Posts From redakcja
Anglia wraz z rewolucją i republiką (epizod lat 1640-1660) Po zakończeniu krwawej i wyczerpującej kraj wojny domowej (zwanej popularnie „wojna Dwóch Róż”) w 1485 r. przez Henryka VII, zapoczątkowującego rządy dynastii Tudorów, Anglia weszła na drogę burzliwych przemian społecznych i rozwoju ekonomicznego.Ród Tudorów doprowadził też do wzmocnienia autorytetu monarszego i wprowadził lokalną odmianę absolutyzmu niezależnie od funkcjonującego parlamentu. Utrwalił go Henryk VIII konkurujący z Hiszpanią i w rezultacie, po sporach
Formalnie rządy absolutne w tym kraju rozpoczęły się jeszcze za czasów Ludwika XI (1461-1483), oznaczając władzę monarchy nie podlegającą żadnej kontroli. Przechodziły one kilkakrotnie długie okresy kryzysu. Pierwszy nastąpił po rządach Karola VIII, Ludwika XII, Franciszka I i Henryka II. Umocnili oni na pewno swoją pozycję wewnątrz kraju jak i znaczenie Francji na arenie międzynarodowej, wplątali jednak państwo w niefortunne wojny włoskie. Faktyczny kryzys i załamanie monarszego autorytetu przyniosły krwawe
Biblia powstawała przez około 15 wieków. Na czas jej powstawania nałożyły się rozmaite procesy historyczne, społeczne i kulturowe – przez te półtora tysiąca lat teren dzisiejszego Izraela znajdował się pod wpływami egipskimi, babilońskimi, perskimi, greckimi i rzymskimi. Wszystko to sprawia, że Pismo Święte jest niesamowitym połączeniem rozmaitych typów przekazu, swoistym zbiorem gatunków literackich. Funkcje Biblii w starożytności były zaś wręcz niezliczone – miała charakter sakralny, prawniczy, kronikarski, historyczny, matematyczny, filozoficzny i literacki. Wszystko dlatego,
Monarchia absolutna była kolejną formą ustrojową państwa feudalnego. Pojawiła się wraz z ograniczeniem znaczenia bądź likwidacją instytucji stanowych przez panujących oraz redukowaniem uprawnień politycznych poszczególnych stanów. Najwyższa suwerenna pełna władza przeszła w ręce monarchy. Monarchia absolutna zrodziła się w momencie, gdy zarysowały się pierwsze symptomy rozkładu gospodarki feudalnej. W rywalizacji ze szlachtą i możnowładztwem (w celu ograniczenia ich przywilejów) odwoływała się do pomocy rosnącego w siłę, coraz zamożniejszego mieszczaństwa. Królowie
Kostium mitologiczny („Odprawa posłów greckich”) i kostium historyczny („Konrad Wallenrod”) jako dwa sposoby mówienia o Polsce i Polakach. Odprawa posłów greckich Podtekst ukazanych zdarzeń Dramat Jana Kochanowskiego przywołuje zdarzenia z czasów antycznych – ukazuje jeden z epizodów mitu trojańskiego, wielokrotnie wykorzystywany przez literatów i przeróżnie interpretowany. Królewicz trojański Parys porwał Helenę – żonę władcy greckiego Menelaosa. Nic dziwnego, że Grecy żądają, by Helena wróciła do kraju. Prywatna sprawa będzie przyczyną wojny, która zrówna
Niewątpliwie Polskę między XV a XVIII stuleciem wyróżniała na tle Europy wyjątkowa pozycja polityczna stanu szlacheckiego. Stosunkowo liczny u nas (ok. 10% populacji) – był wewnętrznie niejednolity. Na szczycie znajdowała się zamożna i wpływowa magnateria, posiadająca nawet prywatne siły zbrojne, w centrum szlachta średnia (specjaliści dzielą ją na wielowioskową, jednowioskową i kollokacyjną, czyli właścicieli części wsi), a na samym końcu szlachta zagrodowa i tzw. gołota (nieposesjonaci). Rzeczpospolita szlachecka w dziejach
Wpływ religii a zarazem Kościoła na życie publiczne w wiekach średnich był znaczny. Instytucje państwa i Kościoła wzajemnie się przenikały. W dobrze pojętym interesie dwóch wielkich instytucji i wspólnot przeważała współpraca, wzajemne wsparcie, choć nie brakowało zgrzytów, czy wręcz konfliktów. Spory wynikały głównie z ambicji władców niemieckich, najczęściej; przy okazji współzawodnictwa cesarzy rzymskich z papieżami o hegemonię. Zmaganiom gigantów epoki przyglądała się z zapartym tchem cała Europa. Pochodną tych konfliktów były
Ogólnoeuropejskie zjawisko rozbicia dzielnicowego nie ominęło również Polski. Na przekór założeniom i planom pomysłodawcy – Bolesława Krzywoustego, zasada senioratu nie utrzymała się. Doszło do rozbicia władzy centralnej, oraz faktycznego rozczłonkowania państwa. Zarówno pierwszy senior, jak i jego bracia – książęta juniorzy, nie pogodzili się z ograniczeniem swych uprawnień. W wyniku wojny domowej, senior Władysław II musiał udać się na wygnanie (1145-46 r.) Osłabienie państwa wykorzystał Fryderyk I Barbarossa zmuszając nowego
Apogeum rozbicia dzielnicowego, praktycznego chaosu i partykularyzmu, przypada na Rusi po 1132 r. Co prawda, dzieło Monomacha próbował kontynuować książę włodzimiersko-suzdalski Andrzej Bogolubski, ale bez rezultatu. W pierwszej poł. XIII w. Ruś stała się celem mongolskiej ekspansji. Już pierwsza konfrontacja militarna zakończyła się totalną klęską nad Kałką (1223 r.), ale rzeczywista tragedia przyszła później, gdy w latach 1236-1240 doszło do podboju mongolskiego i straszliwych zniszczeń m.in. Kijowa, który stracił na
Walki dynastyczne w Niemczech, oraz spór królów, a zarazem cesarzy z rodu Staufów z papiestwem, doprowadziły kraj do krawędzi wojny domowej w poł. XIII w.. Śmierć Konrada IV osłabiła poważnie stronnictwo zmierzające do wzmocnienia autorytetu władzy centralnej, skupione wokół dynastii Staufów. Jego małoletni syn nie liczył się w rozgrywce do tronu. Wkrótce zresztą został zabity, a chaos polityczny sięgnął zenitu (1254-1273 Wielkie Bezkrólewie). Niemal równocześnie zmarł rywal Konrada, Wilhelm z
Pozycja korony w zachodniofrankońskiej części dawnego imperium Karola Wielkiego nie była zbyt wysoka. Stan ten odziedziczyli po wygaśnięciu karolińskiej dynastii Kapetyngowie, władający od 987 r. tronem Francji. Królowie pozostawali jedynie nominalnymi seniorami potężnych wasalów, hrabiów: Szampanii, Flandrii, Poitou, Anjou (Andegawenii), Tuluzy, książąt Normandii, Akwitanii, Bretanii, Burgundii. We wczesnym okresie dziejów Francji nie obejmowała ona jeszcze Lotaryngii, Alzacji czy całej Burgundii. W XII w. do roli wasali wyrośli Plantageneci. Dzięki mariażom
Wczesnofeudalna Polska pojawia się w połowie X w. w wyniku przekształcenia organizacji plemiennej – polańskiej, w państwo ponadplemienne. Mimo niewątpliwych zasług legendarnych poprzedników, za twórcę państwa, a co najmniej pierwszego, historycznego władcę, uważany jest Mieszko I. W ciągu swego panowania (druga poł. X w.), zapewnił krajowi granice w przybliżeniu podobne do dzisiejszych. Szczególną uwagę poświęcił ujściu Odry i opanowaniu Pomorza, a u schyłku swych rządów – Śląsku. Poprzez przyjęcie chrztu
Ruś Kijowska wyrosła w końcu IX w., w wyniku stopniowego procesu zjednoczeniowego ruskich plemion i ośrodków państwowych. Najważniejsze z nich to Kijów i Nowogród Wielki. Pierwszym historycznym władcą Rusi był książę Oleg. Do niedawna bardzo popularna była teza o normańskich korzeniach ruskiej państwowości. Pozostawała ona w ścisłym związku z tradycją opartą na częściowo legendarnych opowieściach o wareskim wodzu Ruryku (Waregami zwano na Rusi Normanów), który miał zostać władcą Rusi i
Po odejściu Rzymian (wycofali się w V w. n.e.) na teren Brytanii napłynęły ludy Anglów i Sasów, dokonując podboju kraju. Początkowo powstało kilkanaście państw, później ukształtowało się 7 królestw. Zostały one zjednoczone przez władcę Wessexu Alfreda Wielkiego (druga połowa IX wieku). W pierwszej połowie XI stulecia Anglia znalazła się przejściowo pod panowaniem duńskim (Kanut Wielki). Okres anglosaski skończył się na królu Edwardzie Wyznawcy, który podobno przekazał swoje państwo w spadku
Niemcy oraz spór o inwestyturę i uniwersalia Wschodniofrankońskie państwo (popularnie zwane Niemcami) było do początków X w. pod rządami dynastii karolińskiej. Przy słabnącym prestiżu tego rodu – rosła rola dawnych państw szczepowych (np. Frankonii, Saksonii itp.) i ich władców – lokalnych książąt. Po wygaśnięciu dynastii Karolingów tron w Niemczech nabrał charakteru elekcyjnego, a książęta, po krótkim panowaniu Konrada I wybrali Henryka I z Saksonii (919) , który zapoczątkował nową dynastię
Początki Okres zamętu, niepokoju i najazdów na Europę we wczesnym średniowieczu, dokonywanych przez różne, głównie koczownicze, ludy (m.in. Hunów, Awarów, Węgrów, Arabów), zrodził potrzebę zbudowania nowych, stabilnych więzi społecznych i prawnych. Na tym właśnie gruncie wyrósł feudalizm i w miarę dojrzałą formę osiągnął w państwie karolińskim (VIII-IX w.). Podstawową cechą ustroju feudalnego był agraryzm, związek z ziemią i produkcją rolną. Grupę panującą w systemie feudalnym stanowili wielcy właściciele ziemscy (w
Jednych zachwyca, innych wcale nie… Dziwny, niesamowity, fascynujący, a może bełkotliwy i niezrozumiały? Zawsze wzbudzał liczne kontrowersje u odbiorców i tak jest właściwie do dzisiaj, chociaż dramat surrealistyczny od dawna należy do klasyki. Przyszedł wraz z dwudziestym wiekiem, razem z jego szaleństwami i potwornościami. Chciał mu niejako dorównać swoją prowokacyjną, nieobliczalną estetyką. Był jednocześnie dowodem na złożony kształt świata, bo, paradoksalnie, deformując rzeczywistość, obnażał jej niedoskonałości i absurdy. Stał się alternatywną formą sztuki, wymierzoną po części w tradycyjny, realistyczny
Lord Jim Conrada Powieść modernistyczna charakteryzuje się specyficzną narracją, tendencją do poetyzacji języka, psychologizmem postaci, który przejawia się w uzależnieniu zachowań bohaterów i przyjmowanych przez nich postaw od cech ich charakterów; unika podsuwania czytelnikowi gotowych sądów. Na tym tle Lord Jim jest istotnym ogniwem w ewolucji powieści – jako wnikliwe psychologiczne studium, zawierające wątki sensacyjne i egzotyczne. Jest powieścią awangardową – ze względu na niechronologiczny układ zdarzeń, specyficzną, wielostronną narrację.
Powrót posła – Julian Ursyn Niemcewicz Temat Co jest ważne? Co pisać, z czym kojarzyć? Dyskusja na temat reform propagowanych przez Sejm Wielki i postaw Polaków. Rzecz dzieje się na szlacheckim dworze – u Podkomorzego spotykają się reprezentanci różnych poglądów politycznych na sprawy w kraju. Gospodarze są stronnikami reform. Goście – Starosta Gadulski – wstecznikiem, a Starościna – typową żoną modną niezainteresowaną krajem. Na tym tle rozgrywa się wątek miłosny, para
Pieśni Kochanowskiego Pieśni Kochanowskiego wyróżniają się ogromny, bogactwem tematyki i dużą rozpiętością skali stylistycznej: dwie księgi, czterdzieści dziewięć pieśni. Powadze towarzyszy żart, radości smutek, wzniosłości rubaszność, liryzmowi dowcip. Z rozmaitością tematów i stylów koresponduje także zróżnicowanie rozmiarów wiersza i środków artystycznych. Jednak mimo wielowątkowej materii i szerokiej tonacji zbiór pieśni nie wydaje się niespójny i chaotyczny. Porządkuje go ten sam program optymistycznej wiary w harmonię świata i harmonię człowieka, który będąc integralnym komponentem boskiego wszechświata, układa swoje życie
