LEKTURY do egzaminu
Tragiczne sytuacje o komicznym zakończeniu. To groteskowy świat opowiadań Mrożka. Mrożek – pisarz groteskowy We wszystkich groteskowych opowiadaniach Mrożka znajdziesz: Kontrastowe zestawienie zdarzeń tragicznych i komicznych. Używanie podniosłych słów w opisywaniu rzeczy banalnych. I odwrotnie – używanie banalnych wyrażeń w opisywaniu rzeczy tragicznych. Bohaterowie – zwyczajni, przeciętni ludzie, których nawet można nazwać nudnymi (Ktoś, goście w Profesorze Robercie). Postacie fantastyczne (w Babie, Winie i karze). Drwinę z ludzkich zachowań: żądzy sławy – Profesor
Pamiętnik z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego – język i narracja. Masz rozstrzygnąć, jakie cechy języka dominują w pamiętniku Mirona Białoszewskiego: cechy języka pisanego czy mówionego. Próbujesz też określić rodzaj narracji i cechy gatunkowe pamiętnika. Przeanalizuj zawarte w podręcznikach fragmenty Pamiętnika… dotyczące 1 sierpnia, czyli początku powstania i wydarzenia z 15 sierpnia. Fragment dotyczący 1 sierpnia Charakter opisywanych zdarzeń – realistyczny czy fantastyczny? Realistyczny, a nawet historyczny, wszyscy wiemy, że godziną rozpoczęcia powstania, legendarną godziną
Wydarzenia w skrócie: Księga I: Gospodarstwo Tadeusz powraca do Soplicowa. Nieoczekiwanie Tadeusza spotyka Zosię, zawstydzona dziewczyna ucieka. Tadeusz spotyka się z Wojskim i resztą rodziny oraz gośćmi przybyłymi na sądy graniczne. W zamku odbywa się wieczerza: a) Tadeusza spotyka Telimenę b) wybucha spór między Asesorem a Rejentem o Kusego i Sokoła c) Sędzia mówi na temat grzeczności W nocy Ksiądz Robak prowadzi potajemne rozmowy z Sędzią. Księga II: Zamek Hrabia spotyka Gerwazego niedaleko zamku. Gerwazy opowiada o zabójstwie
Plan wydarzeń Marek Winicjusz powraca ze zwycięskiej wojny, składa wizytę w domu wuja i zwierza się z zachwytu nad urodą Ligii. Obaj odwiedzają Ligię w domu Aulusa, z którego potem, za namową Petroniusza, dziewczyna zostaje zabrana na dwór cesarza. Aulus Placjusz szuka ratunku u Seneki i Marka Winicjusza, który o niczym nie wie. Winicjusz oskarża wuja o porwanie dziewczyny dla siebie, ten jednak uświadomia mu, że jako zakładniczka przebywa ona na dworze Nerona i zostanie wydana Winicjuszowi. Ligia dostaje
Czas i miejsce akcji Czas akcji: Akcja powieści przypada na końcowy okres panowania Nerona: 63-66 rok, zaś epilog przedstawia moment jego śmierci w 68 roku. Miejsce akcji: Rzym, dwór w Ancjum. Tytuł Tytuł powieści nawiązuje do sceny, która wydarzyła się na drodze appijskiej. Święty Piotr, za namową współwyznawców, zdecydował się opuścić Rzym, aby nie dosięgły go prześladowania Nerona. Chciał kontynuować nauczanie z dala od Rzymu, gdzie chrześcijanie byli skazani na zagładę. Przed oczami zrezygnowanego
Charakterystyka głównych bohaterów: Zbyszko z Bogdańca Przedstawienie postaci Bratanek Maćka, młody rycerz. Jego ojciec zmarł. Od dwunastego roku życia podróżował i zdobywał łupy ze stryjem. Wiek Kiedy go poznajemy, ma 18 lat. Wygląd To młodzieniec bardzo urodziwy, przystojny. „Ze wzrostu, z barków (…) z tęgich ud i szerokich piersi wydawał się być mężem całkiem dojrzałym, ale nad tą postawą męża wznosiła się głowa dziecinna prawie i twarz młoda, z pierwszym meszkiem nad ustami – i zarazem cudna –
Sprawdzian Takie pytanie może zadać nauczyciel, jeśli będzie chciał sprawdzić, czy przeczytałeś lekturę: Który z bohaterów zyskał pseudonim Kopernicki? Alek. Pseudonim taki zyskał po akcji związanej z pomnikiem Korpernika polegającej na zdjęciu z postumentu tablicy z niemieckimi napisami. O której godzinie zwykle dokonywało rewizji i aresztowań w polskich domach gestapo? O godzinie czwartej rano. Jak miała na imię narzeczona Alka? Basia. Kto nosił pseudonim Zeus? Leszek Domański, wódz Buków i jednocześnie nauczyciel geografii w Gimnazjum im Stefana Batorego.
Autor Bolesław Prus (1847-1912) Polski pozytywista, autor powieści (Lalka, Placówka, Emancypantki) i nowel (Antek, Kamizelka, Katarynka, Powracająca fala), felietonów (Kroniki tygodniowe). Nigdy nie był w Egipcie. Czas akcji 1087-1085 p.n.e. Skąd to wiemy? Kapłan Herhor jest postacią historyczną. Wstąpił na tron w 1085 roku p. n. e. Akcja utworu trwa dwa lata. Miejsce akcji Memfis – pałac faraonów. Teby – tu znajduje się świątynia Amona, w której Herhor był arcykapłanem. Teby to także miejsce
Podstawowe wiadomości Skąd się wzięła tragedia? To najstarszy gatunek dramatyczny. Powstał w starożytnej Grecji. Wywodzi się z dytyrambu, czyli rytualnej pieśni śpiewanej ku czci boga Dionizosa. Istotą tragedii jest akcja zbudowana wokół nieuchronnego i niemożliwego do rozwiązania konfliktu tragicznego między działaniami i zamiarami bohatera a innymi bohaterami (lub np. bogami). Skąd wiemy, że Romeo i Julia to tragedia? Ponieważ sam Szekspir swój utwór określił jako tragedię. Nie jest to jednak tragedia taka jak antyczna (np. Antygona),
Mieszkał w Polsce od lat, rozmawiał z sąsiadami, robił zakupy w pobliskim sklepiku i nagle zaczął być… wrogiem. Antysemityzm – co to takiego? Wrogość wobec osób pochodzenia żydowskiego. Najczęstsze przyczyny: religijne (odrębność kultu postrzegana jako przeciwstawianie się chrześcijaństwu), ekonomiczne (Żydzi zajmujący się handlem i przemysłem, a więc gromadzący kapitał, wzbudzali zawiść pozostałych obywateli – zazdrość taka zwiększała się w czasach kryzysów ekonomicznych), polityczne (przez wiele lat pozbawieni ojczyzny Żydzi zamieszkiwali kraje europejskie i stanowili tam spory procent ludności).
Mały Książę Jaki narrator występuje w utworze? Jest to narrator pierwszoosobowy. Przedstawia zdarzenia, opowiada o tym, co go spotkało sześć lat temu, a wszystko zaczyna się od lądowania na pustyni Saharze i spotkania chłopca – Małego Księcia. Dlaczego narrator musiał lądować na Saharze? Musiał sam naprawić samolot, bo inaczej czekała go śmierć z głodu i pragnienia. Dlaczego pilot nie mógł liczyć na pomoc innych? Ponieważ leciał sam, nie było z nim żadnych
Czas akcji: Bardzo rozległy. Obejmuje ponad 40 lat: 1632 – rok urodzenia Robinsona, 1651 – ucieczka z domu, rozpoczęcie ośmioletniej tułaczki, 12 lat, 9 miesięcy i 17 dni na wyspie, życie po powrocie do Anglii (ten czas nie jest dokładnie określony). Miejsce akcji: Przede wszystkim wyspa na Morzu Karaibskim, na której prawie 13 lat przebywał Robinson Crusoe (fikcyjne miejsce, którego nie znajdziemy na mapie). Ale również różne miasta Wielkiej Brytanii,
Czas i miejsce akcji Akcja dramatu rozgrywa się w czasie II wojny światowej, równocześnie w kilku miejscach. Są to: posterunek w okupowanej przez Niemców Polsce, gabinet oficera SS Willego, syna profesora Sonnenbrucha w jednym z miast okupowanej Norwegii, oberża w małym miasteczku na północy Francji oraz willa profesora Sonnenbrucha w Getyndze. Prześladowanie innych narodów Akcja dramatu została tak skonstruowana, by odbiorca w trzech kolejnych odsłonach aktu pierwszego mógł zapoznać
Jak to jest możliwe, że Niemcy, których widzieliśmy między sobą, którzy […] popełniali codziennie setki zbrodni, podłości, czynów nieludzkich, zdecydowanie ujemnych – ci sami ludzie mieli swoją „drugą stronę”, której nie widzieliśmy: normalne ludzkie życie, rodzinę, powiązania uczuciowe, że to byli nieraz idealni synowie, mężowie, w kręgu osób najbliższych nie różni od ludzi innych narodowości. Jaka jest geneza dramatu? Przez stulecia postrzegaliśmy Niemców jako ludzi niebezpiecznych, agresywnych, niemoralnych i zdolnych do
Antoine de Saint-Exupéry – francuski pisarz i lotnik. Po raz pierwszy leciał samolotem, kiedy miał 12 lat. Był pilotem wojskowym. Po ciężkim wypadku musiał jednak przejść do rezerwy. Ale nadal latał – jako pilot pocztowy. Kolejny poważny wypadek spotkał go na Pustyni Libijskiej (może właśnie tam spotkał Małego Księcia?), a następna kraksa w Gwatemali. Zginął w czasie II wojny światowej w drodze do bazy. Utwory Antoine’a de Saint-Exupéry’ego są prawdziwymi skarbnicami złotych myśli. Przydadzą się
Antoni Czechow brzydził się kłamstwem i obłudą. Nienawidził tyranii pod żadną postacią, a najbardziej tej rodzicielskiej, przyznającej sobie prawo do traktowania swoich potomków jak własność. Wiązało się to z nieprzyjemnymi wspomnieniami z dzieciństwa. Całe jego życie to dążenie do wolności, do bycia sobą, bez masek i udawania. Zachował się list Czechowa do Suworina (znajomego redaktora), w którym tak mówi o sobie: Niech pan napisze opowiadanie o synu pańszczyźnianego chłopa, młodym człowieku, który był przedtem chłopcem sklepowym, śpiewakiem
Cała powieść to droga ku dorosłości. Na przeżycia i charakter Dawida wpływ miało wielu ludzi – dobrych i złych. Tych ostatnich, jak na dziecko, spotkał zdecydowanie zbyt wielu. Dawid z każdym dniem się zmienia, pod wpływem różnych wydarzeń zaczyna coraz doroślej spoglądać na świat. Oto etapy dzieciństwa Dawida Wczesne dzieciństwo Wroni Bór – dom pani Copperfield, hrabstwo Suffolk, Anglia. Dawida poznajemy w dniu jego urodzin. Jest pogrobowcem (urodził się po śmierci ojca), pochodzi
Kto oprócz Krasickiego pisał jeszcze w Polsce bajki? Stanisław Trembecki, Adam Mickiewicz, Aleksander Fredro. Jaki to gatunek – bajka? To gatunek literatury dydaktycznej, bardzo popularny w epoce oświecenia, ale powstały znacznie wcześniej, w starożytności. Za twórcę bajki uważany jest Ezop, który żył w Azji Mniejszej w VI wieku p.n.e. Do najsłynniejszych bajkopisarzy należą: La Fontaine (XVII-wieczny autor francuski) oraz Ignacy Krasicki (który żył w XVIII wieku). Bajka to utwór pisany
Kiedy rozgrywa się akcja Ziela na kraterze? Trwa od 1919 do 1946 roku (ale czasem następuje „cofnięcie się” w czasie – autor wspomnieniami sięga do lat swojej młodości). Są to lata ważnych zdarzeń historycznych, które przeżywamy razem z członkami rodziny Wańkowiczów: wojna polsko-rosyjska (1919-1920), obydwie wojny światowe, powstanie warszawskie. Jakie gatunki uznałbyś za typowo autobiograficzne? Dziennik i pamiętnik! Jakim gatunkiem literackim jest ta książka? Powieścią autobiograficzną. Co to znaczy, że
Kim jest autor książki? To Aleksander Kamiński (1903–1978) – pseudonimy: Bambaju, Juliusz Górecki, Kamyk; wybitny działacz harcerski. W czasie wojny był jednym z organizatorów Szarych Szeregów. Stał też na czele Organizacji Małego Sabotażu „Wawer” (od grudnia 1940 do lipca 1944) – tam właśnie poznał się z Zośką, Rudym i Alkiem! Po wojnie był wiceprzewodniczącym ZHP, pracował jako wykładowca akademicki. Jest również autorem książek – Antek Cwaniak, Andrzej Małkowski, Zośka i Parasol. Jak powstała ta książka?
