Kiedy woda udaje, że jest szkłem, to już wiem, co to znaczy, dobrze wiem: to już zima. Kiedy deszcz się zmienia w biały puch, zwykły deszczyk z jesiennych słot i pluch, to już zima. Kiedy z ziemi tysiące różnych barw znikną gdzieś, jakbyś wszystkie gumką starł, to już zima. Kiedy rankiem wyrosną u twych szyb srebrne kwiaty, choć nie siał tu ich nikt, to już zima. Kiedy oddech bielutki frunie z ust, bo go mróz tak
W leśniczówce Tu, gdzie się gwiazdy zbiegły w taką kapelę dużą, domek z czerwonej cegły rumieni się na wzgórzu: to leśniczówka Pranie, nasze jesienne mieszkanie. Chmiel na rogach jelenich usechł już i się sypie; w szybach tyle jesieni, w jesieni tyle skrzypiec, a w skrzypcach, byle tknięte, lament gada z lamentem. Za oknem las i pole, las – rozmowa sosnowa; minął dzień i na stole stoi lampa naftowa, gadatliwa, promienna jak ze stołu Szopena. W nocy
wiosna patrzy z czułością na zbudzone życie rozkwiliły się ptaki w niecierpliwych dźwiękach ostrożnie więc układa ciepłe gniazdo życia wśród zieleni i kwiatów na swych ciepłych rękach roześmiała się łąka barwami radości i patrzy prosto w słońce wielkimi oczami gdzie ptak zatacza koła przynaglany krzykiem co miesza się z muzyką pomiędzy trawami a życie niecierpliwie natarczywie woła gdy matka nazbyt wolno z pożywieniem lata bo one już by chciały rozprostować skrzydła by mogły zdobyć
Spotkanie z matką Ona mi pierwsza pokazała księżyc i pierwszy śnieg na świerkach, i pierwszy deszcz. Byłem wtedy mały jak muszelka, a czarna suknia matki szumiała jak Morze Czarne. Noc. Dopala się nafta w lampce. Lamentuje (1) nad uchem komar. Może to ty, matko, na niebie jesteś tymi gwiazdami kilkoma? Albo na jeziorze żaglem białym? Albo falą w brzegi pochyłe? Może twoje dłonie posypały mój manuskrypt (2) gwiaździstym pyłem? A możeś
Konstanty Ildefons Gałczyński Rozmowa liryczna – Powiedz mi, jak mnie kochasz. – Powiem. – Więc? – Kocham cię w słońcu. I przy blasku świec. Kocham cię w kapeluszu i w berecie. W wielkim wietrze na szosie i na koncercie. W bzach i w brzozach, i w malinach i w klonach. I gdy śpisz. i gdy pracujesz skupiona. I gdy jajko roztłukujesz ładnie – nawet wtedy, gdy ci łyżka spadnie. W taksówce. I w samochodzie. Bez wyjątku. I na końcu ulicy.
Nic dwa razy Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy. Z tej przyczyny zrodziliśmy się bez wprawy i pomrzemy bez rutyny. Choćbyśmy uczniami byli najtępszymi w szkole świata, nie będziemy repetować żadnej zimy ani lata. Żaden dzień się nie powtórzy, nie ma dwóch podobnych nocy, dwóch tych samych pocałunków, dwóch jednakich spojrzeń w oczy. Wczoraj, kiedy twoje imię ktoś wymówił przy mnie głośno, tak mi było, jakby róża przez otwarte wpadła
Rozdział pierwszy Dziewięcioletnia Mary Lennox – nieznośna, rozkapryszona dziewczynka wychowywana w Indiach – traci rodziców w wyniku epidemii cholery. Służba ucieka. Nieświadomą niczego, ukrytą w pokoju Mary znajdują żołnierze i informują o śmierci rodziców. Mary była dzieckiem niechcianym, nie pokazywano jej gościom, ukrywano przed światem, jej matka prawie się nią nie interesowała, pochłonięta zabawami, ojciec, zajęty pracą na stanowisku rządowym, także nie zajmował się dzieckiem. Dziewczynka, samolubna i despotyczna, bezkarnie łajała służbę, zwłaszcza nauczycielki, żadna z
Czas i miejsce akcji XIX w., bardzo biedna polska wieś Gatunek literacki nowela O czym jest Janko Muzykant? Nowelka opowiada historię wiejskiego chłopca, który był bardzo utalentowany, ale nie mógł się uczyć i jego uzdolnienia zmarnowały się. Uwaga! Stylizacja! Język wypowiedzi stylizowany jest na gwarę, ponieważ bohaterami są mieszkańcy wsi. Zwróć uwagę na słowa i formy, których dziś już nie używamy – będziem jedli, będziewa się weselili, krzcę zamiast chrzczę. Plan wydarzeń Janko
Autor Jan Brzechwa (1900-1966) – autor słynnych wierszy, m.in. zbiory Kaczka dziwaczka i Przygody Pchły Szachrajki oraz fantastycznych opowieści dla dzieci, a także refleksyjnych utworów dla dorosłych. Czas i miejsce akcji: Nieokreślone jak w baśniach – Akademia mieści się na ul. Czekoladowej, ale nie wiadomo, w jakim kraju w jakim mieście; w sąsiedztwie innych bajek. Czas akcji trwa pół roku, od momentu, gdy Adaś Niezgódka zaczyna pisać pamiętnik po półrocznym pobycie
Kim był Homer? Autor Iliady i Odysei, najprawdopodobniej pochodził z greckiej wyspy Chios w Azji Mniejszej (u jej wybrzeży, w części północnej, leżała Troja). Imię Homer (ślepiec) sugeruje, że był niewidomy, tego jednak nie wiemy na pewno. Homer jest postacią dość tajemniczą, niektórzy badacze twierdzą, że w ogóle nie istniał. Przypuszcza się, że był wędrownym śpiewakiem i żył w IX lub VIII w. p.n.e. Wędrował po Grecji, zatrzymywał się na dworach i agorach, gdzie recytował lub
Najważniejsze informacje Bajki jako gatunek literacki Bajka to na ogół krótki utwór wierszowany, którego bohaterami są zwierzęta, rzadziej ludzie, rośliny lub przedmioty. Bohaterowie bajek reprezentują określone typy ludzkie. Są schematyczni. Celem bajki jest pouczanie czytelnika, potępienie pewnych zachowań, a nakłonienie do innych. Dlatego mówimy o dydaktycznej funkcji bajek. Każda bajka zawiera wypowiedziany wprost lub domyślny morał, czyli pouczenie dla czytelnika. Często przybiera on formę maksymy, przysłowia. Morał może znajdować się
Mini-CV Ernesta Nemeczka Bohater książki: Chłopcy z Placu Broni Ferenca Molnára Imię i nazwisko: Ernest Nemeczek Wiek: Jedenaście lat. Miejsce zamieszkania: Budapeszt (stolica Węgier). Miejsce spotkań z kolegami: plac przy tartaku. Funkcja, jaką pełnił Nemeczek: Ponieważ był chorowity, wątły i słaby, a na dodatek najmłodszy z grupy, musiał pełnić funkcję szeregowca – zresztą jedynego w grupie chłopców z placu Broni. Największe marzenie Nemeczka: Awans – Boka obiecał mu, że dostanie go, jeśli
Mini-CV Anielki Bohaterka książki: Bolesława Prusa pod tytułem Anielka. Imię i nazwisko: Anielka. Nie znamy jej nazwiska. Wiek: 13 lat. Wygląd: Drobna, o bladej cerze. Delikatna twarz, którą okalały ciemne włosy. Szafirowe oczy. Zwykle ubrana w bladoróżową, krótką sukieneczkę, białe pończochy i wysokie buciki. Początkowo Anielka wyglądała bardzo zdrowo. Była panienką ładną, pełną wdzięku, wesołą i sympatyczną. Kiedy sytuacja w domu się pogarszała, dziewczynka była coraz chudsza i bledsza. Miejsce zamieszkania: Najpierw mieszkała
Do zapamiętania Książka: Przygody Tomka Sawyera Autor: Mark Twain Czas akcji: XIX w. Miejsce akcji: Stany Zjednoczone, małe miasteczko Saint Petersburg położone nad rzeką Missisipi. Imię i nazwisko bohatera: Tomek Sawyer Wiek: około 10 lat. Wygląd: szczupły, zwinny, ma kręcone włosy, piegowatą skórę. Rodzina: Tomek jest sierotą, opiekuje się nim ciotka Polcia. Cechy: sprytny, odważny, ma bujną wyobraźnię, dobry przyjaciel, nie lubi szkoły. Znaki szczególne: marzy o tym, by być
Autor: Mark Twain Czas akcji: koniec XIX wieku. Miejsce akcji: środkowa część USA, miasteczko St. Petersburg i jego okolice, nad wielką rzeką Missisipi. Plan wydarzeń 1. Chłopcy malują płot za Tomka. 2. Tomek i Joe bawią się w wojnę w miejskim parku. 3. Sawyer spotyka piękną nieznajomą. 4. Goście pojawiają się w szkółce niedzielnej. 5. Tomek otrzymuje nagrodę za znajomość Biblii. 6. Chłopiec nie potrafi odpowiedzieć na pytanie sędziego. 7. Czarny chrząszcz zostaje bohaterem mszy.
O autorce Frances Eliza Burnett, z domu Hodgson, urodziła się w Anglii w 1849 r., ale po śmierci ojca i upadku jego firmy wyjechała wraz z matką do Ameryki. Początkowo pisała drobne opowiadania do popularnych magazynów. Pierwszą książkę wydała, kiedy miała 28 lat. Frances była bardzo pracowitą pisarką. Jedna książka pojawiała się za drugą. Pochłaniająca ją coraz bardziej praca literacka spowodowała jednak konflikty domowe. Autorka Tajemniczego ogrodu rozstała się z
1. Najważniejsze informacje Czas akcji: Wszystko rozpoczyna się w roku 1399 (śmierć królowej Jadwigi), a kończy w roku 1410 (bitwa pod Grunwaldem). Krótki epilog wydłuża ten okres do 1466 roku (pokój w Toruniu, odzyskanie Pomorza, Malborka i Elbląga). Miejsce akcji: najważniejsze miejscowości to Bogdaniec (pogranicze Wielkopolski i Śląska), Zgorzelice (nieopodal), Spychów (pogranicze Mazowsza i Prus) oraz Płock, Ciechanów (dwory książęce), Kraków (siedziba króla), Tyniec, Sieradz, Żmudź i Litwa, ale też Malbork, Szczytno i w końcu Grunwald. Gatunek literacki: powieść
Plan wydarzeń 1. Żeglarskie marzenia Robinsona. 2. Spotkanie z Williamem i ucieczka z domu. 3. Pierwsza morska wyprawa. 4. Sztorm i zatonięcie okrętu. 5. Wyprawa do Londynu. 6. Spotkanie z kapitanem początkiem awanturniczego życia Robinsona. 7. Morska wyprawa do Gwinei, nauka żeglowania, pierwszy własny zarobek. 8. Śmierć kapitana. 9. Atak piratów na statek Robisona. 10. Robinson w niewoli u Maurów, praca w ogrodzie. 11. Ucieczka, spotkanie z dzikimi zwierzętami. 12. Brazylia, zakup gruntu, Robinson plantatorem trzciny cukrowej. 13. Nowa
Czas akcji Druga połowa XIX wieku, akcja obejmuje pięć lat życia Ani (od 11 do 16 lat). Miejsce akcji Avonlea – miejscowość leżąca w Kanadzie – na Wyspie Księcia Edwarda (wschodnie wybrzeże Kanady). Gatunek literacki Ania z Zielonego Wzgórza to powieść. Akcja trwa długo (6 lat), występuje wielu bohaterów, narrator jest wszechwiedzący, a przede wszystkim – jest wiele wątków (np. wątek przyjaźni Ani z Dianą, znajomości z Gilbertem, nauki Ani w szkole, domowego życia Ani z Marylą
Czas akcji: wigilijny wieczór i bożonarodzeniowy poranek, XIX wiek. Choć duchy pojawiały się przez trzy kolejne noce, tak naprawdę cała akcja rozegrała się podczas jednej nocy. Miejsce akcji: Londyn Bohaterowie: Ebenezer Scrooge Właściciel domu handlowego. Skąpy, bezduszny i samolubny człowiek, dla którego największą wartość stanowiły pieniądze. Nie miał żadnych przyjaciół, a jego jedyną rodziną był siostrzeniec Alfred, z którym Scrooge nie utrzymywał jednak dobrych stosunków. Nie potrafił korzystać ze swojego ogromnego majątku i żył