Posts From redakcja
Dżuma dotknęła Oran, odizolowała mieszkańców miasta od innych ludzi i sprawdziła ich człowieczeństwo – była bowiem wielkim eksperymentem. Jak rozumieć tytuł Dżuma? Wyjaśnień jest kilka: „Dżuma” jako choroba, która zaatakowała Oran. Jest to znaczenie realistyczne i organizuje całość wydarzeń w powieści. Lecz jako choroba dżuma oznacza także zarazę, żywioł, który w każdej chwili i nie wiadomo skąd może spaść na społeczność ludzką. To symbol zagrożenia człowieka wobec sił, na które nie ma wpływu. „Dżuma” jako
Ten irlandzki noblista był twórcą teatru absurdu i zarazem jednej z większych rewolucji w dziejach teatru. Tematem podstawowym jest ludzka bezsilność skonfrontowana z kompletnym absurdem istnienia. Beckettowskie postacie poruszają się ślepo w pustej bezkresnej przestrzeni, wykonują zrytualizowane, mechaniczne czynności, ich działania toną w niemożności. Treść dramatów zionie wręcz poczuciem bezsensu i jałowości ludzkiej egzystencji. Przykładem może być słynne Czekając na Godota – którego bohaterami są dwaj panowie czekający na obiecane przyjście niejakiego Godota imię to można (ale
Polscy futuryści nawiązywali w swojej twórczości do założeń futuryzmu europejskiego. Marinetti (główny ideolog futuryzmu) głosił, iż „ryczący automobil jest piękniejszy od Nike z Samotraki”, a futuryści polscy słynne GGA – czyli „Gga gąsiora jest piękniejsze od śpiewu słowika”. Futuryści byli pierwszym awangardowym ugrupowaniem w polskiej poezji, główna ich działalność przypada na lata 1918-1921. W II Rzeczypospolitej istniały dwa ośrodki futuryzmu: Warszawa – tu działali Anatol Stern i Aleksander Wat Kraków – Stanisław Młodożeniec i Bruno
Czym była Druga Awangarda, kto był jej przedstawicielami i jakie miała założenia? Druga Awangarda to termin obejmujący awangardowe grupy poetyckie lat 30., które swoim programem nawiązywały do założeń Awangardy Krakowskiej. Najważniejsza wśród nich była awangarda lubelska – 1927-1939. Jej najwybitniejszym przedstawicielem był Józef Czechowicz. Awangarda lubelska przejęła od krakowskiej zasadę poetyckich skrótów i płynnego obrazowania. Natomiast założenia poezji Czechowicza brzmiały następująco: „Poezja jest muzyką”. Materiałem poezji mogą być skojarzenia, sen, psychiczne
Awangarda Krakowska ukształtowała się na początku lat 20. za sprawą działalności poetów skupionych wokół Tadeusza Peipera i wydawanego przez niego pisma Zwrotnica (w dwóch seriach 1922-1923 i 1926-1927). Peiper był teoretykiem grupy – po powrocie z Hiszpanii w 1921 roku wydał programowe książki pt. Nowe usta i Tędy. Członkowie Awangardy Krakowskiej to: Julian Przyboś, Adam Ważyk, Jan Brzękowski, Jalu Kurek. Ich program to idea nowej sztuki, którą określają: 3 x M – miasto, masa, maszyna –
Leopolda Staffa – poetę trzech pokoleń – pamiętamy doskonale z Młodej Polski. Wówczas przechodził fazę nietzscheanizmu, dekadentyzmu, postawę franciszkańską i umiłowanie wsi aż po tendencje klasyczne. W dwudziestoleciu międzywojennym miał już ustaloną opinię poety dużego formatu (uznawali go za swojego patrona skamandryci). Tworzy w tym okresie Leopold Staff poezję codzienności, pragnie wydobyć piękno z motywów powszednich i rodzimych. Przyjmuje jako jeden z motywów szarą codzienność miasta, lecz skupia swoją uwagę na temacie wsi, sławi wiejski pejzaż, prace
To było tak… – poeta jak przez lupę obserwuje i relacjonuje proces rozkwitania pąka kwiatu. Rozwija się on w całym uroczysto-radosnym nastroju oczekiwania w ogrodzie: ptakami kwiląc, przy skrzydlatym wietrzyku. Bohater wiersza – mały pączek, gdy już się dokwiecił, upierzył, zakwitł i doznał miłości – struchlał, poczuł „strach istnienia”, a matka – gałązka zadrżała z niepokoju. Poeta – patrząc na to wszystko – zerwał pąk „jak pierworodny owoc z drzewa”. A więc zgrzeszył. Lecz czy miłością, czy zabójstwem?
Wiersze polityczne tworzył Tuwim już w młodzieńczym okresie swojej twórczości. Takie są Rewizja i Pogrzeb prezydenta Narutowicza. Z wielkiego wyboru późniejszych zbiorów istotny wydaje się utwór pt. Do prostego człowieka. Tuwim występuje w nim jako rzecznik poglądów pacyfistycznych, żarliwy wróg wojny demaskujący jej mechanizm – odwieczną prawidłowość, że ideologia i propaganda wojny (sztandary, bohaterstwo) to fałsz i magia dla tłumów – a prawda o wojnie to śmierć jednych, a pieniądz i zysk, który mają z niej inni. Jest to wiersz apel,
Tak zwaną poezję kobiecą reprezentują w dwudziestoleciu międzywojennym przede wszystkim dwie panie, związane, choć nieformalnie, ze Skamandrem. W swej twórczości wykorzystują modernistyczne techniki poetyckie. One dwie nie zrywały z przeszłością. Pamiętniki, stare zdjęcia, biżuteria, kanapowe pieski, futerka, stroje – to podstawowe „rekwizyty” poetyckie Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. W jej utworach psychika kobiety skupiona jest na miłości – delikatnej, czułej, czasem nieszczęśliwej. Feministką, w dzisiejszym rozumieniu, poetka nie była. Wiele czytelniczek obrusza się zapewne, czytając czterowersowe miniatury (jej ulubiona
Jak to w dramatach Jerzego Szaniawskiego bywa, obserwujemy zdarzenie zawikłane i trudne do oceny. Jesteśmy świadkami takiej oto historii: miasteczko rodzinne kapitana Nuta, o którym wieść niesie, że zginął bohatersko, przygotowuje się do uroczystości na jego cześć. Ma to być uroczystość z wielką pompą – odsłonięcie pomnika bohaterskiego kapitana. Zaangażowani są w to miejscowi dygnitarze, młodzież, rozmaite grupy środowiskowe. Wszyscy dumni są z kapitana Nuta, legenda podawana z ust do ust i rozbudowywana – utrwala się i zatacza coraz
Jerzy Szaniawski to wybitny dramaturg dwudziestolecia międzywojennego, zresztą również epoki powojennej, tworzył bowiem nadal i to nie tylko dramaty, lecz również opowiadania i słuchowiska radiowe. Typ twórczości Szaniawskiego jest zupełnie różny od dramaturgii Witkacego. To dwa skrajnie odmienne światy, przede wszystkim dlatego, że podstawą koncepcji dramaturgii Szaniawskiego jest realizm – mamy tu do czynienia: z wartką, spójną akcją, bohaterami rzeczywistymi, logiką i konsekwencją zdarzeń, chronologią czasu. Każda sztuka to wypadki z życia wzięte – stają
Witkacy prawdopodobnie stworzył ten dramat po to, by pokazać wyższość swojej koncepcji Czystej Formy nad starym dramatem realistycznym. W małym dworku jest przecież parodią dramatu Rittnera W małym domku, dość popularnego w teatralnym repertuarze owych czasów. Witkacy wziął sobie Rittnerowską fabułę i umieścił ją w innym teatralnym świecie – zupełnie niezważającym na reguły realizmu, prawdopodobieństwo, niemożliwości, spójność akcji. Nowatorstwem sceny Witkacego jest fantastyka i groteska – a wszystko to nie
Teoria Czystej Formy jest słynną Witkiewiczowską koncepcją, która odnosi się przede wszystkim do teatru. Teatr Czystej Formy musi uwolnić się od balastu treści, zrzucić z siebie odwieczne dążenie do naśladownictwa życia, czyli piętno iluzjonizmu. „Zbliżenie teatru do życia” i wszelkie naturalistyczne imitacje rzeczywistości na scenie są według Witkacego potwornością. Teatr musi odrodzić się dzięki formie – Czystej Formie, ma być deformacją rzeczywistego świata, bez akcji dramatu w tradycyjnym rozumieniu, bez żadnego wczuwania się
Cezary Baryka – bohater dojrzewający Kiedy go poznajemy, ma lat czternaście. Rozstajemy się z nim, gdy jest dorosły. To bohater tzw. powieści rozwojowej: śledzimy proces kształtowania się jego osobowości na tle wydarzeń i obyczajów określonego czasu. Polak urodzony i wychowany wśród Rosjan w Baku, dorasta w atmosferze miłości do ojczyzny. Matka wciąż wspomina rodzinne Siedlce; ojciec przedstawia mu wyidealizowaną, romantyczną wizję Polski szklanych domów – chce zachęcić go do wyjazdu.
Granica jest powieścią o problematyce społecznej, gdyż podejmuje temat różnicy między poszczególnymi warstwami społecznymi, prezentuje ich charakterystykę. Na obraz środowisk społecznych składają się: Środowisko urzędniczo-mieszczańskie (Elżbieta, Zenon, Kolichowska). Ziemiaństwo w Boleborzy (rodzice Zenona). Wielkie ziemiaństwo (Tczewscy). Biedota – służba, chłopi, świat miejskich suteren. Powyższy przekrój środowisk społecznych autorka charakteryzuje w swojej powieści. Środowisko urzędniczo-mieszczańskie stwarza pozór uczciwości i sprawiedliwości, operuje argumentem „koniecznego zła”, lecz prawdą o nim jest: uzależnienie, egoizm i karierowiczostwo. Ziemiaństwo pokroju ojca Zenona
Streszczenie Granicy mogłoby sugerować, że jest to schematyczny, banalny romans na prowincji. Oto młody inteligent Zenon Ziembiewicz, który ma ożenić się i żeni się z panną Elżbietą Biecką, jednocześnie romansuje z dziewczyną ze wsi – Justyną Bogutówną. Efektem związku jest ciąża, którą Justyna na życzenie Zenona usuwa. Elżbieta, świadoma sytuacji, pomaga dziewczynie finansowo. Zenon robi karierę, jednak – mimo wyznawanych w młodości ideałów – jako prezydent miasta rozkazuje strzelać do demonstrujących robotników. Z kolei Justyna
Stefan Żeromski wśród partii opisowych powieści zamieścił także opis przedwiośnia – szarości i nędzy tej pory roku, która skupia zimowe pozostałości, jest chłodna i brzydka, lecz zapowiada wiosnę – najpiękniejszą i najbardziej żywotną z pór roku. Tytuł powieści brzmi: Przedwiośnie. Domyślamy się zatem, że słowo to jest symbolem, posiada ukrytą wartość znaczeniową. I tak jest – jest to sfera zagadnień politycznych. Oto pisarz ogląda sytuację wyzwolonej ojczyzny i jest rozczarowany jej nieprawidłowościami, krytykuje zaobserwowane wady. Lecz
Jest to powieść słynna i wielce ceniona, choć nie ma zwartej, jednolitej fabuły. Jej treść to kilka epizodów z życia pisarza-pilota, luźno powiązane opowieści o przygodach samego twórcy, jego przyjaciół i napotkanych ludzi. Jej przesłanie tkwi głównie w filozoficznej warstwie utworu, refleksji rozbudowanej dzięki opisywanym wydarzeniom. Twórczość Saint-Exupéry’ego jest nierozerwalnie związana z jego biografią, był on bowiem zawodowym lotnikiem, latał w czasach, gdy samoloty były jeszcze nowością, a katastrofy zdarzały się często, przecierał szlaki nad Saharą, Andami, Atlantykiem.
Głośna powieść Remarque’a jest opisem I wojny światowej, relacją z pierwszej ręki, wypowiedzianą przez Niemca – Paula Bäumera, który wraz z kolegami z klasy wyrusza na wojnę. Czytelnikiem wstrząsa postępująca animalizacja żołnierzy, drastyczne opisy szpitali i pobojowisk, cierpienia i śmierci. Opisy są konkretne i nie oszczędzają czytelnika, „ludzie wojny” wspólnie załatwiają sprawy fizjologiczne, „targują się” o buty kolegi, który jest konający, są nieczuli na śmierć, odrąbane członki ciała, wgniecione w ziemię trupy lub zawieszone na drzewach, wyrzucone z ubrań zwłoki
Proces Kafki to powieść-parabola (przypowieść). Jest to taki typ powieści, w której wydarzenia i postacie odgrywają rolę drugorzędną – są przykładami uniwersalnych prawideł ludzkiej egzystencji. I tak, aby znaleźć właściwą interpretację, należy przejść od bezpośredniego znaczenia dziejów Józefa K. do sensu jego losów jako reprezentanta ludzkości. Zestawmy cechy powieści: Akcja – rozgrywa się w umownej scenerii poza czasem i historią, czyli w uniwersalnej czasoprzestrzeni. Narracja – obiektywna, bez komentarzy i wskazówek. Autor wytwarza męczącą atmosferę, nastrój snu
