PRACA DOMOWA
Nawiązania literackie we współczesnej kulturze. Omów problem, posługując się przykładami: literackimi, filmowymi, malarskimi, reklamowymi. Bardzo trudny temat (chociaż wydaje się prosty i banalny) ze względu na obfitość „materiału badawczego”. Wbrew pozorom, czeka Cię sporo pracy, jeśli zdecydujesz się na przygotowanie tego zagadnienia. Nie tylko przeszukiwanie swojej pamięci, ale i lektura dzieł teoretycznoliterackich. Jeżeli nie interesujesz się teatrem ani malarstwem, powinieneś zastanowić się, czy inne zagadnienie nie byłoby odpowiedniejsze. Inne możliwe sformułowania tematu
Nastrój prezentowany w dziełach literackich i przedstawieniach teatralnych. Dokonaj analizy odpowiednich dzieł. Inne możliwe sformułowania tematu Metody budowania nastroju w literaturze i teatrze – próba porównania (na wybranych przykładach). Teatr i literatura – techniki budowania nastroju specyficzne dla tych dziedzin sztuki. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu Należy: pokazać związki literatury z teatrem, a także konflikt między literaturą a teatrem autonomicznym; nazwać i scharakteryzować środki formalne literatury i teatru; scharakteryzować to, na czym polega teatr po reformie Edwarda Gordona Craiga; zasygnalizować,
Groteska jako podstawowa kategoria estetyczna XX wieku. Jak ukazywane są absurdalność i tragizm istnienia? Omów na przykładzie wybranych dzieł. Komentarz Tego tematu nie można nazwać łatwym – wymaga znajomości terminu groteska, cech tejże oraz… sporego nakładu pracy. Szkolne wiadomości na temat groteski na pewno nie wystarczą. Niezbędne będą pewne przygotowania – przekopanie się przez słowniki terminów literackich i specjalistyczną literaturę (teoria literatury). Zaletą tego tematu jest to, że materiału literackiego na pewno Ci
Różne ujęcia pejzażu w dziełach poetyckich i plastycznych. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z dziedziny poezji i malarstwa. Inne możliwe sformułowania tematu W jaki sposób nowe techniki wyrazu, forma wpływają na przedstawienie danego tematu. Omów to zagadnienie, analizując motyw natury w literaturze i sztuce. Sposoby kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. Analiza wybranych dzieł poetyckich i malarskich. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu Natura jako temat dzieł malarskich i poetyckich – zjawisko samoistne (groza – potęga – swojskość)
Na wybranych przykładach tekstów XX wieku rozważ, jak młodość determinuje życie bohatera literackiego. Komentarz Temat trudny o tyle, że wymaga znajomości literatury współczesnej, sam motyw jednak należy do dość bogatych w przykłady literackie – a także filmowe. Wydaje się także całkiem „życiowy”. Inne możliwe sformułowania tematu: Młodość – czas radości i oczarowań. Omów na przykładzie wybranych tematów literackich z XX wieku. „Młodość – górna i durna”? Omów ten temat na
Przedstaw różne ujęcia problematyki Holokaustu w literaturze polskiej, odwołując się do wybranych utworów. Komentarz Temat niezwykle szeroki. Materiałów znajdziesz wiele, ale uświadom sobie o jak ponurych zjawiskach będziesz – najpierw czytać, potem – mówić. Jeśli chcesz się podjąć takiego zadania – do dzieła! Inne możliwe sformułowania tematu: Holokaust jako doświadczenie ekstremalne. Omów na na wybranych przykładach. Problematyka żydowska w literaturze polskiej dotyczącej II wojny światowej. Zanalizuj wybrane przykłady. Ramowy plan
Motywy oniryczne w literaturze polskiej. Jak twórcy wykorzystywali motyw snu w swoich dziełach? Temat bardzo szeroki, wymaga sporej wiedzy, ale pozwala na samodzielne poszukiwania. Wskazany raczej dla osób o zacięciu filozoficznym lub psychologicznym. Inne możliwe sformułowanie tematu: Różne funkcje motywu snu w tekstach literackich. Omów na wybranych publikacjach. Sen jako metafora: różne sposoby ujęcia w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu Definicja oniryzmu –
Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. Temat bardzo konkretny, związany z poetyką i teorią literatury. Wymaga znajomości rzeczy, używania fachowego słownictwa, a przede wszystkim precyzji. Polecamy go tym z Was, którzy mają żyłkę językoznawczą lub lingwistyczną. Inne możliwe sformułowania tematu Żart słowny, gra językowa – literackie techniki komiczne. Omów zjawisko na wybranych przykładach. Zabawy i eksperymenty językowe. Omów wybrane przykłady takich praktyk literackich. Ramowy
Kicz w literaturze i sztuce. Temat nie wydaje się trudny, ale – wbrew pozorom – wymaga sporej wiedzy i na temat literatury i sztuki, i różnych kategorii estetycznych. Wybierz go, jeśli zamierzasz studiować na uczelni artystycznej, ale także, jeśli interesuje Cię psychologia. Inne możliwe sformułowania tematu Kicz – sztuka szczęścia? Różne możliwości postrzegania kiczu w wybranych testach kultury. Kicz czy arcydzieło? Jaki typ literatury przemawia lepiej do czytelników. Wskaż wybrane przykłady.
Fantastyka naukowa – opowieści o przyszłości i teraźniejszości. Analiza wybranych powieści. Komentarz To raczej temat nie dla wszystkich, lecz dla miłośników science fiction. Pewno wtedy wybierzesz ten temat, jeśli do tego szczególnego „plemienia” należysz. Warto, bo – jak się okaże – będziesz miał okazję jeszcze wiele nowego dowiedzieć się o swoim ulubionym gatunku. Pamietaj, że ważne będzie uzasadnienie wyboru: ważne, bo wielu polonistów nie lubi tej literatury! Literatura fantastycznonaukowa sytuuje się albo poza
Przedstaw motyw kobiety demonicznej w wybranych tekstach kultury różnych epok. Komentarz Temat jest dość oryginalny i stosunkowo mało stereotypowy. Wbrew pozorom, nawet wśród lektur szkolnych można znaleźć sporo przykładów „kobiet demonicznych”, choć na ogół w interpretacjach szkolnych mało zwraca się uwagę na te właśnie bohaterki. Nie będziemy ukrywać, że na samych lekturach obowiązkowych trudno byłoby bazować i na pewno będziesz musiał (musiała) co nieco poczytać dodatkowo, zaś na teksty już znane, spojrzeć na nowo
Konszachty z nieczystymi siłami. Przedstaw najciekawsze realizacje tego tematu w wybranych tekstach kultury. Komentarz Temat jest szeroki, a to oznacza, że można go zrealizować na wiele różnych sposobów. Siły nieczyste pojawiają się w każdej kulturze, w dziełach każdej epoki – przecież ścieranie się dobra i zła jest jednym z podstawowych motywów występujących w kulturze. To oznacza, że przygotowując prezentację, nie musisz się ograniczać wyłącznie do wyobrażeń chrześcijańskich; możesz np. porównać różne mitologie, jeśli to Cię akurat interesuje. Polecenie wymaga
Brzydota w literaturze i innych dziedzinach sztuki – przekora, nowa estetyka czy moda? Wskaż i omów przykłady. Temat wcale nie jest „brzydki”. Przygotowując go, być może, inaczej spojrzysz na brzydotę, nie jako na coś niepotrzebnego i odrażającego, coś, czego trzeba unikać, lecz jak na nową, w gruncie rzeczy wyrafinowaną estetykę. Już teraz zacznij opanowywanie pamięciowe wierszy: Stanisława Grochowiaka, Tadeusza Różewicza, Mirona Białoszewskiego czy Andrzeja Bursy, by w odpowiednim momencie zabłysnąć cytatem. Kto wie, być może, zamiast,
Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne). Doskonały temat dla tych, którzy interesują się modą i nie wyobrażają sobie egzaminu ustnego w białej koszulowej bluzeczce i czarnej spódniczce, tudzież garniturze typu „powiększony komunijny”. Nie wystarczy być znawcą lansu, trzeba też być niezłym psychologiem. I kolorystą. Gdy masz wszystkie wymienione cechy, bez trudu poradzisz sobie z tym tematem. Powinieneś być także uważnym czytelnikiem – czytając powieści, pomijamy czasem opisy stroju,
Motyw rewolucji jako temat literatury i sztuki – analiza wybranych dzieł. Komentarz Na początku należy zdefiniować pojęcie rewolucji, termin ten jest bowiem używany w rozmaitych znaczeniach i kontekstach. Możesz skorzystać ze słowników języka polskiego, ale powinieneś znaleźć najnowsze wydania. Chyba że zaprojektujesz swoją prezentację tak, aby pokazać zmienność tego pojęcia i wtedy warto zajrzeć do słowników z czasów dawniejszych (na przykład do zdumiewajacego, tłumaczonego z rosyjskiego, stalinowskiego Słownika filozoficznego). Możliwe są tu dwie strategie: Możesz skoncentrować
Dziecko – istota bezbronna czy mały buntownik? Przedstaw problem na wybranych przykładach tekstów kultury. Komentarz Temat daje dużą swobodę w doborze materiału – pozwala wykorzystać znajomość różnych tekstów kultury (filmu, malarstwa, rzeźby, fotografii…), pochodzących z różnych epok. Coś jednak przy tym narzuca: sposób ujęcia motywu. W literaturze i sztuce można przecież znaleźć bardzo różne sposoby przedstawiania dziecka, a tu musimy wybierać między dwoma konkretnymi ujęciami. Może chodzi o to, by omówić dokładnie jakąś jedną perspektywę zamiast kilku
Czy stosowane w oświeceniowej publicystyce sposoby i środki wyrazu są kontynuowane współcześnie? Zanalizuj wybrane przykłady. Komentarz Temat w swej części „historycznej” nie wydaje się trudny – wiele o publicystyce oświeceniowej napisano i trudno tu coś szczególnie nowego wymyślić. Jeśli jednak chodzi o omówienie współczesności, to trzeba wykazać się większą dozą samodzielności, może nawet szczególną chęcią do zgłębiania tego tematu, może… zacięciem publicystycznym? Bardzo dobry temat dla przyszłych studentów dziennikarstwa, może także: politologii i stosunków międzynarodowych. Lepiej będzie, jeśli wybiorą go
Powstania narodowe jako temat literatury i sztuki – porównaj wybrane dzieła malarskie i literackie. Temat jest dość wdzięczny, ale wymaga pewnej dodatkowej (pozaszkolnej) wiedzy i umiejętności. Musisz wykazać się umiejętnością interpretacji tekstów literackich oraz dzieł malarskich, warto więc, żebyś interesował się sztuką i… umiał ładnie o niej mówić. Na pewno to temat dobry dla przyszłych studentów uczelni artystycznych i szkół teatralnych. Inne możliwe sformułowania tematu Walka narodowowyzwoleńcza w interpretacji artystów. Porównaj sposoby
Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne). Komentarz Temat jest raczej łatwy i pozwala na sporą swobodę. Ze względu jednak na jego sformułowanie warto skupić się tylko na jednym, wybranym okresie, np. na współczesności, renesansie czy romantyzmie. Właściwie jest to nawet konieczne – gdy zechcesz prześledzić nawiązania do antyku we wszystkich epokach, przekonasz się, że nie starczy Ci na to czasu ani sił.
Człowiek walczący ze złem – ukaż problem, charakteryzując wybrane postacie literackie z utworów o tematyce związanej z II wojną światową. Nie jest to chyba bardzo trudny temat, wymaga jednak mocnych nerwów oraz świadomości, że podczas przygotowań będziesz przez długi czas obcować z obrazami niewyobrażalnego okrucieństwa, ludzkiej podłości i nienawiści. Choć – z drugiej strony – również z obrazami heroizmu i niezwykłych poświęceń. Temat z pogranicza literatury faktu – dla tych, którzy próbują (także z pomocą literatury) zrozumieć co nieco złożoną naturę
