Dwudziestolecie międzywojenne

Dwudziestolecie międzywojenne – TEST 2

TEST 1. Któremu z podanych kierunków literackich został błędnie przyporządkowany twórca? a) ekspresjonizm – Tristan Tzara b) futuryzm – Tommaso Marinetti c) susealizm – Andre Breton d) neoklasycyzm – Thomas Eliot 2. Twórcą powieści określonej jako „strumień świadomości” był: a) Franz Kafka b) Marcel Proust c) James Joyce d) Andre Gide 3. Kreacjonizm świata przedstawionego, odstępstwo od normy, luźny tok obrazów, operowanie symbolem, to elementy typowe dla: a) ekspresjonizmu b)

Nowe tendencje w literaturze i sztuce dwudziestolecia

Literatura dwudziestolecia Nowe tendencje w powieści Podróż w głąb psychiki ludzkiej – bodziec do wszelkich eksperymentów prozatorskich, których efektem będą narodziny powieści strumienia świadomości. Wielka proza Tomasza Manna – niemieckiego noblisty, autora dzieł takich jak Czarodziejska góra, Buddenbrookowie, Doktor Faustus (symbol, intelektualizm, uniwersalizm). Nurt sag rodzinnych popularnych w ówczesnej literaturze: Buddenbrookowie Tomasa Manna, Saga rodu Forsythe’ów Johna Galsworthy’ego, Rodzina Thibault Rogera Martin du Garda i inne. Szczegóły: W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta

POEZJA dwudziestolecia – zestawienie

Poezja dwudziestolecia Julian Tuwim Tomy: Czyhanie na Boga, Sokrates tańczący, Rzecz czarnoleska, Biblia cygańska, Treść gorejąca, Kwiaty polskie. Tematy i twórczość: młodość, radość życia, witalizm, protest przeciwko wojnie, protest przeciwko mieszczaństwu, refleksje nad procesem twórczym, specyficzny język pełen potocyzmów, ekspresywnych wypowiedzi. Jan Lechoń Tomy: Karmazynowy poemat, Srebrne i czarne. Tematy i twórczość: tematy patriotyczne, kontynuuje romantyczny mit tradycji narodowej, utrwala czyn wyzwoleńczy z 1918 roku i wojnę polsko-sowiecką (zwolennik Piłsudskiego) tradycje Polski szlacheckiej. Julian Przyboś Tomy:

Sklepy cynamonowe Schulza

Treść Akcja opowiadania Sklepy cynamonowe (jak zawsze u Schulza) toczy się w prowincjonalnym miasteczku bez nazwy, w sennej atmosferze żydowskiej rodziny, w której wychował się autor. Opowiadanie jest wspomnieniem z dzieciństwa. Autor wspomina obraz ojca „zaprzedanego już tamtej stronie”. Jest tu opis wieczornego spaceru – rodzinnej wyprawy do teatru, w którym okazuje się, że ojciec zapomniał portfela. Matka wysyła po portfel chłopca i czytelnik staje się świadkiem wędrówki przez labirynty miasta. Przestrzenie, które przemierza bohater, ulegają odkształceniu

Grupy poetyckie dwudziestolecia międzywojennego

Skamander Poetycka grupa Skamander wywodzi się z grupy pikadorczyków – organizatorzy słynnych imprez „Pod Picadorem” w kilka miesięcy po rozwiązaniu ogłosili się poetycką grupą o nazwie Skamander i urządzili reklamowy wieczór przy ulicy Karowej. Skład grupy: Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Jan Lechoń, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński. Postulaty: Programowa zapowiedź bezprogramowości. Poeci Skamandra nie chcą określać wspólnego programu. Łączy ich przyjaźń i ogólne poglądy na temat poezji, poza tym obierają różne techniki twórcze. Prawo do swobody

Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa

Tło epoki Bułhakow wiernie opisał realia epoki, w której przyszło mu żyć. W końcu nie bez powodu książka ujrzała światło dzienne dopiero w dwadzieścia pięć lat po jego śmierci, i to ocenzurowana (w Polsce powieść ukazała się w 1981 roku). Pisarz pokazał Moskwę lat trzydziestych i realia życia w tym dziwnym mieście. Symbolem epoki stał się powieściowy „jesiotr drugiej świeżości” (zauważ, że „druga świeżość” jest oksymoronem, czegoś takiego nie ma – jesiotr był więc po prostu nieświeży, ale

Nowe tendencje w poezji dwudziestolecia międzywojennego

Nowe kierunki propagujące nowe formy to: ekspresjonizm, awangarda poetycka, futuryzm, dadaizm, nadrealizm, neoklasycyzm.   Tematem nowej poezji będą: technika, miasto, maszyny, tłum. Ekspresjonizm Ojczyzną nurtu były Niemcy, a podjęło go nowe pokolenie około 1910 roku. Ekspresja – to wyrażanie, uzewnętrznianie tego, co tkwi głęboko we wnętrzu człowieka. Poezja musi wyrażać to wnętrze – tak jak obraz Muncha pt. Krzyk materializuje i obrazuje, zdawałoby się abstrakcyjne, zjawisko. Jakie znasz podstawowe cechy ekspresjonizmu? . Awangarda

Teatr Stanisława Ignacego Witkiewicza

Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885-1939) Witkacy – bo tak się nazwał w odróżnieniu od ojca, także literata i krytyka literackiego Stanisława Witkiewicza – był umysłem wszechstronnym, renesansowym. Witkacy to malarz, powieściopisarz, krytyk literacki, poeta i nade wszystko dramaturg i reformator teatru. Przerósł swoją epokę, jego oryginalne pomysły, wizje, nowatorstwo teatralne przekroczyło ramy dwudziestolecia. Jest twórcą filozoficznej teorii Czystej Formy – którą stosował przede wszystkim do teatru i dramatu. To, co stworzył w dramacie, kontynuowali wybitni twórcy powojenni

Filozofia i psychologia dwudziestolecia międzywojennego

Psychoanaliza (freudyzm) – od nazwiska twórcy Zygmunta Freuda. Freud zadał podstawowe pytanie: Co jest przyczyną lęków, nerwic, nierównowagi człowieka? Jak do nich dotrzeć? Gdzie tkwią? Odpowiedź Freuda: nie wszystko człowiek sobie uświadamia. Usiłował poprzez hipnozę, analizę snów, skojarzeń, a nawet pomyłek językowych pacjenta znaleźć przyczynę, która powoduje chorobę.   Odkrył, że psychika ludzka posiada 3 pokłady: Ego (jaźń) – to warstwa powierzchniowa, „reprezentacyjna”, kierowana rozumną myślą i uzależniona od wymogów społecznych. Tylko

Cele sztuki w dwudziestoleciu międzywojennym

Nowe cele sztuki w dwudziestoleciu międzywojennym „Zobaczyć świat inaczej” – taki cel stawiają sobie artyści nowej epoki. Oczywiście, taki pogląd wynika z przemian techniczno-filozoficznych w nowym, powojennym świecie, z osiągnięć ­nauki i filozofii. Jeśli fizyka wkroczyła w głąb materii i rozbiła atom – dlaczego nie rozbić dawnych kanonów sztuki, ujrzeć i przedstawić świat inaczej? Nie naśladować świata, lecz czerpać z bogactwa jego elementów i konstruować go na nowo!   Artyści nowej epoki sformułowali kilka niezwykle cennych zasad sztuki Sztuką

Noce i dnie Marii Dąbrowskiej – polska saga rodzinna

Noce i dnie Marii Dąbrowskiej Tematem Nocy i dnie są dzieje rodziny Niechciców na przełomie wieku XIX i XX. Bogumił brał udział w powstaniu styczniowym – a finał powieści to wybuch I wojny światowej. Akcja trwa 30 lat – od roku 1884 do 1914. Niechcicowie są typową polską rodziną II połowy XIX w. – szlachecką, ale pozbawioną majątku (ziemie Niechcica skonfiskowano po powstaniu, a Ostrzeńscy swój majątek przehulali). Bogumił i Barbara muszą zatem utrzymywać się z własnej pracy –

Twórczość Marii ­Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

Przyszła na świat w artystycznej rodzinie Kossaków: dziadek Juliusz i ojciec Wojciech byli malarzami scen batalistycznych i koni, w ich ślady poszedł też brat poetki, Jerzy. Literatką została też jej młodsza siostra, która pisała pod pseudonimem Magdalena Samozwaniec. Przez salon krakowskiej Kossakówki przewijała się cała ówczesna elita intelektualna; poetka rozwijała się w twórczej atmosferze, w środowisku największych indywidualności tamtych czasów. Sama wkrótce stała się taką znaną osobowością, zyskała miano polskiej Safony i mistrzyni poetyckiej miniatury. Związana z grupą

Proces – Franz Kafka

Epoka Franz Kafka żył na przełomie wieków w czasach monarchii austro-węgierskiej i jej upadku (początek XX wieku). Dlatego nic w tym dziwnego, że mieszkał na terenie dzisiejszych Czech, był Żydem, a pisał po niemiecku. Jego dom do dziś można zwiedzać w czeskiej Pradze na Złotej Uliczce, koło tego muzeum przechodzą niemal wszystkie wycieczki, bo to serce praskiej Starówki. Typowy dla monarchii przerost machiny biurokratycznej dotknął i pisarza, który przez sporą

Tematy literatury międzywojnia

Rzeczywistość Polski Rzeczywistość ojczyzny, która właśnie odzyskała wolność, musiała być trudna, i literaci – choć początkowo krzyczeli entuzjastycznie o wiośnie, nie mogli w końcu przejść obojętnie obok tego tematu. Wszystko było do odbudowania, wiele do zrobienia, a efekty różne. Literatura w takich sytuacjach reaguje w różny sposób: rejestruje zaistniałą rzeczywistość (obrazuje zło, niesprawiedliwość itp.); propaguje reformy, aktywne postawy patriotów; za pomocą parodii, satyry, szyderstwa krytykuje społeczeństwo lub elity rządzące. Utwory: Najważniejszą powieścią tego tematu jest Przedwiośnie

Twórczość Jarosława Iwaszkiewicza

To jedyny skamandryta, który przetrwał wojnę i okupację w kraju. Jeszcze w dwudziestoleciu zdobył sobie należytą sławę i wraz z żoną stworzył ośrodki życia literackiego i towarzys­kiego w swoich domach: najpierw w willi Aidzie, a potem w dworze w Stawisku. Po wojnie Iwaszkiewicz pełnił funkcję redaktora naczelnego Twórczości i prezesa Związku Literatów Polskich. Był bardzo utalentowanym i wszechstronnym literatem – bo nie tylko poetą. Prozaikiem – autorem wielu opowiadań i trzytomowej powieści pt. Sława i chwała, dramaturgiem, a także eseistą i tłumaczem (z angielskiego, francus­kiego, duńskiego i rumuńskiego).

Ferdydurke Gombrowicza

Ferdydurke jest specyficzną, nowatorską powieścią Witolda Gombrowicza, która w roku 1937 – roku wydania – wywołała sporo hałasu. Dyskusje i atmosfera skandalu towarzyszyły jej narodzinom. Treść Akcja rozgrywa się w trzech scenach: szkoła, rodzina mieszczańska, wieś. Fabuła – bohater – Józio – człowiek trzydziestoletni, pisarz, zostaje „przeniesiony” do szkoły i umieszczony w klasie siedemnastoletnich uczniów. Nikt nie zauważa jego dorosłości – Józio jako uczeń uczestniczy w funkcjonowaniu szkolnej machiny. Mieszka na pensji u nowoczesnych państwa Młodziaków, gdzie

Poezja dwudziestolecia w Polsce

Literatura tego okresu jest niezwykle różnorodna. Kierunki artystyczne, które wyraźnie odwołują się do tradycji, sąsiadują z tendencjami awangardowymi, zrywającymi z dorobkiem poprzednich epok. Do pierwszej grupy należy neoklasycyzm daleki od eksperymentów, proponujący poezję intelektualną o kunsztownej formie. Kierunki awangardowe – takie jak dadaizm czy surrealizm – dążą do czegoś przeciwnego, do wyzwolenia literatury spod władzy rozumu, proponując zapis swobodnych skojarzeń, snów, wizji, halucynacji. Tendencje te, obserwowane w literaturze europejskiej, miały

Granica Nałkowskiej Zofii

Autor Zofia Nałkowska była pierwszą damą międzywojennej elity literackiej, laureatką nagrody państwowej – Złotego Wawrzynu Polskiej Akademii Literatury (jako jedyna kobieta). Prowadziła salon literacki, w którym bywali wszyscy liczący się twórcy: od Karola Szymanowskiego do Witolda Gombrowicza. Działała społecznie i politycznie, po wojnie brała udział w pracach Głównej Komisji do Badania Zbrodni Hitlerowskich. Efektem tych działań były Medaliony – jedno z bardzo ważnych literackich świadectw zbrodni wojennych. Oprócz tego Nałkowska napisała też wiele innych

Ludzie, którzy tworzyli dwudziestolecie

Poeci: starsi: Stefan Żeromski, Bolesław Leśmian, Leopold Staff – ci, którzy zaczynali w Młodej Polsce, a w dwudziestoleciu prezentują już twórczość dojrzałą. młodzi: skamandryci (Tuwim, Lechoń, Słonimski, Wierzyński, Iwaszkiewicz), futuryści (Jasieński, Wat, Czyżewski, Stern), awangardziści (Przyboś, Czechowicz), samodzielni (Broniewski, Gałczyński). Poetki: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Kazimiera Iłłakowiczówna. Pisarze: Maria Dąbrowska, Zofia Nałkowska, Maria Kuncewiczowa. Twórcy awangardowi: Witkacy, Witold Gombrowicz, Bruno Schulz…   Witkacy Stanisław Ignacy Witkiewicz. Najbardziej chyba barwna postać dwudziestolecia – prowokator, geniusz,

Charakterystyka DWUDZIESTOLECIA międzywojennego

Czas pomiędzy wojnami 1918-1939 1918 (koniec I wojny światowej) – 1939 (początek II wojny światowej) Dwoistość odczuć ludzi początku XX w. optymizm: entuzjazm z powodu osiągnięć człowieka, pochwała rewolucji, siły ludu, prymitywnej sztuki, poznawanie tajników świata, pesymizm i lęk: świadomość własnej niewiedzy, nihilizm – zmęczenie nadmiarem osiągnięć nauki, poczucie osamotnienia i uniformizacji. . Charakterystyka Dwudziestolecie zaobfitowało w talenty, w nowatorskie pomysły, nowe formy powieści i eksperymenty w sztuce i poezji. To epoka kawiarń i kabaretów hołdująca gwiazdom i gwiazdkom