Tag "praca domowa"
Podróż do Ciemnogrodu? Oświeceniowa Polska widziana oczami cudzoziemca. Komentarz Jaka jest oświeceniowa Polska? Może to już kraj europejski, a może Ciemnogród, w którym rządzą ciemnota i konserwatyzm. Spojrzenie oczami cudzoziemca pozwala na zachowanie dystansu – niezbędnego, by obiektywnie ocenić polskie sprawy. Jeszcze lepiej, jeśli obserwator nie ograniczy się tylko do zauważania jakichś faktów, ale będzie też próbował je skomentować. Polecenie daje dużą swobodę w doborze treści i opinii. Jest atrakcyjne z jeszcze innej przyczyny – pozwala
Napisz artykuł do jednej z gazet oświeceniowych, w którym zajmiesz się problemami ważnymi dla tego okresu. Jak pisać artykuł? Na co zwrócić uwagę? Określ temat artykułu. Zapisz wcześniej w punktach główne problemy, które chcesz poruszyć. Sformułuj główną ideę artykułu. Miej przy tym świadomość, czego oczekuje czytelnik. Weź pod uwagę możliwość zamieszczenia opinii osób, które uczestniczyły w przedstawianych wydarzeniach oraz tych, które w nich nie uczestniczyły, ale są zainteresowane. Pamiętaj! Nagłówek i pierwszy akapit powinny zawierać najważniejsze
Franciszek Karpiński – poeta arkadii Franciszek Karpiński (1741-1825) pochodził z ubogiej szlacheckiej rodziny osiadłej na Pokuciu. W czasie nauki w jezuickiej akademii we Lwowie przeżył młodzieńczą miłość do „Justyny”, która zaowocowała kilkoma sielankami (m.in. Do Justyny. Tęskność na wiosnę). Po zakończeniu edukacji pracował jako guwerner, a potem jako dzierżawca. Już jako znany poeta przybył Karpiński do Warszawy na zaproszenie Adama Kazimierza Czartoryskiego, by pełnić u niego obowiązki sekretarza, a potem bibliotekarza. Fawory chlebodawcy zapewnił sobie poeta,
Doświadczenia Kandyda jako sposób dyskusji o poglądach filozoficznych. Jaką funkcję spełnia epizod w Eldorado? Wolter odpowiada na optymistyczną wizję świata przedstawioną w poglądach Leibniza i Rousseau. Na pesymistyczny obraz jego świata składają się: wojna – podstawowa instytucja ludzkości, choroby, nędza, trzęsienie ziemi, fanatyzm religijny, prześladowania inkwizycji, nierówność wobec prawa, przesądy stanowe, rozpusta, niewolnictwo. Wolter przedstawia wizytę w Eldorado, aby za pomocą kontrastu ukazać prawdziwą naturę człowieka. Eldorado to kraina szczęśliwości,
Jakie nurty określają epokę oświecenia. Są trzy takie nurty, kolejno: klasycyzm, sentymentalizm i rokoko. Oczywiście, mówimy tu o prądach europejskich, jednak ich wpływ wyraźnie zaznaczył się również w Polsce. . Co różni te prądy i jak wpływały one na siebie? Klasycyzm To główny nurt oświecenia, od niego epoka ta wzięła swoją nazwę. Klasycyzm ukształtował się na dworze Ludwika XIV, zwanego Królem Słońce. Nowa ideologia była filozofią „oświeconych”, tych, którym przyświecało światło rozumu. Jego główne założenia
Co „romantycznego” zapowiadał sentymentalizm? Pojawienie się sentymentalizmu wyznaczyło ścieżki rozwojowe dla romantyzmu. Sentymentalizm, podobnie jak romantyzm, zachęcał do introspekcji, analizowania własnej duszy, poświęcał wiele uwagi psychice ludzkiej i uczuciom. Wiara, uczucia, intuicja, dusza przeciwstawione rozumowi i nauce to początek sporu: rozum kontra uczucia, który romantycy toczyli z klasykami (przypomnij sobie „mędrca szkiełko i oko” z Mickiewiczowskiej Ody do młodości). Jednak wkład sentymentalizmu w romantyzm to przede wszystkim kreacja nowego typu miłości i nowego typu bohatera. Miłość sentymentalna
Wymień tematy polskiego sentymentalizmu Tematy literatury sentymentalizmu: Przeciwstawienie skażonego cywilizacją miasta naturalnej wsi, ukazywanej sielankowo lub realistycznie. Miłość jako nieszczęście dla kochającej się, lecz niemogącej się połączyć pary. Przeciwstawienie wieku młodzieńczego (naturalnego) dojrzałości, w której następuje klęska ideałów. Przeciwstawienie dawnych wyidealizowanych czasów zepsutej teraźniejszości. Krytyka ustroju społecznego opartego na nierówności i niesprawiedliwości. Przeciwstawienie całemu groźnemu światu wrażliwej jednostki ludzkiej. Wymień najważniejsze dzieła sentymentalizmu. • Jan Jakub Rousseau, Nowa Heloiza • Lawrence Sterne,
Co oznacza termin werteryzm? Podaj charakterystyczne cechy tej postawy. Termin werteryzm wywodzi się z dzieła Johanna Wolfganga Goethego Cierpienia młodego Wertera. Najważniejszym tematem utworu są dzieje nieszczęśliwej miłości. Werter – pierwowzór romantycznego bohatera – jest wrażliwym, uczuciowym młodzieńcem cierpiącym na ból istnienia (Weltschmerz). Dla niego liczy się tylko miłość, gdyż w życiu kieruje się jedynie uczuciem, nigdy rozumem. Nie potrafi pogodzić się z zastaną rzeczywistością i coraz bardziej pogrąża się w świecie własnych marzeń i złudzeń.
Przeczytaj uważnie tekst znanej kolędy Pieśń o narodzeniu Pańskim (Bóg się rodzi…). Spróbuj ją zanalizować i wskazać jej najważniejsze cechy. Franciszek Karpiński Pieśń o narodzeniu Pańskim À Bóg się rodzi, moc truchleje, Pan niebiosów obnażony; Ogień krzepnie, blask ciemnieje, Ma granice Nieskończony. Wzgardzony – okryty chwałą, Śmiertelny – Król nad wiekami!… A Słowo Ciałem się stało I mieszkało między nami. Á Cóż, Niebo, masz nad ziemiany? Bóg porzucił szczęście twoje, Wszedł między lud
Pieśń o Rolandzie opowiada o epizodzie, który wydarzył się podczas wyprawy Karola Wielkiego do Hiszpanii. Cesarz, przekonany, że jego ostatni przeciwnik, Marsyl, muzułmański król Saragossy, poddał się, wycofuje się w stronę Francji. W wąwozie Ronceval na tylną straż wojsk Karola (czyli oddział dowodzony przez Rolanda) napada ogromna armia Marsyla (który tylko udawał, że przystał na żądania cesarza). Dumny hrabia Roland nie chce zadąć w róg, by przywołać na pomoc króla. Narrator kilkakrotnie podkreśla olbrzymią przewagę
Jakie cechy średniowiecza, jego światopoglądu i kultury znalazły wyraz w wierszu Miniatura średniowieczna Wisławy Szymborskiej? Miniatura średniowieczna Po najzieleńszym wzgórzu, najkonniejszym orszakiem, w płaszczach najjedwabniejszych. Do zamku o siedmiu wieżach, z których każda najwyższa. Na przedzie xiążę najpochlebniej niebrzuchaty, przy xiążęciu xiężna pani cudnie młoda, młodziusieńka. […] Z tomu Wielka liczba, 1976 (fragment) Podpowiedź Cechy średniowiecza w wierszu Szymborskiej: Miniatura to najczęstsza w średniowieczu forma malarska. Idealizacja i teatralizacja życia. Feudalizm społeczeństwa średniowiecznego. Elementy
Co oznacza Przypowieść o robotnikach w winnicy? Gospodarz wyszedł rano, by wynająć robotników do pracy w winnicy. Zawarł umowę i wysłał do pracy za denara za dzień. Potem zobaczył kolejną grupę i znów posłał ich do pracy na tych samych warunkach. Historia powtórzyła się o godzinie szóstej, dziewiątej i jedenastej. Kiedy nadszedł wieczór, wszystkim wypłacił po denarze. Nie spodobało się to tym, którzy pierwsi zaczęli pracę. Jeden z nich zrobił uwagę gospodarzowi, a ten odrzekł, że ma prawo robić
Wizja końca świata w Biblii i innych tekstach kultury. Czy któreś ze znanych Ci dzieł poruszyło Cię szczególnie? Podpowiedź: Skonstruuj wypowiedź na podstawie Apokalipsy świętego Jana, wierszy Czesława Miłosza – Piosenka o końcu świata i Zbigniewa Herberta – U wrót doliny, i na przykład obrazu Hieronima Boscha Sąd Ostateczny. Co pisać? Apokalipsa świętego Jana to najważniejsze proroctwo biblijne, opisujące koniec świata. Zamyka całość świętej księgi, jest pełne niejasnych symboli i zagadkowych obrazów. Zapowiada walkę dobra
Typy bohaterów (literackich schematów) modne w epokach Młodej Polski i międzywojnia. Materiał literacki dwóch epok to obszar dość rozległy. Rzeczywiście, można jednak poszukać pewnych powtarzalnych typów postaci, tzw. modeli literackich, które przecież w pewnym stopniu odzwierciedlały prawdę o strukturze ówczesnego społeczeństwa. Typy bohaterów literackich Młodej Polski i międzywojnia Typ mieszczucha – urzędnika Smutna grupa ludzi, wyczerpanych swoją pracą, uporządkowanym życiem – kieratem, naznaczonych niskim statusem, wiecznym strachem i kompleksami. W literaturze obcej opisuje takiego urzędnika
Udowodnij, że wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera pt. „Jak dziwnie smutne, posępne, złowieszcze” jest tekstem dekadenckim. Notatkę sporządź w punktach. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Jak dziwnie smutne, posępne, złowieszcze Jak dziwnie smutne, posępne, złowieszcze jest to zegaru miarowe stąpanie – słucham i zimne przejmują mię dreszcze… Coraz mniej życia, niebytu otchłanie coraz mi bliższe, śmierci przeraźliwe, groźne widziadło ciśnie mi się w oczy – – straszno pomyśleć, że ciało, dziś żywe, niedługo w trumnie robactwo roztoczy. Okropna wizja!…
Tematy literatury Młodej Polski Nastroje dekadenckie (schyłek wieku, bierność, zniechęcenie, ucieczka w nirwanę) – poezja młodopolska: (Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz, Leopold Staff). Motyw szatana i bunt przeciw Bogu (poezja Tadeusza Micińskiego i Hymny Jana Kasprowicza). Temat wsi i chłopa – w Weselu Stanisława Wyspiańskiego, Chłopach Władysława Reymonta, prozie Stefana Żeromskiego (Zmierzch, Wierna rzeka, Rozdziobią nas kruki , wrony). Ludomania widoczna jest nie tylko w literaturze – również w obyczajach, modzie, nawet – tendencji do zaślubin inteligenta z chłopką.
Obraz dziecka w nowelach pozytywistów. Problemy dziecka, warunków, w jakich żyje, możliwości jego rozwoju w określonej sytuacji społeczno-politycznej kraju – to jeden z tematów najczęściej poruszanych przez pozytywistów, zwłaszcza w nowelistyce tamtego czasu. Pisarze pozytywizmu podkreślają konieczność edukacji. Pozbawienie młodych ludzi możliwości kształcenia to odebranie dziecku jednego z podstawowych praw, jakie powinno mu się zagwarantować. Mówi o tym nowela A…B…C… Elizy Orzeszkowej, w której dzieci – pokutując za winy ojców – nie mają możliwości skończenia szkoły. Nie
Przedstaw Lalkę Bolesława Prusa jako powieść dojrzałego realizmu. Lata 80. XIX wieku były dla pozytywistów czasem trudnych rozliczeń i refleksji. Czy filozofia pozytywna spełniła stawiane przed nią zadania? Czy społeczeństwo dorosło choć trochę do zmiany? Czy niewola nie zdusiła już całkiem ducha narodu? Czy warto było odrzucać całkowicie wzory romantyczne? Z takimi pytaniami borykali się zwolennicy pracy u podstaw i takie zagadnienia porusza najdoskonalsza chyba polska powieść dojrzałego realizmu – Lalka Bolesława Prusa. Analiza
Motyw gloria victis w utworach drugiej połowy XIX i początku XX w. Jak zacząć? Od wyjaśnienia łacińskiego zwrotu gloria victis. Znaczy on tyle, co chwała zwyciężonym i jest parafrazą (przeróbką) powiedzenia: vae victis (biada zwyciężonym). Hasło gloria victis jest doskonałą ilustracją sposobu, w jaki twórcy z epoki pozytywizmu i Młodej Polski oceniali nasz ostatni zryw wolnościowy. Materiał literacki Zacznę od Nad Niemnem. Chociaż ukazało się ono 25 lat po powstaniu, to carska cenzura nadal nie pozwalała
Andrzej Kmicic jako bohater romantyczny – co zbliża postać Sienkiewiczowską do tego typu, a co ją od niego oddala? Jego biografia przypomina życiorysy bohaterów romantycznych: Gustawa-Konrada z Dziadów, Konrada Wallenroda, przemiana Andrzeja przywodzi na myśl metamorfozę Jacka Soplicy; można w niej odnaleźć rysy bohaterów bajronicznych. Andrzeja poznajemy jako hulakę, zawadiakę, człowieka nieodpowiedzialnego, mordercę i podpalacza. Jacek Soplica w młodości także uczestniczył w różnych burdach, awanturował się w trakcie sejmików. Andrzej zostaje uznany za zdrajcę ojczyzny. Składa szczególnie
