Tag "romantyzm w Polsce"
Orientalizm – wskaż elementy orientalistyczne w wybranych utworach polskich romantyków. Zacznij: Zainteresowanie kulturą Wschodu miało związek z orientalnymi podróżami, które odbywali polscy romantycy (np. Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki) i z chęcią znalezienia alternatywnych wzorców wobec kultury Zachodu. Duży wpływ na rozwój orientalnej mody miała także twórczość François Chateaubrianda, George’a Byrona i Alphonse’a Lamartine’a oraz rozwój orientalistyki jako odrębnej nauki. Rozwiń: W Polsce, wzorem Byrona, często nawiązywano do Orientu arabskiego. Był on doskonałym tłem
Scharakteryzuj walkę klasyków z romantykami. Zacznij: Polemiki i spory między obozami klasyków i romantyków przypadają na lata 20. XIX w. Zaatakowali broniący swoich praw i miejsca w literaturze klasycy (Jan Śniadecki, Kajetan Koźmian). Po stronie romantyków stanął Maurycy Mochnacki. Rozwiń: W 1818 r. Kazimierz Brodziński opublikował rozprawę O klasyczności i romantyczności, w której chwalił zainteresowanie romantyków dawnymi dziejami narodu, ale sprzeciwiał się poetyce grozy i fantastyce. Ta nieśmiała, częściowa akceptacja wywołała bardzo ostrą reakcję Jana Śniadeckiego, który
Jakie nawiązania do dramatu szekspirowskiego znajdziesz w Balladynie Juliusza Słowackiego? Zacznij: Balladyna to dramat napisany w 1834 r. w Genewie, a wydany w 1939 r. w Paryżu. Miała być jednym z ogniw sześcioczęściowego cyklu o legendarnych dziejach Polski, jednak projekt nie został ukończony. Rozwiń: Twórczość Szekspira inspirowała wielu romantyków – widoczne to jest np. w konstrukcji fabuły Balladyny, gdzie wzorem Szekspira obejmuje Słowacki rozległy czas wydarzeń i wiele wątków. W dramacie Słowackiego można dostrzec liczne wątki rodem ze Snu nocy letniej: mieszanie
Wymień kilku epigonów romantyzmu. Zacznij: Umowna data końca romantyzmu (1863) nie oznaczała wcale definitywnego zerwania z poetyką właściwą tej epoce. Była ona nadal żywa zwłaszcza w poezji. Po powstaniu styczniowym nadal tworzyli Seweryn Goszczyński i Józef Bogdan Zaleski. Rozwiń: W pełni sił twórczych pozostawali poeci debiutujący po 1840 r. – Cyprian Kamil Norwid (zupełnie odrębna osobowość artystyczna) i Kornel Ujejski. Epigonem romantyzmu był w pewnym sensie także pozytywistyczny poeta Adam Asnyk – w wierszach miłosnych i filozoficznych wykorzystywał
Jak ukazana jest rewolucja w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego? Zacznij: W dramacie Zygmunta Krasińskiego znajdziemy nawiązania do Wielkiej Rewolucji Francuskiej – to np. czerwona czapka wolności (nakrycie głowy jakobinów). Filozofowie francuscy na początku XIX w. spierali się o to, czym jest rewolucja – postrzegano ją jako karę Bożą za grzechy ludzkości albo próbę, której Bóg poddaje ludzi. Krasiński był przekonany o konieczności nadejścia rewolucji – ukazywał ją jako potworną, niszczącą siłę (która
1. Kto i kiedy opowiada bajkę o ziarnie, które zakopał diabeł, by zniweczyć Boski plan? …………………………………………………………………………………………………………………….. 2. Jakie dwa ptaki pojawiają się w scenie Małej improwizacji? …………………………………………………………………………………………………………………….. 3. Kiedy rozgrywa się Wielka Improwizacja? …………………………………………………………………………………………………………………….. 4. Kto w scenie Widzenie księdza Piotra stoi u stóp ukrzyżowanej Polski? …………………………………………………………………………………………………………………….. 5. Jaką moc przypisuje Konrad poezji w scenie Wielkiej Improwizacji? …………………………………………………………………………………………………………………….. 6. W jakim typie literatury gustują Polacy, zdaniem jednego z literatów towarzystwa stolikowego? …………………………………………………………………………………………………………………….. 7. Kto towarzyszy pani Rollison
Walory artystyczne Zemsta, podobnie jak Śluby panieńskie, została napisana wierszem. To ośmiozgłoskowiec trocheiczny (wiersz składający się z ośmiu sylab ze średniówką po czwartej sylabie). W komedii tej zwraca uwagę, podobnie jak w innych sztukach Fredry, obecność mowy potocznej i indywidualizacja języka postaci. Wacław i Klara mówią w patetycznym stylu wczesnej poezji romantycznej, Cześnik używa latynizmów i makaronizmów, Rejent latynizmów. Cześnik stosuje też charakterystyczne porównania z języka myśliwskiego („Rejent siedzi jak
Śluby panieńskie są nazywane komedią intrygi, oznacza to, że pisarz główny akcent kładzie na rozwój wydarzeń. Są również komedią miłości (pierwszym takim utworem były Igraszki trafu i miłości Piotra Marivaux), gdyż uczucie jest centralnym tematem utworu, akcja opowiada o jego narodzinach. Podobnie jak w innych utworach tego typu (w czasach Fredry pisał je Musset) autor koncentruje się na przeszkodach, jakie stają na drodze przyszłych kochanków do szczęścia. Przeszkody te nie
Śluby panieńskie są komedią o narodzinach uczucia. Podtytuł: „magnetyzm serca” to nawiązanie do modnej na przełomie XVIII i XIX wieku, stworzonej przez Franciszka Mesmera teorii magnetyzmu, tj. zdolności oddziaływania na innych za pomocą duchowej siły, fluidu, istniejącego rzekomo w ludzkim ciele (takiej siły użyje właśnie Gucio, by rozkochać w sobie Anielę). Tematem komedii Fredry jest zatem, podobnie jak wielu utworów romantycznych, miłość. Jednakże Fredro ukazuje to uczucie inaczej niż np. Mickiewicz w IV części Dziadów,
Elementy lekkie i komediowe odnajdziemy w: Wątku miłosnym, który oparty jest po trosze na schemacie powieści Waltera Scotta, można by go w sposób ironiczny nazwać „biegiem z przeszkodami do ołtarza”, albowiem bohaterów na drodze do szczęścia bez przerwy spotyka coś, co niweczy ich zamierzenia. Śmieszyć mogą miłosne perypetie młodego Tadeusza, który z przerażeniem odkrywa zbyt grubą warstwę pudru na twarzy sporo starszej od siebie Telimeny i zwraca się ku Zosi, adorowanej z kolei przez Hrabiego.
Jest to oraz arkadyjski, idylliczny, sielankowy. W świecie Soplicowa chciałoby się znaleźć chociaż na chwilę, poczuć magię i czar tego miejsca, odnaleźć urodę litewskiego krajobrazu, doświadczyć uroków życia z taką intensywnością, jak jego mieszkańcy. Jest bowiem Mickiewiczowskie Soplicowo symbolem i oazą polskości oraz ładu ziemiańskiego. W opisie przestrzeni wyraźnie podkreśla narrator rekwizyty o arkadyjskim charakterze – ruczaj, wzgórze, gaj, pola, ich dopełnieniem jest dworek o pobielanych ścianach, którego wnętrze wypełnione jest znakami polskości. Wśród takich
Jakie cechy wskazują, że Pan Tadeusz jest eposem? Epos to utwór, który kreśli panoramiczną wizję społeczeństwa w przełomowym dla niego momencie historycznym. Dzieło Mickiewicza niewątpliwie tę definicję spełnia. Wprawdzie przedstawia tylko społeczność szlachecką, ale pamiętajmy, że w dawnej Polsce jedynie szlachta pretendowała do miana narodu. Obserwujemy formy życia polskiego, które wkrótce ulegną dekompozycji, dlatego też autor próbuje utrwalić w pamięci, ocalić od zapomnienia dawny kształt. Stąd częsty zabieg hiperbolizacji, idealizacji postaci, które w rzeczywistości ze
Charakterystyczne cechy dramatu romantycznego przemieszanie scen realistycznych z fantastycznymi, nieprzeciętny bohater, którego monologi stają się samodzielnymi partiami lirycznymi, w niezależnych opowieściach bohaterów dramat splata się z liryką i epiką, odrzucenie wymogów dramaturgii klasycznej – nierespektowanie trzech jedności, nieprzestrzeganie zasady decorum przez przemieszanie partii tragicznych z komicznymi, otwarta kompozycja. Nowa, forma dramatu służyła romantycznemu postrzeganiu rzeczywistości, historii i człowieka. Odmienność tego spojrzenia na świat wynikała z odrzucenia racjonalizmu. Zobacz: 46. Wymień cechy dramatu romantycznego Udowodnij, że Dziady Adama
Akcja utworu rozgrywa się nad jeziorem otoczonym ciemnym borem Płużyn. Właśnie tutaj dochodzi każdej nocy do niezwykłego spotkania dwóch światów. Przestrzeń cudów, czarów i dziwów przenika w sferę realną, nadając jej wymiar kosmiczny. Nad gładką taflą wody rozgrywa się jakiś szatański spektakl – unoszą się w blasku księżyca senne mary, bucha gęsty dym, słychać wrzaski i bicie dzwonów. Grozę sytuacji potęguje jeszcze ujęcie przestrzeni. Oto rozgwieżdżone niebo odbija się w zwierciadle wody, tworząc efekt zamkniętej
Ludowa moralność surowo potępia zdradę, kłamstwo, i zbrodnię. Oto trzy ballady, które tego dowodzą. Lilie – ballada o mężobójstwie Rzecz dzieje się za czasów króla Bolesława Śmiałego, który to wydał srogi rozkaz kary śmierci dla niewiernych żon swoich wojów. Bohaterka ballady – Pani – „nie dochowała wiary”, gdy mąż jej był na wojnie. Nie zamierzała jednak przyznać się do winy i zabiła męża, pochowała go głęboko, a na grobie zasiała lilie (stąd tytuł).
Jest balladą programową. W sposób niezwykle prosty, ale jakże dramatyczny, objaśnia, czym tak naprawdę jest romantyczne widzenie świata. Zawiera ponadto wiele reprezentatywnych dla ballady romantycznej elementów. Materia fabularna utworu organizuje się na dwóch płaszczyznach: realistycznej i fantastycznej. Oto w zwyczajną rzeczywistość małego miasteczka wkracza sfera niezwykłości i cudowności. Efekt niesamowitości potęguje fakt, iż cała rzecz rozgrywa się nie w nocy przy poświacie księżyca, ale w biały dzień. Właśnie wtedy młodej dziewczynie, Karusi, ukazuje się „białe jak
W polskim romantyzmie powraca pięć ważnych tematów: Miłość Miłość romantyczna – wpływa na los bohatera romantycznego, pojawia się w poezji, w dramacie i w eposie. Jest to miłość tragiczna, nieszczęśliwa, prowadząca do obłędu i samobójstwa. Stanowi też zapis z osobistych losów twórców w literaturze. Zaistniała w romantyzmie także krytyka tego schematu – w komediach Aleksandra Fredry. Natura Jest nie tylko tłem wydarzeń w romantycznych utworach. Natura jest inspiracją dla wyobraźni poetyckiej, żywym i znaczącym elementem
Cyprian Kamil Norwid W Weronie I Nad Kapuletich i Montekich domem, Spłukane deszczem, poruszone gromem, Łagodne oko błękitu. II Patrzy na gruzy nieprzyjaznych grodów, Na rozwalone bramy do ogrodów — I gwiazdę zrzuca ze szczytu; III Cyprysy mówią, że to dla Julietty, Że dla Romea — ta łza znad planety Spada… i groby przecieka; IV A ludzie mówią, i mówią uczenie, Że to nie łzy są, ale że kamienie, I
W jaki sposób literatura późniejszych epok nawiązuje do romantyzmu? Od krytyki po pochwałę i sentyment – doba romantyzmu polskiego była tak silna i znacząca, że żadna z późniejszych epok nie pozostała wobec niej obojętna. Już jej następcy – pozytywiści skrytykowali ideały romantyczne, lecz zarazem zdradzili się ze swojego rodzaju „kompleksem romantycznym” – złożyli bowiem hołd tej epoce. Prześledźmy losy literatury: Pozytywizm Z założenia odrzuca walkę powstańczą, głosi praktycyzm i realizm w działaniu. Nad Niemnem
Najwybitniejsi twórcy romantyzmu zyskali sobie miano wieszczów. Ich dorobek literacki stał się klasyką literatury polskiej, czyli wzorcem, ciągłym punktem odwołań, stałym źródłem inspiracji. Stało się tak nie tylko ze względu na artyzm dzieł tego okresu, nie tylko przez kunszt poetycki i erudycję odwołań do najstarszych źródeł, takich jak Biblia czy antyk. Romantyzm uderzył w nutę narodową w chwili, gdy ojczyzna była w niewoli, postulował walkę, głosił postulaty patriotyczne, przedstawiał wzorce postępowania. Późniejsze pokolenia przywoływały
