szlachciców, którzy z byle powodu sięgali po szabelkę… Ujęć tego tematu może być bardzo wiele. Warto zwrócić uwagę na kłótnie o kształt literatury pomiędzy przedstawicielami pokoleń literackich.   Materiał według zagadnień Spór społeczny Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem ­Mikołaja Reja Ludzie bezdomni Stefana Żeromskiego

Europa w dobie realizmu – datownik

Historia 1862 r.: Bismarck premierem rządu Prus. 1865 r.: zniesienie niewolnictwa w całych Stanach Zjednoczonych. 1866 r.: zwycięstwo Prus w wojnie z Austrią; powstanie zabajkalskie zesłańców. 1867 r.: przekształcenie Austrii w monarchię konstytucyjną. 1870 r.: wojna francusko-pruska; klęska Francji pod Sedanem; ogłoszenie dogmatu o nieomylności papieża w sprawach wiary, zakończenie Soboru Watykańskiego I. 1871 r.: stłumienie powstania Komuny w Paryżu; zjednoczenie Niemiec i ogłoszenie Cesarstwa Niemieckiego. 1877 r.: wojna rosyjsko-turecka, zwana bałkańską lub bułgarską. 1878 r.: pokój rosyjsko-turecki w San Stefano; kongres berliński – przyznanie Austrii ziem Bośni

Typy narratora i narracji

Jedną z charakterystycznych cech epiki jest obecność narratora – osoby wypowiadającej się, tworzącej świat przedstawiony i bohaterów. Pokazuje ona zdarzenia w jakimś porządku czasowym, przedstawia związki między sytuacjami i osobami.   Typy narratora i narracji Narracja przybiera różne postacie: opisu, relacji z wydarzeń, opowiadania unaoczniającego, a sposób jej prowadzenia ma wpływ na kompozycję utworu, a także na dobór środków językowych. W języku utworu narrator może się ujawniać w większym lub mniejszym stopniu. W związku z tym wyróżniamy następujące narracje: narracja autorska

Makbet na maturze

 Autor William Szekspir (1564-1616), angielski poeta, dramaturg, aktor, był też reformatorem teatru. Związany z teatrem The Globe. Dokonania: złamał zasady dramatu antycznego, np. naruszając zasadę decorum, mieszając liryzm z  humorem, wprowadzając postacie fantastyczne i bohaterów niskiego pochodzenia;  jego dzieła zwane są tragediami namiętności (np. Otello – zazdrości, Romeo i Julia – miłości i nienawiści) Głębokie analizy ludzkiej psychiki, których dokonał w swoich dramatach, są wciąż aktualne. Był nowatorem w zakresie

Kto mówi w utworze literackim?

Narrator Liryka Podmiot liryczny – podmiot mówiący w utworze lirycznym, opowiadający o swoich emocjach, przeżyciach i poglądach. Ta fikcyjna osoba nie jest jednak tożsama z autorem, choć często wiąże się z jego doświadczeniami życiowymi. W rozpoznawaniu różnych typów podmiotu lirycznego przydatna jest np. analiza form czasowników i zaimków („ja” czy „my”? – liczba pojedyncza czy mnoga?). Ważne jest też miejsce podmiotu mówiącego w konkretnej sytuacji lirycznej. Podmiot liryczny: Może występować w pierwszej osobie („ja” liryczne), przedstawiając swoje emocje i stany

Człowiek – motyw literacki

Motyw literacki – człowiek Człowiek jest zdumiewający, ale arcydziełem nie jest – zawyrokował Joseph Conrad, angielski pisarz, polskiego pochodzenia. Miał rację. Gdzież nam, zwykłym ludziom, do arcydzieł? Są wprawdzie jednostki wybitne, ale są też potwory, świadczące o jakimś kosmicznym błędzie! Zresztą różne zdarzają się opinie na ten temat: W ludziach więcej rzeczy zasługuje na podziw niż na pogardę – upiera się Albert Camus, inny wielki obrońca etyki w literaturze. Ludzie są słabi,

Modernizm – TEST 1

Sprawdź swoja wiedzę z modernizmu i Młodej Polski. 1. Nowy prąd w literaturze i sztuce rozpoczynający się pod koniec XIX wieku nazywano Młodą Polską, jakie znasz inne nazwy tej epoki? Wymień przynajmniej pięć. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. Romantyzm i Młoda Polska to epoki, które łączy wiele podobieństw. Jakie to podobieństwa? a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. Jakie trzy główne nurty filozoficzne

Wielcy twórcy europejskiego pozytywizmu

W Europie nową epokę po romantyzmie zwie się, ze względu na nurt dominujący w literaturze i sztuce, realizmem, a za umowną datę jej początku uznaje się rok 1850. Pamiętajmy jednak, że Stendhal, ojciec powieści realistycznej, uważany równocześnie za twórcę romantycznego, żył i tworzył w pierwszej połowie XIX wieku. Balzak, pisarz odpowiedzialny za ukształtowanie się realizmu w prozie, zmarł w roku 1850. Reprezentant tego kierunku w Anglii, Dickens, umiera w roku 1870. Podwaliny pod realizm zostały zatem położone. Mniej więcej

Wybory – motyw literacki

Wybory Bohaterowie, których wybory, choć zgodne z ich ówczesną kulturą, mogą dziś ­budzić nasze wątpliwości: Św. Aleksy – wybór drogi życiowej zgodny z wolą Bożą, ale dziś zastanawiamy się czy w istocie bierne leżenie pod schodami jest wystarczającym dowodem świętości człowieka. Roland – mógł zadąć w róg, ale nie uczynił tak, bo zabraniał mu tego honor rycerski. W ten sposób wystawił i siebie, i towarzyszy na niechybną śmierć; dziś raczej nie podobałby się nam taki dowódca, choć

Modernizmu – TEST 4

Sprawdź swoją wiedzę przed maturą 1. Nowy prąd w literaturze i sztuce rozpoczynający się pod koniec XIX w. nazywano Młodą Polską, jakie znasz inne nazwy tej epoki? Wymień przynajmniej pięć. a. …………………………………………………………………………………………………………. b. …………………………………………………………………………………………………………. c. …………………………………………………………………………………………………………. d. …………………………………………………………………………………………………………. e. ………………………………………………………………………………………………………….     : f. …………………………………………………………………………………………………………. g. …………………………………………………………………………………………………………. 2. Wymień i krótko scharakteryzuj główne nurty filozoficzne modernizmu. a. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. b. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. c. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. 3. Która z definicji jest poprawna?

Tabela lektur modernistycznych

Dzika kaczka – Henryk Ibsen Temat Co jest ważne?  Co pisać, z czym kojarzyć? Gatunek: dramat symboliczny. Temat Dzieje rodziny Hjalmara Ekdala i Giny, ich córeczki Jadwini, której spokojna egzystencja zbudowana jest na kłamstwie. Jadwinia nie jest córką Hjalmara – z tej nieświadomości chce wyprowadzić Hjalmara jego wierny prawdzie przyjaciel Gregers Werle. To, co miało być oczyszczeniem, doprowadza do tragedii. Sztuka podejmuje temat prawdy – jej prawdziwej czy też względnej wartości.

MODERNIZM – TABELA

MODERNIZM Nazwa Fin de siècle – koniec wieku Modernizm – „nowe” występuje przeciw staremu (modern – nowoczesne) Dekadentyzm – schyłek wieku, poczucie beznadziejności – prąd duchowy końca wieku XIX, który ogarnął rzesze młodych ludzi. Pochodzi z cytatu Paula Valéry’ego: „Jam Cesarstwo u schyłku wielkiego konania” (franc. decadence – schyłek). Neoromantyzm – dziedziczy ideały romantyków Symbolizm – symbol stanie się ważny w literaturze i sztuce Secesja – modny stał się taki

TABELA 1. Ludzie i dzieła

Powtórz materiał literacki metodą czterech pytań: kto, co, gdzie, kiedy, o czym – napisał. W Tabel 1. przegląd literatury powszechnej.   Najważniejsi twórcy i ich dzieła ANTYK Homer – VIII w. p.n.e. To od niego rozpoczyna się historia literatury kręgu śródziemnomorskiego. Jest twórcą epiki, autorem słynnych eposów: Iliady i Odysei. Imię Homer znaczy ślepy, stąd niektórzy badacze wnioskują, iż Homer był niewidomym pieśniarzem (aojdą). Skojarz: tu zaczyna swoją karierę epos. Będzie dość długo