Search Results for "Kowal"

Zjednoczenie Polski przez Władysława Łokietka

Po śmierci Wacława II Czeskiego (1305) i rychłym wygaśnięciu dynastii Przemyślidów (rok później), do ponownej próby odbudowy już nie tylko umownego Królestwa Polskiego przystąpił książę brzesko-kujawski, dawniejszy niefortunny rywal polskich władców, Władysław Łokietek. Jego sojusznikiem były Węgry pod panowaniem rodu Andegawenów, spowinowaconego z Piastami (córka Łokietka Elżbieta wyszła za Karola Roberta, od 1308 roku władającego niepodzielnie nad Dunajem). Wykorzystując kryzys monarchii czeskiej po zgonie Wacława II, a następnie nieoczekiwaną śmierć jego młodziutkiego syna Wacława

MŁODA POLSKA – TABELA

MŁODA POLSKA – TABELA Ta epoka w Polsce to: czas współtrwania dwu epok historycznoliterackich – już schyłkowego pozytywizmu i rodzącej się Młodej Polski; jeszcze w roku 1890 ukazuje się w wydaniu książkowym największe dzieło polskiego pozytywizmu – Lalka Bolesława Prusa; 1891 – pierwsza seria Poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera – całkowicie młodopolskiego tomu poetyckiego; początek XX wieku – pozytywizm jako prąd wymiera, Młoda Polska panuje jeszcze przez dziesięciolecie; wybuch i zakończenie I

Monarchie absolutne – Anglia

Anglia wraz z rewolucją i republiką (epizod lat 1640-1660) Po zakończeniu krwawej i wyczerpującej kraj wojny domowej (zwanej popularnie  „wojna Dwóch Róż”) w 1485 r. przez Henryka VII, zapoczątkowującego rządy dynastii Tudorów, Anglia weszła na drogę burzliwych przemian społecznych i rozwoju ekonomicznego.Ród Tudorów doprowadził też do wzmocnienia autorytetu monarszego i wprowadził lokalną odmianę absolutyzmu niezależnie od funkcjonującego parlamentu. Utrwalił go Henryk VIII konkurujący z Hiszpanią i w rezultacie, po sporach

Ustrój feudalny

Początki Okres zamętu, niepokoju i najazdów na Europę we wczesnym średniowieczu, dokonywanych przez różne, głównie koczownicze, ludy (m.in. Hunów, Awarów, Węgrów, Arabów), zrodził potrzebę zbudowania nowych, stabilnych więzi społecznych i prawnych. Na tym właśnie gruncie wyrósł feudalizm i w miarę dojrzałą formę osiągnął w państwie karolińskim (VIII-IX w.). Podstawową cechą ustroju feudalnego był agraryzm, związek z ziemią i produkcją rolną. Grupę panującą w systemie feudalnym stanowili wielcy właściciele ziemscy (w

Granica w pytaniach i odpowiedziach

Granica Zofii Nałkowskiej Granica Zofii Nałkowskiej to lektura obowiązkowa – sprawdź swoją wiedzę z jej znajomości i odpowiedz na 9 pytań. Szybka powtórka przyda się przed klasówką. Uwaga! Tytuł utworu jest zawsze bardzo ważny, bo stanowi jego wizytówkę (dziś powiedzielibyśmy: reklamę) – może czytelnika zaintrygować lub skutecznie zniechęcić do lektury. W przypadku tej powieści tytuł okazał się bardzo adekwatny do treści – ze względu na jego trafność bardzo często podkreśla się

Odyseja – epos Homera

Odyseja Homera Dlaczego to ważne dzieło? Drugi z kolei epos w naszej kulturze – jest jeszcze barwniejszą niż Iliada opowieścią o przygodach antycznego bohatera Odyseusza. Iliada była eposem, w którym wojna, walka, honor rycerza odgrywały pierwszoplanową rolę. Odyseja skupia się na człowieku – mocy ludzkiego rozumu,  sile, jaką jest inteligencja. Odyseusz jest reprezentantem człowieka, buntuje się przeciw nakazom bogów czy losu, chce sam decydować o sobie. W późniejszej kulturze postać

Słowniki potrzebne użytkownikowi polszczyzny

Korzystanie ze słowników, nie dość że jest niezbędne, to bardzo wzbogaca zasób językowy. Wyrazy objaśniane są według różnych kryteriów, stąd dzieli się słowniki na kilka typów, decyduje sposób opracowania i przeznaczenie. Słownik może zawierać wszystkie wyrazy danego języka albo zostaje jakoś ograniczony, np. do wyrazów bliskoznacznych. W publikacjach jednojęzycznych objaśnienia podawane są w tym samym języku co hasło, w różnojęzycznych – w innym. Słowniki ogólne języka polskiego Należą do jednojęzycznych, są niezbędne nawet dla przeciętnego

Jaki był przebieg konfliktu polsko-krzyżackiego w XIV–XVI w.?

Pojawienie się u wrót Polski (na zaproszenie Konrada Mazowieckiego) Zakonu Krzyżackiego  w 1226 roku nie wróżyło długiego i dramatycznego konfliktu. Krzyżacy przybyli jako sojusznicy, aby pomóc w walkach z uciążliwymi Prusami atakującymi Mazowsze. To, że sfałszowali odpowiednie dokumenty – papieską bullę, która miała oddawać im na własność ziemię chełmińską i ziemie pogan, których mieli nawracać – umknęło gdzieś w chaosie rozdrobnienia feudalnego. Tymczasem na północnym wschodzie wyrastało potężne, groźne i agresywne państwo. Początek konfliktu Pierwszy etap konfliktu

Najważniejsze podboje republiki i Cesarstwa Rzymskiego

Okres republiki Koniec VI w. p.n.e. – rzeczywisty rozwój rzymskiej ekspansji terytorialnej (po zrzuceniu etruskiego panowania i obaleniu monarchii). Rzymowi zagrażały też, prócz Etrusków, tzw. plemiona górskie: Sabinowie, Ekwowie i Wolskowie. Rzymianie zawarli sojusz z Latynami przeciwko tym plemionom, jednak prowadzone przez sojuszników działania wojenne toczyły się ze zmiennym szczęściem: zwycięstwa Rzymian np. nad jeziorem Regillus w 493 r. p.n.e., przeplatały się z porażkami, np. zdobycie przez Sabinów „wiecznego miasta” około 450 roku p.n.e. Schyłek V w.

Cechy stylu utworów Młodej Polski

Liryka Symbolizm znalazł swój wyraz w ścisłym zespoleniu życia duchowego, psychiki podmiotu lirycznego z przyrodą. Staje się ona wyrazicielką wnętrza człowieka lub przynajmniej tłem jego przeżyć. Stąd wzrasta znaczenie metafory o charakterze animizacji lub personifikacji. Natura przedstawiana jest w duchu impresjonistycznym, tak jak na ówczesnych obrazach, gdzie dominują kolory i światło o niezbyt intensywnym natężeniu. Oprócz wrażeń wzrokowych pojawiają się doznania słuchowe, jak i związane z innymi zmysłami (synestezja). Jacek Malczewski – Błędne kolo Ekspresjonizm skłania się ku

BAROK – szlacheckie obyczaje

BAROK – szlacheckie obyczaje Szlachecki strój Szlachcic Sarmata pogardzał modą europejską. Nosił kontusz, żupan, pas, posługiwał się szablą przypasaną do boku. Buty dobierano kolorem do żupana: żółte, czerwone, niebieskie, głowy golono, zostawiając na czubku kosmyki, przez co zwano je cebulanymi. Szlachcianka – także strojem podkreślała przynależność stanową i dumę narodową. Nie nosiła spiętrzonych fryzur, tylko warkocz nazywany kosą. Na głowie czapę z lisa z imponującą kitą (lisa upolowanego we własnych lasach), żadnych peruk.

Ojczyzna – motyw

Jak może być sformułowany temat? Ojczyzna widziana oczyma wybranych bohaterów literackich. Motyw ojczyzny w świetle znanych Ci utworów literackich. Miejsce ojczyzny w twórczości pisarzy XIX i XX wieku. „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza, „Latarnik” Henryka Sienkiewicza i „Syzyfowe prace” Stefana Żeromskiego – utworami o miłości do ojczyzny. Ale temat o ojczyźnie może pozostać również swobodny. Na przykład taki: „Ojczyzna to wielki, zbiorowy obowiązek”. Jak rozumiesz słowa Cypriana Kamila Norwida jako młody Polak? Patriotyzm – czy to postawa

Sen i marzenia senne

Sen i marzenia senne w temacie pracy pisemnej. Jak o nich pisać? Sen jest częstym motywem dzieła literackiego, malarskiego czy muzycznego.  Może być kanwą opowiadania, bo we śnie – jak w bajce – wszystko jest możliwe. Warto o nich pamiętać i przywołać w swojej pracy. Czy kiedy przyjdzie Ci opisać swój sen, musisz koniecznie mówić prawdę? Nie. Niewiele snów posiada zwartą fabułę i potrzebne nam osoby czy przestrzenie. Za to formuła snu

Kobieta – motyw

Wybierz swój typ! Femme fatale – to kobieta fatalna, przynosi pecha każdemu mężczyźnie, z którym los ją zetknie. Kobieta-bohater – to typ rycerski, przejmuje funkcje męskie, przywdziewa zbroję, idzie walczyć. Kobieta-anioł – oczarowuje i rozkochuje w sobie romantycznego kochanka, z reguły jednak wychodzi za mąż za zupełnie nieromantycznego, brzuchatego bogacza. Kopciuszek – robi błyskotliwą karierę tylko dlatego, że jest ładna i dobra. Pojawia się w baśniach, ale my od stuleci mamy nadzieję, że może zdarzy się

Szymborska – Pochwała złego o sobie mniemania

Wisława Szymborska Pochwała złego o sobie mniemania Myszołów nie ma sobie nic do zarzucenia. Skrupuły obce są czarnej panterze. Nie wątpią w słuszności swych czynów piranie. Grzechotnik aprobuje siebie bez zastrzeżeń. Samokrytyczny szakal nie istnieje. Szarańcza, aligator, trychnina i giez żyją jak żyją i rade są z tego. Sto kilogramów waży serce orki, ale pod innym względem lekkie jest. Nic bardziej zwierzęcego niż czyste sumienie na trzeciej planecie od słońca. Rodzaj

Mapa polskiej poezji współczesnej

Chronologiczny przegląd poezji współczesnej – według dat debiutów Przed rokiem 1920 LEOPOLD STAFF (1878-1957) – określany jako poeta trzech pokoleń. Choć debiutował w Młodej Polsce (Sny o potędze, 1901) wierszami przesyconymi duchem nietzscheanizmu, był bardzo aktywny również w dwudziestoleciu (m.in. Ścieżki polne, Wysokie drzewa, Barwa miodu). Utożsamiany z poetycką elegancją i spokojem, po wojnie wydał tradycyjny tom Martwa pogoda (1946), by w 1954 roku kompletnie zaskoczyć nowoczesną formą (Wiklina). JAROSŁAW IWASZKIEWICZ (1894-1980) – debiutował w 1915 roku,

56. Scharakteryzuj walkę klasyków z romantykami

Scharakteryzuj walkę klasyków z romantykami. Zacznij: Polemiki i spory między obozami klasyków i romantyków przypadają na lata 20. XIX w. Zaatakowali broniący swoich praw i miejsca w literaturze klasycy (Jan Śniadecki, Kajetan Koźmian). Po stronie romantyków stanął Maurycy Mochnacki. Rozwiń: W 1818 r. Kazimierz Brodziński opublikował rozprawę O klasyczności i romantyczności, w której chwalił zainteresowanie romantyków dawnymi dziejami narodu, ale sprzeciwiał się poetyce grozy i fantastyce. Ta nieśmiała, częściowa akceptacja wywołała bardzo ostrą reakcję Jana Śniadeckiego, który

80. Omów koncepcje artysty w wybranych manifestach i utworach poetyckich (polskich i obcych) modernizmu.

Omów koncepcje artysty w wybranych manifestach i utworach poetyckich (polskich i obcych) modernizmu. Zacznij: Formułowanie nowych idei sztuki i artysty było (zaraz po piciu absyntu) ulubionym zajęciem modernistów. Schyłek wieku to epoka, w której takich koncepcji powstało naprawdę niemało. Rozwiń: Przedstaw kilka koncepcji artysty, wskaż utwory, w których są one zawarte: Artysta nadczłowiek – „pan panów”. To, rzecz jasna, treść Confiteora Stanisława Przybyszewskiego. Artysta jest zdaniem pisarza jednostką wyjątkową, posiadającą rozległe uprawnienia moralne

83. Jaka była rola paryskiej Kultury w życiu Polaków?

Jaka była rola paryskiej Kultury w życiu Polaków? Zacznij: Paryska Kultura przez lata była pismem, które przemycane przez granicę traktowane było jak cenna relikwia, zaspokajało głód dobrej, nowoczesnej literatury i kształtowało światopogląd Polaków. Kultura była uważana za jedno z ważniejszych w życiu kulturalnym kraju pism. Rozwiń: Ten miesięcznik (a początkowo kwartalnik) wydawany był na początku w Rzymie (od lipca 1947 r.), zaś od 1955 r. miał siedzibę w Maisons-Lafitte koło Paryża. Jego redaktorem naczelnym aż do śmierci

Wieża Herlinga-Grudzińskiego

Łańcuch zdarzeń Ogarnięcie treści opowiadania będzie wymagało kilku skoków w kilku planach przestrzennych i czasowych. Autor-narrator, po misji w Mediolanie korzystając z urlopu, wyjeżdża w góry i sadowi się w małym domku nie opodal Aosty. Jest rok 1945. Poprzedni właściciel – nauczyciel z Sycylii – mieszkał tu wiele lat, zmarł zaś rok wcześniej. Pozostawił książeczkę pióra de Maistre’a – opisującego dzieje trędowatego Lebbrosa – odizolowanego w XVIII wieku w wieży