LEKTURY do egzaminu
Czas akcji: „Dawno, dawno temu, w czas dla świata spokojny, gdy mniej na nim było zgiełku”. Trwa okrągły rok. Wyprawa zaczęła się na początku maja, pierwszego dnia zimy wędrowcy docierają do góry smoka, hobbit wraca do Pagórka w czerwcu. Miejsce akcji: Hobbiton i Dzikie Kraje. Krainy fantastyczne, stworzone przez Tolkiena. Narracja Narrator – bajarz, nieustannie wtrąca się do opowiadanej fabuły, komentuje zachowania bohaterów, tłumaczy czytelnikowi niektóre wątki. Wybiega w przyszłość, np. „nieraz jeszcze Bilbo
Gatunek literacki Najczęściej Folwark… określa się jako powieść parabolę. Parabola (inaczej przypowieść) ma dwa znaczenia. Biblijna przypowieść o synu marnotrawnym nie opowiada tylko i wyłącznie o synach, którzy roztrwonili pieniądze. Mówi o wszystkich ludziach, którzy popełniają błędy i starają się je naprawić. Mówi o przebaczeniu, jakie trzeba okazywać winowajcom. W Folwarku zwierzęcym jest bardzo podobnie. Na pierwszy rzut oka to fantastyczna historyjka o zbuntowanych zwierzakach. A drugie znaczenie (ukryte, ale bardzo ważne) to analiza ustroju totalitarnego, ukazanie
Znaczenie tytułu Ferdydurke – to słowo wymyślone, którego nie ma w słowniku języka polskiego. Tytułem tym Gombrowicz nawiązał do mało znanej amerykańskiej powieści Sinclaira Lewisa Babbit. Jej bohater nazywał się Freddy Durkee i podobnie jak Józio został wtrącony w powtórne dzieciństwo. Dlaczego taki tytuł nadał Gombrowicz? Aby prowokować czytelników i recenzentów. Co jest ważne w Ferdydurke? Gombrowicz zadaje ważne pytanie:czy to my sami tworzymy, kształtujemy siebie, czy też ulegamy wpływom świata i pozwalamy, aby to on
Autor Ernest Hemingway (1899-1961) to jeden z najpopularniejszych pisarzy amerykańskich. Jego życie było bardzo barwne – gdy miał 19 lat, brał udział w I wojnie światowej, później jako reporter podróżował po Europie, polował na dzikie zwierzęta w Afryce, był korespondentem wojennym podczas wojny domowej w Hiszpanii. W czasie II wojny światowej tworzył załogę angielskich bombowców i zasłynął niepospolitą odwagą. Pisał powieści i opowiadania – za swoją twórczość otrzymał Nagrodę Nobla. Miejsce akcji Hiszpania – wojskowy most pontonowy na
Autor Stefan Żeromski (1864-1925) – przedstawiciel Młodej Polski. Zakochany w Górach Świętokrzyskich. Autor m.in. Ludzi bezdomnych (lektura w liceum), Przedwiośnia (ekranizowanego niedawno), Syzyfowych prac (lektura w gimnazjum) oraz wielu nowel i opowiadań (wśród nich Siłaczka – Wasza lektura). Tytuł Zgromadzeni przy ognisku słuchają odgłosów rąbanych drzew. I ten monotonny odgłos wywołuje wspomnienia, przynosi echa pamięci. O czym mówi leśne echo? O dawnych legendach. Gatunek literacki Nowela Dotyczy jednego wydarzenia (opowieść generała). Wyraźny punkt kulminacyjny i puenta. Ograniczona liczba
Określ czas i miejsce akcji Czas akcji Akcja powieści toczy sięod stycznia 1655 (przybycie Kmicica do Wodoktów) do 1657 (powrót Kmicica z wojny z Rakoczym) i obejmuje okres wojny ze Szwecją. Miejsce akcji: Powieściowe wydarzenia toczą się w bardzo wielu miejscach: majątkach szlacheckich na Żmudzi (Wodokty, Wołmontowicze), Kiejdanach i Taurogach (siedziby Radziwiłłów), Częstochowie, na Śląsku i w Prusach, a kulminacyjna scena w kościele odbywa się w Upicie na Litwie. Geneza Potop powstawał podczas
Czas i miejsce akcji XIX wiek, Wigilia Bożego Narodzenia. To mogło wydarzyć się tylko w Wigilię! To najbardziej niezwykła noc w roku. Zwierzęta mogą mówić ludzkim głosem, marzenie wypowiedziane w taką noc musi się spełnić. Przed rozpoczęciem wieczerzy wigilijnej trzeba zakończyć spory, spłacić długi. Panuje radosne oczekiwanie na coś niezwykłego. W Wigilię nie można być samotnym, to najbardziej rodzinny dzień w ciągu całego roku. Według ludowych wierzeń w tę noc duchy nawiązują kontakt ze światem żywych
Autor Miron Białoszewski W momencie wybuchu powstania był 22-letnim chłopakiem, niezrzeszonym w żadnej organizacji wojskowej. Nie brał udziału w walkach powstańców – należał do bardzo licznej grupy warszawskich cywilów, których celem było przeżycie, przetrwanie lat wojny. Na początku powstania Białoszewski mieszkał u znajomych na pograniczu Woli i Śródmieścia, potem przeniósł się do mieszkania rodziców (ul. Chłodna), a następnie do domu swojego przyjaciela Swena, gdzie wraz z innymi warszawiakami ukrywał się w piwnicach budynków
Autor Aleksander Kamiński (1903-1978) – pseudonimy: Bambaju, Juliusz Górecki, Kamyk; wybitny działacz harcerski. W czasie wojny był jednym z organizatorów Szarych Szeregów. Stał też na czele Organizacji Małego Sabotażu „Wawer” (od grudnia 1940 do lipca 1944) – tam właśnie poznał się z Zośką, Rudym i Alkiem! Po wojnie był wiceprzewodniczącym ZHP, pracował jako wykładowca akademicki. Jest również autorem książek – Antek Cwaniak, Andrzej Małkowski, Zośka i Parasol. Skąd taki tytuł? Z genezą Kamieni na szaniec
Czas i miejsce akcji Czas akcji: lata 1647 (zima) – 1649, epilog 1651 (bitwa pod Beresteczkiem). Miejsce akcji: południowo-wschodnie tereny Rzeczypospolitej. Zobacz także: Ważniejsze miejsca. Znaczenie tytułu powieści Ogniem i mieczem – tych słów użył książę Wiśniowiecki, określając w ten sposób konieczność bezwzględnej walki z rebelią kozacką. Ogniem i mieczem, czyli siejąc zniszczenie, bezlitośnie mordując. Autor Henryk Sienkiewicz (1846-1916) – powieściopisarz, nowelista, laureat literackiej Nagrody Nobla (1905 r.). Autor wielu nowel: Janko Muzykant, Szkice węglem, Z
Miejsce wydarzeń Wydarzenia rozgrywają się w rodzinnych stronach Mickiewicza, niedaleko Nowogródka na Litwie: w Soplicowie, zamku Horeszków, zaścianku dobrzyńskim, karczmie Jankiela. Czas akcji: Akcja rozpoczyna się wraz z przyjazdem Tadeusza do Soplicowa. Trwa od piątkowego popołudnia do wtorku, latem 1811 roku oraz przez dwa wiosenne dni roku następnego. Obejmuje więc tylko 7 dni. Bohaterowie jednak wspominają wcześniejsze wydarzenia – historię Jacka Soplicy, młodość Sędziego, uchwalenie Konstytucji 3 maja, powstanie i walki Legionów Dąbrowskiego.
Miejsce akcji Akcję umiejscawia autor „koło jeziora Gopło”, a więc w miejscu znaczącym dla historii ziem polskich – to te prasłowiańskie tereny są przecież miejscem akcji legend o Piaście i Popielu, którego myszy zjadły… Czas akcji Akcja Balladyny rozgrywa się w czasach przedhistorycznych i w czasie baśniowym („za czasów bajecznych”). Czasy te przypominają początki prasłowiańszczyzny, wspominane są imiona Piasta i Popiela, legendarnych władców dawnych ziem polskich, Pustelnik okazuje się wygnanym królem Popielem III. Autor Juliusz Słowacki 1809-1849
Czas i miejsce akcji Dokładnie nieznane. Akcja Zemsty toczy się najprawdopodobniej pod koniec XVIII albo na początku XIX wieku – świadczy o tym wypowiedź Cześnika, wspomnienie konfederacji barskiej (1768-1772) – akt IV, scena I. Wydarzenia przedstawione w Zemście rozgrywają się w ciągu jednego dnia. Miejscem jest zamek szlachecki. Skąd pomysł, czyli geneza Zemsty Cześnik i Rejent mieli swoje rzeczywiste pierwowzory. Żona Fredry, Zofia Skarbkowa, była dziedziczką połowy zamku w Odrzykoniu pod Krosnem (ruiny tego zamku
Skąd pomysł utworu? Wiek XVII to lata silnej władzy Kościoła katolickiego, który zagrożony w poprzednim stuleciu ruchami reformacyjnymi, teraz na nowo zdobywał sprzymierzeńców. Powstawały nowe zakony, stowarzyszenia religijne ludzi świeckich (np. szczególnie wrogie Molierowi Towarzystwo Świętego Sakramentu). Zdarzało się, że hasła religijne wykorzystywano do walki o władzę lub majątek. Ta właśnie sytuacja zainspirowała Moliera do napisania Świętoszka. Komediopisarz mógł sobie pozwolić na tak ostre wystąpienie tylko dzięki przychylności króla – Ludwika XIV.
Czas i miejsce akcji Miejsce to Werona i Mantua – włoskie miasta. Czas akcji – koniec wieku XVI (w dramacie wspomniane jest trzęsienie ziemi z 1580 r. – akt 1, scena 3). Akcja rozgrywa się w ciągu pięciu dni. Autor William Szekspir (Shakespeare) (1564-1616) Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z najwybitniejszych twórców teatru. Stworzył zupełnie nowy gatunek dramatyczny, tzw. dramat szekspirowski. Najważniejszym motywem jego dramatów jest problem władzy, która jawi się jako demoralizująca
Czas akcji I połowa XIII w. p.n.e. Miejsce akcji Teby Autor Sofokles Żył w V w. p.n.e. Największy tragik w starożytnej Grecji. Wprowadził wiele innowacji scenicznych – dodał do tragedii trzeciego aktora, po raz pierwszy zastosował na scenie dekoracje, zwiększył liczbę członków chóru z 12 do 15. Był autorem 120 tragedii, z czego zachowało się w całości zaledwie 7. Słynne utwory: Antygona, Ajas, Król Edyp. Bohaterowie Antygona – tytułowa bohaterka, córka
Czas powstania Powieść ukończona w 1895, wydana w 1897. Czas akcji XI w. p.n.e.; ostatnie lata panowania władców XX dynastii Ramzesa XII i Ramzesa XIII, wstąpienie na tron założyciela dynastii XXI Sem-amen–Herhora. Akcja trwa trzy lata bez miesiąca. Narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący, należący do kręgu kulturowego czytelnika (np. egipskie sykomory przypominają mu „nasze lipy”, czasem podkreśla też dystans wieków). Miejsce akcji Egipt. Narrator podkreśla jednak wielokrotnie, że coś jest poza nim
1. W jakiej epoce powstał ten utwór? W epoce romantyzmu. 2. Dlaczego jest to utwór nietypowy dla tej epoki w Polsce? Jest to lekka komedia o tematyce miłosnej. Powstała w czasach, gdy Polska była pod zaborami, a polscy wieszczowie pisali utwory o tematyce poważnej, patriotycznej. Niektórzy nawet zarzucali Fredrze, że poświęcił swój talent tematyce tak lekkiej i rozrywkowej w tych ciężkich czasach. Z tego powodu Fredro, skądinąd gorący patriota, na
Skąpiec Moliera Dzieło Skąpiec Moliera to przede wszystkim komedia charakterów – komizm wynika z ich działań i cech psychologicznych. Jedna z najbardziej ponurych komedii Moliera: obraz sknerstwa jako dominującej namiętności przytłacza. Intryga jest banalna i słabo zarysowana. Skąpca można też nazwać dramatem rodzinnym – porusza problem zależności dzieci od rodziców. Autor Molier, właściwie Jean Baptiste Poquelin (1622-1673), syn paryskiego tapicera, całe swoje życie związał z teatrem i aktorską rodziną Béjart. Był reżyserem, aktorem i autorem sztuk. Po
Dziady cz. II na egzaminie Treści związane z lekturą potrzebne do egzaminu Motywy Motyw fantastyki, wizji, wyobraźni, duchów i zjawisk irracjonalnych w literaturze. Może być motywem przewodnim testu, jest bardzo inspirujący i gimnazjaliści spotykają się z tematem wielokrotnie. Już wędrówka Odyseusza obfitowała w baśniowe i fantastyczne przygody. O grę wyobraźni opiera się przygoda Don Kichota, w romantycznej Balladynie postacie fantastyczne odgrywają dużą rolę, a lubiana przez młodzież fantastyka choćby bohaterowie
