LEKTURY
Zemsta Fredry Ten znakomity komediopisarz epoki romantyzmu nie przystaje do portretu wzniosłego, tragicznego i ponurego romantyka. Jego sztuki utrzymane są w konwencji realistycznej, nadprzyrodzonych sfer i osób raczej w nich nie spotkamy. Znajdziemy natomiast zarejestrowany obraz Polski szlacheckiej, sarmackiej, w tym pozytywnym znaczeniu, związanym z pielęgnowaniem tradycji. Epoka Romantyzm. Ale Zemsta to utwór nietypowy dla tej epoki w Polsce. Jest to lekka komedia o tematyce miłosnej. Powstała w czasach, gdy Polska była pod zaborami, a polscy wieszczowie pisali utwory
Poematy heroikomiczne Ignacego Krasickiego Ignacy Krasicki napisał trzy poematy heroikomiczne: Myszeida (wojna kotów z myszami: bohaterski Filuś, wielki wódz Myszogryz i Dusimyszek występują przeciw walecznym Gryzomirowi i Gryzosławowi), Monachomachia – wojna mnichów, Antymonachomachia – pozorne odwołanie Monachomachii. Poematy heroikomiczne Krasickiego Monachomachia Zasada kompozycji Zderzenie komicznej treści z formą i stylem poematu heroicznego. Treść Wojna mnichów, która wybuchła między zakonami dominikanów a karmelitów, „w mieście, którego nazwiska nie powiem”. Mnisi walczą za pomocą sandałów, pasów, talerzy i szklanek
Na co zwrócić uwagę w trakcie lektury? Przede wszystkim na podział tragedii, który jest bardzo wyraźny i porządkuje problematykę dzieła. Nie jest bowiem do końca prawdą, że dramat romantyczny to utwór pełen kompozycyjnego nieporządku – Nie-Boska komedia zaprzecza tej nieco uproszczonej opinii. Dramat dzieli się pod względem tematycznym na dwie części – dramat rodzinny i dramat społeczny, a ich wspólnym elementem jest postać głównego bohatera. Zwróć uwagę na funkcje, jakie spełnia Hrabia Henryk w planie
Legendę o świętym Aleksym jest przykładem polskiej literatury hagiograficznej. Hagiografia w Polsce Był wiek XIII, gdy zakon żebrzący dominikanów przeniósł na grunt polski Złotą legendę Jakuba da Voragine’a, popularny w Europie zbiór żywotów świętych. Przepisywano go i dokładano biografie świętych polskich. U nas najstarsze zabytki tego rodzaju to pochodzące z początku wieku XI żywoty świętego Wojciecha. Obfitsza twórczość w tej dziedzinie przypada na XIII i XIV stulecie. W wieku XIV powstał między innymi Żywot świętej Kingi, żony
Czekając na Godota Scenografia i postacie Na środku sceny rośnie drzewo, pod nim leży kamień, kilka kroków dalej biegnie droga – na takim oto tle rozgrywa się akcja najgłośniejszego z dramatów Becketta: Czekając na Godota. Scenografia jest niezbyt imponująca. Postacie też niewiele: dwaj główni bohaterowie o przedziwnych imionach Estragon (!) i Vladimir, dwie postacie drugoplanowe – Pozzo i Lucky, jest jeszcze nieznany nawet z imienia Chłopiec. Wydarzenia Pod drzewem o zmierzchu spotykają się dwaj przyjaciele. Są
Beniowski Słowackiego Gatunek – poemat dygresyjny Podobnie jak powieść poetycka jest gatunkiem ukształtowanym przez epokę romantyzmu. Za jego twórcę uważa się George’a Byrona, autora dwóch tego rodzaju poematów – Wędrówek Childe Harolda i Don Juana. Nie należy przy tym zapominać, że chociaż to Byron stworzył pierwowzór tego gatunku literackiego, duży wpływ na powstanie poematu dygresyjnego miały również powieści angielskiego pisarza Laurence’a Sterne’a, takie jak Podróż sentymentalna. Na nich częściowo wzorował
Czym jest Kronika wypadków miłosnych? Skrótowym, nie pozbawionym sensacji, „gazetowym” zapisem przedziwnych miłosnych perypetii? Opowieścią o pierwszych doznaniach erotycznych dziewiętnastolatka? Elegijnym wspomnieniem „prywatnej ojczyzny”, która „odchodziła w niepamięć przez krajobraz pełen szalonych kwiatów, słodkich zapachów ziół, budzących tajemniczą grozę borów”? Mit „raju utraconego” W tamtych czasach Litwa była nieokreślonym obszarem geograficznym, niejasną formacją etniczną, niezdefiniowaną sferą kulturową. W tamtych czasach Litwa była gwałtowną, letnią burzą albo może raczej wnętrzem wygasającego
Autor Jarosław Iwaszkiewicz – prozaik, poeta, dramaturg, eseista, tłumacz. Zaistniał w świecie literackim w 1918 r., kiedy to w Warszawie związał się z grupą młodych poetów skupionych wokół pisma Pro Arte et Studio i głośnego kabaretu Pikador. Wkrótce ugrupowanie to przyjęło nazwę Skamander i stało się obok futurystów bardzo głośną artystyczną kontestacją. Jako prozaik Iwaszkiewicz osiągnął dojrzałość artystyczną bardzo wcześnie. Już wydane łącznie w 1933 r. opowiadania Panny z Wilka
Przed nieznanym trybunałem Ogólna charakterystyka zbioru Przed nieznanym trybunałem Jest to wydany w 1975 r. zbiór esejów filozoficznych, w których autor przygląda się rozmaitym zjawiskom i działaniom ludzi w różnych stronach świata i w różnych czasach, przy czym postacie i wydarzenia są dlań materiałem badawczym, egzemplum, które ma prowadzić do refleksji w dziedzinie etyki, moralności, rozróżniania dobra i zła i odpowiedzialności za swoje czyny. Kolejne eseje są to: W służbie
Autor – narrator – bohater Białoszewski nazwał swoje dzieło pamiętnikiem. Rzeczywiście, pokazuje ono wydarzenia, których autor był uczestnikiem i świadkiem. Pisarz relacjonuje w Pamiętniku z powstania warszawskiego swoje przeżycia z 63 dni powstania warszawskiego. Przedstawia je w sposób chronologiczny, dbając o dokładność opisu. Jednocześnie jest to obraz powstania nakreślony z pewnego dystansu czasowego. Białoszewski podkreśla to już na samym wstępie: Teraz mam czterdzieści pięć lat, po tych dwudziestu trzech latach
Popiół i diament Tematyka utworu Wydany w roku 1948 utwór dotyczy niezmiernie delikatnych spraw. Rozgrywająca się w ciągu paru dni akcja skupia się wokół fikcyjnego zamachu na komunistycznego dygnitarza – Szczukę, który przybywa do prowincjonalnej miejscowości. Zamachu tego dokonuje młody działacz poakowskiego podziemia – Maciek Chelmicki. Takie akty zbrojne były stałym elementem powojennej rzeczywistości – a powstawanie PRL-u odbywało się w atmosferze otwartej wręcz walki między zwolennikami i przeciwnikami nowego
Moralność pani Dulskiej Zapolskiej Dlaczego Aniela Dulska wymawia jednej ze swych lokatorek mieszkanie? Dlatego, że lokatorka ta wywołała skandal, próbując popełnić w domu samobójstwo po zdradzie męża. Z tego powodu nazwisko Dulskich jako właścicieli kamienicy znalazło się w gazetach, pod budynek musiało podjechać pogotowie, co główna bohaterka uważa za niewyobrażalną sensację. Szczególnie ważne wydają jej się takie szczegóły jak wynoszenie niemal nagiej lokatorki z kamienicy czy trywialny, zdaniem Dulskiej, sposób
Wesele Stanisława Wyspiańskiego Na jakim wydarzeniu osnuta jest akcja Wesela? Wesele Stanisława Wyspiańskiego opiera się na autentycznym wydarzeniu, jakim było małżeństwo poety i dramaturga Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, córką chłopa z podkrakowskiej wsi Bronowice. Ślub, który brali jesienią 1900 r., był sensacją zarówno towarzyską, jak i artystyczną. Wesele odbyło się w domu Włodzimierza Tetmajera, krakowskiego malarza ożenionego z chłopką, i okazało się konfrontacją dwóch różnych światów: chłopstwa i inteligencji.
Ludzie bezdomni Żeromskiego Ludzie bezdomni Żeromskiego to podstawowa lektura do matury. Sprawdź swoją wiedzę i odpowiedz na pytania. Jak upłynęło dzieciństwo doktora Tomasza Judyma? Tomasz Judym urodził się w Warszawie jako syn biednego szewca. Wraz z ojcem i bratem Wiktorem mieszkał przy ulicy Ciepłej w biednej, fabrycznej dzielnicy. Jego ojciec był lichym szewcem, bardziej niż do pracy skłonnym do alkoholu i awantur. Z tych podłych warunków wyciągnęła Judyma ciotka, siostra
Ziemia obiecana Geneza i recepcja powieści Początek roku 1896. Reymont przyjeżdża do Łodzi. Jest już wówczas pisarzem uformowanym, ma za sobą powieści Komediantka i Fermenty, poza tym reportaże i opowiadania. Bierze się do swojego kolejnego dzieła – Ziemi obiecanej, powieści o Łodzi. Już w 1897 r. Kurier Codzienny zaczyna drukować pierwsze odcinki dzieła, które zyskuje sobie dużą poczytność. W 1898 r. gotowy rękopis całości czeka na druk w wydawnictwie, a
Chłopi Władysława Reymonta Chłopi Władysława Reymonta to podstawowa lektura do matury. Sprawdź swoją znajomość tej lektury i odpowiedz na pytania. Z ilu osób składała się rodzina Boryny? Maciej Boryna miał dość liczną rodzinę. Dwie żony dały mu czworo dzieci. W jednej części obszernej chałupy mieszkał on sam z najmłodszą – dziesięcioletnią córką Józią, a potem i z trzecią żoną Jagną. Drugą stronę zajmował najstarszy syn Antek z żoną Hanką i
Epoka Pozytywizm – w warunkach złagodzenia cenzury po rewolucji 1905 roku autorka mogła jawnie poruszyć kwestie związane z powstaniem styczniowym. Pojawia się nawet postać Romualda Traugutta! Tytuł Gloria victis (czyli chwała zwyciężonym) została wydana w 1910 roku. Zbiór nowel miał pierwotnie nosić tytuł, jak twierdziła sama autorka, „skromny i krwawy: 1863”. Ostatecznie jednak Orzeszkowa zrezygnowała z rzeczowego, ascetycznego tytułu na rzecz aluzyjnego i bardziej patetycznego: Gloria victis. Ten łaciński zwrot był parafrazą rzymskiej
Quo vadis Dobrze pamiętasz Quo vadis? Sprawdź, co pamiętasz i odpowiedz na pytania. W jakich okolicznościach Winicjusz poznał Ligię? Poznał ją w domu Aulusa Plaucjusza, gdzie przebywał po wypadku. Ligia była zakładniczką z plemienia Ligów, córką króla, oddaną pod opiekę Plaucjuszom, którzy traktowali ją jak córkę. Naprawdę miała na imię Kallina. Czym różnico się życie w domu Aulusa Plaucjusza od atmosfery w innych domach rzymskich? Rodzina ta żyła z dala
Quo vadis Sienkiewicza Najważniejsze dane o powieści Rok wydania: 1896 (czas powstania: 1895-1896); Gatunek literacki: powieść – romans historyczny; Czas akcji: 63-66 r. (przybycie Winicjusza do Rzymu – 63 r.; pożar Rzymu i prześladowania chrześcijan – 64 r.; samobójstwo Petroniusza – 66 r.; w epilogu: śmierć Nerona – 68 r.); Miejsce akcji: Rzym, Ancjum (miejsce krótkiego wyjazdu Nerona i jego dworu); Główne wątki: Fikcyjny: miłość Winicjusza i Ligii. Historyczny: panowanie
Dziady część III Miejsce akcji Większość scen części III rozgrywa się w wileńskim klasztorze Bazylianów, zamienionym przez władze carskie na więzienie. Miejsca akcji tej części dramatu to także pałac Nowosilcowa w Wilnie, okolice Lwowa i Warszawa. Ostatnia scena dramatu rozgrywa się na cmentarzu. W Dziadów części III Ustępie znajdujemy opisy Petersburga. Konstrukcja dramatu Motta Dziadów części III to trzy cytaty z Biblii. Ich przywołanie ma uwznioślić i uświęcić przedstawioną tu martyrologię Polaków. Zwykło
