Strona Główna
Wiele elementów wskazuje na to, iż można odczytać dzieło Reymonta w wymiarze naturalistycznym: Kompozycja utworu w symboliczny sposób obrazuje rytm natury. Powieść składa się z czterech części odpowiadających kolejnym porom roku. Podział ten podkreśla bezwzględne uzależnienie człowieka od przyrody. To ona wyznacza mu zakres jego obowiązków i sferę przyjemności. Apodyktyczna i bezdusznie konserwatywna każe mu wiosną wychodzić w pole, latem pracować przy żniwach, jesienią zbierać plony, a zimą odpoczywać. Jest
Co decyduje o realizmie Chłopów? • Panoramiczny obraz społeczności wiejskiej, ukazanej w pełnym rozwarstwieniu. Czynnikiem określającym mieszkańców Lipiec jest status majątkowy. Wyróżniamy zatem wśród społeczności chłopskiej warstwę najbogatszą (Boryna), średnio zamożną (Dominikowa, Jasiek Przewrotny), małorolną (Kłębowie, Kozłowie), komorników (Jagustynka, Agata, Stachowie) i parobków (Kuba, Witek). Wielkość majątku, liczba posiadanych morgów była czymś niezwykle istotnym, wyznaczała pozycję wśród reszty mieszkańców, a nawet określone miejsce w kościele, gdzie najbliżej ołtarza stali najbogatsi
Akcja tragedii dzieje się w Tebach, przed pałacem króla Edypa. Z opowieści kapłana, który przyszedł do Edypa w imieniu ludu, dowiadujemy się, że w mieście panuje epidemia dżumy. Zrozpaczeni Tebańczycy proszą króla o pomoc. Jednocześnie pojawia się Kreon – szwagier Edypa – przynosząc wieści z wyroczni apollińskiej: zaraza będzie trwała doputy, dopóki z miasta nie zostanie wypędzony morderca poprzedniego króla – Lajosa. Edyp zarządza śledztwo i w tym celu wzywa
Bohater tragiczny Najbardziej znany model antycznego tragizmu znajduje się w Antygonie Sofoklesa. To konieczność wyboru spośród dwóch równorzędnych racji; konflikt między nimi nieuchronnie prowadzi do katastrofy. Antygona mogła pochować brata i zapłacić życiem za złamanie zakazu Kreona, mogła też uszanować prawo państwowe i narazić się na wyrzuty sumienia i karę bogów. Zauważ, że tragizm Edypa (Król Edyp) jest inny, nie ma swojego źródła w konflikcie tragicznym! Według Arystotelesa warunkiem tragizmu
Według Sofoklesa – Fatum Starożytni Grecy uważali, że nad jego przebiegiem naszego życia czuwają trzy mojry – boginie przeznaczenia: jedna przędzie nić ludzkiego życia, druga ją zwija, trzecia przecina, gdy nadchodziła chwila śmierci. Człowiek nie może więc decydować o swoim życiu, jest igraszką w rękach bogów. Owszem, jest w stanie dokonywać wyborów, ma wolność działania. Tyle że wszelkie jego starania, aby uniknąć nieprzychylnego losu, z góry są skazane na niepowodzenie.
Geneza i kształt utworu Kazimierz Moczarski był więziony od sierpnia 1945 roku do marca 1956 z przyczyn politycznych (przynależności do AK). Od 2.03 do 11.11.1949 w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie przebywał w jednej celi z Jürgenem Stroopem, generałem SS, likwidatorem getta warszawskiego i właściwym bohaterem utworu, bo o sobie i swojej sytuacji, która była wyjątkowo dramatyczna, nie pisze Moczarski prawie zupełnie. Nie wspomina o „piekielnym śledztwie”, jakiemu był poddany
Przebieg akcji Rzecz dzieje się na wsi, w szlacheckim dworku niedaleko od Lublina, w czasach współczesnych Fredrze – około 1815 roku, w czasie nieprzekraczającym 12 godzin. Wielu wiąże miejsce akcji z sentymentem Fredry do tych ziem, na których stacjonował ok. 1810 roku jako podporucznik wojsk napoleońskich, nie były to lata obfite w walki, lecz raczej czas wesołych, beztroskich zabaw… W domu pani Dobrójskiej prócz jej córki Anieli i siostrzenicy Klary
Pierwszy z trzech dramatów Stanisława Wyspiańskiego poświęconych powstaniu listopadowemu. Kolejne to Lelewel i Noc listopadowa. Ostateczna wersja utworu została opublikowana w 1898 r. i wtedy także wystawiona. Bohaterowie Postacie fikcyjne: Maria, Anna, Młody Oficer (narzeczony Anny) oraz Stary Wiarus. Postacie historyczne: Chłopicki (jako jedyny wymieniony w spisie osób) oraz inni uczestnicy powstania wyliczeni jedynie w didaskaliach, bo są to raczej statyści widowiska: Skrzynecki, Pac, Umiński, Wysocki, Barzykowski, Małachowski, Rybiński i
Komedia polityczna – odmiana komedii, która ma przede wszystkim krytykować określone stronnictwa polityczne, nieskuteczne i niesprawiedliwe metody rządzenia i aparat władzy, a także ludzi – reprezentantów starego porządku społeczno-politycznego. Komedia obyczajowa – utwory, w których przedmiotem ośmieszającego przedstawienia pozostaje obyczajowość określonego środowiska społecznego, przywary moralne jego przedstawicieli, nawyki, przesądy, sposoby zachowań, manifestowania uczuć i mówienia, np. Mieszczanin szlachcicem Moliera, Sarmatyzm Zabłockiego. Komedia charakterów – jedna z podstawowych odmian komedii: utwory,
Kartoteka – dramat bez akcji Na środku sceny, w łóżku leży Bohater, bez określonego wieku i imienia. Raz jest małym chłopcem, raz dorosłym mężczyzną, raz mówią do niego Kaziu, a za chwilę Dzidku itd. Trudno powiedzieć, gdzie to łóżko stoi – wygląda to na pokój przechodni, kawiarnię, a czasem nawet na ulicę. Leżącego Bohatera odwiedzają: rodzice, sekretarka, żona, Dziennikarz, Niemka, Tłusta kobieta, Gość w Cyklistówce, Pan z Przedziałkiem… Obok Chór Starców mówi swoje „komentarze”. Postacie podejmują
Czas, miejsce, fabuła Akcję Panien z Wilka umiejscowił autor w scenerii dobrze znanej polskiemu czytelnikowi z książek Mickiewicza, Orzeszkowej, Dąbrowskiej, Żeromskiego – w ziemiańskim dworze o tradycyjnie pobielonych ścianach. Dwór w Wilku, otoczony pasmem lasów i zagajników, podobnie jak Mickiewiczowskie Soplicowo, stanowi mikrokosmos odcięty od reszty świata. Żyje własnym rytmem i ma swoją historię. Czas wydarzeń należałoby ustalić mniej więcej na rok 1929, może 1930, wiemy bowiem z tekstu, że
Kartoteka przekreśla koncepcję teatru tradycyjnego. Gdyby szukać w literaturze polskiej rodowodu dramatu awangardowego, to należałoby bez wątpienia wskazać na twórczość Leona Chwistka i Teatr Czystej Formy Witkacego. Również nie bez znaczenia byłyby tutaj doświadczenia teatru romantycznego, wszak Kartoteka zbudowana z luźnych scen nawiązuje w pewnym stopniu do struktury polskiego dramatu romantycznego, z tą różnicą, że wielkie sceny historyczne, w których Konrad, Kordian czy Irydion wygłaszali wzniosłe monologi, tutaj zostały zastąpione
Flaubert nie należał wprawdzie do żadnej szkoły literackiej, ale jego praktyka była w dużym stopniu zbieżna z założeniami realizmu. Inspirował także naturalistów, na przykład Maupassanta. Obsesyjnie dbał o idealną zgodność treści i słowa, a jego utwory to wynik długiej i żmudnej pracy. Napisana w 1857 r. powieść Pani Bovary uważana jest za jeden z najdoskonalszych utworów realistycznych w literaturze francuskiej. Bohaterowie Emma Bovary Jej losy i osobowość to najważniejsza kwestia
Akcja Operetki Na początku utworu, obok dobrze znanego z innych dramatów spisu postaci, znajdujemy również podany dosyć dokładnie przebieg akcji. Jeżeli po lekturze kilku pierwszych stronic będzie wiadomo, co się ma zdarzyć, po co w ogóle brać się do czytania? Jednakże jest to też swego rodzaju tajemnica, która zachęca. Nie będzie pełnej napięcia akcji dramatycznej, nie będzie perypetii, punktu kulminacyjnego i rozwiązania. Więc co będzie? Wyłożenie kart w postaci streszczenia
Autor Gabriela Zapolska (1857-1921) – była niezwykle barwną postacią swojej epoki. Wywodziła się z zamożnej rodziny ziemiańskiej Korwin-Piotrowskich. Od najmłodszych lat interesowała się teatrem i chciała zostać aktorką. Musiała się przeciwstawić swojej sferze, dla której zawód komediantki był niezbyt szacowny, a przede wszystkim moralnie podejrzany. Zapolska uciekła z domu i przez jakiś czas podróżowała z wędrowną trupą teatralną. Z czasem została znaną aktorką. Występowała na wszystkich polskich scenach, a także
Sam Różewicz, pisząc o nim w didaskaliach, bierze słowo bohater w cudzysłów – jakby zastanawiał się, czy to odpowiednie określenie: „Bohaterem” sztuki jest człowiek bez określonego wieku, zajęcia i wyglądu. „Bohater” nasz często przestaje być bohaterem opowiadania i zastępują go inni ludzie, którzy są również „bohaterami”. Dramat Różewicza opowiada o kimś, kto nie ma nawet imienia, jest nazywany Henrykiem, Dzidkiem, Władziem, Kaziem, Piotrusiem, Zbychem… On sam nie wie, jak się
Czas powstania Powieść ukończona w 1895, wydana w 1897. Czas akcji XI w. p.n.e.; ostatnie lata panowania władców XX dynastii Ramzesa XII i Ramzesa XIII, wstąpienie na tron założyciela dynastii XXI Sem-amen–Herhora. Akcja trwa trzy lata bez miesiąca. Narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący, należący do kręgu kulturowego czytelnika (np. egipskie sykomory przypominają mu „nasze lipy”, czasem podkreśla też dystans wieków). Miejsce akcji Egipt. Narrator podkreśla jednak wielokrotnie, że coś jest poza nim
Jedno z najbardziej poruszających opowiadań Stefana Żeromskiego, przemawia zarówno dramatyczną akcją, jak i siłą nakreślonych w utworze makabrycznych obrazów. Oddziałuje narracją opartą na kontraście szyderstwa i patosu, liryzmu i naturalizmu. Fabuła opowiadania osadzona jest w czasach powstania styczniowego. O związku tematyki utworu z tradycją walki narodowowyzwoleńczej świadczy sam tytuł zaczerpnięty ze starej pieśni żołnierskiej oraz podtytuł Obrazki z ziemi mogił i krzyżów. Opowiadanie przywołuje obraz powstania w ostatniej, dogasającej fazie.
Doktor Piotr – utwór o trudnych decyzjach W pewnej mierze Doktor Piotr stanowi replikę Zmierzchu, wprowadza bowiem czytelnika w krąg problemów społecznych, takich jak: zubożenie polskiego ziemiaństwa, nędza i poniżenie biedoty wiejskiej, wyzysk kapitalistyczny, zbijanie wielkich fortun przez ludzi nowych czasów. Autor poszerza jednak zakres tematyczny utworu o problematykę moralną mającą swe źródło w specyfice przemian społeczno-ekonomicznych w drugiej połowie XIX wieku. Każda z przywołanych w opowiadaniu postaci wskazuje na
Zmierzch – opowieść o losie nędzarzy Ze względu na krótką, zwięzłą formę Zmierzch przypomina raczej obrazek o charakterze społecznym niż opowiadanie. Nie zawiera wyrazistej akcji, lecz prezentuje plastycznie zarysowaną scenę, jakich wiele można odnaleźć w malarstwie rodzajowym podejmującym motywy pracy. Zasadniczą treścią opisywanej sytuacji jest ciężka, upokarzająca praca małżeństwa Gibałów przy kopaniu torfu. Losy Walka Gibały i jego żony doskonale ilustrują sytuację bezrolnych wyrobników. 2 marca 1864 roku ukaz carski
