Tag "romantyzm w Polsce"
Przedstaw koncepcję mesjanizmu na przykładzie „Widzenia księdza Piotra” z III części „Dziadów”. Przedstawiona w Widzeniu księdza Piotra historiozoficzna wizja losów Polski to przejaw popularnego w czasach romantyzmu mesjanizmu. Przypisywał on niektórym jednostkom bądź narodom misję duchowego odrodzenia ludzkości ma drodze ofiary i cierpienia. W Widzeniu księdza Piotra Polska przyrównana jest do cierpiącego Chrystusa, zaś jej tragiczną historię symbolizuje Droga Krzyżowa. To właśnie śmierć i ofiara niewinnych Polaków staną się w przyszłości odkupieniem grzechów całego świata. Nieszczęśliwy
Omów romantyczną koncepcję prometeizmu na przykładzie Wielkiej Improwizacji z III cz. Dziadów Mickiewicza. Prometeizm to dobrowolne skazanie się na cierpienie, a często nawet na utratę życia w imię dobra ludzkości. Termin ten pochodzi od imienia greckiego tytana Prometeusza, który wykradł bogom ogień, by zanieść go ludziom. Za postępek swój Prometeusz został surowo ukarany – Zeus przykuł go do skał Kaukazu, a sęp, według innej wersji mitu – orzeł, co dzień wyszarpywał mu wątrobę.
Idee romantyzmu dotarły do Polski z opóźnieniem, jego umowny początek to rok 1822 – moment wydania pierwszego tomu Poezji Adama Mickiewicza, jednak romantyzm polski przypadł na szczególny czas w historii narodu. Powstawał on w czasach narodowej niewoli, carskich represji, zrywów niepodległościowych i związanej z osobą Napoleona nadziei na odzyskanie niepodległości. Klęska Napoleona pogrzebała nadzieje Polaków na niepodległość. Dawni żołnierze Kościuszki i Napoleona pogodzeni z porażką starali się jakoś funkcjonować w Królestwie Kongresowym, jednak młodzi zareagowali na taką postawę
Nieudana próba samobójstwa. Kordiana poznajemy jako piętnastoletniego młodzieńca cierpiącego na ból istnienia. Nasz bohater nie potrafi się odnaleźć w rzeczywistości, pragnie dokonać wielkich czynów, szuka sensu życia. Laura traktuje młodocianego kochanka pogardliwie, nawet szyderczo. Kordian odjeżdża w ustronne miejsce, strzela sobie w głowę i… chybia. Podróże. Kordian poznaje mechanizmy rządzące światem, dojrzewa, pozbywa się młodzieńczych złudzeń: W James Parku w Londynie spotyka dozorcę, który uświadamia mu, że podstawą funkcjonowania angielskiego społeczeństwa jest pieniądz: tak
Gatunki literackie romantyzmu Powieść poetycka To gatunek łączący dwa rodzaje literackie: epikę (powieść) i lirykę (poetycka). Powieść poetycka zwana jest również poematem epickim i jest formą przejściową pomiędzy klasyczną poezją a powieścią realistyczną. Twórcą gatunku był George Byron, a jego utwory (Giaur, Korsarz) są sztandarowymi przykładami tego gatunku. Powieść poetycką rozpoznajemy poprzez: luźną, fragmentaryczną kompozycję inwersję czasową obecność bohatera bajronicznego regularny wiersz narratora ujawniającego swe uczucia liryczne dygresje scenerię egzotyczną bądź historyczną potęgującą efekt
Podobnie jak u innych bohaterów mickiewiczowskich centralnym punktem w biografii Gustawa-Konrada jest przemiana. Jej model jest zazwyczaj podobny: bohater poświęca swoje życie osobiste, w tym miłość do ukochanej kobiety, na rzecz dobra ojczyzny. Z motywem przemiany łączy się również porzucenie starego imienia (np. Jacek Soplica przybiera imię Ksiądz Robak, Walter Alf – Konrad Wallenrod, a Gustaw-Konrad). Romantyczny kochanek (czyli Gustaw z IV części Dziadów) Nadwrażliwy, nieprzystosowany do świata romantyczny indywidualista. Owładnięty marzeniem o idealnej miłości nie
Romantyczny świat to świat ballad Adama Mickiewicza, pejzaże zawarte w Sonetach krymskich, kraina Szwajcarii z utworów Juliusza Słowackiego i szlak wiodący romantyka na Wschód. Oto zasady organizujące w utworach romantyków: Równouprawnienie istot realnych i fantastycznych. Rusałki, zjawy, osobistości pokroju Świtezianki zapełniają ten świat na równi z istotami ziemskimi. „Duchowa” postać natury. Romantycy uczynili z przyrody element żywy i czujący – przyroda bywała inspiracją poetyckiej wyobraźni, tłem wydarzeń określających odpowiednią atmosferę, istotą, która wraz z człowiekiem odczuwała jego cierpienia. Warto zwrócić
Sens i rola natury w literaturze. Na przykładzie wybranych dwóch epok wskaż, jak różnie pojmowali temat przyrody twórcy. Komentarz Temat pozornie łatwy, nie wychodzi poza kanon lektur szkolnych. Czytajmy jednak uważnie polecenie! Uwaga, nie wystarczy wymienić i omówić utworów, trzeba samodzielnie wyciągać wnioski, wskazywać podobieństwa i różnice między literaturą obu epok, umieć pokazywać funkcje przyrody w utworach. Natura jest istotnym motywem literatury właściwie wszystkich epok. Wybierając dwie epoki zgodnie z zaleceniem tematu, warto
Juliusz Słowacki Rozłączenie Rozłączeni – lecz jedno o drugim pamięta Pomiędzy nami lata biały gołąb smutku I nosi ciągłe wieści. Wiem, kiedy w ogródku, Wiem, kiedy płaczesz w cichej komnacie zamknięta; Wiem, o jakiej godzinie wraca bólu fala, Wiem, jaka ci rozmowa ludzi łzę wyciska. Tyś mi widma jak gwiazda, co się tam zapala I łzę różową leje, i skrą siną błyska. A choć mi teraz ciebie oczyma nie dostać,
Porównaj dwa sposoby ukazania toposu Arkadii na podstawie lektury fragmentu Pieśni świętojańskiej o Sobótce Jana Kochanowskiego i Na wsi Jana Twardowskiego. Jan Kochanowski Pieśń świętojańska o Sobótce Panna XII Wsi spokojna, wsi wesoła, Który głos twej chwale zdoła? Kto twe wczasy, kto pożytki Może wspomnieć za raz wszytki? Człowiek w twej pieczy uczciwie Bez wszelakiej lichwy żywie; Pobożne jego staranie I bezpieczne nabywanie. Inszy się ciągną przy dworze Albo żeglują przez
Nazywano tak grupę trzech poetów – piewców Ukrainy, jej folkloru i urody. Byli to: Antoni Malczewski, Seweryn Goszczyński, Józef Bogdan Zaleski. Antoni Malczewski to postać interesująca, owiana cieniem smutku. Nieszczęśliwie zakochany w mężatce (z którą zresztą podróżował po Europie), miłośnik alpinizmu (zaliczył Mont Blanc), samotnik w Wołyniu, zmarł młodo. Wierzył w teorię Mesmera o możliwościach leczenia magnetyzmem i sądził, że sam posiada takie zdolności – co pchnęło go w skomplikowany
Kostium mitologiczny („Odprawa posłów greckich”) i kostium historyczny („Konrad Wallenrod”) jako dwa sposoby mówienia o Polsce i Polakach. Odprawa posłów greckich Podtekst ukazanych zdarzeń Dramat Jana Kochanowskiego przywołuje zdarzenia z czasów antycznych – ukazuje jeden z epizodów mitu trojańskiego, wielokrotnie wykorzystywany przez literatów i przeróżnie interpretowany. Królewicz trojański Parys porwał Helenę – żonę władcy greckiego Menelaosa. Nic dziwnego, że Grecy żądają, by Helena wróciła do kraju. Prywatna sprawa będzie przyczyną wojny, która zrówna
Juliusz Słowacki Hymn Smutno mi, Boże – Dla mnie na zachodzie Rozlałeś tęczę blasków promienistą, Przede mną gasisz w lazurowej wodzie Gwiazdę ognistą… Choć mi tak niebo ty złocisz i morze, Smutno mi, Boże! Jak puste kłosy z podniesioną głową Stoję rozkoszy próżen i dosytu Dla obcych ludzi mam twarz jednakową, Ciszę błękitu. Ale przed Tobą głąb serca otworzę, Smutno mi, Boże! Jako na matki odejście się żali Mała dziecina,
Po męsku Chcąc przywdziać ubiór galowy, Sędzia czy Podkomorzy na białą koszulę wkładał żupan. Była to długa suknia męska z wąskimi rękawami zapinana na rząd gęsto umieszczonych haftek lub guziczków. Swoim krojem przypominała księżowską sutannę, lecz była nieco krótsza i wykonana z barwnych tkanin. Na żupan wdziewano długi, sięgający za kolano kontusz w kontrastowym kolorze. Ozdobą tej szaty były wyloty – rozcięte, swobodnie zwisające rękawy. Jedynie młodzi chłopcy mogli nosić
Adam Mickiewicz Niepewność Gdy cię nie widzę, nie wzdycham, nie płaczę, Nie tracę zmysłów, kiedy cię zobaczę; Jednakże gdy cię długo nie oglądam, Czegoś mi braknie, kogoś widzieć żądam I tęskniąc sobie zadaję pytanie: Czy to jest przyjaźń? czy to jest kochanie? Gdy z oczu znikniesz, nie mogę ni razu W myśli twojego odnowić obrazu; Jednakże nieraz czuję mimo chęci, Że on jest zawsze blisko mej pamięci. I znowu sobie powtarzam
Cyprian Kamil Norwid W Weronie 1 Nad Kapuletich i Montekich domem, Spłukane deszczem, poruszone gromem, Łagodne oko błękitu 2 Patrzy na gruzy nieprzyjaznych grodów, Na rozwalone bramy od ogrodów, I gwiazdę zrzuca ze szczytu (spada meteoryt) (opis przestrzeni) 3 Cyprysy mówią, że to dla Juliety, Że dla Romea, ta łza znad planety Spada – i groby przecieka; 4 A ludzie mówią, i mówią uczenie, (dwa głosy w zdefiniowaniu zjawiska: cyprysy
Juliusz Słowacki Testament mój Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami, Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny, Dziś was rzucam i dalej idę w cień – z duchami – A jak gdyby tu szczęście był – idę smętny. Nie zostawiłem tutaj żadnego dziedzica Ani dla mojej lutni – ani dla imienia; – Imię moje tak przeszło jako błyskawica I będzie jak dźwięk pusty trwać przez pokolenia. Lecz wy,
Dokonaj analizy wybranego utworu – manifestu światopoglądowego polskiego romantyzmu. Zacznij: Ballada Romantyczność to utwór z cyklu Ballad i romansów z pierwszego tomu Poezji Adama Mickiewicza. Datę ukazania się tego zbioru uważa się za rozpoczynającą romantyzm w Polsce. Romantyczność to utwór o charakterze programowym. Rozwiń: W tej balladzie można dopatrzyć się manifestu romantycznego sposobu widzenia świata, stojącego w opozycji do sentymentalizmu. W utworze mamy także do czynienia z bliską romantykom platońską koncepcją miłości rozumianej jako nierozerwalny związek dwojga dusz.
Pokaż, w jaki sposób Adam Mickiewicz wykorzystuje wzorce ludowe na przykładzie wybranej ballady. Zacznij: Ballada to krótki, wierszowany utwór nawiązujący do ludowych wątków, korzystający z ludowych wzorców wersyfikacyjnych i stylistycznych. W Polsce wzorcem tego gatunku stały się ballady z cyklu Ballad i romansów Adama Mickiewicza; stamtąd właśnie pochodzą Lilie. Rozwiń: Pełny tytuł utworu brzmi: Lilije. Ballada (z pieśni gminnej). Historia o niewiernej żonie, która zabiła męża, pochodzi z autentycznej pieśni ludowej. W pieśni zaczynającej się od słów Stała
Werteryzm – przedstaw przykłady bohaterów werterowskich w literaturze polskiego romantyzmu. Zacznij: Werteryzm to moda literacka i obyczajowa zapoczątkowana przez wydanie Cierpień młodego Wertera Johanna Wolfganga Goethego, jednego z ulubionych dzieł ówczesnych młodych ludzi, zaliczanych do „książek zbójeckich”. To także moda na niebiesko-żółty strój (tak ubierał się Werter) oraz fala… samobójstw młodych Europejczyków. Rozwiń: Werteryzm to przesadna nieraz emocjonalność i swoiste upodobanie do nieszczęśliwej miłości, która – najczęściej z powodu sztywnych konwencji
