Strona Główna
Powieść o trzech pokoleniach idealistów. Pierwotnie powieść miała nosić tytuł Trzy pokolenia i udowodnić tym samym bankructwo ideologii romantycznej i pozytywistycznej wobec rodzącego się wieku kapitalizmu. Nowy świat nie respektował pięknej, aczkolwiek naiwnej wiary Rzeckiego w gwiazdę Napoleona. Drwił i szydził z tych, którzy, zamknięci w swoim środowisku, nie umieli dotrzymać mu kroku. Z tego też względu Lalkę określa się jako powieść „o straconych złudzeniach”. Manifestuje ona głębokie rozczarowanie pisarza
Pochodzenie Ponieważ urodziła się jako arystokratka, jest wychowywana jak przystało na arystokratkę. Spotyka się z ludźmi, których ta warstwa społeczeństwa akceptuje, i korzysta ze wszystkich jej przywilejów. Są zaś one niemałe. Dziecko zamożnego arystokratycznego rodu nie napotyka na swej drodze żadnych większych przeszkód. Ma wszystko, co najlepsze i najdroższe. Żyje w izolacji, która ma w sobie wiele z poczucia wyższości, lecz także z poczucia zagrożenia. W wieku XIX bowiem w
Poznajemy go w roku 1879 jako człowieka dojrzałego – ma wówczas około czterdziestu pięciu lat. Urodzić się zatem musiał w latach trzydziestych XIX w. Jak wyglądało jego życie przez ostatnich czterdzieści lat? Młodość O pierwszych dwudziestu latach jego życia nie wiemy w zasadzie nic. Jedyne dane wyglądają tak: Wokulski jest synem wysadzonego z siodła szlachcica, który procesuje się, by odzyskać majątek. Majątek ów „stracił” jeszcze dziadek Wokulskiego, co pozwala przypuszczać,
Powszechnie uważa się, zresztą błędnie, że tytułową lalką jest główna bohaterka utworu, Izabela Łęcka, kobieta o nietuzinkowej ponoć urodzie, błękitnooka blondynka o lalkowatych rysach. Tego rodzaju interpretacja nie jest jednakże zgodna z intencjami samego pisarza, który tłumaczył, że tytuł odnosi się do jednego z epizodów powieści – procesu między baronową Krzeszowską a panią Stawską o lalkę. Nie jest to jedyny motyw lalki w powieści. Lalki salonowe Motyw lalki związany jest
Plan powieści Powrót Wokulskiego do Warszawy z ogromnym majątkiem. Starania o Izabelę: duże datki na dobroczynność, wykupienie weksli Łęckiego itp. Kwesta w kościele i zaproszenie do hrabiny Karolowej. Wyścigi konne – przekazanie przez Wokulskiego wygranej na ręce Izabeli z przeznaczeniem na działalność charytatywną. Wizyty u Łęckich. Kupienie kamienicy Łęckich przez Wokulskiego. Wyjazd do Paryża – spotkanie z Suzinem i plany wspólnych interesów, – poznanie Geista – niedocenianego naukowca. •Załamanie psychiczne
Temat powstania bezpośrednio podejmuje Słowacki już we wstępie dramatu – w Przygotowaniu. Złe moce biorą udział w przygotowaniach tego wydarzenia. Z diabelskiego kotła kolejno wyłaniają się postacie przywódców: Adam Jerzy Czartoryski – oceniony niepochlebnie jako człowiek przesadnie ostrożny, zmienny i pyszny z racji swego arystokratycznego pochodzenia; Jan Skrzynecki – jego cechy to powolność, tendencja do odwlekania spraw, odkładania decyzji, cofania się i czekania; generał Jan Stefan Krukowiecki – określony nawet
Przygotowanie W noc sylwestrową 1799 r. w tajemniczej chacie Twardowskiego ważą się losy Polski. Co ciekawe, decydują o nich szatani, przygotowujący w wielkim, platynowym kotle miksturę, z której wyłaniają się kolejni przywódcy powstania listopadowego – współcześni rozpoznawali w nich postacie autentyczne, na przykład generała Józefa Chłopickiego czy księcia Adama Czartoryskiego. Dlaczego szatani? Nie jest to jasne. Być może, chodzi o pokazanie gorzkiej wizji historii jako igraszki w rękach diabła. A
Teatr groteski, absurdu i parodii Duch groteski rządzi didaskaliami i opisami postaci, które noszą charakterystyczne imiona i nazwiska (np. Scurvy). Groteskowy jest także język – karykaturalny, sztuczny, „antyrealistyczny”. Fabuła zmierza zwykle do zatriumfowania absurdu. Absurdalne okazują się czyny i wysiłki bohaterów, historia, polityka, filozofia, nauka. Parodiowani są tacy twórcy, jak Henryk Ibsen, August Strindberg, William Szekspir, Stanisław Wyspiański i Juliusz Słowacki. Parodiowana jest także modernistyczna poezja. Teatr okrucieństwa Postacie z
Wątek przygodowy Do Wodoktów na Żmudzi, majątku Oleńki Billewiczówny, przybywa chorąży orszański Andrzej Kmicic. Dowiedział się bowiem, że jej dziad, przyjaciel jego ojca, przeznaczył mu ją na żonę. Oleńka z niepokojem wprawdzie oczekiwała wizyty, ale jej efektem jest natychmiastowe wzajemne oczarowanie. Kompania Kmicica to oddani mu żołnierze zabijacy, słynący na całą okolicę z awantur, swawoli i pijatyk. Dowiedziawszy się o tym, Oleńka prosi narzeczonego o zmianę stylu życia, a ten
Baku Przedwiośnie rozpoczyna makabryczna wizja rewolucji w Baku. Oto definitywnie ginie w pożarze rewolucji dawny świat, dopalają się i gasną resztki dorobku całego życia rodziny Baryków. W wielonarodowościowym mieście jak w tyglu kłębią się najbardziej prymitywne ludzkie namiętności – żądza zemsty i mordu. Do głosu dochodzą uśpione przedtem nacjonalistyczne pretensje – rozpoczynają się walki między Ormianami a Tatarami. Do miasta wdziera się chaos i kompletna anarchia. Świat rewolucji oglądamy oczami
Człowiek uwikłany w historię Cezary urodził się w 1900 r. – na jego losy ogromny wpływ miały ważne wydarzenia historyczne początku XX w. Bezpieczny i dostatni świat dzieciństwa młodego Baryki rozpadł się w 1914 r. Wybuchła I wojna światowa, jego ojciec poszedł na front. Niedługo potem rozpoczęła się rewolucja październikowa (1917). Cezary był świadkiem wydarzeń rewolucyjnych w Baku: chodził na wiece, oglądał publiczne egzekucje itp. Przeżył wielką fascynację nowymi ideami,
Tomasz Judym Pochodzenie społeczne Syn szewca pijaka. Życie w biedzie, przed nim trudna droga do osiągnięcia czegokolwiek. Wykształcenie Nauka i życie u despotycznej ciotki, studia medyczne okupione wieloma wyrzeczeniami, praktyki w Paryżu. Ideały Marzenie o poprawie życia najuboższych – za darmo leczy biednych, walczy o poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy robotników, chce, aby nie zanieczyszczano rzeki koło sanatorium w Cisach, z której wieśniacy piją wodę, pracuje wśród górników w Zagłębiu. Jest niepoprawnym społecznikiem, który wyrzeka się szczęścia osobistego. Cechy
Przedwiośnie jest powieścią polityczną – jest próbą ustosunkowania się pisarza do aktualnych spraw kraju, przedstawia groźbę istniejącej sytuacji, krytykuje, lecz szuka także dróg reformy. Powieść przedstawia dzieje młodego chłopaka – Cezarego Baryki. Obserwujemy jego dzieciństwo i młodość w Baku (w Rosji), gdyż tam żył i pracował jego ojciec – Polak – stary Seweryn Baryka, który wyjeżdża potem na wojnę, a Cezary pozostaje sam z matką, brak mu autorytetu moralnego. Szkołą
Wizja rewolucji zaprezentowana w Przedwiośniu przeraża i nasuwa myśl, że autor pragnął przestrzec swoich współczesnych przed grozą i apokalipsą podobnego wydarzenia. Rewolucja to wizja śmierci, głodu, nędzy i choroby, jaką roztacza autor, opisując rewolucyjne Baku. To obraz zwłok młodej arystokratki, to przesiedlenia i kradzieże. Trudno zatem powiedzieć, by Żeromski zjawisko rewolucji pochwalał. Z drugiej strony wyczuwa się w partiach powieści dotyczących rewolucji pewnego rodzaju przejęcie jej wielkością i siłą, szacunek do burzącego stare struktury zrywu ludzi. Po prostu
Zinterpretuj dowolnie wybrany opis przyrody, posługując się terminologią teoretycznoliteracką. Wybór fragmentu tekstu w zależności od upodobań – może być opis sadu, ogrodu, gaju itp. Dla przykładu weźmy opis sadu i ogrodu: Był sad. – Drzewa owocne, zasadzone w grzędy, Ocieniały szerokie pole; spodem grzędy, Tu kapusta, sędziwie schylając łysiny, Siedzi i zda się dumać o losach jarzyny; Tam, plącząc strąki w marchwi zielonym warkoczu Wysmukły bób obraca na nią tysiąc
Tego się naucz! Na początek sprawdź swoją wiedzę. Spróbuj odpowiedzieć na podstawowe pytania dotyczące opowiadań obozowych Tadeusza Borowskiego: Kim jest narrator opowiadań? Scharakteryzuj tę postać. Dlaczego Borowski użyczył jej własnego imienia? Scharakteryzuj grupy bohaterów opowiadań obozowych Tadeusza Borowskiego: Niemców i więźniów. Czy wszyscy więźniowie byli sobie równi, czy też istniała wśród nich jakaś hierarchia? Na czym polega zastosowana przez Tadeusza Borowskiego behawioralna technika narracyjna? Zastanów się, czy potrafiłbyś wypowiedzieć się
Fascynująca proza Brunona Schulza wymaga od czytelnika przede wszystkim wyobraźni, odejścia od dosłownego odczytywania sensów. Przedstawiona w nich oniryczna rzeczywistość zawiera w sobie także bogatą symbolikę. W tytułowym opowiadaniu całego cyklu pojawia się motyw sklepów cynamonowych, w których sprzedawane są egzotyczne i niezwykłe towary: (…) ognie bengalskie, szkatułki czarodziejskie, marki krajów dawno zaginionych, chińskie odbijanki, indygo, kalafonium z Malabaru, jaja owadów egzotycznych, papug, tukanów, żywe salamandry i bazyliszki (…). Jak
Główne postacie komedii: Tartuffe – czyli Świętoszek – obłudny hipokryta, oszust, który pod pozorem cnotliwości i świętości próbuje wyłudzić pieniądze od łatwowiernego Orgona. Mimo że Tartuffe jest przedstawiany w sztuce groteskowo i parodystycznie, należy pamiętać, że to tak naprawdę bardzo wytrawny gracz i sprawny intrygant. Orgon – pan domu, ojciec rodziny. Trochę naiwny i niezbyt inteligentny – daje się omotać intrygom Tartuffe’a. Jego religijność jest prosta i toporna – choć
Tę interpretację pociąga za sobą zabieg mitologizacji, który wiejskiemu bytowaniu nadaje wymiar święty i uwznioślający. A eposy to przecież dzieła głoszące apoteozę, świadczące o potędze i świetności danej społeczności. Dzieło Reymonta napisane, co prawda, prozą, a nie wierszem, zdaje się jednak spełniać wymogi gatunku. To przede wszystkim panoramiczna wizja zbiorowości chłopskiej w pełnym jej rozwarstwieniu. Pisarz zaznacza każdy aspekt jej bytowania, zarówno ten związany ze sferą pracy, jak i odpoczynku.
Do odczytania Chłopów jako powieści wprowadzającej mitologizację chłopskiego bytowania zachęca Kazimierz Wyka. Jest to interpretacja zmierzająca do odsłonięcia najbardziej uniwersalnego planu znaczeń utworu. Autor pracy wyodrębnia w strukturze powieści cztery wewnętrzne porządki: fabularny – rozpoczyna go scena opisująca padnięcie krowy Borynów, kończy scena wygnania Jagny ze wsi; prac polowych – zaczyna go opis wykopków, zamyka obraz żniw; obrzędowo-liturgiczny – otwiera go opis jarmarku na świętą Kordulę, kończy prezentacja odpustu na
