A co życie może być warte, jeśli […] jeżeli honor jest stracony… Lob Jim to powieść o utraconym honorze i próbie jego odzyskania. Dla Conrada honor jest pojęciem uniwersalnym, funkcjonującym poza czasem i przestrzenią. Stanowi wyznacznik człowieczeństwa, jego istotę. Utrata honoru oznacza klęskę życiową w wymiarze totalnym – bez honoru nie sposób żyć, a jeżeli nawet można, to w sposób zasługujący jedynie na pogardę. Tak oto biografię Jima wyznaczają dwa
Na pierwszy rzut oka kompozycja Lorda Jima wydaje się nie przemyślana, pełna chaosu, fragmentaryczna, jednym słowem, kompletnie „zwariowana”. Lekturę powieści można właściwie rozpocząć od dowolnego rozdziału, pierwszego, dwunastego, bądź nawet ostatniego. Kolejność nie ma tu żadnego znaczenia, tak „dziwna” to bowiem książka. Wydarzenia nie zostały poukładane w sposób chronologiczny, na całą materię fabularną składają się urywki, fragmenty, strzępki biografii Jima, którego oglądamy w przeróżnych momentach jego życia. W pierwszym rozdziale
Mityzacja świata w Sklepach cynamonowych Świat wykreowany Schulza jest jednocześnie przestrzenią ukształtowaną w głównej mierze przez mit i symbol. Oznacza to tym samym cofnięcie się w czas dzieciństwa i jego mitologii. Zabieg mityzacji, przypomnijmy, polega na nadawaniu szczególnych, religijnych znaczeń elementom świata przedstawionego. W ten sposób nabierają one symbolicznego wymiaru, stają się składnikami większej całości, pełnej głębokich, dostojnych sensów. Akcja Sklepów cynamonowych dzieje się jak gdyby w innym wymiarze, gdzieś
Czym jest Kronika wypadków miłosnych? Skrótowym, nie pozbawionym sensacji, „gazetowym” zapisem przedziwnych miłosnych perypetii? Opowieścią o pierwszych doznaniach erotycznych dziewiętnastolatka? Elegijnym wspomnieniem „prywatnej ojczyzny”, która „odchodziła w niepamięć przez krajobraz pełen szalonych kwiatów, słodkich zapachów ziół, budzących tajemniczą grozę borów”? Mit „raju utraconego” W tamtych czasach Litwa była nieokreślonym obszarem geograficznym, niejasną formacją etniczną, niezdefiniowaną sferą kulturową. W tamtych czasach Litwa była gwałtowną, letnią burzą albo może raczej wnętrzem wygasającego
Autor Jarosław Iwaszkiewicz – prozaik, poeta, dramaturg, eseista, tłumacz. Zaistniał w świecie literackim w 1918 r., kiedy to w Warszawie związał się z grupą młodych poetów skupionych wokół pisma Pro Arte et Studio i głośnego kabaretu Pikador. Wkrótce ugrupowanie to przyjęło nazwę Skamander i stało się obok futurystów bardzo głośną artystyczną kontestacją. Jako prozaik Iwaszkiewicz osiągnął dojrzałość artystyczną bardzo wcześnie. Już wydane łącznie w 1933 r. opowiadania Panny z Wilka
Jan Kochanowski Tren IX Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze! Która, jesli prawdziwie mienią, wszytki żądze, Wszytki ludzkie frasunki umiesz wykorzenić, A człowieka tylko nie w anioła odmienić, Który nie wie, co boleść, frasunku nie czuje, Złym przygodom nie podległ, strachom nie hołduje. Ty wszytki rzeczy ludzkie masz za fraszkę sobie, Jednaką myśl tak w szczęściu, jako i w żałobie Zawżdy niesiesz. Ty śmierci namniej sie nie boisz, Bezpieczna,
Jan Kochanowski Pieśń XXV Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary? Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary? Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie, I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie. Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszystko Twoje, Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni swoje. Wdzięcznym Cię tedy sercem, Panie, wyznawamy, Bo nad to przystojniejszej ofiary nie mamy. Tyś pan wszystkiego świata,
We fraszce Na sokalskie mogiły poeta wyraża pogląd, iż śmierć za ojczyznę to najbardziej szczytna i mężna śmierć. Wśród pieśni patriotycznych najbardziej znana jest Pieśń V (O spustoszeniu Podola) nawiązująca do najazdu Tatarów na Podole. Adresatem utworu jest polska szlachta, którą Kochanowski gani za niestrzeżone granice, brak stałego wojska i dbanie o własne interesy, a nie dobro kraju. Liczy na to, że sugestywne obrazy, takie jak zrabowane majątki, spustoszona ziemia,
Jakie to dylematy, z którymi władcy często mają problem? Literatura formułuje go jako pytanie: Czy – i na ile – władca ma prawo do prywatności? Czy może i rządzić, i kochać? Czy nie wolno mu myśleć o sobie i ulegać pokusom? Kochanowski uważa, że nie. Jeśli otrzymał władzę – nie ma już praw do zwykłych namiętności. A inni? Pierwsze zestawienie: z dylematem Kreona z Antygony Sofoklesa. Kreon broni swojego autorytetu
Jan Kochanowski stworzył polską tragedię w większości utrzymując zasady ustalone przez twórców antycznych. Jest to naturalne w przypadku twórców odrodzenia – wskrzeszających dorobek starożytności. Ale Kochanowski nieco zmodyfikował schematy – dodał kilka elementów, których antyczni nie praktykowali. Zachował: temat mitologiczny – wojny trojańskiej, popularny wśród twórców antycznych; obecność chóru; podział na epizody i komentarze chóru; liczbę trzech osób na scenie; zasadę odpowiedniości stylu wypowiedzi do pozycji ważności postaci (decorum); zasadę
Fraszki Jana Kochanowskiego traktuje się jako spójną całość, nie jako zbiór odrębnych utworów – wówczas widać, że prezentują pewną wizję świata, widzianą oczami poety a zapisana we fraszkach. We fraszkach Kochanowskiego można znaleźć: temat obyczajowy – satyrę na obyczaje panujące na dworach: ucztowanie, układy, intrygi (Do Mikołaja Firleja, O doktorze Hiszpanie, O kapelanie); refleksję o ludzkiej naturze – kpinę z ludzkich wad – z dewocji (Na nabożną), chciwości (O kaznodziei);
Test literacki z dwudziestolecia 1. Któremu z podanych kierunków literackich został błędnie przyporządkowany twórca? a) ekspresjonizm – Tristan Tzara b) futuryzm – Tommaso Marinetti c) surrealizm – André Breton d) neoklasycyzm – Thomas Eliot 2. Twórcą powieści określonej jako „strumień świadomości” był: a) Franz Kafka b) Marcel Proust c) James Joyce d) André Gide 3. Kreacjonizm świata przedstawionego, odstępstwo od normy, luźny tok obrazów, operowanie symbolem, to elementy typowe dla:
Porównaj dwa sposoby ukazania toposu Arkadii na podstawie lektury fragmentu Pieśni świętojańskiej o Sobótce Jana Kochanowskiego i Na wsi Jana Twardowskiego. Jan Kochanowski Pieśń świętojańska o Sobótce Panna XII Wsi spokojna, wsi wesoła, Który głos twej chwale zdoła? Kto twe wczasy, kto pożytki Może wspomnieć za raz wszytki? Człowiek w twej pieczy uczciwie Bez wszelakiej lichwy żywie; Pobożne jego staranie I bezpieczne nabywanie. Inszy się ciągną przy dworze Albo żeglują przez
Inne możliwe sformułowania tematu: • Topos sławy poetyckiej i nieśmiertelności poety jako temat poezji różnych epok. Odwołaj się do wybranych przykładów. • „Non omnis moriar” na poważnie i ironicznie w poezji późniejszych epok. Różne sposoby ujęcia tematu nieśmiertelnej sławy poetyckiej w literaturze. Strategia wstępu Zacznij od wskazania źródła wybranego przez siebie toposu exegi monumentum – sławnej pieśni Horacego Do muzy Melpomeny znanej w polskim przekładzie jako Stawiłem sobie pomnik trwalszy
Epikureizm i stoicyzm – gwarancja szczęścia? Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej wierszy Horacego O co poeta prosi Apollona oraz Pieśni IX Nie porzucaj nadzieje Jana Kochanowskiego. Horacy O co poeta prosi Apollona O co poeta prosi Apollona, O co się modli, lejąc ze swej czary Świeży moszcz winny? O, nie o bogactwa Tłustej Sardynii. Nie pragnie trzody, co chodzi po polach Skwarnej Kalabrii. Nie pożąda łanów Nad rzeką Lirys, ani
Dedal czy Ikar? Która postawa jest ci bliższa? Rozważ na wybranych przykładach. Możesz pisać rozprawkę: klasyczną, opartą na schemacie teza, argumenty, wnioski – podkreślenie wybranej tezy lub którąś z bardziej „ambitnych”: pytanie, przemiennie argumenty i kontrargumenty, obranie tezy lub: hipoteza, argumenty i kontrargumenty, na końcu zaś znalezienie satysfakcjonującej odpowiedzi. szkolny esej: pozwoli Ci on (zupełnie jak Ikarowi) rozwinąć skrzydła. Nie stwórz jednak chaotycznej wyliczanki i uważaj, by Twoja próba eseju
Przeczytaj uważnie pytania i proponowane odpowiedzi. Tylko jedna a, b, c lub d jest prawidłowa. Zwróć uwagę na zasadę testu: jeśli w pytaniu podane są cechy – wszystkie muszą pasować do wybranej odpowiedzi. Jeśli w odpowiedzi w danym podpunkcie wymienionych jest kilka epok, czy nazwisk – wszystkie muszą spełniać warunki postawione w pytaniu. Szukaj odpowiedzi drogą redukcji – test bada nie tylko ćwiczy także umiejętność kojarzenia faktów. 1. Któremu z podanych
Na „zakręty akcji”, nagłe zwroty w linii fabularnej, które zmieniają scenerię i niejako kierunek wydarzeń – tak jak w tangu – dynamicznym, opartym o powtarzalność figur. Rozgardiasz wstępny, przeciwko któremu buntuje się Artur, ma zmienić na pozorny ład ślub z Alą. Już prawie jest – lecz burzy go wejście Artura rozczarowanego swoją ideą i poszukującego nowej. Nagła decyzja babci, by umrzeć, staje się natchnieniem dla tej idei – ma nią być
O przemianach rewolucyjnych: w sferze obyczajów, w dziedzinie sztuki, w polityce. W sferze obyczajowej zaobserwować ją najłatwiej, dzieci występują przeciw rodzicom, a potem przeciw nim występują ich dzieci i przywołują stare ideały – i tak toczy się odwieczne tango pokoleniowe. W sferze artystycznej – w sztuce – dzieje się podobnie. Upadają stare formy i konwencje, a ich przeciwieństwo znów staje się formą do obalenia. Awangarda szybko przestaje być awangardą, staje
Jakie motywy literackie wykorzystane w Tangu Sławomira Mrożka i odwołania literackie możesz przywołać? Ten krótki, burzliwy, a nawet zabawny dramat w trzech aktach – odwołuje się do bogatej tradycji literackiej i pełną garścią czerpie z jej motywów, przekształca je, rozwija i znajduje nowe sensy. Odwołuje się Tango do Wesela Stanisława Wyspiańskiego – z podobną opozycją inteligencja-lud, z motywem symbolicznego tańca, a nawet motywem ślubu – kulminacyjnego punktu akcji, czy też