Posts From Zbyszek

Jak być człowiekiem w królestwie Dżumy? – rozważania o różnych postawach ludzkich wobec zagrożenia

Jak być człowiekiem w królestwie Dżumy? – rozważania o różnych postawach ludzkich wobec zagrożenia Dżuma Alberta Camusa zwana powieścią-parabolą (przypowieścią) powstała w roku 1947, kiedy żywe było jeszcze wspomnienie wojny i życia w absurdalnym, odhumanizowanym świecie. W takich warunkach (epidemia dżumy jest metaforą wszelkiego zła) najłatwiej sprawdzić siłę ludzkich charakterów. Wypowiedź o postawach bohaterów Dżumy możesz rozpocząć od cytatu z tej książki: „w ludziach więcej rzeczy zasługuje na podziw, niż

Język i jego funkcje, składniki aktu komunikacji językowej.

Język jest to system znaków konwencjonalnych, powiązanych określonymi regułami, służący porozumiewaniu się. O językach, takich jak polski, angielski itp. mówimy, że są one naturalne, tzn. powstały drogą naturalnego, spontanicznego rozwoju. W odróżnieniu od nich esperanto czy język matematyki nazywamy językami sztucznymi. Aby doszło do porozumienia za pomocą języka, muszą być spełnione określone warunki. Jedna z osób – nadawca – wypowiada lub pisze to, co chce wyrazić, tzn. przekazuje swój komunikat.

Motyw vanitas w twórczości Daniela Naborowskiego

Motyw „vanitas” w twórczości Daniela Naborowskiego. Vanitas (marność) to jeden z najczęściej powracających motywów poezji barokowej. Ta uwikłana w sprzeczności filozoficzne epoka („światowe rozkosze” contra postulat życiowej ascezy) obrała za swojego duchowego patrona starotestamentowego mędrca – Koheleta i razem z nim kwestionowała wartości istotne w ludzkim życiu (pracę, bogactwo, mądrość itp.). Potęga czasu i przemijania zafascynowała Daniela Naborowskiego – w jego twórczości też ­pojawia się motyw vanitas, ale poeta podszedł

Motyw przemijania w opowiadaniach Jarosława Iwaszkiewicza

Przemijanie stanowi oś konstrukcyjną opowiadań: Panny z Wilka i Brzezina. Bohaterowie obydwu powracają do znanych im z przeszłości miejsc i konfrontują swoje wspomnienia z aktualnymi spostrzeżeniami i przeżyciami. Bohater Panien… widzi starość swojego wuja, przygasającą urodę znajomych dziewcząt i co najbardziej dramatyczne – zmiany w sobie samym. Wypaliły się w nim dawne uczucia, umarły niegdysiejsze pasje. Przywołaj scenę, w której Wiktor dotyka ręki Julci i czuje, że nie tylko skóra

Subkultura

Co to jest subkultura Przedrostek „SUB-” we wszystkich złożeniach znaczy tyle, co niższy, gorszy, wtórny. „Subkultura”, w ściśle etymologicznym znaczeniu tego słowa, oznaczałaby więc niższą, wtórną w stosunku do obowiązującej w danym społeczeństwie odmianę kultury. Początkowo tak właśnie pojmowano to pojęcie i wiązano je wyłącznie z zachowaniami grup znajdujących się na granicy patologii społecznej. Subkulturą w tym znaczeniu byłyby agresywne zachowania kibiców piłkarskich („szalikowców”) lub bijatyki skinheadów. Z czasem jednak

Parafraza i peryfraza

Brzmienie terminów jest podobne, lecz znaczenie – różne. Parafraza to przeróbka utworu literackiego, swobodne, czasem nawet żartobliwe jego przekształcenie, niekiedy uproszczenie. To przeróbka – na tyle przejrzysta, że pierwowzór możliwy jest do rozpoznania. Sparafrazowany może zostać cały utwór (np. Opera żebracza Johna Gaya w Operze za trzy grosze Bertolda Brechta) lub tylko jego jeden element – np. tytuł (W małym dworku Stanisława Ignacego Witkiewicza stanowi parafrazę tytułu sztuki Tadeusza Rittnera

Przedstaw prądy literackie polskiego oświecenia

Przedstaw prądy literackie polskiego oświecenia. Klasycyzm – prąd najważniejszy, najbardziej nośny znaczeniowo i zgodny z filozoficzną ideologią epoki. Klasycyzm polskiego oświecenia: tworzy literaturę zaangażowaną w sprawy kraju, przypisuje poezji cele utylitarne (użytkowe), wraca do ideałów starożytnych. We wszystkich utworach znajdziemy portret społeczeństwa, myśli o ojczyźnie, refleksję o człowieku. Czasem będą to tematy ukryte pod różnymi płaszczykami: pod pozorem śmiechu, w postaciach zwierząt, w wyimaginowanych krainach. Czasem nauka płynie wprost, swobodnym „tołkowaniem do głów”, jak w Powrocie posła Niemcewicza

Zemsta Aleksandra Fredry

Zemsta Fredry Ten znakomity komediopisarz epoki romantyzmu nie przystaje do portretu wzniosłego, tragicznego i ponurego romantyka. Jego sztuki utrzymane są w konwencji realistycznej, nadprzyrodzonych sfer i osób raczej w nich nie spotkamy. Znajdziemy natomiast zarejestrowany obraz Polski szlacheckiej, sarmackiej, w tym pozytywnym znaczeniu, związanym z pielęgnowaniem tradycji. Epoka Romantyzm. Ale Zemsta to utwór nietypowy dla tej epoki w Polsce. Jest to lekka komedia o tematyce miłosnej. Powstała w czasach, gdy Polska była pod zaborami, a polscy wieszczowie pisali utwory

Osobowości epoki baroku

Giordano Bruno (1548-1600) Za podstawę naukową swego poglądu na świat uznał odkrycie Kopernika. Reprezentuje jeszcze renesansową filozofię przyrody. Chciał poznać przyrodę, a przez nią również Stwórcę. Uważał, że kościoły i teologia nie powinny ograniczać rozwoju filozofii i nauki. Religię uważał za uproszczoną na potrzeby ludu wersję filozofii, a praktyki religijne za zabobon zrodzony z ignorancji. Był dominikaninem, ale kiedy został oskarżony i ekskomunikowany, zrzucił habit i wyemigrował z Włoch do Genewy. Tam został wtrącony do więzienia za głoszenie

Tadeusz Różewicz na maturze

Tadeusz Różewicz przeżył wojnę. Ocalał – lecz wojna odcisnęła piętno na jego twórczości, tak poetyckiej, jak i dramaturgicznej. Tadeusz Różewicz (1921-2014), należał do pokolenia – rocznik 20. Poeta, dramatopisarz, scenarzysta filmowy, prozaik, satyryk. Kontynuator literackiej awangardy w kraju i na świecie. Brał udział w konspiracji i żył okupacyjnym życiem, walczył jako żołnierz podziemnej Armii Krajowej. Ujrzał i zrozumiał całą grozę wojenną, „przeżył śmierć i zna wartość życia” – tak brzmiało

Codzienność

Codzienność jest życiem ludzkim stokroć bardziej niż wydarzenia niezwykłe. Jest też tematem literatury w większym stopniu niż nam się zdaje – i nie jest trudna do odnalezienia, bo znajduje się w każdym większym, cenionym utworze. Do dobrej prezentacji proponujemy prześledzić i zebrać najważniejsze obrazy codzienności w literaturze.   Materiał według ujęć problemowych Codzienność jako tło Codzienność jako tło dla wielkich wydarzeń i idei spotykamy w eposach, wielkich powieściach realizmu czy powieściach tendencyjnych. Iliada opowiada przede wszystkim

Pieśni Kochanowskiego matura

Autor Jan Kochanowski (1530-1584) uważany jest za ojca literatury polskiej. Urodził się w Sycynie pod Zwoleniem, w powiecie radomskim. Trzy lata studiował w Akademii Krakowskiej, potem kontynuował naukę na innych uczelniach: w Królewcu, a także w Padwie we Włoszech. W czasie studiów wielokrotnie odbywał podróże zagraniczne, zwiedził m.in. Rzym, Neapol, Marsylię, Paryż. Po piętnastu latach studiów wrócił do ojczyzny. Studia te dały mu gruntowne wykształcenie: znał grekę i łacinę, poznał literaturę w obu tych językach, świat starożytny i literaturę

Szkoła policealna – czy to dobry pomysł?

Szkoły policealne cieszą się coraz większą popularnością. Nic dziwnego – dzięki warsztatowej formie zajęć powalają one na zdobycie wiedzy i umiejętności zawodowych, które w przyszłości znajdą faktyczne zastosowanie. Jest to szczególnie ważne w czasach, gdy ukończone studia teoretyczne nie gwarantują zdobycia wymarzonej pracy. Szkoły policealne cieszą się coraz większą popularnością. Nic dziwnego – dzięki warsztatowej formie zajęć powalają one na zdobycie wiedzy i umiejętności zawodowych, które w przyszłości znajdą faktyczne

Czytniki e-book dla uczniów? Czy warto?

Każdego roku w okolicach września w opinii publicznej podejmowany jest temat uczniów i ich podejścia do nauki. Najczęstszym problemem wydaje się być słabe czytelnictwo, jednak wielu rodziców zwraca również uwagę na kwestie związane z ciągle przepakowanym plecakiem szkolnym czy koniecznością kupowania ogromnej liczby podręczników. Wszystkie te problemy możemy jednak załatwić poprzez zakup jednego urządzenia – czytnika e-booków. Czy tego typu urządzenie powinno znaleźć się w szkolnej wyprawce?   Książki i

Artysta i sztuka – motyw (według chronologii epok)

Suma zagadnień Czym jest sztuka? Kim jest artysta? Cele i zadania sztuki. Współczesna sytuacja i prognozy przyszłości. Sztuka – i Ty. Czym jest sztuka? „Dziedzina ludzkiej działalności artystycznej, wyróżniana ze względu na związane z nią wartości estetyczne (zwłaszcza piękno), jej wytwory stanowiące trwały dorobek kultury” – tak brzmi odpowiedź według Słownika języka polskiego. Nazwijmy więc sztuką wszelką działalność ludzi i jej efekty, które służą zaspokajaniu potrzeb duchowych: potrzeby piękna, wzruszenia, refleksji filozoficznej. Sztuka wpływa na

Pan Tadeusz na maturze

Tego się naucz! Przede wszystkim musisz umieć udowodnić, że nie bezpodstawnie Pan Tadeusz nazywany jest epopeją narodową. To dzieło spełnia większość wymagań eposu: rozpoczyna się inwokacją, przedstawia społeczność w przełomowej chwili dziejowej, akcja jest epizodyczna, występują porównania homeryckie (np. porównanie nagonki na niedźwiedzia do powoli narastającej kłótni), występują bardzo dokładne opisy, np. opis stroju zaręczynowego Zosi, występują retardacje, dzieło, tak jak np. Odyseja, podzielone jest na księgi. Ważny bohater to

Dla kogo przeznaczony jest kierunek studiów „Bezpieczeństwo Narodowe”?

Jednym z kierunków kształcenia na studiach wyższych może być Bezpieczeństwo Narodowe, które obejmuje wszelkiego rodzaju kwestie związane z bezpieczeństwem społecznym. Takie studia pozwalają na zdobycie kierunkowego wykształcenia, umożliwiającego podjęcie pracy w służbach specjalnych, strażach i inspekcjach. Dla kogo jest przede wszystkim przeznaczony? Eksperci od bezpieczeństwa Młodzi ludzie chcący pracować w Policji, w strażach, administracji publicznej lub w służbach specjalnych, mogą przybliżyć się do realizacji takich zawodowych marzeń, wybierając po ukończeniu

Zbigniew Herbert na maturze

Uwaga! Zbigniew Herbert porusza tematy uniwersalne, to znaczy takie, które powinny być ważne dla wszystkich ludzi, w każdej epoce. Nie jest wykluczone, że któryś z utworów tego poety pojawi się na maturze… Ale uwaga – poeta może sprawić swoim interpretatorom sporo kłopotu – jego wiersze naszpikowane są różnorodnymi aluzjami literackimi, nawiązaniami, na przykład do Biblii, do antyku, do Don Kichota Cervantesa, do Hamleta Szekspira itp. Analizując teksty Herberta trzeba cały czas pamiętać

Makbet na maturze

 Autor William Szekspir (1564-1616), angielski poeta, dramaturg, aktor, był też reformatorem teatru. Związany z teatrem The Globe. Dokonania: złamał zasady dramatu antycznego, np. naruszając zasadę decorum, mieszając liryzm z  humorem, wprowadzając postacie fantastyczne i bohaterów niskiego pochodzenia;  jego dzieła zwane są tragediami namiętności (np. Otello – zazdrości, Romeo i Julia – miłości i nienawiści) Głębokie analizy ludzkiej psychiki, których dokonał w swoich dramatach, są wciąż aktualne. Był nowatorem w zakresie

Jan Twardowski – matura

Najpopularniejszy polski poeta religijny. Jego „Spieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą” i inne aforyzmy, które zwykł formułować w swych wierszach, są tak popularne, że zaczęły żyć własnym życiem…   Jan Twardowski (1915-2006). Ksiądz i duszpasterz, poeta i prozaik W 1935 roku rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim; ukończył je dopiero po wojnie, w 1947 roku. W 1937 roku ukazał się pierwszy tomik jego wierszy Powrót Andersena nawiązujący do poetyki