Search Results for "Mała apokalipsa"

Autobiografia jako tworzywo literackie – przedstaw to zjawis­ko, odwołując się do wybranych tekstów kultury XIX i XX wieku.

Autobiografia jako tworzywo literackie – przedstaw to zjawis­ko, odwołując się do wybranych tekstów kultury XIX i XX wieku. Autobiografizm to cecha przede wszystkim literatury współczesnej. Już jednak w wieku XIX twórcy lubowali się we włączaniu do utworów literackich wątków związanych z własnym życiem. Czasem było to zupełnie świadome posunięcie, czasem jednak informacje autobiograficzne niejako „wymykały się” autorowi. Albo raczej – to dopiero krytycy i historycy literatury wyłapywali je w tekście. Jak bowiem rozpoznać, czy w danym

Dlaczego autobiografia stała się ważnym tworzywem literackim w prozie i poezji XX wieku – odwołaj się do znanych Ci dzieł.

Dlaczego autobiografia stała się ważnym tworzywem literackim w prozie i poezji XX wieku – odwołaj się do znanych Ci dzieł. We wstępie Można by się zastanowić, jak sytuacja wyglądała w ubiegłych wiekach, w dawnych epokach historycznoliterackich. Punktem wyjścia mogą stać się rozważania, czy autobiografia była wykorzystywana jako tworzywo literackie także wcześniej. Oczywiście, odnajdujemy takie sytuacje. Jednak dopiero dojrzały romantyzm w pełni nobilituje autobiografię jako inspirujące tworzywo literatury. To założenie zgadza się z tak cenionym w tej epoce indywidualizmem.

Nurty i przedstawiciele literatury XX w.

Różne rzeczywistości i ich odbicie w literaturze Gdyby przyszło Wam wypowiadać się na taki temat – prawdopodobnie ,,rozbity czasowo” na rzeczywistość międzywojenną, wojenną lub powojenną, współczesną – uświadomcie sobie, że: literatura zawsze jest odzwierciedleniem swoich czasów, odzwierciedla je wiernie lub deformując (tradycyjnie lub awangardowo) nie czyni tego tylko dla zarejestrowania obrazu, ale stawia liczne pytania. Jedno z nich brzmi: czy człowiek może kształtować rzeczywistość, czy też ona całkowicie kształtuje i urabia jego osobowość? Są

Nowe konwencje narracyjne w prozie XX wieku

Nowe konwencje narracyjne w prozie XX wieku. Narracja to wypowiedź przedstawiająca ciąg zdarzeń, postacie oraz okoliczności, w których się rozgrywały. Stanowi ona zasadniczy sposób wypowiedzi w dziele epickim. Dwie zasadnicze odmiany, w jakich występuje to: narracja autorska (albo trzecioosobowa), w której narrator znajduje się na zewnątrz świata przedstawionego i rozwija o nim relację obiektywną oraz narracja pamiętnikarska (albo pierwszoosobowa), w której narrator opowiada jako „ja” o zdarzeniach z własnego życia,

Treść i symbolika Apokalipsy św. Jana

Treść i symbolika „Apokalipsy św. Jana”. Jan widzi najpierw Chrystusa jako Pana nieba i ziemi, Zwycięzcę, Zbawiciela. Chrystus każe mu napisać siedem listów do siedmiu Kościołów: w Efezie, Smyrnie, Pergamonie, Tiatyrze, Sardes, Filadelfii, Laodycei. Listy zawierają przesłanie Zbawiciela do Kościołów, pocieszenie i polecenie, by wytrwały w wierze. Są też dotyczącym ich proroctwem. Apostoł widzi niebo, a w nim samego zasiadającego na tronie Boga. Stwórca otoczony jest chwałą i Jan dokładnie opisuje, jak wyglądają tron Boży, niebo i ci,

Wędrowiec

Bohater literacki – wędrowiec To chyba najdawniejszy w dziejach kultury ludzkiej typ bohatera – występuje w mitach i najstarszych tekstach literackich. Jego dzieje są pretekstem do ukazania uniwersalnych cech człowieka, przemian, jakim ulega podczas swego życia. Wędrówka jako metafora życia to jeden z najczęściej występujących w sztuce motywów, prezentowany przez bardzo wielu twórców.   Geneza tego typu bohatera Najstarszy tekst literacki znany ludzkości, pochodząca sprzed dwóch i pół tysiąca lat

Pisarz, bohater literacki

Bohater literacki – pisarz Autotematyzm – czynienie samego siebie lub swojej twórczości tematem własnych utworów; czynienie gatunku twórczości jej literackim tematem (np. pisanie powieści o powstawaniu powieści). Geneza tego typu bohatera Wyraz dumnej wyższości pisarza nad czytelnikiem dali w dobie oświecenia znakomici autorzy powiastek filozoficznych. Awanturnicze dzieje Kandyda stanowią jedynie pretekst do filozoficznych rozważań błyskotliwie dowcipnego, znającego wartość swego rozumu Woltera. Autorzy romantycznych poematów dygresyjnych stają się kontynuatorami tej oświeceniowej koncepcji twórcy-mędrca,

Józef K. – bohater literacki

Józef K. Józef K., bohater Procesu Kafki, jest człowiekiem przeciętnym i właściwie pozbawionym tożsamości. To urzędnik pracujący w banku i mieszkający w anonimowym mieście. Ma pospolite imię, nie zna się jego nazwiska, wyglądu, przeszłości… Dzięki temu staje się literackim everymanem – każdym, a powieść Kafki – parabolą, którą można różnie odczytywać. Przeżycia Józefa K. mogą być bliskie niejednemu czytelnikowi. Bohater – człowiek samotny, w niemałym stopniu z własnej winy – zostaje postawiony w absurdalnej sytuacji. Słyszy, że jest

Dowiedź uniwersalności Biblii jako wielkiej księgi naszej kultury.

Dowiedź uniwersalności Biblii jako wielkiej księgi naszej kultury. Tematy najczęściej zadawane przy opracowywaniu Biblii: Dowiedź uniwersalności „Biblii” jako wielkiej księgi naszej kultury. Człowiek to wielkość i małość jednocześnie – rozważ to stwierdzenie, odwołując się do „Biblii”. „Biblia” jako wykładnia etycznego postępowania ludzi. Zagadnienie cierpienia w świetle losów postaci biblijnych. Obrazy buntu w „Biblii”. Prześledź stosunki między rodzicami a dziećmi, przywołując przykłady z „Biblii”. Wizje szczęścia prezentowane w „Starym” i „Nowym Testamencie”. Komentarz do tematu Temat

Podręczny słowniczek maturzysty

ABSTRAKCJONIZM Abstrakcjonizm pojawił się w sztukach plastycznych w XX wieku. Sztuka abstrakcyjna nic nie przedstawia, jest wyrazem zamysłu artysty, jego trudnych do odczytania wyobrażeń i uczuć. Operuje plamą, linią, kolorem, bryłą, płaszczyzną. Do kierunków abstrakcyjnych można zaliczyć wiele dzieł kubistycznych, dadaistycznych i surrealistycznych. Przedstawiciele w sztuce: Arshile Gorky, Hans Arp, Georges Braque. W latach 20. w Polsce działała w Warszawie awangardowa grupa artystyczna Blok, skupiająca wielu artystów abstrakcjonistów. Należeli do niej: Henryk Berlewi (geometryczne kompozycje abstrakcyjne i dzieła realizowane według

Wisława Szymborska – Schyłek wieku

Wisława Szymborska Schyłek wieku Miał być lepszy od zeszłych nasz XX wiek. Już tego dowieść nie zdąży, lata ma policzone, krok chwiejny, oddech krótki. Już zbyt wiele się stało, co się stać nie miało, a to, co miało nadejść, nie nadeszło. Miało się mieć ku wiośnie i szczęściu, między innymi. Strach miał opuścić góry i doliny. Prawda szybciej od kłamstwa miała dobiegać do celu. Miało się kilka nieszczęść nie przydarzyć

Czesław Miłosz – Wiersz na koniec stulecia

Czesław Miłosz Wiersz na koniec stulecia Kiedy już było dobrze I znikło pojęcie grzechu I ziemia była gotowa W powszechnym pokoju Spożywać i weselić się Bez wiar i utopii, Ja, nie wiadomo czemu, Obłożony księgami Proroków i teologów, Filozofów, poetów, Szukałem odpowiedzi Marszcząc się, wykrzywiając, Budząc się w środku nocy, Wykrzykując nad ranem. Co mnie tak pognębiało, Było zawstydzające. Brak taktu i rozwagi Byłby w mówieniu o tym, A nawet jakby zamach Na zdrowie ludzkości. Niestety moja

Zbigniew Herbert – U wrót doliny

Zbigniew Herbert U wrót doliny Po deszczu gwiazd Na łące popiołów zebrali się wszyscy pod strażą aniołów z ocalałego wzgórza można objąć okiem całe beczące stado dwunogów naprawdę jest ich niewielu doliczając nawet tych którzy przyjdą z kronik bajek i żywotów świętych ale dość tych rozważań przenieśmy się wzrokiem do gardła doliny z którego dobywa się krzyk po świście eksplozji po świście ciszy ten głos bije jak źródło żywej wody jest

Prawda – motyw literacki

Prawda to pojęcie wieloznaczne – w historii kultury jej rozumienie nigdy nie było jednorodne. Często – jak w Biblii – jest jedną z największych wartości, dobrem samym w sobie. Innym razem może wręcz być przyczyną zła, doprowadzić do tragedii – Dzika kaczka. Wiąże się bezpośrednio z zagadnieniami moralnymi i etycznymi – zatem występuje wszędzie tam, gdzie poruszana jest problematyka wartości i ludzkich postaw. Ważne ujęcia problemu: pokazywanie prawdy o świecie ważnym zadaniem literatury; prawda jako jedna z najcenniejszych wartości

Humor, żart (według chronologii epok)

Materiał – przegląd chronologiczny Antyk Obrzędy ku czci Dionizosa miały dwojaki charakter: podniosły, uroczysty (tzw. Dionizje Wielkie) i lekki, żartobliwy, rubaszny (Dionizje Małe). Właśnie to drugie święto, polegające na całkowitym zatraceniu się w szalonej, upojnej zabawie, dało początek komedii jako jednemu z głównych gatunków literackich. Za najważniejszego starożytnego autora komedii uważa się Arystofanesa, który w swoich utworach kpił z polityków piastujących wysokie urzędy (Rycerze), wyśmiewał innych dramatopisarzy, swoich literackich konkurentów (Żaby) oraz popularnych wówczas filozofów,

Nadzieja – motyw literacki

Motyw literacki – nadzieja Materiał według zagadnień   Z Biblii i mitologii Nadzieja Hioba Bogobojnego Hioba Bóg ciężko doświadczył, bo odebrał mu cały dorobek życia, pozbawił dzieci, a jego samego poraził trądem. Jednak Hiob znosił wszystko z pokorą, bo wierzył, że Bóg ma jakiś cel w tym, iż tak bardzo go doświadcza. Miał nadzieję, że jego cierpienie nie jest bezsensowne i Bóg wyjawi mu tę tajemnicę. Nadzieja Hioba wypływała z wiary i pozwoliła mu przetrwać ciężkie chwile,

Samotność – motyw (przegląd chronologiczny)

Czy samotność jest cechą współczesności? Nie – nie tylko. Świadczy o tym przegląd literatury od Biblii po wiek XX. Ale w istocie – temat to uniwersalny i problem nieprzemijający.   Materiał – przegląd chronologiczny Biblia i antyk Samotność legła u początków stworzenia – samotny czuł się Bóg, toteż postanowił powołać do życia pierwszego człowieka, samotny był również Adam, dlatego Stwórca zesłał mu towarzyszkę życia – Ewę. W Biblii zresztą zwraca się często uwagę na to,

Wędrówka (podróż) – motyw literacki

Podróż jest jednym z klasycznych motywów literatury. Nie ma bowiem lepszego chwytu, by dać pole do popisu wyobraźni, zebrać przedziwne przygody, opisać dalekie kraje. Ale bardzo ważne wydaje się metaforyczne ujęcie wędrówki, widzianej jako metafora ludzkiego życia. Kim jest człowiek na świecie? Wędrowcem. Czym jest życie ludzkie? Podróżą od narodzin do śmierci. W wielu dziełach literackich ten właśnie aspekt motywu był najważniejszy. I jeszcze – wędrówka jako dojrzewanie. Materiał – przegląd chronologiczny Starożytność

Etapy twórczości Czesława Miłosza

Poeta noblista To trzeci, po Reymoncie i Sienkiewiczu, laureat literackiej Nagrody Nobla. Twórczość Miłosza jest bogata – nie ogranicza się do poezji, równie ważną domeną jego działań jest proza i przekłady, był też profesorem języków i literatur słowiańskich w Berkeley w USA. Czesław Miłosz Periodyzacja twórczości Miłosza Dwudziestolecie międzywojenne Urodzony w Szetejniach w 1911 r. (powiat kiejdański na Litwie), w roku 1929 zdaje w Wilnie maturę i podejmuje studia na

Codzienność

Codzienność jest życiem ludzkim stokroć bardziej niż wydarzenia niezwykłe. Jest też tematem literatury w większym stopniu niż nam się zdaje – i nie jest trudna do odnalezienia, bo znajduje się w każdym większym, cenionym utworze. Do dobrej prezentacji proponujemy prześledzić i zebrać najważniejsze obrazy codzienności w literaturze.   Materiał według ujęć problemowych Codzienność jako tło Codzienność jako tło dla wielkich wydarzeń i idei spotykamy w eposach, wielkich powieściach realizmu czy powieściach tendencyjnych. Iliada opowiada przede wszystkim