Posts From redakcja
Tą nazwą określa się formację poetycką nazywaną też pokoleniem 1968. Pokolenie literackie z teoretycznego punktu widzenia to grupa twórców o zbliżonym wieku, którzy wspólnie doświadczyli czegoś, co można nazwać przeżyciem pokoleniowym – i co w jakiś sposób ukształtowało ich twórcze osobowości. Takim przeżyciem dla nowofalowców były, jak się zdaje, ponure wydarzenia Marca 1968 roku. To one sprawiły, że – z jednej strony – poeci tej formacji byli mocno zdystansowani wobec władz i uroków peerelowskiej rzeczywistości –
Dlaczego twórczość Stanisława Barańczaka zyskała sobie miano poezji politycznej? Prawdopodobnie dlatego, że tematy, które podejmuje poeta, były zrośnięte z rzeczywistością Polski lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, że twórczość Barańczaka była reakcją na mechanizmy działające w Polsce Ludowej i że biografia poety w pewnym sensie od wydarzeń politycznych zależała, a wiersze wydawane były w publikacjach podziemnych. Barańczak to poeta tzw. Nowej Fali lat siedemdziesiątych, związany z Poznaniem. Debiutował w roku 1965, działał w KOR, pracował na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, lecz został
Jaka jest funkcja paradoksu w poezji Wisławy Szymborskiej? Funkcja paradoksu w poezji Wisławy Szymborskiej Funkcja paradoksu w poezji Wisławy Szymborskiej należy do jednej z podstawowych i charakterystycznych cech uprawianego przez nią typu poezji. Jednym z przykładów paradoksu są krótkie, dwuwersowe najczęściej utwory, powstające dla zabawy – samej poetki i jej przyjaciół – tzw. lepieje, których konstrukcja jest bardzo prosta – „lepiej zrobić X niż Y”. Zestawienia tych dwóch czynności (czasem
Od kilku ładnych lat poezja Haliny Poświatowskiej jest szczególnie popularna i lubiana, można wręcz powiedzieć modna w kręgach uczniowskich i studenckich. Być może, przyczyniła się do tego tragiczna biografia poetki: ciężka choroba jej i jej męża, śmierć męża, a także przedwczesna śmierć Poświatowskiej. Zmarła bowiem, mając 32 lata. Chora na serce poetka debiutowała w r. 1957. Pozostawiła następujące tomiki: Hymn bałwochwalczy (1958), Dzień dzisiejszy (1963), Oda do rąk (1966) prozę: Opowieść dla przyjaciela. Wśród tematów, które
Problematyka moralna w twórczości Czesława Miłosza Czesław Miłosz był przez wielu uznawany za największy autorytet moralny obok Zbigniewa Herberta. Dość często w jego twórczości pojawiał się temat roli poety i poezji. Znany jest wiersz W Warszawie, pochodzący z wojennego tomiku Ocalenie. Jednym z tematów wiersza jest bolesny rozdźwięk między tragiczną sytuacją a powołaniem sztuki poetyckiej. Aby tworzyć, poetom potrzebne są chwile szczęścia i zachwytu: Zostawcie Poetom chwilę radości, Bo zginie wasz
Zaprezentuj wybrane utwory Miłosza, które powstały w dwudziestoleciu międzywojennym i w czasie wojny. Jeszcze wiersz o ojczyźnie Znany utwór z 1931 r. Jest to poetycki zapis pejzażu Litwy, przyrody nad Niewiażą i nad Niemnem – wiersz-fotografia rajskiej krainy dzieciństwa. Miłosz ukochał swoje rodzinne strony – w obrazie, który maluje zawiera pracę chłopów przy sianie i przy zbożu, wieczór, który przynosi rozrywkę. „Ziemi tej urodzajnej nie każdy godny” – pisze poeta. Tak jakby piękno i wartość ziemi była
Zaprezentuj analizę wybranych utworów Zbigniewa Herberta. Powrót prokonsula Poeta przedstawia prokonsula zdecydowanego powrócić z prowincji na dwór cesarza. Dwór ukazany jest jako siedlisko politycznych matactw, obłudy i lizusostwa. Władza – to temat często podejmowany w poezji Herberta. Jak utrzymać władzę, ludzi w strachu, uniknąć zdrady? – otóż mechanizmy takiej polityki okazują się niezmienne. Prokonsul wyjechał lub został wygnany, być może dlatego, że krytykował stosunki oparte o zawiść, donos i truciznę. Lecz nie jest ideałem. Prokonsul jest
Wśród licznych wierszy Herberta tom pt. Pan Cogito zdobył chyba największą popularność. Herbert spreparował bohatera poetyckiego – pana Cogito (cogito = myślę). Pan Cogito twórczo przemierza świat, analizuje podstawowe zagadnienia egzystencji, problemy moralne i etyczne. Podsumowaniem całej wędrówki, bogatej w obserwacje i doświadczenia jest Przesłanie Pana Cogito. Jest to propozycja dekalogu, przykazań, według których człowiek powinien postępować – by być prawym i godnie przebyć życie, by „dać świadectwo”, bo po to żyje, po to
Zbigniew Herbert to jeszcze jeden poeta, którego debiut związany był z rokiem 1956. Wiersze Herberta są bardzo cenione i wciąż czytane. Część literaturoznawców skłonna jest umieszczać – w nurcie klasycznym – zwłaszcza że poeta ten wciąż odwoływał się do trwałych mitów i wartości kultury, które stanowią o łączności pokoleń. Herbert tworzył poezję intelektualną, związaną z tradycją – stąd jego XX-wieczny klasycyzm. Inne cechy tej poezji to: ujmowanie aktualnych problemów: moralnych i politycznych w uniwersalnej perspektywie, poszukiwanie trwałych wartości,
Stanisław Grochowiak był poetą oryginalnym, należącym do „fali” 1956 roku. Najważniejsze tomy poezji to: debiutancka: Ballada rycerska (1956) i późniejsze: Menuet z pogrzebaczem, Rozbieranie do snu, Agresty, Kanon, Nie było lata, Polowanie na cietrzewie itd. Poeta zmarł młodo – w roku 1976, w wieku czterdziestu dwóch lat. Wystarcza przegląd motywów tematycznych i sposobu ich ujęcia, aby potwierdzić, że zasadą twórczą tej poezji jest turpizm: krajobraz ojczyzny – zamiast piękna i sentymentu prezentował smutek, grozę, biedę. (Pejzaż). miłość–
Miron Białoszewski – twórca polskiego lingwizmu i tzw. poezji rupieci zauważył i wykorzystał możliwości języka, mowy w poezji. Ale to jeszcze nie wszystko. Poeta odwołał się do peryferii kultury, do świata rupieci, przedmieść, jarmarku i wesołego miasteczka. Tandeta jarmarku i odpustu okazała się dlań źródłem poszukiwanych wartości. Upodobał sobie także jako motywy poezji przydrożne kapliczki i świątki, dziadowsko-podwórzową balladę. Białoszewski postulował postawę człowieka prywatnego – czyli takiego, który pragnie zachować niezależność, swoje „ja”, bez splendorów życia.
Pojęcie to zastosował po raz pierwszy Julian Przyboś w swej Odzie do turpistów – wierszu wymierzonym przeciwko pojawieniu się pewnych nowych tendencji w ówczesnej poezji. Trudno powiedzieć, czy Przyboś tak do końca te nowe tendencje rozumiał – z pewnością jednak mu się one nie podobały. Cóż zatem znaczy to słowo? Turpis – to po łacinie tyle co „brzydki”. Przybosiowi chodziło o zganienie dwu młodych poetów – Andrzeja Bursy i Stanisława Grochowiaka. Obydwaj panowie w swoich utworach
Poezja lingwistyczna to silna i ważna orientacja w powojennej poezji. Nazwa jej pochodzi od słowa lingua (język). Tendencja ta ukształtowała się na przełomie lat 50. i 60. Jej założenie brzmi: poezja ma wypróbowywać i wykorzystywać językowe możliwości polszczyzny. Poezja „skonstruowana” z form mowy, z szablonów wypowiedzi, przysłów, konwencji językowych może obfitować w znaczenia. Lingwizm – to gra słów, dowcip językowy, z którego wyłania się niebagatelny sens. Naczelni przedstawiciele nurtu to: Miron Białoszewski, Tadeusz Karpowicz, Zbigniew Bieńkowski, Edward Balcerzan.
Pokolenie – jest to wiersz, który przedstawia straszliwą wizję świata i pokolenia wojny. Młodzi, dwudziestoletni ludzie dorośli już do trumny – śmierć grozi im w każdej chwili, ich życie zostało przyśpieszone. Żyją w odkształconej rzeczywistości, podobnej do wizji Apokalipsy – rzeki ognia, ścięte krą purpurową – to ich normalność. „Czegoż ty jeszcze?” – mówi poeta do siebie lub do rówieśnika, a jest w tym pytaniu i gorycz, i protest, i męstwo „dumy” ze swego losu. Każdy – kolumną
Poezja powojenna to co najmniej kilka pokoleń poetów, kilka nurtów i cały rejestr indywidualności. Zaznaczyć trzeba twórczość starszej generacji poetów. Wymienić jako podstawowe należy następujące nurty w poezji: lingwistyczny (lingwizm) Miron Białoszewski, Tadeusz Karpowicz turpistyczny (turpizm) Stanisław Grochowiak neoklasyczny – klasycyzm współczesny (neoklasycyzm) Jarosław Marek Rymkiewicz, Zbigniew Herbert Pamiętajmy, że podobne klasyfikacje bywają zwodnicze i klasycyzm Zbigniewa Herberta jest zupełnie inny niż Jarosława Rymkiewicza, poza tym nurty nie obejmują ani nie definiują całości dorobku wymienionych poetów.
Tą nazwą określana jest właściwie cała epoka w dziejach kultury mająca swe początki w latach 60. XX wieku, trwająca w najlepsze do dziś. Tak naprawdę jej cechy nie zostały do dzisiejszego dnia zdefiniowane w sposób całkowicie ustalony – trudno bowiem wyrokować o czymś, co dzieje się bezpośrednio na naszych oczach. Sama nawet nazwa postmodernizm ma charakter roboczy – znaczy bowiem mniej więcej tyle co „ponowoczesność” albo „powspółczesność”, co samo w sobie jest dosyć dziwne. W każdym razie
Mikropowieść, powieść parabola, opowiadanie alegoryczne, satyra – takie oto nazwy gatunku utworu Orwella możemy usłyszeć. Mikropowieść lub opowiadanie podkreślają rozmiary tego dzieła – jest to bowiem książeczka dość krótka, bez rozbudowanych wątków pobocznych, o akcji żywej, lecz skondensowanej. Wymowa satyryczna Folwarku zwierzęcego jest bezdyskusyjna, sam autor potwierdza ją w słowach: „rozważałem zdemaskowanie mitu sowieckiego w opowiastce, którą mógłby zrozumieć niemal każdy”. System komunistyczny został poddany tu ostrej, satyrycznej krytyce. Najistotniejszym chwytem kompozycyjnym wydaje
Ten kolumbijski noblista jest jednym z najważniejszych przedstawicieli nurtu w prozie zwanego realizmem magicznym. Co to takiego? Otóż – bardzo ciekawa technika pisarska, w której rzeczywistość jest opisywana przez pryzmat praw rządzących magią. Po drugie zaś, w samym świecie przedstawionym mają miejsce zjawiska magiczne i mityczne. Pojęcie mitu jest niezmiernie ważne dla rozumienia tego nurtu – mityczna świadomość unosi się nad utworem, a działania jego bohaterów bardzo często są bądź to urzeczywistnieniem, bądź
Treść Folwarku zwierzęcego nie jest skomplikowana, jest dynamiczna, a niektórzy czytelnicy uważają, że zabawna. Jeśli tak – to tylko pozornie. Opowieść o tym, co wydarzyło się w folwarku pana Jonesa, zwanym folwarkiem dworskim, powinna bowiem być poważną nauczką dla wielu społeczeństw. Oto w tym właśnie folwarku gnębione i wyzyskiwane zwierzęta wznieciły powstanie przeciw człowiekowi. Najpierw sędziwy i najmądrzejszy ze wszystkich knur Major, czując nadchodzącą śmierć, zebrał zwierzęta, przemówił do całej folwarcznej rzeszy, ukazując im, jak nędznie
Dżuma jest powieścią-parabolą Oznacza to, że wydarzenia i świat w niej przedstawione są pretekstem do głębszych przemyśleń, do przekazania uniwersalnych prawd o ludzkiej egzystencji. Brak konkretyzacji czasowej sprawia, że powieść nabiera uniwersalnego wymiaru. Narracja w Dżumie jest wymienna – to znaczy, że wydarzenia są przedstawiane przez kilka głosów. Dzięki temu zabiegowi Camus osiąga pewien obiektywizm, ogląd spraw z różnych punktów widzenia. Głównym narratorem jest doktor Rieux, lecz prócz niego mówią też dialogi, które przytacza, a także
