Search Results for "Koniec wieku XIX"

Przygody Tomka Sawyera – streszczenie powieści

Autor: Mark Twain Czas akcji: koniec XIX wieku. Miejsce akcji: środkowa część USA, miasteczko St. Petersburg i jego okolice, nad wielką rzeką Missisipi. Plan wydarzeń 1. Chłopcy malują płot za Tomka. 2. Tomek i Joe bawią się w wojnę w miejskim parku. 3. Sawyer spotyka piękną nieznajomą. 4. Goście pojawiają się w szkółce niedzielnej. 5. Tomek otrzymuje nagrodę za znajomość Biblii. 6. Chłopiec nie potrafi odpowiedzieć na pytanie sędziego. 7. Czarny chrząszcz zostaje bohaterem mszy.

Ania z Zielonego Wzgórza – Lucy Maud Montgomery

Czas akcji Druga połowa XIX wieku, akcja obejmuje pięć lat życia Ani (od 11 do 16 lat). Miejsce akcji Avonlea – miejscowość leżąca w Kanadzie – na Wyspie Księcia Edwarda (wschodnie wybrzeże Kanady). Gatunek literacki Ania z Zielonego Wzgórza to powieść. Akcja trwa długo (6 lat), występuje wielu bohaterów, narrator jest wszechwiedzący, a przede wszystkim – jest wiele wątków (np. wątek przyjaźni Ani z Dianą, znajomości z Gilbertem, nauki Ani w szkole, domowego życia Ani z Marylą

W pustyni i w puszczy – Henryk Sienkiewicz

Jaki to gatunek? W pustyni i w puszczy jest powieścią podróżniczo-przygodową. Głównym motywem jest wędrówka dwójki dzieci – Stasia i Nel – przez afrykański kontynent, najpierw przez pustynię, a potem puszczę. Podczas tej niebezpiecznej podróży bohaterów spotyka wiele ciekawych, ale i bardzo niebezpiecznych przygód. Co upewni Cię, że to powieść? występuje wielu bohaterów (główni i epizodyczni) jest kilka wątków (historii składających się na fabułę) zdarzenia przedstawia narrator Czas i miejsce

Miłość – motyw

Miłość jako motyw w utworach literackich to temat rzeka. Pojawia się w kulturze wysokiej – to znaczy u Szekspira, Woltera, Mickiewicza, w dziełach uznanych, o wysokich walorach literackich, takich, których autorów można nazwać artystami. W literaturze niskiej – w sentymentalnych romansidłach wywołujących łzy mało wybrednych czytelników, w seryjnych książkach z serduszkami, kopiujących Trędowatą Mniszkówny itp. też występuje.   W jakich ujęciach może występować pojęcie – miłość? Z obserwacji tematów wynika, że wymagane są: Prezentacje – czyli przywołaj, przedstaw słynne,

Romantyzm w Polsce

Romantyzm w Polsce Sytuacja w Polsce u progu romantyzmu Kraj był pod zaborami. Polska jako samodzielne państwo nie istniała. Królestwo Polskie z carem Aleksandrem jako władcą było zaledwie namiastką ojczyzny, początkowy względny liberalizm ustępował stopniowo miejsca uciskowi. Świeże były jeszcze w pamięci nadzieje związane z Napoleonem i bolesne rozczarowanie po jego klęsce. Wyrosło młode pokolenie – pełne nienawiści do zaborcy i chęci do walki. Ideologia romantyzmu znalazła tu podatny grunt. Przecież podkreślała siłę wiary i uczucia, przypisywała wielkie możliwości

Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza

Tło epoki Romantyzm jest czasem, gdy po utracie niepodległości przez Polskę narastają tendencje narodowo-wyzwoleńcze. Po upadku względnie autonomicznego Księstwa Warszawskiego w 1815 roku powstaje Królestwo Kongresowe, całkowicie podporządkowane rządom carskiej biurokracji i wojska. W maju 1823 roku na Litwie rozpoczęły się prześladowania młodzieży z Towarzystwa Filomatów i Zgromadzenia Filaretów. Były to studenckie organizacje samokształceniowe i literackie, które gubernator Litwy Nowosilcow oskarżył o działalność wywrotową. Władze carskie rozpętały nagonkę i stworzyły sfingowany proces polityczny. Aresztowano m.in. Mickiewicza i jego przyjaciół:

Lalka Bolesława Prusa

Lalka Bolesława Prusa to jedna z największych powieści polskiego pozytywizmu. Jej główny bohater – kupiec Stanisław Wokulski – to człowiek, którego osobowość kształtowała się w dobie romantyzmu, ale dorosłe życie upływało w czasach pozytywizmu. Epoki te były tak skrajnie różne, że trudno sobie wyobrazić, iż w jednym bohaterze mogą skupić się cechy zarówno romantyka, jak i pozytywisty. Ale tak właśnie jest w przypadku Stanisława Wokulskiego. Autor Bolesław Prus (1847-1912) – jeden z najwybitniejszych twórców polskiego pozytywizmu, dziennikarz

Modernizm – charakterystyka epoki

Za początek modernizmu w Europie przyjmuje się wydanie Kwiatów zła Baudelaire’a w 1857 roku we Francji. Zbiór poezji wywołał wielki skandal, zarówno literacki, jak i obyczajowy. Baudelaire zaprzeczył w nim obowiązującym normom artystycznym i moralnym. Ukazywał najtrudniejsze problemy egzystencji, jej absurd i brzydotę, pokazując ludzkie życie przez pryzmat katastrofy, do której, zdaniem autora, ludzkość nieustannie zmierza. A wszystko to uczynił, posługując się dodatkowo ekspresyjnymi sformułowaniami i obrazami, na które publiczność

Noce i dnie – Maria Dąbrowska

Epoka Maria Dąbrowska pisała swą wielką powieść w dobie międzywojennej (wydana w latach 1931-1934), ale pisała o przemijającej epoce, odchodzącej właśnie do historii. Początek akcji przypada przecież na osiemdziesiąte lata XIX wieku, finał – w drastycznym momencie wybuchu I wojny światowej. Poza tym znamienne jest retrospektywne odwołanie do innego wydarzenia historycznego – powstania styczniowego 1863 r., które wpłynęło na losy bohaterów, na sytuację całego pokolenia popowstaniowego, a o nim mowa.

Wprowadzenie do romantyzmu – charakterystyka epoki

Zapowiedzią romantyzmu był oświeceniowy sentymentalizm – prąd, który przeciwstawiał się wszechwładzy rozumu, głosił wyższość duszy, uczuć i hasło powrotu do natury. Oświeceniowa filozofia rozczarowała młode pokolenie. Gdzie indziej zaczęło ono szukać sensu życia i wiedzy o świecie. Nie rozum, lecz wiara, uczucia! Nie kultywowanie tradycji, lecz wolność, kreowanie nowej rzeczywistości! Miejsce porządku zajęły niepokój, chaos, rozdarcie. Romantyczny bunt objął różne dziedziny życia – i politykę (powstania!), i obyczaje, i kulturę. To epoka rewolucji i namiętności. Słowa „romantyczny”

Początki romantyzmu w Polsce. Poezja Mickiewicza.

Początek romantyzmu – sytuacja w trzech zaborach Zabór rosyjski Po ustaleniach kongresu wiedeńskiego powstało zależne od Rosji Królestwo Polskie ze stolicą w Warszawie. Tu właśnie w roku 1830 wybuchnie powstanie listopadowe i tu najsilniejsze będą represje popowstaniowe: likwidacji ulegnie sejm, zniesiona zostanie konstytucja, przestanie istnieć armia i wprowadzony zostanie obowiązek służby w wojsku rosyjskim. Nastąpią konfiskaty majątków, aresztowania, zsyłki. Bardzo nasili się rusyfikacja, zamknięte zostaną uniwersytety w Wilnie i Warszawie.

Pan Tadeusz – Adam Mickiewicz

­Pan Tadeusz Lektura w epoce Stop! Jesteś w romantyzmie! Polska w I połowie XIX wieku. Jest krajem zagarniętym przez zaborców. Jeszcze świeże są wspomnienia o wolności, potędze Rzeczpospolitej szlacheckiej, rozbiorach, kampanii Napoleona, przy którym Polacy próbowali odzyskać niepodległość. Dla Polaków kochających ojczyznę i wolność to narodowa tragedia.  Władzę sprawują teraz władcy państw zaborców – w części zagarniętej przez Rosję (do niej należy Litwa, ojczyzna Mickiewicza) – car. Polacy nie mogą

Quo vadis, Henryk Sienkiewicz

Quo vadis Lektura w epoce Stop! Jesteś w pozytywizmie! Kiedy Henryk Sienkiewicz pisze Quo vadis zaczyna się już nowa epoka – Młoda Polska, Sienkiewicz do końca życia pozostaje pozytywistą. To przejawia się w jego zamiłowaniu do gatunku – powieści historycznej i drobiazgowego odtwarzania realiów epoki oraz korzystaniu ze zdobyczy nauki przy pisaniu dzieła fabularnego. Gatunek literacki Powieść – romans historyczny. Sienkiewicz dba o drobiazgowe oddanie realiów epoki (z dokładnością pozytywistycznych

Kamizelka Bolesława Prusa

Kamizelka Lektura w epoce Stop! Jesteś w pozytywizmie! Akcja Kamizelki rozgrywa się w Warszawie – a była to prawdziwa stolica pozytywizmu. Wyobraź sobie dorożki stukające po brukowanych ulicach stolicy, damy spacerujące po Łazienkach, salony literackie i kawiarnie, cukiernie, w których głośno czytano kolejne odcinki powieści panów Sienkiewicza czy Prusa… Pierwsze sklepy przy Krakowskim Przedmieściu, cukiernie, kataryniarzy, pensje na które uczęszczały dziewczęta z dobrych domów i sporo biedoty. W tamtych czasach

Chłopi – Władysław Reymont

Chłopi Władysława Reymonta to powieść, za którą w 1924 roku pisarz otrzymał Nagrodę Nobla zaczyna się sceną hucznego weseliska Boryny, kończy zaś jego pogrzebem. I tak ludzkie losy zostały wpisane w odwieczne koło narodzin i śmierci. Koleje ludzkiego życia podporządkowane są rytmowi przyrody, która narzuca kolejność pracy i odpoczynku. Autor Władysław Stanisław Reymont (1867-1925) – pisarz i publicysta; syn wiejskiego organisty, w młodości próbował różnych zawodów – miał zostać krawcem,

Pozytywizm – nowele

Rodowód noweli Polskie nowele pisane zgodnie z teorią sokoła O problematyce nowel zapamiętaj! Postulaty pozytywistów w ich nowelach! O rodowodzie noweli zapamiętaj! Klasyczna postać noweli ukształtowała się we Włoszech w epoce renesansu – przede wszystkim pod piórem Giovanniego Boccaccia, autora Dekameronu (słynna teoria sokoła). W Polsce nowela pojawia się na dobre dopiero w okresie pozytywizmu – ale za to od razu jako jeden z najważniejszych gatunków literackich, ponieważ jako krótki

Prorocy biblijni – profetyzm

Profetyzm – to przepowiadanie przyszłości, prorokowanie; zjawisko występowania proroków. Prorocy – to bardzo ważne dla Biblii i historii Izraela postacie. Dla wierzących byli to ludzie, przez których pośrednio przemawiał Bóg. W Izraelu było ich bardzo wielu, odgrywali ważną rolę, nadworni prorocy byli jednymi z najważniejszych doradców króla. Część z nich działała zaś po prostu wśród ludu. Niektórzy w samotności zapisywali objawione przez Boga prawdy. Większość z nich zawierała oprócz Boskich przykazań także przepowiednie dotyczące przyszłości Izraela.

Opowiadanie

Opowiadanie – to krótki utwór epicki, narracyjny (napisany prozą). Charakteryzuje się luźnym układem akcji. Opowiadanie jest „opowiadane” przez kogoś, a zatem ma narratora, bohaterów, miejsce i czas akcji. Opisane postacie i ich dzieje nie muszą być prawdziwe, mogą być wymyślone – to fikcja literacka. Charakteryzuje je: przemyślana kompozycja, akcja (niekoniecznie wartka), ciekawa, sprawna narracja, świat przedstawiony: czas, miejsce, postacie, fikcja literacka – czyli to, co się dzieje w opowiadaniu, może być

Bohaterowie prozy pozytywistycznej a romantyzm

Bohaterowie prozy pozytywistycznej a romantyzm Stanisław Wokulski z Lalki Według niektórych – najważniejszy bohater XIX wieku. Być może – najciekawszy mężczyzna polskiej literatury miłosnej. Na pewno – znakomity kandydat do maturalnych rozważań. Zapamiętaj jego dzieje: Pochodzenie: Pochodził ze zubożałej szlachty – jako młody chłopak musiał sam zarabiać na utrzymanie – dlatego był subiektem w winiarni Hopfera. Tu poznał studentów Akademii Medycznej i Szkoły Sztuk Pięknych, którym „paliło się we łbach”.

Kordian – Juliusz Słowacki

Epoka Romantyzm – utwór uważany jest za jeden z trzech najważniejszych polskich dramatów romantycznych. Autor Juliusz Słowacki (1809-1849). Jeden z największych polskich twórców romantyzmu. Był autorem wierszy, dramatów, licznych listów, a także tekstów filozoficznych; uchodzi za twórcę tzw. filozofii genezyjskiej – od tytułu dramatu Genezis z Ducha. Spośród wielkich twórców polskiego romantyzmu on jeden oglądał wydarzenia powstania listopadowego i czuł atmosferę tych dni. Doświadczenia te zaowocowały wielkim dramatem politycznym o współczesności, jakim jest ­Kordian. Dzieło Kordian