Tag "romantyzm w Polsce"
Krajobraz lat dziecinnych uobecniany plastycznie jest to krajobraz: specyficznie oswojony, w bliskiej łączności z człowiekiem i jego wyobrażeniami, otwarty na jego refleksję i związany z jego działaniem gospodarskim, regulowany naturalnym zegarem słonecznym, baśniowo uniezwyklony, nieustannie podkładany pod świat ludzki (antropomorfizm), pochwycony w świątecznej chwili (pora żniw i obfitych zbiorów). Ojczyzna w Panu Tadeuszu przestrzeń dobrze znajoma, własna, rodzinna (ważną rolę odgrywają zaimki dzierżawcze), kraina piękna, doskonała, przewyższająca inne w swych wartościach (epitety wartościujące), ziemia ukochana sercem, wytęskniona, strzeżona w duszy
Zinterpretuj wiersz Cypriana Kamila Norwida Klaskaniem mając obrzękłe prawice… jako refleksję poety nad własną twórczością. Cyprian Kamil Norwid Klaskaniem mając obrzękłe prawice… Klaskaniem mając obrzękłe prawice, Znudzony pieśnią, lud wołał o czyny; Wzdychały jeszcze dorodne wawrzyny, Konary swymi wietrząc błyskawice. Było w Ojczyźnie laurowo i ciemno I już ni miejsca dawano, ni godzin Dla nieczekanych powić i narodzin, Gdy Boży-palec zaświtał nade mną; Nie zdając liczby z rzeczy, które czyni, Żyć mi rozkazał w żywota pustyni! *
Rola historii w literaturze romantyzmu. Omów problem, wypowiedź uargumentuj przykładami literackimi. Komentarz Koniec wieku XVIII i ponad połowa wieku XIX to czasy niezwykle silnych przemian kulturowych, politycznych, ekonomicznych, technicznych. Wielka Rewolucja Francuska, wojny napoleońskie, Wiosna Ludów, powstania w Grecji, Polsce i we Włoszech – to tylko niektóre wydarzenia, które odcisnęły bardzo silne piętno na burzliwym wieku XIX. Warto zastanowić się nad tym, jak romantycy widzieli swoje czasy. Jak patrzyli na historię świata i swoich narodów?
Odwołując się do fragmentu wiersza Adama Mickiewicza, znanych Ci dzieł romantyków polskich oraz wiedzy na temat epoki romantyzmu, scharakteryzuj i skomentuj, jak polscy poeci romantyczni ukazywali sposoby i sens walki o niepodległość. Adam Mickiewicz Do matki Polki Wiersz pisany w roku 1830 (…) O matko Polko! Źle się twój syn bawi! Klęknij przed Matki Boleśnej obrazem I na miecz patrzaj, co jej serce krwawi: Takim wróg piersi twe przeszyje razem! Bo choć w pokoju zakwitnie
Omów fantastyczne elementy świata przedstawionego w dziełach romantyków. Analiza tematu Temat ten porusza zagadnienie inspiracji poetów romantycznych. Dla romantyków jednym z podstawowych źródeł natchnienia były bowiem: natura, wieś, ludowe baśnie i opowieści fantastyczne. Romantyzm wyrasta z fascynacji kulturą wiejską, która dla poetów była czymś najbardziej naturalnym i ludzkim, w której przechowały się „czyste” prawdy o człowieku. Należy przy tym pamiętać, że fascynacja magicznym światem ludowym właściwa jest wczesnemu romantyzmowi polskiemu – w okresie popowstaniowym ustąpi ona miejsca kwestii
Na podstawie dwóch przytoczonych wierszy Ciemność i Rozmowa o Norwidzie scharakteryzuj twórczość Cypriana Kamila Norwida w oczach publiczności literackiej. Cyprian Kamil Norwid Ciemność 1 Ty, skarżysz się na ciemność mojej mowy: – Czy też świecę zapalałeś s a m.? Czy sługa ci zawsze niósł pokojowy Światłość?… patrz – że ja cię lepiej znam. 2 Knot gdy obejmiesz iskrą, wkoło płonie, Grzeje wosk, a ten kulą wstawa, I w biegunie jej
Romantyczne ujęcie motywu podróży. Porównaj, jak został przedstawiony ten motyw w Żegludze Adama Mickiewicza i Pielgrzymie Cypriana Kamila Norwida. Adam Mickiewicz Żegluga Szum większy, gęściej morskie snują się straszydła, Majtek wbiegł na drabinę: gotujcie się, dzieci! Wbiegł, rozciągnął się, zawisł w niewidzialnej sieci, Jak pająk czatujący na skinienie sidła. Wiatr! – wiatr! – dąsa się okręt, zrywa się z wędzidła, Przewala się, nurkuje w pienistej zamieci, Wznosi kark, zdeptał fale i skróś niebios leci,
Kreacja bohatera romantycznego w twórczości Juliusza Słowackiego. Scharakteryzuj, jaki typ bohatera stworzył poeta na podstawie przytoczonego fragmentu monologu tytułowego bohatera Kordiana. Porównaj bohatera stworzonego przez Słowackiego z innymi znanymi Ci bohaterami dzieł romantyków, np. George’a Byrona i Adama Mickiewicza. KORDIAN: Zabił się – młody… Zrazu jakaś trwoga Kładła mi w usta potępienie czynu, Była to dła mnie posępna przestroga, Abym wnet gasił myśli zapalone; Dziś gardzę głupią ostrożnością gminu, Gardzę przestrogą, zapalam się, płonę,
Dlaczego bunt prometejski Konrada prowadzi go do klęski? W odpowiedzi uwzględnij interpretację podanego fragmentu oraz wymowę całości III części Dziadów Adama Mickiewicza. Adam Mickiewicz, Dziady część III, scena II Wielka Improwizacja (fragmenty) Ale ta miłość moja na świecie, Ta miłość nie na jednym spoczęła człowieku Jak owad na róży kwiecie: Ja kocham cały naród – objąłem w ramiona Wszystkie przeszłe i przyszłe jego pokolenia, Przycisnąłem tu do łona, Jak przyjaciel, kochanek, małżonek, jak
Czy pozytywiści byli antyromantyczni? Rozważ problem, odwołując się do utworów polskiego pozytywizmu. Temat wskazujący na związki i różnice między epokami literackimi. Co sprawdza to wypracowanie? Czy nasz i rozumiesz ideologię romantyków i pozytywistów (prezentowaną w wypowiedziach programowych i literaturze). Czy umiesz porównywać, szukać podobieństw i różnic, logicznie prowadzić wywód myślowy, wyciągać wnioski. Propozycja wstępu Może tekst źródłowy charakteryzujący przyczyny postawy pozytywistów, ich doświadczenia, skłaniające do postaw innych niż romantyczne. Może komentarz do niego? Stałam się dwudziestoletnim
Twórczość Cypriana Kamila Norwida a dokonania trzech wieszczów – polemika czy kontynuacja? Weź pod uwagę trudny czas, w którym przyszło tworzyć Norwidowi. Pamiętaj o cytatach – już dwa wystarczą, by Twoja praca była bardziej kompetentna. Niełatwo określić, jaka jest recepta na sukces tej pracy. Być może jeśli spróbujesz zrozumieć poetę i jego twórczość, on „odwdzięczy” Ci się niezłą pracą na swój temat. Ważne utwory • Cierpienia młodego Wertera Johanna Wolfganga Goethego • Giaur George’a
Przedstaw i oceń Konrada z III części Dziadów jako bohatera romantycznego i oceń jego postawę. Uwaga! Przypomnij sobie schemat biografii i cechy bohatera romantycznego: młody, wrażliwy poeta nieszczęśliwie zakochany niezrozumiany przez świat przechodzi przemianę wewnętrzną, zazwyczaj w powiązaniu z niewyjaśnioną próbą samobójstwa niejasna kondycja po samobójczej próbie walczy w imię idei nie znamy jego dalszych losów Rada 1. Zastanów się, kim właściwie był Konrad? nieszczęśliwym kochankiem o urażonej dumie? bohaterem? pyszałkiem? szaleńcem? geniuszem? patriotą? Rada 2.
Oda do młodości Adama Mickiewicza – hymn młodych romantyków czy echo klasycyzmu? Oda to gatunek wywodzący się z greckiej literatury antycznej. Charakteryzuje się podniosłym stylem; na ogół jest w niej obecny podmiot zbiorowy. Znane ody starożytne to Ody olimpijskie Pindara; odami zwano też pieśni Horacego. Był to jeden z ulubionych gatunków klasyków warszawskich. Zwykle miały one charakter okolicznościowy i kierowane były do wybitnych osobistości – powstało bardzo wiele tego typu utworów ku czci Napoleona
Interpretacja porównawcza wierszy Moja piosnka [II] Cypriana Kamila Norwida i Smutno mi, Boże Antoniego Słonimskiego. Cyprian Kamil Norwid Moja piosnka [II] Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba Podnoszą z ziemi przez uszanowanie Dla d a r ó w Nieba… Tęskno mi, Panie… * Do kraju tego, gdzie winą jest dużą Popsować gniazdo na gruszy bocianie, Bo wszystkim służą… Tęskno mi, Panie… * Do kraju tego, gdzie pierwsze ukłony Są – jak odwieczne Chrystusa
Pieśń świętojańska o Sobótce Jana Kochanowskiego i Pan Tadeusz Adama Mickiewicza – porównaj dwa sposoby realizacji mitu arkadyjskiego. Odwołaj się nie tylko do prezentowanego fragmentu Pana Tadeusza, lecz także do innych znanych Ci urywków tego dzieła. Zastanów się, czy taka kraina może być atrakcyjna dla młodego człowieka z początku XXI wieku? Jan Kochanowski Pieśń świętojańska o Sobótce Panna XII Wsi spokojna, wsi wesoła, Który głos twej chwale zdoła? Kto twe wczasy,kto
Dokonaj analizy porównawczej wierszy: Cypriana Kamila Norwida Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie i Czesława Miłosza Campo di Fiori. Cyprian Kamil Norwid Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie I Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie, Że ci ze złota statuę* lud niesie, Otruwszy pierwej?… Coś ty Italii zrobił, Alighieri, Że ci dwa groby** stawi lud nieszczery, Wygnawszy pierwej?… Coś ty, Kolumbie, zrobił Europie, Że ci trzy groby we trzech miejscach*** kopie, Okuwszy pierwej?… Coś ty uczynił
Skomentuj opinię Czesława Miłosza: „Pan Tadeusz” jest poematem na wskroś metafizycznym, to znaczy jego przedmiotem jest rzadko dostrzegany w codziennie nas otaczającej rzeczywistości ład istnienia jako obraz […] czystego Bytu. Uwagi do tematu Czy jeśli w poleceniu czytamy o „poemacie metafizycznym” lub „czystym Bycie”, należałoby czym prędzej wybrać inny temat? Niekoniecznie. Czasami trzeba kilkakrotnie coś przeczytać, by zrozumieć, że wcale nie jest takie trudne. Ta uwaga dotyczy zwłaszcza tematów, w których pojawia się cytat.
Gerwazy – ocena postaci. Wcale nie tak łatwo ocenić Gerwazego. Powie ktoś: przecież to okrutnik, człowiek zawzięty, mściwy! Można zaprzeczyć tej opinii: przecież to wierny sługa, oddany swojemu panu i ojczyźnie! Mickiewicz tak konstruuje swoje postacie, ze nie budzą one w czytelniku skrajnej niechęci, grozy, ani złych ocen. Tak samo dzieje się w przypadku Gerwazego – sługi Stolnika Horeszki. Pierwsza cecha Gerwazego to wierność i zaufanie do swojego pana. Są
„Nie masz zbrodni bez kary” – cytat z ballady Lilie Adama Mickiewicza uczyń mottem swoich rozważań o winie, karze i odkupieniu. Wykorzystaj znane ci teksty literackie. Na pierwszy rzut oka temat wydaje się prosty. Już w pierwszej chwili, jeszcze przed zrobieniem planu czy konspektu pracy, czujemy, że nawet w kanonie lektur nie zabraknie nam materiału. Przychodzi oczywiście na myśl Raskolnikow, Giaur czy Zenon Ziembiewicz. Również forma pracy nie jest w żaden sposób rygorystyczna – „rozważania” sugerują
Scharakteryzuj polskiego bohatera romantycznego. Bohater romantyczny jest szczególną konstrukcją romantycznej literatury. Swoje korzenie czerpie jeszcze z literatury preromantycznej, wtedy to powstały ważne kreacje – Werter, Giaur, które ukształtowały grunt pod ten nowy typ osobowości literackiej. W literaturze europejskiej jego główną cechą jest doświadczenie wielkiej miłości, jako uczucia wyznaczającego cel i sens życia, a ów „typ psychologiczny”, jakim jest bohater romantyczny, utrwalił się w świadomości odbiorców jako młody zapaleniec i zbuntowany idealista pragnący walczyć sam przeciwko światu,
