PRACA DOMOWA
Wybierz np. Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego Argumenty za wyborem: możliwość przywołania wielu utworów spójna, jednolita wizja Boga, świata i człowieka Argumenty przeciw: niejednolita wizja Boga, świata i własnej egzystencji (ewolucja poglądów) możliwość przywołania tylko jednego zbioru wierszy: Rytmy abo wiersze polskie BÓG w Pieśniach (w tym słynny hymn: Czego chcesz od nas, Panie…) i w tłumaczeniu Psalmów Dawidowych Kochanowski wielbi Boga – Stwórcę świata, dobroczyńcę człowieka. w Trenach –
Dzieje Tristana i Izoldy, oparte na legendach celtyckich, zostały spisane w XII wieku, lecz wcześniej długo krążyły w wersji ustnej. Historia ta opowiada o dziejach miłości dwojga kochanków, miłości, której żadne z nich nie chce, ale bez której nie mogą już żyć. Dzieje Tristana i Izoldy to przykład romansu dworskiego. Treść utworu jest dosyć skomplikowana – opowiada o dzielnym rycerzu Tristanie służącym u króla Marka. W pojedynku zabija on wuja pięknej Izoldy Jasnowłosej, która – nie wiedząc, że leczy
Przedstaw problem utraty domu, utraty swojego miejsca, swojej przynależności. Odwołaj się do utworów literackich różnych epok. Komentarz: Temat rzeka, łatwo się w nim utopić. Bardzo wieloznaczny. Klucz do analizy to utrata domu, miejsca – rozumiana dosłownie albo metaforycznie. Opcją najbardziej wyczerpującą jest przemieszanie ujęcia dosłownego i metaforycznego. Słowo outsider będzie najczęściej używane. Strategie realizacji tematu: Możliwość I: Potraktuj brak domu dosłownie, wskaż konsekwencje. Zacznij od biblijnej eksmisji, nie ograniczając się jednak do
Dobro i zło – jakie jest ich pochodzenie i miejsce w konstrukcji świata według Biblii i mitologii. Źródła dobra i zła według Biblii są nam dobrze znane. Dawcą dobra jest Bóg – to On stworzył świat i człowieka. Niebiańską krainę dobra zamieszkiwały anioły, których część zbuntowała się przeciwko Bogu. Za to źli aniołowie zostali strąceni do czeluści piekielnych. Niestety później zemścili się – szatan wkradł się do boskiego ogrodu i namówił pierwszych ludzi do grzechu. Bardziej skłonna
Spróbuj na podstawie fragmentów Wielkiego testamentu odpowiedzieć na pytanie, co François Villon myśli o świecie. Przedstaw jego dwoistą wizję świata, posługując się odpowiednimi cytatami. Podpowiedź Dwoistość wizji świata Przyziemność O sobie: ma niedola Żaczyna lichy i ubogi. Jam grzesznik, złego jadem struty występny ciało głód (…) wysuszył nazbyt wielce ciało grzeszne srogim wyrokiem przepędzony (…) w sam zadek celnie ugodzony Nagi, do skóry ogolony, Na sposób rzepy obłuszczonej O świecie: Wszystko
Święty Aleksy i święty Franciszek – dwa oblicza ascezy. Który z nich jest, Twoim zdaniem, bliższy współczesnemu człowiekowi. 1. Wstęp Zacznij od indywidualnych refleksji. Wskaż, który święty jest według Ciebie bliższy współczesnemu człowiekowi. Można też inaczej – od analizy tematu. Odpowiedz na pytanie – dlaczego zestawieni zostają właśnie ci dwaj święci? 2. Rozwinięcie Dlaczego wybrany przez Ciebie święty jest bliższy współczesnemu człowiekowi? Aby uzasadnić swój wybór, musisz zastanowić się, na czym polega
Wiek XIX często nazywa się wiekiem postępu i nauki. Przywołaj znane Ci fakty z dziedziny nauki i techniki. Wiek XIX to wiek postępu przede wszystkim w dziedzinach nauki i techniki. Praktycznie nie ma takiej dziedziny życia ludzkiego, która nie zostałaby zrewolucjonizowana w owym czasie, a to za sprawą dwóch odkryć, które zmieniły historię ludzkości: pary i elektryczności. To one właśnie przyczyniły się do błyskawicznego zwiększenia przestrzeni życiowej człowieka: dzięki wynalazkowi kolei i telefonu, mógł on przemierzać
Przywołaj i wyjaśnij podstawowe hasła epoki pozytywizmu. Do najważniejszych haseł programowych epoki należy: Scjentyzm – zaufanie do nauki, jaki jedynego źródła rzetelnej wiedzy. Praktycyzm – stawianie sobie realnych i możliwych do osiągnięcia celów. Pozytywiści przeformułowali romantyczne hasło: ”mierz siły na zamiary”, postulując, by podejmować cele na miarę własnych sił. Agnostycyzm – to pogląd, który zakłada, że istnieje w świecie tajemnica, której rozum nie jest w stanie zgłębić. Pozytywiści zakładali nieprzenikalność świata np. w kwestii wiary,
Kogo uznasz za osobowości prozy XIX wieku? Osobowości oczywiście – sprawiają kłopoty, głównie z próbą klasyfikacji do nurtu, epoki, prądu itp. Choćby Stendhal – przecież to romantyk. Życie jego mieści się w pierwszych czterdziestu latach XIX wieku, wierzył w odnawiającą moc romantycznych pomysłów – w dziedzinie form literackich, interesował się Szekspirem. A jednak stworzył nowy typ powieści i rozpropagował hasło, iż ma być ona „zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu”, co jest przecież kwintesencją realizmu! Najsłynniejsze dzieło
Nurty i przedstawiciele polskiego pozytywizmu. Postulaty pozytywistów – odmienny program walki o polskość: Pod znakiem spisku, konspiracji, buntu i powstania upłynął romantyczny zew walki o wolność. Pozytywistyczny program hołduje pracy, oświecaniu ludzi, reformom wsi, opiece nad warstwami ubogimi i zaniedbanymi. Pamiętaj o scjentyzmie, organicyzmie, utylitaryzmie. Poza tym istotny jest postulat: równouprawnienia kobiet i poprawy sytuacji dziecka polskiego równouprawnienia Żydów i tolerancji wyznaniowej pracy na polskiej ziemi, reformy wsi odejścia od romantycznych póz i metod walki. Bohaterowie powieści pozytywistycznych,
Naturalizm jest jednym z prądów prozy modernistycznej. Jego światowymi prekursorami byli Gustaw Flaubert i Emil Zola, a założenia kierunku to: obiektywny, pozbawiony odautorskiego komentarza opis rzeczywistości, eksponowanie biologicznej strony ludzkiego życia i podkreślanie jego związku z resztą przyrody. W Chłopach spotykamy syntezę wszystkich młodopolskich prądów artystycznych: realizmu, impresjonizmu, symbolizmu i właśnie naturalizmu. Ten ostatni odgrywa bardzo istotną rolę i widoczny jest już w kompozycji utworu. Powieść została podzielona na cztery części, które odpowiadają
Można zacząć tak… W Chłopach mamy do czynienia z syntezą wszystkich charakterystycznych dla Młodej Polski prądów artystycznych. Kreując przedstawiany w tej powieści świat, Reymont posługiwał się środkami typowymi dla realizmu, impresjonizmu, symbolizmu i wreszcie naturalizmu. Prekursorami tego prądu w Europie byli Flaubert i Zola. Jego główne cechy to „naukowość” metod twórczych (np. powieść to eksperyment!) – obiektywny, pozbawiony odautorskiego komentarza opis, eksponowanie biologicznej strony ludzkiego życia i podkreślanie jego związku z resztą przyrody (np. silna więź ludzi
Podpowiedź Młody Ramzes chciałby poprawić los prostego ludu. Umie współczuć i dostrzec niesprawiedliwość. Wpadł w złość, gdy w czasie manewrów Herhor kazał zasypać kanał – efekt dziesięcioletniej pracy nędznego chłopa! Nieszczęśnik popełnił później samobójstwo. Następca tronu interweniował, gdy w więzieniu znaleźli się niewinni ludzie oskarżeni o atak na dom Sary i rzucenie w nią kamieniem. Nie był obojętny, gdy widział, jak poborcy bezlitośnie zbierają podatki. Gdy zmarł Ramzes XII, lud z euforią powitał nowego faraona. Biedni mieli nadzieję,
Refleksja nad kondycją człowieka zawarta w znanych Ci powieściach pozytywistycznych. Powieść (…) ma przede wszystkim dostarczyć odbiorcy materiału do refleksji nad kondycją człowieka, sensem jego istnienia i sensem jego z życiem zmagań. A więc powieść tak bardzo sprzęgnięta z obrazem polskiego losu, tak uwikłana w jego realia, stawia jednocześnie pytania o uniwersalia. Maria Hernasowa, Dlaczego każę interesować się Bogumiłem i Barbarą? Literatura podejmuje problemy społeczne, zagrzewa do walki, przekazuje mity lat dzieciństwa, staje się świadectwem czasu. Niekiedy,
Nie sposób tu wyliczyć wszystkich walorów dzieła ani opisać dokładnie kryteriów, jakie stawia komisja przydzielająca tę słynną nagrodę. Jedno jest pewne: dzieło musi być uniwersalne, musi dotyczyć spraw ogólnoludzkich, podejmować temat ponadnarodowy, nawiązywać do wartości ponadczasowych. I ten warunek książka Reymonta, zwana epopeją chłopską, spełnia nie tylko w skali narodowej – lecz nawet w skali światowej. Podejmuje bowiem problematykę społeczności chłopskiej, prezentuje całokształt uniwersalnej, „zawieszonej” w czasie wsi, obrazuje mentalność chłopa
Nawet pisząc o starożytnym Rzymie, Sienkiewicz wplótł w swoją powieść elementy patriotyczne. Skąd pochodzi piękna Kallina? Jest córką władcy Ligów – wielkiego plemienia, które według Tacyta zamieszkiwało tereny na zachód od Wisły. Dla Sienkiewicza Ligowie to Polacy. I choć współcześnie uważa się to za niesłuszne, wielu historyków – zwłaszcza w czasach Sienkiewicza – widziało w Ligach Słowian. Z tego plemienia pochodził także opiekujący się Ligią Ursus (przyjął potem imię Urban).
Podpowiedź Ramzes jest ambitnym władcą, ale też młodym mężczyzną – w jego życiu pojawia się niejedna piękna kobieta. Pewnie każda Egipcjanka pragnęłaby, by książę wziął ją do swego domu. Z licznych kochanek Ramzesa dokładniej przedstawiono tylko kilka. Pierwszą jest Żydówka Sara, którą książę spotkał w czasie manewrów pod Pi-Bailos. Rozgniewany na Herhora odszedł od swoich wojsk. Za piaszczystymi pagórkami leżał ukryty folwark, gdzie następca tronu zobaczył przepiękną dziewczynę. Sara zdobyła serce księcia, choć
Sienkiewicz pokazuje w Quo vadis dwa diametralnie różne światy: Rzymian i chrześcijan. Cywilizacja rzymska stworzyła wiele: monumentalne pałace, amfiteatry czy akwedukty, system prawny, sztukę, religię. Bogactwo tego dorobku kontrastuje jednak z duchowym ubóstwem. Pokazanym przez Sienkiewicza Rzymianom brakuje prawdziwych wartości. Ich charakterystyka byłaby smutna: okrucieństwo, egoizm, rozpusta… Życie ludzkie nie ma znaczenia, może zależeć od kaprysu cesarza. Ze strachu nikt nie przeciwstawia się złu. W tym świecie moralnej pustki pojawia
Wypisz fragmenty satyry Do króla, które wskazują królewskie „zdrożności”. Wyjaśnij obok ich sens i sformułuj wnioski dotyczące ich bezpodstawności. Znajdź też fragmenty, w których ujawnia się dystans wobec tych oskarżeń i rzeczywisty stosunek autora do króla. Podpowiedź Oskarżenia: Jesteś królem, a czemu nie królewskim synem? Źle to więc, żeś jest Polak, źle, żeś nie przechodzień. Oto młodyś jeszcze. O sposobie rządzenia niedobre masz zdanie. Księgi lubisz i w ludziach kochasz się uczonych. Pochwała: … czuję,
Przeczytaj podany niżej fragment powieści Ignacego Krasickiego. Na jego podstawie przedstaw główne różnice między światopoglądem Nipuańczyków i Mikołaja Doświadczyńskiego. Namieniłem wyżej, iż osądzony za dzikiego, oddany byłem gospodarzowi mojemu na naukę. Nimem miał satysfakcją słyszeć jego maksymy, przez czas dość długi odbywałem wszystkie powinności parobka bardziej niż ucznia. W tej szkole nauczyłem się pierwej żąć i kosić niż reguł, według których siać, żąć i kosić trzeba. Widząc lud gospodarny pytałem się raz wśród roboty
