Tag "Jan Kochanowski"

Stoicyzm i epikureizm – dwie szkoły życia

Powołaj się na Historię filozofii (T. I.) – Władysława Tatarkiewicza, a dowiesz się, że stoicyzm i epikureizm wywodzą się z tej samej tradycji – z myśli Sokratesa. To on pokazał, jak ważne są wątki etyczne w filozofii i własną postawą udowodnił, iż teoretyczne poglądy można wprowadzić w życie. Omawiając to zagadnienie, musisz przedstawić właśnie etykę powyższych szkół. Stoicy i epikurejczycy skoncentrowali się na zagadnieniu cnoty (gr. arete). Zgodnie twierdzili, że

TEST z lektur 2.

1. Mistrzem Jana Kochanowskiego był: a) Homer b) Wergiliusz c) Arystoteles d) Horacy 1. Odpowiedź a) Komentarz Oczywiście mistrzem Jana z Czarnolasu był Horacy. Kochanowski nie tylko zaadaptował na polski grunt gatunek pieśni i parafrazował niektóre utwory Horacego, ale też był spadkobiercą jego poglądów na życie, będących swoistym połączeniem stoicyzmu, epikureizmu i zwyczajnej mądrości życiowej wypływającej z doświadczenia życiowego. 2. Carmina to po łacinie: a) poematy prozą b) treny c)

Pieśni i fraszki Jana Kochanowskiego

Autor Jan Kochanowski (1530-1584), nazywany ojcem literatury polskiej, urodził się w Sycynie pod Zwoleniem, w powiecie radomskim. Trzy lata studiował w Akademii Krakowskiej, potem kontynuował naukę na innych uczelniach: w Królewcu, a także w Padwie we Włoszech. W czasie swoich studiów wielokrotnie odbywał podróże zagraniczne, zwiedził m.in. Rzym, Neapol, Marsylię, Paryż. Po piętnastu latach studiów wrócił do ojczyzny. Studia te dały mu gruntowne wykształcenie: znał grekę i łacinę, poznał literaturę w obu tych językach, literaturę włoską i świat starożytny. 1559

Jan Kochanowski – praca domowa

Cechy twórczości Renesansowy klasycyzm. Praktykuje gatunki antyku. Nawiązuje do Horacego w formie i treści. Liczne nawiązania do mitologii. Dba o kunsztowną budowę utworów. Buduje dzieła harmonijne. Operuje metaforą, epitetami, licznymi środkami stylistycznymi. Nurty, pojęcia stoicyzm humanizm epikureizm horacjanizm – idea złotego środka patriotyzm Możliwe tematy Renesansowa filozofia w wybranych pieśniach. Obraz Boga w wierszach Kochanowskiego. Koncepcja poety i poezji. Piękno natury i wsi. Jak poeta postrzega powinności obywatelskie? Portret ojca

Gatunki uprawiane w renesansie

Renesans wskrzesił duszę antyku. Nic więc dziwnego, że gatunki uprawiane przez starożytnych stały się ulubionymi formami twórców humanistycznych. Gatunki literackie przejęte przez renesans z antyku Tragedia Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego. Zachowuje zasadę trzech jedności i inne wymogi gatunku. Inaczej niż w klasycznej tragedii, brak tu wyraźnie zarysowanego konfliktu tragicznego. Kochanowski wykorzystuje temat mitologiczny (epizod z wojny trojańskiej), by opisać współczesną mu Rzeczpospolitą. Pieśń To najstarszy i najpowszechniejszy gatunek poezji lirycznej, pierwotnie związany z muzyką. Horacy

Poezja Jana z Czarnolasu (w skrócie)

Jan Kochanowski (1530–1584) Nazywany Janem z Czarnolasu (gdzie mieszkał wraz z rodziną), ojcem poezji polskiej. Choć przed nim zdarzały się utwory pisane po polsku, dziś z podziwem patrzymy na bogactwo języka i środków poetyckich używanych przez Kochanowskiego, który na długi czas ustanowił wzorce poetyckie naśladowane przez innych artystów. Skojarz gatunki fraszki Ponad 300 krótkich utworów, które Kochanowski tworzył przez całe życie. Często dzieli się je na utwory z tzw. okresu dworskiego – gdy poeta

Czym są Treny Jana Kochanowskiego?

Czym są Treny Jana Kochanowskiego? Przede wszystkim – przypomnij sobie, czym są treny. To utwory żałobne, pisane po czyjejś śmierci. Treny Jan Kochanowski napisał po śmierci swojej małej, ukochanej córeczki Urszulki – były lamentem po utracie najbliższej mu osoby. Cały cykl Trenów obejmuje 19 utworów – poznasz jednak zaledwie kilka wybranych. W podręcznikach najczęściej pojawiają się treny: V („Jako oliwka mała pod wysokim sadem”), VIII („Wielkieś mi uczyniła pustki w

Filozofia życia Jana Kochanowskiego i jej aktualność w kontekście czasów współczesnych

Filozofia życia Jana Kochanowskiego i jej aktualność w kontekście czasów współczesnych. Czy uważasz, że dziś można żyć według ideałów Jana z Czarnolasu? W temacie proszą Cię, byś odniósł współczesne życie do filozofii Jana Kochanowskiego. W tym celu przypomnij sobie utwory Jana z Czarnolasu: – pieśni, – fraszki, – treny. Zastanów się, jakie były główne elementy filozofii Jana Kochanowskiego: – stoicyzm, czyli postawa polegająca na zachowaniu spokoju wewnętrznego, hartu ducha i opanowania nawet w trudnych sytuacjach;

Do jakich toposów i motywów mitologicznych odwołuje się Kochanowski w Pieśni XXIV( Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony…”?

Do jakich toposów i motywów mitologicznych odwołuje się Kochanowski w Pieśni XXIV (”Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony…”? Wstęp Przypomnij znaczenie słowa „topos” – jest to tzw. Motyw wędrujący, czyli motyw zaczerpnięty najczęściej z Biblii lub mitów greckich, który przewija się w literaturze i sztuce różnych epok i jest tam obecny w rozmaitych wariantach. Rozwinięcie – wskazówki interpretacyjne Najważniejsze są oczywiście dwa toposy horacjańskie, pieśń Kochanowskiego jest bowiem swoistą parafrazą

Jan Kochanowski i Mikołaj Sęp Szarzyński żyli w tym samym czasie. Czy tak samo postrzegali Boga, człowieka, świat?

Od czego zacząć? Człowiek nosi w sobie potrzebę zdobycia głębokiej wiedzy o sobie samym, o otaczającym go świecie. Nurtują go też pytania o to, czy istnieje jakaś inna, wyższa, lepsza rzeczywistość. Jeżeli tę rzeczywistość nazywa Bogiem (jak czynili m.in. twórcy renesansowi), to pyta, jak wygląda oblicze Stwórcy: czy jest On Bogiem zemsty czy miłości, pojednania czy kary. Jaki jest stworzony przez Niego świat: czy jest to miejsce przyjazne i przytulne, czy nieprzyjemne i wrogie. I wreszcie on

Ludzie renesansu

Twórcy epoki renesansu Włochy Kolebka renesansu. Włosi startują pierwsi, jeszcze w XIV w. Tu działa: Dante, Boccaccio, Petrarka, Machiavelli, Lodowico Ariosto. Malarze: Leonardo da Vinci, Rafael, Michał Anioł. Kwitną miasta: Florencja, Rzym, Padwa, Wenecja. Ważne ośrodki naukowe: uniwersytety w Bolonii, Padwie, Rzymie, Florencji i Pizie.   Francja  Ośrodkiem jest Paryż i dwór królewski. Niestety, tu będzie miała miejsce straszna noc św. Bartłomieja – mord wyznawców kalwinizmu z rozkazu Katarzyny Medycejskiej.

Miłość w średniowieczu, w renesansie, w baroku… Jak ukazują miłość poeci dawnych epok?

Możliwe tematy: Miłość w średniowieczu, w renesansie, w baroku… Jak ukazują miłość poeci dawnych epok? Do Ciebie miłości Przystępuję (…) Ale iż i w niebie, I na ziemi nikt nie jest bezpieczen ciebie, a twym strzałom trudno się pawęzą zasłonić Ani uciekać, ani rozumem się bronić (Jan Kochanowski, Dziewosłąb). Który z poetów staropolskich (Jan Kochanowski, Jan Andrzej Morsztyn, Daniel Naborowski, inni) najpiękniej i najtrafniej – Twoim zdaniem – pisał o miłości? Dama serca, żona, kochanka, towarzyszka życia i rycerz, mąż,

Renesans – praca domowa

Cechy twórczości Kochanowskiego Sformułowania tematów: • Jan Kochanowski – człowiek i poeta – jako bohater własnej twórczości. • Fraszki i pieśni jako manifest humanizmu. • Renesansowa filozofia życia Jana a Czarnolasu. • Rola Kochanowskiego w rozwoju literatury polskiej. • Treny wyrazem kryzysu światopoglądowego poety. Treści podstawowe: Orientacja w twórczości pierwszego wieszcza, zwanego „ojcem literatury polskiej”. Fraszki: O żywocie ludzkim Na lipę Ku muzom Do gór i lasów filozoficzne refleksje: człowiek

TABELA 2. Ludzie i dzieła w Polsce

Powtórz materiał literacki metodą pięciu pytań: kto, co, gdzie, kiedy, o czym – napisał. Przegląd literatury polskiej   Najważniejsi twórcy i ich dzieła ŚREDNIOWIECZE Króluje twórczość anonimowa – tak jak w Europie, tak i w Polsce nie wypada przechwalać się talentem. Ale literatura polska dopiero się rodzi, pierwsze całościowe utwory w języku ojczystym zwiemy zabytkami polskiej literatury, a dłuższe teksty (np. kroniki) pisane są po łacinie. Zabytki literatury polskiej Bogurodzica – arcydzieło średniowiecznej literatury. Pierwszy

Jakie zasady wyznaje i jakie wartości ceni postać mówiąca we fraszce Jana Kochanowskiego Na dom w Czarnolesie?

Jakie zasady wyznaje i jakie wartości ceni postać mówiąca we fraszce Jana Kochanowskiego Na dom w Czarnolesie? Na dom w Czarnolesie Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje; Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje! Inszy niechaj pałace marmorowe mają I szczerym złotogłowem ściany obijają, Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gnieździe ojczystym, A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym, Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością, Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością. Postać mówiąca w wierszu prosi Boga o opiekę

Jaki zauważasz związek pierwszych wersów Pana Tadeusz z fraszką Jana Kochanowskiego Na zdrowie.

Jaki zauważasz związek pierwszych wersów Pana Tadeusza: Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie. Ile Cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto Cię stracił! z fraszką Jana Kochanowskiego „Na zdrowie”? Ojczyzna to zdrowie. Takiej metafory użył Adam Mickiewicz na początku Pana Tadeusza. Nawiązał w ten sposób do słynnej fraszki Jana Kochanowskiego, w której zdrowie zostaje uznane za jedną z najwyższych wartości. Kochanowski pisał: Szlachetne zdrowie, Nikt się nie dowie, Jako smakujesz, Aż

Określ podmiot liryczny w wierszu Jana Kochanowskiego Na lipę.

Określ podmiot liryczny w wierszu Jana Kochanowskiego Na lipę. Na lipę Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie! Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie, Choć się najwysszej wzbije, a proste promienie Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie. Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają, Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają. Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły Biorą miód, który potem szlachci pańskie stoły. A ja swym cichym szeptem sprawić umiem

Interpretacja porównawcza wierszy O żywocie ludzkim Jana Kochanowskiego i Daru Czesława Miłosza

Interpretacja porównawcza wierszy „O żywocie ludzkim” Jana Kochanowskiego i „Daru” Czesława Miłosza. W temacie wyraźnie nakazane jest odwołanie się do analizy i interpretacji porównawczej podanych tekstów. Choć nie jest to najłatwiejsze, warto zastosować taką formę, jaka została zaproponowana w wypracowaniu, to znaczy niejako jednoczesne porównywanie obu utworów (ich, formy, pozycji podmiotu lirycznego, sytuacji lirycznych, treści, tematów, problemów), nie zaś osobne omówienie najpierw jednego, potem drugiego utworu. Przyjęcie takiej strategii pozwala na formułowanie

Cierpiący rodzice

Co może spowodować największy ból w sercach rodziców? Strata dziecka. Hiob Był bardzo nieszczęśliwym rekordzistą – stracił aż dziesięcioro dzieci! Lektura: Biblia – Księga Hioba Przedstawienie rodzica: Hiob, mędrzec, spokojny obywatel, dobry człowiek i majętny gospodarz, kochający ojciec, sługa wierny Bogu. Za podszeptem szatana został poddany kilku próbom wierności. Jedną z prób było odebranie mu dzieci. Przyczyna cierpienia: utrata wszystkich dzieci – siedmiu synów i trzech córek. Wcześniej wykradziono mu stado wołów i osłów, zamordowano

Jan Kochanowski – Treny (wybór)

Tren I Tren V Tren VI-VIII Tren X-XII Tren XVIII Tren XIX Treny Jana Kochanowskiego Cykl dziewiętnastu trenów wydanych w 1580 r. Utwory dedykowane Orszuli Kochanowskiej – dziecku, a nie jak do tej pory osobie dorosłej. Tren jako gatunek literacki (znany już w starożytnej Grecji) Jest gatunkiem poezji żałobnej. Wyraża żal z powodu czyjejś śmierci. Wychwala zalety, przypomina zasługi zmarłego. Należy do liryki osobistej (liryki wyznania). Zawiera elementy biograficzne (kreacja bohatera) i autobiograficzne (kreacja podmiotu