SIDEBAR

Iliada – pytania i odpowiedzi

Iliada Kto jest autorem Iliady? Homer – pierwszy epik naszej kultury. Żył na przełomie IX i VIII w. p.n.e. Pochodzenie i biografia Homera owiane są tajemnicą, pewne jest tylko imię. Najprawdopodobniej pochodził z greckiej wyspy Chios. Imię Homer oznacza ślepca, co dało podstawę do podań, że twórca był niewidomy. Kwestionowano jego istnienie i fakt, czy napisał dwa obszerne utwory epickie: Iliadę i Odyseję, lecz badania potwierdzają fakt, iż oba wielkie eposy są dziełem jednego człowieka.

Folwark zwierzęcy – pytania i odpowiedzi

Folwark zwierzęcy Co wiesz o autorze utworu? George Orwell (właściwie Eric Arthur Blair) – angielski powieściopisarz, eseista i publicysta żyjący w latach 1903–1950. Urodził się w Indiach, wykształcenie zdobył w Anglii, przez pewien czas pracował w Birmie dla Indyjskiej Policji Imperialnej. Wkrótce porzucił to zajęcie i powrócił do Anglii. Działalność literacką rozpoczął najpierw jako publicysta, pisząc eseje i felietony. Folwark zwierzęcy (1945) stanowi moment przełomowy w jego karierze pisarskiej. Dzięki

Balladyna – pytania i odpowiedzi

Balladyna Co wiesz o autorze Balladyny? To Juliusz Słowacki (1809-1849) przedwcześnie zmarły jeden z trzech wieszczów polskiego romantyzmu, autor słynnych wierszy takich jak Hymn czy Testament mój, dramatów. Emigrant, autor patriotycznych utworów, o niewątpliwym talencie poetyckim i dramatycznym. Główny rywal Mickiewicza. Z czym kojarzy Ci się tytuł Balladyna? To imię głównej bohaterki, wymyślone przez Słowackiego, przywołuje na myśl balladowy, baśniowy klimat. Czy świat przedstawiony w Balladynie wygląda na realistyczny czy baśniowy? Baśniowy, z powodu fantastycznych postaci –

Antygona – pytania i odpowiedzi

Antygona Kto jest autorem Antygony? Sofokles. Był to jeden z trzech, obok Ajschylosa i Eurypidesa, wielkich tragików greckich. Żył w latach 496-406 p.n.e. Jego główną zasługą dla teatru było wprowadzenie na scenę trzeciego aktora. Wprowadził także dekoracje i postacie kobiece, odgrywane jednak przez mężczyzn. Jego najbardziej znane sztuki to Król Edyp i Antygona. Jak wyglądał teatr grecki? Był przystosowany do wystawiania przedstawień pod gołym niebem. Składał się z kolistej przestrzeni (orchestry), na której występował chór.

Syzyfowe prace – pytania i odpowiedzi

Syzyfowe prace Jaka jest kompozycja Syzyfowych prac? Powieść jest zbudowana z 16 rozdziałów. Wszystkie są jakby zamkniętą całością. Akcja powieści jest pozbawiona intrygi, składa się niejako z kolejnych obrazów – epizodów, uporządkowanych chronologicznie. „Syzyfowe prace” są zbudowane na zasadzie narracji personalnej – pozycja narratora nakłada się na pozycję jednej lub więcej postaci, które są zaangażowane w opowiadaną historię, ale nie mówią o niej w pierwszej osobie. Gdzie toczy się akcja

Romeo i Julia – pytania i odpowiedzi

Kto jest autorem tego utworu i co o tym autorze wiesz? William Szekspir (Shakespeare), angielski dramaturg, prawdopodobnie najbardziej znany na świecie autor utworów scenicznych. Urodził się prawdopodobnie 23 kwietnia 1564 roku w Stratfordzie nad rzeką Avon. Sporą część życia spędził jednak w Londynie. Był reformatorem teatru. Stworzył zupełnie nowy typ dramatu – dramat szekspirowski. Jego sztuki, zarówno tragedie, jak i komedie, pogłębione psychologiczne, poruszające, oddające największe dylematy człowieka są aktualne do dziś i z wielkim powodzeniem

Ballady i romanse Mickiewicza – pytania i odpowiedzi

Ballady i romanse Ballady jako gatunek literacki Ballady to utwory stojące na pograniczu epiki, liryki i dramatu. Z liryką łączy je to, że są pisane wierszem, rymowane, podzielone na strofy i wersy i bardzo skupione na wywoływaniu określonego nastroju, opisywaniu ludzkich uczuć. O epickości ballad świadczy to, że opisują całe historie, wydarzenia, a nie jedynie uczucia. Można spokojnie stworzyć plan ballady tak jak plan opowiadania czy powieści. Ballady mają narratora,

Siłaczka Żeromskiego na lekcji

Skąd tytuł Siłaczka? Tytułową siłaczką nazwana jest umierająca nauczycielka Stanisława Bozowska. Jak zinterpretować tytuł? Jako zmaganie z przeciwnościami losu, siłowanie się z życiem (od siłować się – mocować się, zmagać się). Od pracy ponad siły, którą wykonywała Stasia, czyli pracy wymagającej większego wysiłku niż na to pozwalały jej możliwości. Ciężka praca doprowadziła ją do wyczerpania, choroby i śmierci. Czy daremnie? Udało jej się oświecić część ludzi ze wsi. Od ogromnej siły woli, jaką

Hemingway – Stary człowiek i morze

Opowieść o starym człowieku i rybie Bohaterem jest stary rybak, który łowi u wybrzeży Kuby. Ostatnie osiemdziesiąt cztery dni połowów nie były dla niego pomyślne. Nie złowił ani jednej ryby. Z tego powodu przylgnęło do niego przezwisko „Salao”, co znaczy „pechowy”, a mały przyjaciel, Manolin, nie wypływał już z nim w morze. Santiago wierzył jednak, że przyjdzie dzień, w którym szczęście uśmiechnie się do niego i złowi wielką rybę „Moja

Henryk Sienkiewicz – Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela

Czas powstania utworu: około roku 1879. Pierwsza publikacja: Gazeta Lwowska, rok 1879 (pod tytułem: Z pamiętnika korepetytora). Druga publikacja: warszawska Niwa, rok 1879 (pod tytułem: Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela). Miejsce akcji Większe miasto w zaborze pruskim. Być może Poznań. Czas akcji Jest trudny do ustalenia, ale oto kilka faktów, na podstawie których spróbujemy określić czas akcji: Na pewno jest to okres Polski rozbiorowej i na pewno dotyczy czasów po upadku powstania styczniowego (a więc

Romantyzm europejski

Ramy czasowe epoki Nazwa „romantyzm” wywodzi się od łac. przymiotnika „romanus” (rzymski). To paradoks, bo trudno dopatrzeć się podobieństwa kultury starożytnego Rzymu do okresu w dziejach kultury i literatury, który dziś nazywamy romantyzmem. Rzecz w tym, że w średniowieczu języki, którymi posługiwały się narody w prowincjach rzymskich nazywano romańskimi (były to języki germańskie i galicyjskie z silnymi dość wpływami łaciny). Baśnie, podania i legendy tych narodów zwano zaś romancami (lub

Atmosfera niezwykłości w Sklepach cynamonowych Brunona Schulza (fragment: Labirynty zimowych nocy).

Atmosfera niezwykłości w Sklepach cynamonowych Brunona Schulza (fragment: Labirynty zimowych nocy). Niełatwy to tekst, bo napisany językiem pełnym metafor i porównań, a na dodatek zwrotów, których możecie nie rozumieć (na szczęście autorki podręcznika obok tekstu w podręczniku umieszczają słowniczek). Ale tekst niezwykły! Niezwykły jak sen. Może i Wam śniła się podobna historia. Sceneria – jak z baśni. Zimowa noc z niebem połyskującym światłami i kolorami, eksplozjami gwiazd i konstelacji jak

Człowiek częścią natury na podstawie fragmentu Chłopów Władysława Stanisława Reymonta.

Człowiek częścią natury na podstawie fragmentu Chłopów Władysława Stanisława Reymonta. Powieść składa się z czterech tomów zatytułowanych kolejno – Jesień, Zima, Wiosna, Lato. Przecież to pory roku – tylko trochę nie po kolei! I w czasie takim, ograniczonym do roku, ukazana została przez Reymonta wieś. Trzy elementy przede wszystkim składają się na tę wizję: ciąg agrarny – roczny cykl pracy w polu, rozpoczęty kopaniem ziemniaków, zakończony żniwami (dla nas dzisiaj najistotniejszy); cykl liturgiczny,

Jak wyjaśnić przesłanie dotyczące Ikara zawarte w wierszu Zbigniewa Herberta Dedal i Ikar?

Jak wyjaśnić przesłanie dotyczące Ikara zawarte w wierszu Zbigniewa Herberta „Dedal i Ikar”? To dość trudny utwór – trudniejszy od znanych wierszy poświęconych mitowi o Dedalu i Ikarze lub też zainspirowanych obrazem Bruegla Pejzaż z upadkiem Ikara. Dzieło nazwano obrazem o ludzkiej obojętności – Ikar tonie, widać tylko jego piętę, jednak nikt nie zwraca na to uwagi, nic nie dzieje się na świecie, wszystko toczy się swoim torem. O tym

Jan Kochanowski jako autor Trenów: zbolały ojciec, perfekcyjny artysta czy rozczarowany filozof?

Jan Kochanowski jako autor „Trenów”: zbolały ojciec, perfekcyjny artysta czy rozczarowany filozof? Wszystkie trzy role spełnia Jan Kochanowski jako autor cyklu Trenów. Może to trochę oburzać. Bo jak to – artysta i filozof? Chodzi przecież o Urszulkę, zmarłą ukochaną córkę poety, spadkobierczynię talentu… O nią chodzi, jej chciał poświęcić swoje wiersze, wyrazić swój ból, więc chcemy widzieć w Kochanowskim przede wszystkim zbolałego ojca. I tak jest, ale to za mało. Mówi się nawet, że Treny mają

Tradycje pogańskie czy chrześcijańskie w cyklu Jana Kochanowskiego Pieśń świętojańska o Sobótce?

Tradycje pogańskie czy chrześcijańskie w cyklu Jana Kochanowskiego „Pieśń świętojańska o Sobótce”? Dlaczego chcemy szukać tradycji pogańskich w utworze, którego tytuł zawiera imię bohatera chrześcijańskiego? Przecież Jan Chrzciciel to święty uznany przez Kościół katolicki. To prawda, ale obrzęd zwany sobótką lub kupałą należy z całą pewnością do tradycji pogańskiej. Obchodziły go prastare, przedchrześcijańskie plemiona słowiańskie w noc tzw. letniego przesilenia, czyli z 23 na 24 czerwca (gdy Słońce wchodzi w znak Raka). Tej właśnie nocy

Sformułuj morały bajek Ignacego Krasickiego. Jaką wartość mają we współczesnej rzeczywistości?

Sformułuj morały bajek Ignacego Krasickiego. Jaką wartość mają we współczesnej rzeczywistości? Bo że ją mają, to sprawa oczywista. Przez bajki przewija się bowiem cała galeria najprzeróżniejszych typów ludzkich obdarzonych rozlicznymi wadami oraz zwierząt mówiących ludzkim językiem i wyposażonych w cechy człowieka – dziwaczna menażeria. Wszystko to tworzy „świat zepsuty”, z którego śmieje się Krasicki i wobec którego przyjmuje postawę moralisty. Bajka nie mówi o konkretnych ludziach i wydarzeniach, unika indywidualizacji – jej treść ma prowadzić do

Oceń postać profesora Bladaczki i ucznia Gałkiewicza z fragmentu powieści Witolda Gombrowicza pt. Ferdydurke.

Oceń postać profesora Bladaczki i ucznia Gałkiewicza z fragmentu powieści Witolda Gombrowicza pt. „Ferdydurke”. Ten fragment powieści Ferdydurke nazywa się popularnie „lekcją polskiego”. Dziwna to lekcja, dziwne postacie – zrozumiemy całość, jeśli pogodzimy się z faktem, że cała scena jest przesadą, zabawnym przerysowaniem, groteską, a nie ujęciem realistycznym. Co to znaczy: Ujęcie realistyczne to byłoby takie, w którym pisarz dokładnie, prawdziwie i ze szczegółami opisał przebieg lekcji polskiego. Ujęcie groteskowe to takie, gdzie pisarz

Literacka karykatura – portret Zołzikiewicza ze Szkiców węglem Henryka Sienkiewicza.

Literacka karykatura – portret Zołzikiewicza ze „Szkiców węglem” Henryka Sienkiewicza. Sto lat temu posada urzędnika to było coś! Urzędnik był nieraz najważniejszą osobą w gminie – przynajmniej w powiecie osłowickim. Nie otwieraj atlasów i nie szuka na mapach, bo tej wioski nie znajdziecie. Wymyślił ją Sienkiewicz po to, by ośmieszyć zarządzających nią urzędasów, a szczególnie Zołzikiewicza. Już samo nazwisko mówi coś o bohaterze – Zołzikiewicz to prawdziwa zołza: człowiek podły, nikczemny, występny, zakłamany. Mieszka w rejonie

Narrator i narracja w Faraonie Bolesława Prusa

Narrator i narracja w Faraonie Bolesława Prusa. Narrator to ktoś, kto opowiada przebieg zdarzeń w utworze. Narrator może być jawny (na przykład był uczestnikiem zdarzeń, o których opowiada) albo ukryty. Nie zawsze wie wszystko o opisywanych zdarzeniach, a zdarza się, że nie mówi prawdy (jeśli piszecie pamiętnik, jesteście jego narratorami, i pewnie dobrze wiecie, jak jest z tą prawdą). Bywa także tak, że narrator wie wszystko – zna wydarzenia minione, wie, co się stanie z bohaterami i stopniowo