Tag "Juliusz Słowacki"
Hymn (Smutno mi, Boże) jest jeszcze jednym z cyklu utworów powstałych podczas podróży Słowackiego na Wschód. „Pisałem o zachodzie słońca na morzu przed Aleksandrią” – brzmi dopisek poety. Niemal widzimy go, jak stoi na dziobie okrętu, wpatrzony w dal. Ogląda zachód słońca – przecudny obraz Boskiego dzieła: tęczę blasków, złociste niebo i morze, ognistą gwiazdę słońca, które gaśnie w lazurze wód. Lecz oddalony od rodzinnych brzegów, samotny człowiek odczuwa smutek i pragnie wyjawić przed Bogiem swoje
Ojczyzna – tematy wokół kwestii polskiej: ocena powstania listopadowego (Kordian), ocena narodu polskiego (Grób Agamemnona), tęsknota emigranta za ojczyzną (Hymn), losy patriotów polskich (Fantazy), misja poety – przywódcy narodu (Testament mój), powrót do słowiańskich źródeł (Król-Duch), poezja tyrtejska, liryki powstańcze. Złożoność ludzkiej natury: Kordian, Balladyna. Poezja i jej rola: Kordian (Prolog, wizja poezji – urny narodowej), Testament mój (siła zdolna przemienić ludzi), Grób Agamemnona (budująca prorocze obrazy), Beniowski (refleksje o twórczości własnej
Uspokojenie jest utworem, który trzeba rozpatrywać w duchu filozofii genezyjskiej. Jest to wiersz o rewolucji – prezentujący właśnie genezyjską definicję takiego, zresztą abstrakcyjnego, bo Słowacki nie przywołuje żadnej konkretnej rewolucji, wydarzenia. Czemu tytuł: Uspokojenie? Odpowiedź jest prosta: ponieważ utwór jest właśnie uspokojeniem dla tych, którzy się rewolucji boją, przestrzegają przed nią i nazywają zdradą. „Co nam zdrady!” – rozpoczyna entuzjastycznie poeta. I przenosi odbiorców do Warszawy na rynek Starego Miasta, kreśli plan Starówki: kolumnę
Szczególnie ważna wydaje się dygresja Pieśni V, która zawiera nowy program poetycki, ustalony przez Słowackiego. Dwa punkty problemowe tej dygresji zasługują na uwagę: model nowej poezji oraz polemika z koncepcją poety i poezji proponowaną przez Mickiewicza. Dygresję rozpoczyna słynne wyznanie: Chodzi mi o to, aby język giętki powiedział wszystko, co pomyśli głowa. Jest to już pewien cel, jaki Słowacki wyznacza poezji. Ukształtować myśl. Oddać wszystko, co urodzi się w duszy poety: błysk myśli, smutek,
W roku 1843 Słowacki wystąpił z Koła Towiańczyków, nie był zresztą jego członkiem długo. Nie zgadzał się z filozofią towianizmu – stworzył własny system filozoficzny, który porządkował poglądy poety na temat istoty wszechświata i sensu istnienia. Wyłożył swoją teorię w dziele pt. Genezis z Ducha, stąd też jest to filozofia zwana genezyjską. Filozofia genezyjska jest ciekawą koncepcją. Zakłada, że wszystko, co istnieje, posiada duchową istotę, podczas gdy materia to tylko owoc aktywności ducha, krucha skorupka,
Juliusz Słowacki powrócił ze swojej romantycznej podróży na Wschód bogatszy o cały ogrom doświadczeń, obserwacji, refleksji. Stały się one źródłem nowych utworów. Jednym z nich był Grób Agamemnona – długi, bogaty w znaczenia poemat, ślad po bytności poety w zabytkowej, starożytnej budowli w Mykenach, zwanej grobem Agamemnona – mitologicznego władcy Myken, syna Atreusza, wielkiego wodza zabitego przez żonę… Można opowiedzieć cały utwór następująco: Poeta wchodzi do grobu Agamemnona, poddaje się panującej tam atmosferze i pogrąża w rozmyślaniach.
Rozłączenie – piękny wiersz napisany nad jeziorem Leman w 1835 r. Jest to liryk o sytuacji psychicznej osób oddalonych od siebie, o tym, co czują bliscy, kochający się ludzie, gdy dzieli ich przestrzeń. Przestaje być ważne, do kogo poeta kieruje słowa (czy jest to ukochana kobieta, czy matka) – istotna jest rejestracja odczuć. Wiersz jest pełną tęsknoty apostrofą. Początek stwarza pozór „duchowej korespondencji” – biały gołąb smutku nosi ciągłe wieści. Poeta rekonstruuje obraz
Kordian Juliusza Słowackiego spełnia następujące cechy gatunku: synkretyzm – pomieszanie rodzajów literackich; oczywiście, jest to przede wszystkim dramat, lecz zawiera partie liryczne (list do Laury, monolog na Mont Blanc) i epickie (opowiadanie Grzegorza); zerwanie z regułą trzech jedności: miejsca – podążamy za Kordianem po całej Europie: Londyn, Watykan, Mont Blanc, Warszawa itd., czasu – rok 1829, podróże wskazują na długi okres fabuły, zaś czarownice odprawiały sabat w roku 1799, 31 grudnia, akcji –
Kim był Hamlet – książę duński, bohater słynnej tragedii Szekspira? Był to rozczarowany idealista, który miał dokonać zemsty, lecz ciągle nie mógł zmobilizować się do czynu, chodził, rozważał, rozmyślał o nicości świata, wszystko uznawał za dzieło losu, nawet kwestia „być albo nie być” budziła jego wątpliwości. Kim był Kordian – szlachcic polski, bohater dramatu Słowackiego? Był to rozczarowany idealista, który miał dokonać zamachu, lecz nie mógł zmobilizować się do czynu. Także
Najbardziej tragicznym momentem w życiu Kordiana nie jest wcale chwila, gdy Laura odtrąca jego miłość, ani ta, gdy strzela on do siebie, ani nawet gdy monologuje na Mont Blanc czy jest uwięziony z wyrokiem śmierci. Nie. Tragizm to sytuacja, z której nie ma wyjścia, trzeba podjąć decyzję i każda będzie miała złe skutki. Tragizm to zatem wewnętrzne rozdarcie człowieka. W takiej sytuacji znajduje się Kordian, gdy przemierza komnaty pałacu, idąc zabić cara. Jego wewnętrzne rozdarcie
Jak wiadomo, obydwaj twórcy szczególnie za sobą nie przepadali. Mickiewicz, który wiele znaczył wśród polskiej emigracji, nie przyjął młodego rodaka życzliwie. Z kolei Słowacki nie zgadzał się z poglądami starszego kolegi. Poeci „pojedynkowali się”, byli jak „dwa na słońcach swych przeciwnych – Bogi”. Omówmy Prolog. Trzy osoby pojawiają się kolejno na scenie ze swoimi koncepcjami poezji. Osoba I – wyraża pogląd Mickiewicza – poezję mesjanizmu, poświęcenia wybitnej jednostki, jaką jest poeta, która to
Wymowa Kordiana układa się według następujących punktów problemowych: podsumowanie i ocena powstania listopadowego; polemika z Adamem Mickiewiczem; portret psychologiczny Kordiana jako Polaka pielgrzyma i jako bohatera romantycznego; koncepcja Polski jako „Winkelrieda narodów” – dyskusja o mesjanizmie. Ocena powstania listopadowego w Kordianie Słowackiego Powyższe motywy porządkują materiał dramatu, który zawiera się w następujących częściach: Przygotowanie – Jesteśmy świadkami fantastycznej sceny, w której, jak w Szekspirowskim Makbecie, wiedźma i szatan warzą podejrzaną strawę w czarodziejskim kotle. Na skutek magicznych zabiegów „wyczarowują”
Hasło winkelriedyzmu głosi Kordian na szczycie Mont Blanc. Słowacki formułuje je jako własną, specyficzną, odmienną nieco od Mickiewiczowskiej, koncepcję mesjanizmu narodowego. Myśl ta prowadzi do średniowiecznej historii Winkelrieda – rycerza szwajcarskiego, który w trakcie bitwy wbił sobie w pierś tyle wrogich włóczni, że przez wytworzoną lukę mogli przedrzeć się jego towarzysze. W ten sposób, poświęcając swoje życie, Winkelried umożliwił Szwajcarom zwycięstwo pod Sempach. Nazywając Polskę Winkelriedem, Słowacki stawia znak równości pomiędzy czynem rycerza
Już tytuł wskazuje, że mamy do czynienia z testamentem. Testament to dokument, w którym człowiek wyraża swoją wolę co do podziału majątku, który pozostanie po jego śmierci. Jaki majątek pozostawia Słowacki? Nie pieniądze i nie budynki. Jest to testament poetycki – rozdziela myśli, uczucia i swój poetycki dorobek. Komu autor pozostawia ten dorobek? Otóż utwór ma swoich adresatów, mimo że sam Słowacki nie pozostawił prawdziwego dziedzica nazwiska ni lutni. Spadkobiercy poety to garstka przyjaciół
Uspokojenie jest utworem, który trzeba rozpatrywać w duchu filozofii genezyjskiej. Jest to wiersz o rewolucji – prezentujący właśnie genezyjską definicję takiego, zresztą abstrakcyjnego, bo Słowacki nie przywołuje żadnej konkretnej rewolucji, wydarzenia. Filozofia genezyjska Słowacki stworzył własny system filozoficzny, który porządkował poglądy poety na temat istoty wszechświata i sensu istnienia. Wyłożył swoją teorię w dziele pt. Genezis z Ducha, stąd też jest to filozofia zwana genezyjską. Filozofia genezyjska jest ciekawą koncepcją. Zakłada, że wszystko, co istnieje,
„Kordian” jako sąd nad powstaniem listopadowym. Juliusz Słowacki, tworząc literacką rekonstrukcję spisku z 1829 roku – Kordiana – przedstawił swoje poglądy na temat klęski powstania listopadowego. Jego ocena była polemiczna wobec zdania Adama Mickiewicza. Słowacki doceniał wielkość tego zrywu narodowego – powodowanego wielkimi i szlachetnymi ideami. Cenił młodych powstańców za to, że ojczyzna była dla nich najwyższą wartością i byli gotowi poświęcić dla niej swoje życie. Cel – uwolnienie ojczyzny spod jarzma zaborcy
Idee romantyzmu dotarły do Polski z opóźnieniem, jego umowny początek to 1822 rok – wydanie Ballad i romansów Adama Mickiewicza – ale w niedługim czasie zdominowały literaturę polską, a wybitne osiągnięcia polskich twórców wzbogaciły dorobek romantyzmu europejskiego. Romantyzm polski przypadł na szczególny okres w historii narodu. W Polsce kryzys wartości oświeceniowych zbiegł się z utratą niepodległości. Klęska Napoleona, którego uznawano za ostatnią szansę odzyskania wolności, pogrzebała nadzieje Polaków na niepodległość. Dawni żołnierze Kościuszki i Napoleona, uznając swoją bezradność,
Charakterystyka Kordiana Na konstrukcję postaci Kordiana złożyły się trzy elementy: wątek autobiograficzny (czyli prywatne przeżycia Słowackiego), schemat bohatera romantycznego, wzór Hamleta – bohatera tragedii Szekspira. Jest młody Kordian niewątpliwie typowym romantykiem. Dla wielu odbiorców jest także typowym wzorem polskiej mentalności i polskiego postępowania. Czy jest bohaterem pozytywnym? Tak ocenić byłoby go trudno. Jest jednostką skomplikowaną psychologicznie. Gdy poznajemy go w scenie I, jest to młodzieniec niezwykle wrażliwy, delikatny, poeta zjednoczony z przyrodą, zakochany
Kto nie zna historii o dwóch siostrach: Alinie i Balladynie? Alina była dobra i niewinna, Balladyna podstępna, żądna władzy i bardzo ambitna. Kirkor – władca pobliskiego zamku, który dzięki siłom fantastycznym zawitał do ich wiejskiej, biednej chaty – upodobał sobie obie, bo obie były piękne… Matka sióstr wymyśliła swoisty turniej – niech idą panny w las na maliny, a „która więcej malin zbierze, tę za żonę pan wybierze”. Historia miłosna przeobraża się w historię kryminalną: Alina szybciej
Najprościej byłoby powiedzieć, że dlatego, iż dygresje zawarte w tym poemacie są dużo ważniejsze niż główna oś akcji i główni bohaterowie. Taka jest bowiem zasada konstrukcyjna gatunku zwanego poematem dygresyjnym: fabuła i losy bohaterów są jedynie pretekstem do dygresji (czyli pobocznych, nie związanych z treścią wstawek odautorskich). Dygresje dotyczą z reguły współczesności autora, są polemiką z wrogami, refleksją na tematy polityczne lub literackie. I tak jest w Beniowskim. Jest to niby barwna historia szlachcica, który wyrusza na wojnę,
