Juliusz Słowacki Hymn (fragment) Smutno mi, Boże! – Dla mnie na zachodzie Rozlałeś tęczę blasków promienistą; Przede mną gasisz w lazurowej wodzie Gwiazdę ognistą… Choć mi tak niebo ty złocisz i morze, Smutno mi, Boże! Jak puste kłosy, z podniesioną głową Stoję rozkoszy próżen i dosytu… Dla obcych ludzi mam twarz jednakową, Ciszę błękitu. Ale przed tobą głąb serca otworzę, Smutno mi, Boże! Hymn (Smutno mi, Boże…) należy do cyklu utworów
1. Temat – przemijanie Cicho – zegarek słyszę idący – i serce… Czas i życie (Na szczycie piramid) Doskonały cytat do prac o tematyce filozoficznej, do rozważań o przemijaniu i niszczącej sile czasu. Powyższe wersy są niezwykle obrazowe, są skojarzeniem prostym, ale godnym mistrza: samotny na szczycie piramidy odczuwa ciszę taką, że słychać i cykanie zegarka, i bicie serca. Faktycznie: czas i życie – nawet w pełnej ciszy, te dwa
Balladyna Słowackiego Geneza utworu Ten dramat, dedykowany Zygmuntowi Krasińskiemu, powstał w Szwajcarii, a wydany został w 1839 r. w Paryżu. W zamierzeniu autora utwór miał być jedną z sześciu kronik dramatycznych tworzących „wielki poemat w rodzaju Ariosta”. W liście do matki Słowacki podkreślał podobieństwo utworu do „starej ballady”. Wyjaśniał, że ułożona jest „tak, jakby ją gmin układał, przeciwna zupełnie prawdzie historycznej, czasem przeciwna podobieństwu do prawdy. Ludzie jednak starałem się, aby byli prawdziwymi i aby w sercu mieli nasze serca”.
1. W jakiej epoce powstał ten utwór? W epoce romantyzmu. 2. Dlaczego jest to utwór nietypowy dla tej epoki w Polsce? Jest to lekka komedia o tematyce miłosnej. Powstała w czasach, gdy Polska była pod zaborami, a polscy wieszczowie pisali utwory o tematyce poważnej, patriotycznej. Niektórzy nawet zarzucali Fredrze, że poświęcił swój talent tematyce tak lekkiej i rozrywkowej w tych ciężkich czasach. Z tego powodu Fredro, skądinąd gorący patriota, na
Czy w trudnych chwilach trzeba „być lisem i lwem”? Czy cel uświęca środki? Konrad Wallenrod jako opowieść o ciemnych stronach ludzkiej moralności. Analiza tematu Konrad Wallenrod to najważniejsza powieść poetycka Adama Mickiewicza. Mówi się, że powstała pod wpływem znajomości poety z dekabrystami – rosyjskimi spiskowcami, planującymi zabić cara. Podstawową bronią każdego spiskowca jest zaś kłamstwo i skrytobójstwo – czyli rzeczy najbardziej uwłaczające honorowi. Romantyków uwiodła zasada mówiąca, że cel uświęca środki – w imię dobra ojczyzny
Trudny problem tradycji narodowej w dziełach romantyków polskich. Omów zagadnienie, wypowiedź zilustruj przykładami tekstów kultury. Romantyzm to epoka burzy i naporu, przynosząca całej Europie, a tak¿e Polsce – powiew wolności i nowoczesności. Programowo buntowała się przeciwko wszystkiemu, co tradycyjne i stare. Warto jednak pamiętać, że romantycy nie przekreślali całkowicie dorobku swoich przodków – wierzyli, że kultywowanie tradycji pomaga chronić pewne stałe i uniwersalne wartości, ważne zarówno dla jednostki, jak i całego narodu. Analiza tematu Twoje zadanie polega
Wieszcz, bo… Adam Mickiewicz jest jednym z trzech romantycznych wieszczów (obok Słowackiego i Krasińskiego). Któż to taki wieszcz? To poeta obdarzony szczególnym natchnieniem, umiejętnością przewidywania przyszłości. Wieszczy = przepowiada. Romantyzm uznał poetę – wieszcza za jednostkę wyjątkową, odrębną od reszty społeczeństwa. Wieszcz, obdarzony darem prorokowania, stał na czele ludzkości i wskazywał kierunek przemian zachodzących w świecie. W Wielkiej improwizacji (III cz. Dziadów) na wieszcza kreuje się bohater dramatu. Wieszczowie pragnęli kierować
Autor Adam Mickiewicz jest określany jako narodowy wieszcz. Kim jest wieszcz? I dlaczego tego określenia używa się w stosunku do Mickiewicza? Według słownika języka polskiego wieszcz to genialny, natchniony poeta, człowiek przepowiadający przyszłość. Poezja Mickiewicza Oda do młodości Ballady i romanse Sonety krymskie Liryki lozańskie Inne wiersze, które warto znać, a przynajmniej wiedzieć, że to Mickiewicz jest ich autorem – Do matki Polki, Bajki, Sonety odeskie i wiele innych utworów tego gatunku, np.
Obyczajowość w Panu Tadeuszu Miejsca Dwór szlachecki w Soplicowie Stał wśród pól, nad brzegiem ruczaju, był „z drzewa, lecz podmurowany” o pobielanych ścianach. Jego otoczenie sugerowało, iż we dworze panował porządek i dostatek. Otwarta na oścież brama, upewniała przybywających o gościnności gospodarzy. Wewnątrz dworu, na ścianach wisiały portrety narodowych bohaterów. Goście zajeżdżali przed ganek, gdzie w imieniu Sędziego, witał ich Wojski. Zamek Horeszków Stał niedaleko dworu. Był okazałą budowlą, dziedzictwem rodziny
Wymowa dramatu Adama Mickiewicza – Dziady Wymiar polityczny utworu. W tej warstwie Dziady są wielkim romantycznym wyrazem uczuć patriotycznych, cierpienia z powodu niewoli kraju, obrazem prześladowań i walki z zaborcą. Zawierają wzór patrioty-mesjasza, Prometeusza, którego potrzebuje Polska, podejmującego walkę nawet wbrew rozsądkowi. W tym wymiarze zawiera się także hasło mesjanizmu narodowego, które przedstawia Polskę jako Chrystusa narodów. Wątek patriotyczny jest podkreślony poprzez kontrast w układzie: carski despotyzm (Rosjanie i polscy kolaboranci) – prześladowani patrioci (młodzież, spiskowcy, zesłańcy).
Dziady Adama Mickiewicza Część II – ogniskuje się wokół obrzędu dziadów. Dominują w niej spirytualizm, mistycyzm, obejmuje jedną noc, rozgrywa się w jednym miejscu. Część IV – dotyczy historii Gustawa, ma właściwie dwóch bohaterów, rozgrywa się w jednym miejscu, w ciągu nocy (dokładnie trzech godzin). Część III – obejmuje kilka wątków, rozgrywa się na różnych płaszczyznach, w różnym czasie. Dwie główne postacie to Konrad i ksiądz Piotr, lecz obecnych jest wiele innych osób, także bohaterowie zbiorowi:
Beniowski Juliusza Słowackiego jest jego drugim po Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu poematem dygresyjnym i stanowi najwyższe osiągnięcie w tej trudnej formie poetyckiej. Na treść utworu składają się dwa ciągi tematyczne: epicki, opowiadający o przygodach tytułowego bohatera, dygresyjny, mający charakter aluzji i dygresji na różne inne tematy. Okoliczności powstania Beniowskiego Twórcą polskiego poematu dygresyjnego był Juliusz Słowacki. W Beniowskim świadomie nawiązywał do bajronowskich pierwowzorów, ale też wykraczał poza ukształtowane przez autora
1. Prawda czy fałsz? P F 1. W romantyzmie rozegrała się tzw. walka klasyków z romantykami. 2. Klasyków reprezentował Mickiewicz, romantyków Słowacki. 3. Kazimierz Brodziński napisał rozprawę O klasyczności i romantyczności… 4. Maurycy Mochnacki poparł Brodzińskiego w polemice z klasykami. 5. Adam Mickiewicz studiował w Kownie i w Lozannie. 6. Adam Mickiewicz brał udział w powstaniu listopadowym. 7. Cyprian Kamil Norwid należy do prekursorów romantyzmu. 8. Wiersz Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie… obrazuje kult wybitnych jednostek typowy dla
Obyczaje szlachty polskiej utrwalone w Panu Tadeuszu. Zaprezentuj na podstawie przywołanego fragmentu i znajomości całej lektury. Księga I. Gospodarstwo Goście weszli w porządku i stanęli kołem; Podkomorzy najwyższe brał miejsce za stołem; Z wieku mu i z urzędu ten zaszczyt należy. Idąc, kłaniał się damom, starcom i młodzieży. Przy nim stał kwestarz, Sędzia tuż przy Bernardynie. Bernardyn zmówił krótki pacierz po łacinie. Mężczyznom dano wódkę; wtenczas wszyscy siedli I chołodziec litewski, milcząc, żwawo jedli. Pan
Obraz rewolucji w Nie-Boskiej komedii. Zinterpretuj scenę finałową. LEONARD Po tylu nocach bezsennych powinien byś odpocząć, Mistrzu – znać strudzenie ná rysach twoich. PANKRACY Nie czas mi jeszcze zasnąć, dziecię, bo dopiero połowa pracy dojdzie końca swojego z ich ostatnim westchnieniem. – Patrz na te obszary – na te ogromy, które stoją w poprzek między mną a myślą moją – trza zaludnić te puszcze – przedrążyć te skały – połączyć te jeziora –
Obraz polskiej młodzieży walczącej z zaborcą, zapisany w III części Dziadów Adama Mickiewicza. Ukaż postacie i postawy, odwołując się do podanego fragmentu i całego utworu. Akt I (fragment) Kilku z więźniów No, Janie! Nowiny? Jan Sobolewski (ponuro) Niedobre – dziś – na Sybir – kibitek dwadzieście Wywieźli. Żegota Kogo? – naszych? Jan Studentów ze Żmudzi. Wszyscy Na Sybir? Jan I paradnie! – było mnóstwo ludzi. Kilku Wywieźli! Jan Sam widziałem. Jacek Widziałeś! – i mego Brata wywieźli?
Na ile człowiek zdolny jest samodzielnie kierować swoim losem? Co sądzisz o tezach zawartych w wierszu Cypriana Kamila Norwida Fatum i w przytoczonym fragmencie Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa? Uzasadnij swoją wypowiedź. Cyprian Kamil Norwid Fatum I Jak dziki zwierz przyszło Nieszczęście do człowieka I zatopiło weń fatalne oczy… – Czeka – – Czy, człowiek, zboczy? II Lecz on odejrzał mu, jak gdy artysta Mierzy swojego kształt modelu; I spostrzegło,
Porównaj nastrój i emocje dominujące w wierszu Adama Mickiewicza Niepewność i Władysława Broniewskiego Ze złości. Adam Mickiewicz Niepewność Gdy cię nie widzę, nie wzdycham, nie płaczę, Nie tracę zmysłów, kiedy cię zobaczę; Jednakże gdy cię długo nie oglądam, Czegoś mi braknie, kogoś widzieć żądam; I tęskniąc sobie zadaję pytanie: Czy to jest przyjaźń? czy to jest kochanie? Gdy z oczu znikniesz, nie mogę ni razu W myśli twojego odnowić obrazu. Jednakże nieraz czuję mimo
Tradycja romantyczna w poezji XX wieku. Ach, ta romantyczna literatura! Te pomniki, powstania, proroctwa ojczyźniane! Niby nie przepadamy za tym wszystkim, ale gdzieś w głębi duszy jesteśmy dumni z naszych wieszczów: Mickiewicza i Słowackiego. Kim bylibyśmy dziś bez naszej narodowej twórczości romantycznej? Literatura romantyczna niewątpliwie najmocniej odcisnęła swe piętno nie tylko na poezji późniejszych epok, ale i na życiu wielu Polaków, przede wszystkim tych, którzy w różnych okolicznościach historycznych zmuszeni byli opuścić kraj. Ale byli
Po lekturze Ody do młodości Mickiewicza wykaż, że utwór łączy idee dwóch różnych epok. Odwołaj się do wiedzy o ideologii oświecenia i romantyzmu. Adam Mickiewicz Oda do młodości Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy; Młodości! dodaj mi skrzydła! Niech nad martwym wzlecę światem W rajską dziedzinę ułudy; Kędy zapał tworzy cudy, Nowości potrząsa kwiatem I obleka w nadziei złote malowidła. Niechaj, kogo wiek zamroczy, Chyląc ku ziemi poradlone czoło, Takie widzi świata