MATURA
Architektura Tympanon – półkolista płaszczyzna wytworzona pomiędzy prostokątnym zakończeniem drzwi a ostatnim łukiem, zawsze ozdobiona rzeźbą. Rzeźba przedstawiała np. zesłanie Ducha Świętego, sceny Sądu Ostatecznego. Portal – ozdobne obramienie otworu wejściowego, na które składają się elementy architektoniczne i rzeźbiarskie. Średniowieczny portal monumentalny był dekorowany rzeźbą figuralną i dekoracyjną. Filar – w architekturze pionowa podpora, najczęściej wolno stojąca, o funkcji podobnej do kolumny, o przekroju wielobocznym, najczęściej czworobocznym. Jest jednym z najdawniejszych elementów dźwigających. Szczególnego znaczenia nabrał z chwilą
Przy jakich tematach przywołać malarstwo Chagalla: prowincja; oniryzm; związki malarstwa z literaturą; świat prowincji w opowiadaniach Brunona Schulza i obrazach Marca Chagalla (analiza porównawcza wybranych dzieł); czas i przestrzeń u Schulza. Który z pisarzy mógłby podpisać się pod tym obrazem? Lot nad miastem, scena jak ze snu, miasteczko małe, prowincjonalne, widziane oczyma artysty żydowskiego pochodzenia? Oczywiście – Bruno Schulz, autor Sklepów cynamonowych. A który z malarzy mógłby napisać te opowiadania rodzące się jak
Plan wypowiedzi • Wstęp 1. Definicja inteligenta. 2. Rodowód inteligencji. • Rozwinięcie 3. Trudne początki działalności inteligencji. 4. Ambitna rola wyznaczona inteligentowi przez historię. 5. Nowe wartości, związane z postępem, nauką, sprzyjające rozwojowi inteligencji. 6. Wyjaśnienie pojęcia etosu i charakterystyka etosu inteligenta. 7. Możliwości osiągnięcia sukcesu przez inteligenta w różnych epokach. 8. Przyczyny odejścia od etosu. 9. Demaskacja etosu inteligenta i jej funkcje. 10. Inteligent dawniej a dziś: – funkcje, możliwości, – rola w społeczeństwie. •
Psychologia dostarcza twórcom reklam wielu wskazówek, jak najprecyzyjniej wpłynąć na postawy konsumenta. Przyjrzyjmy się kilku strategiom, które zostały wykorzystane w filmach reklamowych, goszczących już na naszych ekranach. Strategie wykorzystujące postać bohatera reklamy Zazwyczaj jako nadawcy przekazu (czyli główni bohaterowie reklamówki) występują osoby wiarygodne, atrakcyjne, a niekiedy sami konsumenci. Z badań przeprowadzonych w latach 90. wynika, że nadawca komunikatu uruchamia potrzebę identyfikacji u odbiorcy i w ten sposób zwiększa się efektywność perswazji. Identyfikacja może być oparta na
Tolerancja i fanatyzm. Moralność. Wiara. Narodziny zła. Władza. Antysemityzm. Współczesność w kostiumie historycznym. Powieść-parabola. Najlepsza książka Szczypiorskiego. Wiosną roku 1458 miasto Arras nawiedzone zostało klęską zarazy i głodu. W ciągu miesiąca niemal piąta część obywateli straciła życie. W październiku roku 1461 z niewyjaśnionych przyczyn nastąpiło słynne Vauderie d’Arras. Były to okrutne prześladowania Żydów i czarownic, procesy o urojone herezje, a także wybuch łupiestwa i zbrodni. Po trzech tygodniach przyszło uspokojenie. W jakiś czas potem Dawid, biskup Utrechtu, bastard księcia burgundzkiego
Powieść Andrzeja Szczypiorskiego Początek to książka niezwykła. Jest bowiem efektem refleksji autora o Polsce i Polakach z okresu, gdy Szczypiorski był internowany w czasie stanu wojennego. Po 13 grudnia 1981 roku pisarz przebywał w Białołęce, a następnie w Jaworzu. Powieść, mimo że jej głównym tematem, obejmującym właściwy czas akcji, jest holocaust, w istocie jest próbą odpowiedzi na to, co się stało z Polską i Polakami po doświadczeniach dwóch totalitaryzmów. Główne wątki Oryginalna jest kompozycja książki, o zakłóconej klasycznej chronologii. Bohater, przedstawiając losy
Gdańsk, lata dwudzieste. W polsko-niemieckiej rodzinie Matzerathów przyszedł właśnie na świat pierworodny syn, Oskar. Dlaczego Grass określił te narodziny czymś „między cudem a ułudą”? Czy mały Oskar okaże się kimś wyjątkowym? Posłuchajmy, co ma do powiedzenia sam bohater, bo to on będzie narratorem powieści. Historia Oskara To niewiarygodne, ale Oskar pamięta moment swoich narodzin! Opowiada o nim z ogromnym przejęciem. Ujrzany świat od pierwszej chwili nie wzbudzał jego zaufania, ale powrót
Upalne letnie popołudnie. W przedziale pociągu jadącego z Hamburga do szwajcarskiego kurortu Davos siedzi samotny pasażer – Hans Castorp. Maleńka walizka wskazuje, że nie zamierza podróżować długo – jedzie w odwiedziny do przebywającego w sanatorium kuzyna tylko na trzy tygodnie. Dlaczego więc – wbrew wcześniejszym planom – pozostanie tam aż siedem lat? Czy sanatorium Berghof kryje jakąś tajemnicę? Sanatoryjny mikrokosmos W sanatorium panowały specyficzne, tylko jemu znane prawa. Wydawały się bezwzględne, gdyż pensjonariusze
Zasada 1 Pisz na temat Po pierwsze: Wyszukaj w temacie tzw. czasownik operacyjny, czyli określający, co masz w swojej pracy zrobić. Od tych słówek naprawdę wiele zależy. Przede wszystkim sposób realizowania tematu – polecenie wpływa często na wybór takiego a nie innego kształtu pracy. Jeśli trzeba coś udowodnić, dobrą formą będzie rozprawka. Jeżeli jesteś proszony o rozważenie problemu, możesz wybrać esej. Słowo „oceń” w niektórych przypadkach sugeruje formę recenzji. Po drugie: Odpowiednio
Jest garść zagadnień, które należy powtórzyć przed podejściem do testu CR. To terminy związane z najczęściej pojawiającymi się pytaniami, dotyczącymi struktury tekstu – nie wszystkie bowiem dotyczą treści. Ujęliśmy je jak najbardziej obrazowo. 1 Akapit wobec akapitu: Przykład pytania: Jaką funkcję przyjmuje akapit 3 wobec 1? Potrzebna wiedza: To może być: niezależność (są zupełnie o czym innym); synteza ( są zgodne, łączą się); sprzeczność, kontrast (są przeciwne); podważenie (3
TO jest pewne – z tekstem – całym lub fragmentem – będziesz miał do czynienia. Oto tablica niezbędnych narzędzi do poradzenia sobie z tekstem literackim i na poziomie podstawowym i rozszerzonym. Tekst Fragment lektury dołączony do tematu. 1. Stanowię część większej lektury! 2. Stanowię logiczną całość! 3. Mam swój sens – ideę. 4. Mam trzy ważne elementy: Świat przedstawiony: akcja (coś się tu dzieje) przestrzeń ( gdzieś się to dzieje)
Antyk, okres przed zapisem tekstu Trudno mówić o literaturze tego okresu. Chodzi o poezję epicką przekazywaną ustnie, której dwa znane nam arcydzieła spisane zostały jako Iliada i Odyseja. Poezja ta to najprawdopodobniej jeden z podstawowych środków przekazywania świadomości kulturowej. Śpiewane przez aojdów (wędrownych poetów recytatorów) poematy mają charakter mityczny: są środkiem przekazywania i odradzania mitu – podstawowego elementu ówczesnego sposobu myślenia religijnego i społecznego. Jeżeli mówi się, że w kulturach mitologicznych mit dzieje się wciąż na nowo, to
ŚREDNIOWIECZE I. Wzór rycerza Rycerz i jego kodeks. Roland z Pieśni o Rolandzie (przykład epiki rycerskiej) Lancelot, Parsifal, Galahad i inni rycerze z Opowieści Okrągłego Stołu (też przykład epiki rycerskiej) Tristan z Dziejów Tristana i Izoldy (średniowieczny romans) Cyd z Poematu o Cydzie (hiszpański epos rycerski) Cechy wzorowego rycerza Bądź rycerzem! te słowa wypowiadał władca, uderzając w ramię wojownika, bo tak właśnie wyglądało pasowanie. Wcześniej miały miejsce inne, wyszukane rytuały:
Jakie znasz sposoby upowszechniania dzieł plastycznych (aukcja, wystawa, wernisaż, biennale). Dzieła sztuki, jakimi są obrazy, rzeźby, stara broń, monety, porcelana, srebra, meble, można podziwiać w oryginale w muzeach, poznać poprzez reprodukcje i zdjęcia w albumach, a nawet zakupić. Tę ostatnią możliwość daje aukcja dzieł sztuki, czyli sprzedaż podczas publicznej licytacji. Właścicielem staje się ten, kto deklaruje najwyższą zapłatę, przyjętą uderzeniem młotka przez prowadzącego aukcję. Na szczęście dla mniej zasobnych odbiorców sztuki pozostają wystawy, czyli organizowane
Omów pojęcie subkultury i jej funkcjonowanie w społeczeństwie. Przedrostek „SUB-” we wszystkich złożeniach znaczy tyle, co niższy, gorszy, wtórny. „Subkultura”, w ściśle etymologicznym znaczeniu tego słowa, oznaczałaby więc niższą, wtórną w stosunku do obowiązującej w danym społeczeństwie odmianę kultury. Początkowo tak właśnie pojmowano to pojęcie i wiązano je wyłącznie z zachowaniami grup znajdujących się na granicy patologii społecznej. Subkulturą w tym znaczeniu byłyby agresywne zachowania kibiców piłkarskich („szalikowców”) lub bijatyki skinheadów.
W jakich ujęciach motyw natury może pojawić się w tematach prac? Współbrzmi, zachwyca, przeraża. Jaką rolę spełnia pejzaż w literaturze i sztuce? W swoich rozważaniach odwołaj się do wybranych przykładów. W pracy na taki temat nie chodzi o przedstawienie znanych z literatury opisów przyrody! Trzeba rozważyć rolę pejzażu w literaturze – to znaczy zastanowić się, jakie to są role, od czego zależą (np. od epoki, tekstu). W poleceniach maturalnych pojawiają się
Co to jest…? Prawda Zgodna z rzeczywistością treść słów; prawdziwość, szczerość, rzetelność. To, co rzeczywiście jest lub było, zdarzyło się; obiektywna rzeczywistość. Dobro To, co jest oceniane jako pomyślne, pożyteczne, wartościowe; ideał moralny. Skłonność do czynienia dobrze; łagodność, życzliwość. Wszelkie środki, wartości potrzebne do rozwoju człowieka, sprzyjające temu rozwojowi. Szczęście Pomyślny los, pomyślność, powodzenie. Uczucie zadowolenia, upojenia, radości; szczęśliwość; to wszystko, co wywołuje ten stan. Zbieg, splot pomyślnych okoliczności, szczęśliwe zrządzenie losu,
Historia – jak o niej pisać? Przykładowe tematy Człowiek wobec historii – rozwiń problem w oparciu o przykłady z literatury XX wieku. Dramat człowieka uwikłanego w historię, w literaturze romantyzmu i pozytywizmu. Gdy wieje wiatr historii Ludziom jak pięknym kwiatom Rosną skrzydła, natomiast Trzęsą się portki – pętakom. (Gałczyński) Przedstaw postawy młodych wobec wyzwań historii na przykładzie utworów literackich. „Los jednostki w świecie niezmiennych przymusów biologii i los całych społeczeństw
Ojczyzna – patriotyzm Otóż wcale nie wystarczy wiedzieć i napisać: iż „Mickiewicz wielkim patriotą był”. Niemal każdy utwór poświęcony krajowi, tęsknocie za ojczyzną, za wolnością – jest inny, inaczej ujmuje to wzniosłe uczucie. Tym samym temat staje się ciekawy, daleki od monotonnego, opartego na schemacie wyliczanki, wywodu. I tak: Konrad Wallenrod – wprowadza kwestię patriotyzmu w krąg zagadnień moralnych. Bezgraniczne poświęcenie dla ojczyzny przestaje być jednoznaczne. Powstaje bowiem pytanie: czy
Arcydzieła tysiąclecia – jak o nich pisać? Przykłady tematów „…tuż przed końcem drugiego tysiąclecia, ciągle siebie zapytuję, ile z tego, co się zdarzyło, znalazło się w książkach”. Odpowiedz na to pytanie sformułowane przez Czesława Miłosza, wykorzystując znajomość literatury XX wieku. Jesteś człowiekiem przełomu wieków. W których dziełach literackich szukałbyś inspiracji do dobrego i mądrego życia w nowym stuleciu? Uzasadnij wybór, odwołując się do dwóch, trzech tekstów. Jakie wyobrażenie człowieczeństwa pragniesz przenieść w nowe stulecie? Odwołaj się
