Search Results for "Augustyn"
Ignacy Krasicki Hymn do miłości ojczyzny Święta miłości kochanej ojczyzny, Czują cię tylko umysły poczciwe! Dla ciebie zjadłe smakują trucizny, Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe; Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny, Gnieździsz w umyśle rozkoszy prawdziwe. Byle cię można wspomóc, byle wspierać, Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać. Jak rozpoznać hymn Często wskazówką jest już tytuł: większość znanych hymnów zawiera w tytule słowo: hymn, ewentualnie pieśń, np. Hymn o miłości świętego
Od czego zacząć? Człowiek nosi w sobie potrzebę zdobycia głębokiej wiedzy o sobie samym, o otaczającym go świecie. Nurtują go też pytania o to, czy istnieje jakaś inna, wyższa, lepsza rzeczywistość. Jeżeli tę rzeczywistość nazywa Bogiem (jak czynili m.in. twórcy renesansowi), to pyta, jak wygląda oblicze Stwórcy: czy jest On Bogiem zemsty czy miłości, pojednania czy kary. Jaki jest stworzony przez Niego świat: czy jest to miejsce przyjazne i przytulne, czy nieprzyjemne i wrogie. I wreszcie on
Lata 1580-1620: wczesny barok Ukształtowanie się rzeczypospolitej szlacheckiej (w roku 1569 – unia lubelska) z monarchią elekcyjną (w roku 1573 – elekcja Henryka Walezego i Artykuły henrykowskie). W roku 1586 – elekcja Zygmunta III. Kolejno panują wybierani królowie z dynastii Wazów. Początki kontrreformacji, ale jednocześnie ożywionej działalności innowierców. Okres kształtowania się barokowych prądów w literaturze polskiej. Powstają pierwsze arcydzieła epoki. Cywilizacja, nauka, sztuka • 1602 r.: założenie ariańskiej Akademii Rakowskiej. • 1617 r.: ogłoszenie polskiej wersji kościelnego indeksu ksiąg
Wszelkie utwory napisane po polsku w średniowieczu – to zabytki języka polskiego. Pozwalają zrekonstruować w pewnej mierze język średniowiecznych Polaków, a także prześledzić rozwój polszczyzny. Należy odróżnić zabytki języka od zabytków literatury polskiej. Te ostatnie bowiem badamy nie tylko ze względu na język, lecz także z uwagi na treść, kompozycję, przesłanie. To zabytki języka, ale nie tylko. Zabytki języka polskiego • Polskie wyrazy pospolite lub nazwy własne, które pojawiają się w tekstach łacińskich. •
Pareneza średniowieczna Sformułowanie tematów: • Wzorce parenetyczne literatury średniowiecznej • Wzorce osobowe średniowiecza i ich aktualność • Motyw rycerza i rycerskiej walki w wybranych tekstach z różnych epok – serio i parodystycznie Podstawowe treści: Trzy wzorce osobowe: ideał ascety (Św. Aleksy), Legenda o św. Aleksym ideał rycerza (Roland), Pieśń o Rolandzie ideał władcy (król Karol), Pieśń o Rolandzie (Bolesław Chrobry), Kronika Galla Anonima Uwaga! Dodatkowym wzorem jest postać świętego
Tabela 1 Wartości – postawy Przegląd okresów historycznoliterackich według ich zawartości ideowej. Oto podstawowe pojęcia: człowiek, Bóg, wartości, wiedza, sztuka w układzie tabelarycznym. Ten zestaw pomoże Ci uporządkować wiedzę przed maturą. Wartości – postawy ANTYK Klasycyzm: w cenie harmonia, symetria, ład, uporządkowanie. Nie tylko w sztuce – wśród ideałów życiowych warto szukać złotego środka, jak Horacy. Inne wartości: wiedza, sprawiedliwość, wiara w przeznaczenie. Epikurejczycy głoszą: żyj w zgodzie z naturą, wśród przyjaciół, unikaj
Antyk Okres narodzin filozofii wynikającej z potrzeby zrozumienia świata (z gr. umiłowanie mądrości) Filozofowie przyrody – pierwsi, którzy poszukiwali zasady rządzącej światem. Tales z Miletu uznał wodę za pramaterię wszechświata, Anaksymenes – powietrze, Heraklit z Efezu – ogień. Ten ostatni głosił ciągłą zmienność świata (panta rei – wszystko płynie) – „nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki”. Demokryt z Abdery stworzył teorię atomistyczną – wszystko składa się z atomów, nawet dusza ludzka. Sokrates
Śmierć, jako kres ziemskiego bytowania i moment przejścia na drugą, nieznaną stronę rzeczywistości, zawsze budziła w człowieku uczucie lęku, ale i fascynacji. Obrazy śmierci pochodzące z różnych epok różnią się od siebie, ale zawsze łączy je ta właśnie mieszanina sprzecznych odczuć. Średniowiecze: śmierć to tylko sen Ludzie średniowiecza bali się śmierci, bo obawiali się piekła i kary za swe ziemskie grzechy. Ale wierzyli, że dobre życie przynosi lekki zgon, po którym musi nastąpić przejście do
Pierwszy rolnik i pierwszy zbrodniarz w dziejach ludzkości – archetyp bratobójcy. Jeden z bohaterów Księgi Rodzaju. Kwestionariusz osobowy Imię: Kain – w języku hebrajskim znaczy: nabytek. Koneksje rodzinne: pierworodny syn Adama i Ewy, starszy brat Abla oraz Seta, który, mimo że najmłodszy z braci, został ojcem ludzkości. Stan cywilny: żonaty ze swoją bliźniaczą siostrą Aklimą. Dzieci: z jego potomków najbardziej znany jest syn Henoch, którego imieniem Kain nazwał zbudowane przez siebie pierwsze miasto. Umiejętności: uprawianie ziemi,
Fatum czy wolna wola? Twoje refleksje nad ludzkim losem. Odwołaj się do wybranych utworów literackich różnych epok. Fatum, wolna wola to stałe elementy, które pojawiają się w literaturze już od czasów starożytności. Trudno wyobrazić sobie jakiegokolwiek bohatera pozbawionego własnego losu, wolnej woli czy też wiszącego nad nim przeznaczenia. Nawet Kafkowskie postaci mają swoje losy. Absurdalne, ale mają. Można by nawet powiedzieć o jakiejś fatalistycznej sile, która zawładnęła ich życiem. Wola to źródło
Biblia Powstawała przez wiele stuleci – od XIII wieku p.n.e. (Stary Testament) aż do I wieku n.e. (Nowy Testament). Napisana została w języku hebrajskim, greckim i aramejskim (tym ostatnim językiem mówił zapewne Jezus). Wersję katolicką stanowi 46 ksiąg Starego Testamentu i 27 Nowego Testamentu, ale warto wiedzieć, że Biblia jest podstawą różnych religii i występuje w różnych wersjach, istnieją bowiem jeszcze inne księgi o tematyce biblijnej (apokryfy), nieuznawane przez Kościół
Tematyka religijna Zajmuje niewątpliwie pierwsze miejsce w tym zestawieniu. Do utworów o tematyce religijnej zaliczymy modlitwy i kazania, lirykę maryjną i żywoty świętych, dramaty liturgiczne, misteria, moralitety, a także wiersze religijno-dydaktyczne, jak choćby Skarga umierającego. Śmierć (motyw danse macabre) O niej mówią te utwory, poematy i moralitety, które zawierają – modny w ówczesnej literaturze i sztukach plastycznych – motyw tańca śmierci. Przykład literacki to Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią. Na obrazach ukazywano szereg podążających ku śmierci ludzi różnych
Średniowiecznym kościołom przypisano określone, bardzo ważne zadanie. W prosty, dosadny sposób miały nauczać o Bogu, porządku wszechświata i miejscu człowieka na ziemi. Ówcześni architekci starali się stworzyć formę, która byłaby zarazem treścią. Konstrukcję, która ludzi nieuczonych porazi i zmusi do zastanowienia. Wieki ciemne W historii sztuki, i nie tylko, mianem tym zwykło się określać pięć pierwszych wieków średniowiecza: od V do X. Nie wykształcił się wówczas w sztuce żaden jednolity styl. Ścierały się tylko ze sobą
1. Trwające ponad tysiąc lat średniowiecze przez wiele lat było niedoceniane, jego znaczenie bezceremonialnie umniejszano. Jaki ma to związek z nazwą epoki? Pamiętasz jej brzmienie łacińskie? 2. Daty początku i końca każdej epoki mają zawsze charakter umowny. Pozwalają jednak na lepszą orientację w historii kultury. Jakie wydarzenia wiążą się z następującymi datami: a) 476; b) 1440 (1455); c) 1453; d) 1492? 3. Świat traktowano w średniowieczu jako wielką, tajemniczą księgę, zapisaną Boskim szyfrem. Wierzono, że
Europa Historia 1602 – powstanie holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. 1603 – śmierć Elżbiety I angielskiej. 1609 r.: uznanie przez Hiszpanię niezależności Holandii (oficjalnie w 1648 r.). 1618 – bunt przeciwko Habsburgom w Czechach i defenestracja praska – początek wojny trzydziestoletniej (serii wojen o prymat w Europie, w której stronami były: w latach 1618-20, tzw. okresie czeskim, Czechy i cesarstwo niemieckie; w latach 1622-29, tzw. okresie duńskim, Dania, Holandia i niemieckie państwa protestanckie przeciwko państwom Habsburgów; w latach 1630-35, tzw. okresie szwedzkim, Szwecja, Francja, Saksonia i Brandenburgia
Przeciętny człowiek XVII wieku nie zwykł czytywać do poduszki Sępa Sarzyńskiego czy Johna Donne’a. Nie spędzał poranków, studiując Kartezjusza i Pascala. Mało tego, nie miał pojęcia, że przyszło mu żyć w epoce, która z czasem zyska miano baroku. Rzeczywistość pojmował tak, jak ją widział. Skupiony raczej na codzienności, nie zagłębiał się w metafizykę. Idąc jednakże ulicą jakiegoś większego miasta, nie mógł nie zauważyć monumentalnych kościołów, wykwintnych pałaców, rzeźb i fontann. Ich widok mógł mu dać
Powtórz materiał literacki metodą pięciu pytań: kto, co, gdzie, kiedy, o czym – napisał. Przegląd literatury polskiej Najważniejsi twórcy i ich dzieła ŚREDNIOWIECZE Króluje twórczość anonimowa – tak jak w Europie, tak i w Polsce nie wypada przechwalać się talentem. Ale literatura polska dopiero się rodzi, pierwsze całościowe utwory w języku ojczystym zwiemy zabytkami polskiej literatury, a dłuższe teksty (np. kroniki) pisane są po łacinie. Zabytki literatury polskiej Bogurodzica – arcydzieło średniowiecznej literatury. Pierwszy
Przed pracą klasową ze średniowiecza warto przemyśleć następujące tematy: 1. Obrazy społeczeństwa średniowiecznego w świetle literatury epoki. 2. Władza, miłość i śmierć w literaturze średniowiecza. 3. Średniowieczni bohaterowie i ich postawy życiowe. Jak oceniasz je z punktu widzenia człowieka współczesnego? 4. Uniwersalne problemy egzystencjalne trapiły ludzkość już w wiekach średnich… udowodnij w oparciu o literaturę epoki. 5. Średniowieczna wizja Boga, świata i człowieka. 6. Wzór świętego. W oparciu o przemyślenia nad biografią św. Aleksego, św. Franciszka i nad postulatami św. Augustyna (lub
ŚREDNIOWIECZE I. Wzór rycerza Rycerz i jego kodeks. Roland z Pieśni o Rolandzie (przykład epiki rycerskiej) Lancelot, Parsifal, Galahad i inni rycerze z Opowieści Okrągłego Stołu (też przykład epiki rycerskiej) Tristan z Dziejów Tristana i Izoldy (średniowieczny romans) Cyd z Poematu o Cydzie (hiszpański epos rycerski) Cechy wzorowego rycerza Bądź rycerzem! te słowa wypowiadał władca, uderzając w ramię wojownika, bo tak właśnie wyglądało pasowanie. Wcześniej miały miejsce inne, wyszukane rytuały:
Z jakimi tematami można skojarzyć ten motyw? „Każdy ma swoją jedyną melodię istnienia” (Maria Janion). Poszukiwania sensu życia wpisane w świat wybranych bohaterów literackich a Twoje refleksje o istocie egzystencji; „Absolutna wolność człowieka skończyłaby się chaosem” (Antoni Kępiński). Rozważania o granicach wolności inspirowane literaturą; Odczytaj i skomentuj sens myśli Josepha Conrada: „Człowiek musi wierzyć w parę prostych pojęć, jeśli chce żyć przyzwoicie”. Rozwijając temat, odnieś się do losów wybranych bohaterów
