Posts From Zbyszek

Andrzej Szczypiorski

Mini-CV 1924 – urodził się w Warszawie, ta data figuruje w encyklopediach, naprawdę urodził się cztery lata później, w 1928 roku, a datę sfałszował, co nie było trudne po wojnie. 1943 – powstanie w getcie obserwowane przez pisarza z zewnątrz i ciężka, zagrażająca życiu Szczypiorskiego choroba (choroba później już kojarzyła mu się nieodmiennie z gorączką i… pożarem getta). 1944 – udział w powstaniu warszawskim, którego konsekwencją było dostanie się do obozu w Sachsenhausen. 1949 – ślub ze starszą od siebie

Czesław Miłosz – biografia

Epoka – dwudziestolecie międzywojenne i współczesność. Życie poety objęło prawie wiek – od 1911 po 2004 rok Miejsca  – Litwa ( Szetejnie, Wilno) – kraj dzieciństwa. Warszawa, po wojnie emigracja: Paryż,  Stany Zjednoczone – Berkeley. Powrót do kraju – Kraków. Nurty – katastrofizm w dwudziestoleciu, w poezji współczesnej – nurt klasyczny, trudny do zakwalifikowania, poeta zajmuje indywidualne miejsce na mapie literatury współczesnej. Miejsce w polskiej literaturze – bardzo ważne, współczesny

Ignacy Krasicki – życie i twórczość

Epoka – oświecenie, wiek XVIII. Nurt – klasycyzm. Miejsca – Warszawa dwór królewski Stanisława Augusta Poniatowskiego ( jest kapelanem królewskim) i Lidzbark warmiński, gdzie obejmie biskupstwo. Rola w polskiej literaturze – bardzo ważna. To pierwsze pióro Polski osiemnastowiecznej, najzdolniejszy twórca oświecenia. Jego utwory pokazują ówczesny świat, ale przy tym są kunsztowne a w wymowie uniwersalne i filozoficzne.  Krasicki jest wzorem polskiego oświeconego umysłu: wykształcony, błyskotliwy, inteligentny, utalentowany. W swoich utworach

Jarosław Iwaszkiewicz

Poeta, prozaik, dramaturg, eseista, tłumacz… Piewca urody świata i grozy przemijania. Twórca antynomii, próbujący połączyć największe sprzeczności: pasję życia i fascynację śmiercią, ogrom uczucia i siłę nienawiści, potęgę pamięci i bezwzględność czasu, pierwiastek dionizyjski i apoliński, kunsztowny estetyzm i sztukę zaangażowaną, poetykę harmonii i dysonansu… Jego twórczość zdumiewa bogactwem tematów, nastrojów, form, konwencji artystycznych. Trudno ją jednoznacznie przyporządkować określonej tendencji artystycznej XX wieku i to chyba najlepiej świadczy o autorze. W czym tkwi siła i wartość pisarstwa Iwaszkiewicza? W sięganiu do najbardziej

Krzysztof Kamil Baczyński

Mini-CV 1921 – Krzysztof Kamil Baczyński urodził się w Warszawie. 1939 – matura w LO im. Stefana Batorego w Warszawie. 1942 – ślub z Barbarą Drapczyńską, studia polonistyczne na tajnym uniwersytecie, działalność konspiracyjna. 1943 – Baczyński członkiem Szarych Szeregów, prowadził działalność konspiracyjną i bojową. 1944 – śmierć Baczyńskiego na placu Teatralnym w czwartym dniu powstania warszawskiego. Krzysztof Kamil Baczyński żył bardzo krótko, 1921-1944, ale pozostawił po sobie dorobek poetycki pokaźny i dojrzały. Był reprezentantem pokolenia międzywojennego, pokolenia

Jean Arthur Rimbaud

Jean Arthur Rimbaud – poeta wyklęty przez społeczeństwo. Był uosobieniem romantyczno-modernistycznego mitu artysty skłóconego ze światem. Miał pasjonującą biografię, nietuzinkową osobowość i niezwykłą, poetycką wyobraźnię. Żył szybko, tworzył krótko – zaledwie przez kilka lat – ale to wystarczyło, by uznać go za prekursora symbolizmu. Biografia Życie Rimbauda (1854-1891) otacza aura sensacji i skandalu. Wiódł awanturniczo-artystyczny żywot, szalony i w efekcie tragiczny. Trochę jak Villon, trochę jak lord Byron. W wierszu Moja bohema napisał: Włóczyłem

Horacy

Epoka – antyk, starożytny Rzym. Miejsca  – Rzym, Ateny– tu studiował, Posiadłość u stóp Gór Babińskich- – prezent od Mecenasa. Ludzie – Wergiliusz – zaprzyjaźnił się z nim w Rzymie. Mecenas – opiekun, który uwolnił go od trosk majątkowych, Cesarz Oktawian August. Miejsce w literaturze Był najwybitniejszym lirykiem starożytnego Rzymu. Do literatury europejskiej wprowadził motyw trwania poety w jego dziele („Non omnis moriar” – Nie wszystek umrę). Spopularyzował formę pieśni,

Zbigniew Herbert – biografia

Zbigniew Herbert to jeden z największych pisarzy polskich drugiej połowy XX wieku. Jego liczne wiersze są znane i cenione nie tylko u nas, także w innych krajach, przede wszystkim w Anglii i Stanach Zjednoczonych. Jego życie i twórczość przypadły w dużej mierze na okres, który nosi w sztuce nazwę socrealizmu. Nie były to łatwe czasy, posłuchajmy, co myślał o nich sam poeta: Ten okres powojenny jest dość obrzydliwym rozdziałem w dziejach literatury polskiej. Nie jestem specjalistą ani od pornografii, ani od

Witold Gombrowicz

Witold Gombrowicz był bez wątpienia jednym z największych i zarazem najbardziej kontrowersyjnych pisarzy polskich. Przez całe życie był zażartym krytykiem Polski i polskości, polskiej tradycji literackiej i polskiego „ducha narodowego” – dziś sam znajduje się na czołowym miejscu w kanonie tej tradycji. Stworzył literaturę wyjątkową, rzec można, bez precedensu. Był postacią niezwykle barwną – dla wielu nieznośną i męczącą, egocentryczną i zadufaną w sobie. Polskę obserwował przeważnie z daleka: bez mała połowę życia spędziwszy na emigracji: w Argentynie i we Francji.

Aleksander Fredro

Na tle epoki Aleksander Fredro tworzył w romantyzmie, czasie, kiedy powstały największe dzieła literatury polskiej. Jego twórczość była przyjmowana przez widzów z zachwytem, na jego komedie do teatrów przychodziły tłumy – ale krytycy nie mogli mu darować, że nie realizował założeń romantycznych. Zarzucali mu rezygnację z walki o lepsze jutro, naśladownictwo komedii włoskich i francuskich, błahość intrygi i „wszystkie niedorzeczności pseudoklasycznych komedii”. Jednak twórczość Fredry obroniła się sama. Doceniwszy ją, domagano się od komediopisarza nowych sztuk,

Bolesław Leśmian na maturze

Tego się naucz! Poezja Bolesława Leśmiana – niepowtarzalna w swym charakterze – do najłatwiejszych nie należy. Zastanów się, czy potrafisz odpowiedzieć na następujące pytania: Dlaczego twórczość autora Dusiołka stanowi na tle poezji dwudziestolecia międzywojennego zjawisko całkowicie odosobnione? Co przesądza o jego odrębności? Do jakiej filozofii odwołuje się Leśmian w swoich wierszach? Jak postrzega świat, człowieka, naturę? Na czym polega eksperymentatorski stosunek do języka poetyckiego? Jaką funkcję pełnią neologizmy w wierszach

Marek Hłasko

Mini-CV 14.01.1934 – narodziny. 11.01.1958 – otrzymanie Nagrody Literackiej Wydawców za 1957 rok. 20.02.1958 – wyjazd do Paryża (początek emigracji). 20.02.1961 – małżeństwo z Sonią Ziemann. 14.06.1969 – śmierć. Marek Hłasko to postać kontrowersyjna, legendarna. Opowieści krążące na jego temat wiążą się z kobietami bądź z oportunizmem politycznym wobec panującego socjalizmu. Na tle epoki Na pewno był wyróżniającym się młodym twórcą, który buntował się często i namiętnie. Zdobył uznanie czytelników, bo świat przez niego

Maria Konopnicka

Mini-CV: 23.05.1842 – dzień urodzin w Suwałkach 09.1862 – ślub z Janem Konopnickim 1875 – debiut 0d 1890 roku – liczne podróże 08.10.1910 – śmierć we Lwowie Maria Konopnicka nazwana w 1902 roku poetką proletariatu, szalenie popularna, uwielbiana przez Teofila Lenartowicza, Elizę Orzeszkową, Stefana Żeromskiego, Bolesława Leśmiana, choć, oczywiście, nie brakowało też sądów negatywnych na jej temat. Na pewno miała niepospolity talent poetycki, kiedy pisała o wsi, to jakbyśmy słyszeli dźwięk fujarki… Na tle

Mikołaj Rej

Mini-CV 1518 – rozpoczęcie zarzuconych po roku studiów uniwersyteckich. 1523 – terminowanie na dworze magnackim Andrzeja Tęczyńskiego. 1531 – przeprowadzka do ziemi chełmskiej i początek przyjaźni z hetmanem Maciejem Sieniawskim. 1537 – początek działalności politycznej. 1562 – ostateczne przystąpienie do polskiego odłamu kalwinizmu. Mikołaj Rej już za życia uznany był za twórcę wybitnego. Przez wielu nazywany był „ojcem piśmiennictwa polskiego”. Był wszechstronnie utalentowanym samoukiem, który w wielu gatunkach literackich stworzył pierwsze wzorce literackie

Molier

Mini-CV 1622 – rok urodzin. 1643 – opuszczenie domu rodzinnego, decyzja o związaniu się z teatrem. 1646 – założony przez Moliera teatr w Paryżu bankrutuje, trupa wyjeżdża na prowincję. 1658 – powrót do Paryża. Początki opieki królewskiej. 1664 – wystawienie Świętoszka. 1666 – ślub z Armandą Bejart. 1675 – śmierć. Na tle epoki Był to na pewno twórca wyjątkowy – bezlitośnie smagał biczem satyry swych współczesnych, co nie należało do częstych obyczajów epoki. Stworzył

Zofia Nałkowska

Mini-CV 1884 – narodziny w Warszawie. 1898 – debiut (poetycki). 1904 – małżeństwo z Leonem Rygierem. 1911 – śmierć ojca. 1916 – poznanie Jana Gorzechowskiego – Jura. 1922 – drugie małżeństwo. 1922-1926 – życie w Grodnie. 1929 – drugi rozwód. 1933 – jako jedyna kobieta w Polskiej Akademii Literatury. 1934 – początek związku z Bogusławem Kuczyńskim. 1935 – Granica. 1936 – odznaczona Złotym Wawrzynem PAL. 1940-1944 – prowadzenie sklepiku z tytoniem w okupowanej Warszawie. 1945 – pobyt

George Orwell

Mini-CV 1903 – narodziny w indyjskim mieście Motihari. 1922-1927 – służba w brytyjskiej Policji Imperialnej w Birmie. 1936-1937 – uczestnictwo w wojnie domowej w Hiszpanii po stronie anarchistów. 1941-1943 – służba w ochotniczych szeregach samoobrony. Pracuje jako korespondent BBC. 1945 – pracuje jako korespondent Obserwatora na Europę Zachodnią. 1950 – umiera w uniwersyteckiej klinice w Londynie. George Orwell był pisarzem i publicystą angielskim. Urodził się w Indiach, jednak młodość i decydujące lata swego życia spędził w Europie. Orwell znany jest przede wszystkim

Gustaw Herling-Grudziński

Pisarz emigracyjny. Dokumentalista i moralista. Autor poruszającej książki o sowieckich obozach pracy. Więzień łagru w Jercewie i żołnierz generała Andersa. Piękna, heroiczna biografia, w której nie brakowało tragicznych zdarzeń. Spisywał ją autor niemalże przez całe życie w kolejnych częściach Dziennika pisanego nocą. W Polsce przez wiele lat w oficjalnym obiegu nieobecny i zakazany. Pierwsza jego książka z czasów emigracji ukazała się w kraju dopiero w późnych latach 80. W 1991 roku przyjechał do Polski po raz pierwszy po pięćdziesięciu dwóch latach pobytu za

Tadeusz Borowski

Mini-CV 12 listopada 1922 roku – urodził się w Żytomierzu na Ukrainie. 1932 – odbył samodzielną podróż z bratem do granicy polskiej, gdzie spotkał się ze zwolnionym z łagru ojcem. 1940 – wstąpił na konspiracyjny Uniwersytet Warszawski. 1942 – debiutował tomem poetyckim Gdziekolwiek ziemia. 1943 – wpadł w ulicznym kotle, dostał się na Pawiak i do obozu. 1946 – w maju wrócił do Polski, w listopadzie wróciła Maria, w grudniu wzięli ślub. 1947 – ukazał się tom Pożegnanie

Johann Wolfgang Goethe

Pisarz czasu burzy i naporu w Niemczech. Współtwórca romantycznej rewolucji. Kształtował nowe kanony w literaturze końca XVIII i początku XIX wieku. Formował romantyczny światopogląd. Dał kulturze europejskiej nowy typ bohatera, który swoją postawą, sposobem postrzegania świata, strojem wyrażał istotę romantycznego przewrotu. Nie było w Europie artysty, który by nie znał twórczości Goethego. Z uwielbieniem czytał go Mickiewicz i inni polscy romantycy. Miał też wrogów, bo jak każdy, kto tworzy nową metodę, budził kontrowersje. Jaka to epoka? Goethe