HISTORIA
Na skutek wielkiej wędrówki ludów i najazdu plemion barbarzyńskich, Cesarstwo Zachodnie w 476 r. ostatecznie przestało istnieć. Jakie państwa powstały na jego miejsce? Większość barbarzyńców, którzy opanowali imperium rzymskie, to ludy germańskie. Utworzyły one szereg własnych królestw; Frankowie – zajęli pn. i śr. Galię, stopniowo posuwając się na południe (pod ich władzą pozostały również tereny na prawym brzegu Renu – ich pierwotna siedziba) Wizygoci – opanowali ziemi dzisiejszej Hiszpanii, w
Ustrój polityczny Rzymu Król U zarania dziejów w Rzymie panowała monarchia. Królowie posiadający wielką władzę wybierani byli drogą elekcji, spośród członków arystokratycznych rodów. Senat Król wybierał radę starszych zwaną senatem, w którym zasiadali patrycjusze – przedstawiciele najznamienitszych rodów. Był to organ doradczy, wyrażający wolę arystokracji. Senatorowie spośród siebie wybierali interrexa, który tymczasowo zastępował króla do czasu wyboru nowego. Republika Początki republiki datuje się na 509 r. p.n.e. Formalnie najwyższa władza
Grecy nigdy nie utworzyli jednego, wspólnego państwa. Życie zorganizowane było w polis – niezależnych miastach-państwach. Były one odrębnymi wspólnotami samorządnych gmin. Ateny początkowo również miały ustrój monarchiczny, ale koło IX wieku p.n.e. zapanował tu ustrój oligarchiczny i władza znalazła się w rękach wielkich właścicieli ziemskich (zwanych eupatrydami). Oni też pełnili najwyższe urzędy w państwie. Oto struktura władzy: Areopag – Rada Starszych Władza ustawodawcza należała do kolegialnego zespołu złożonego z byłych
Monarchia stanowa była kolejnym etapem ewolucji ustrojowej feudalnego państwa w średniowieczu. Zastąpiła ona monarchię patrymonialną, w której państwo było traktowane jako prywatna własność panującego. Teraz stawała się dobrem publiczno-prawnym , którym monarcha nie mógł już tak swobodnie dysponować, musząc się liczyć ze zdaniem przedstawicielstwa wykształconych w między czasie stanów społecznych. Były to wielkie grupy społeczne, do których należało się z racji urodzenia (teoretycznie przekraczanie tych barier było niemożliwe, ale życie
Jagiellonowie, podobnie jak Habsburgowie, jedna z najbardziej dynamicznych dynastii europejskich, mieli olbrzymie ambicje. Dynastia Jagiellonów rządziła w Polsce i na Litwie. Władysławowi Jagielle oferowano tron czeski, którego przyjęcie z powodów politycznych zmuszony był odrzucić. Jego starszy syn Władysław Warneńczyk panował na Węgrzech. Młodszy z potomków Jagiełły, Kazimierz, nadał polityce dynastycznej nowy obraz. Na mocy porozumień z czeskim królem, umiarkowanym husytą Jerzym z Podiebradu, wbrew woli dyplomacji papieskiej i cesarskiej, po śmierci Jerzego w 1471 roku, wprowadził na praski tron swego
Geneza wojny (Francja) U genezy wojny leży problem dynastyczny, czyli spór o sukcesję po zmarłym (w 1328 roku) Karolu V, ostatnim z synów Filipa IV Pięknego. Pretensje do tronu francuskiego zgłaszali: Filip hrabia Evreux (wnuk Filipa III), król Anglii Edward III (wnuk Filipa IV), Filip Valois (Walezjusz) okrzyknięty w 1328 roku przez parów (baronów i prałatów) Francji królem. Spór terytorialny o Gujennę (Akwitanię), przyczółek brytyjsko-francuskich Plantagenetów na terenie Francji. Plantageneci, będąc królami Anglii w Gujennie, pozostawali lennikami królów
Walki dynastyczne Po bezpotomnej śmierci Henryka V (z dynastii salickiej) w 1125 roku, doszło do walk o władzę między pretendującymi do tytułu królewskiego rodami Staufów i Supplinburgów. Koronę udało się zdobyć Lotarowi III z Supplinburga, ale Staufowie nie dali za wygraną. Po śmierci Lotara (1137) odnowili starania o koronę, ale tym razem na przeszkodzie stanął im ród Welfów. Elektorowie wybrali na króla niemieckiego Konrada III Staufa. Jego następcą został Fryderyk I Barbarossa – Rudobrody, koronowany na cesarza
Pojawienie się u wrót Polski (na zaproszenie Konrada Mazowieckiego) Zakonu Krzyżackiego w 1226 roku nie wróżyło długiego i dramatycznego konfliktu. Krzyżacy przybyli jako sojusznicy, aby pomóc w walkach z uciążliwymi Prusami atakującymi Mazowsze. To, że sfałszowali odpowiednie dokumenty – papieską bullę, która miała oddawać im na własność ziemię chełmińską i ziemie pogan, których mieli nawracać – umknęło gdzieś w chaosie rozdrobnienia feudalnego. Tymczasem na północnym wschodzie wyrastało potężne, groźne i agresywne państwo. Początek konfliktu Pierwszy etap konfliktu
Dokonania Ottona I: wsławił się odparciem ataków węgierskich, w tym zwycięstwem w bitwie na Lechowym Polu k. Augsburga w 955 roku, odniósł znaczące zwycięstwa nad Węgrami i Słowianami, wyprawił się do Italii, gdzie zdobył Rzym, wsparł mocno nadwątlony prestiż papiestwa, papież Jan XII koronował go na cesarza w 962 roku. Koronacja ta otwierała okres budowy uniwersalistycznego cesarstwa chrześcijańskiego i zarazem potwierdzała zwierzchnictwo cesarza nad kościołem. Podobnie jak wcześniej Karolowi Wielkiemu, nie udało się Ottonowi ani jego następcom
Jak Bolesław Krzywousty walczył o suwerenność i jedność państwa? Bolesław Krzywousty, w przeciwieństwie od ojca (Władysława I Hermana pozbawionego większych ambicji), dążył do pełnej integracji kraju i przywrócenia mu kształtu terytorialnego z czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego. W pierwszych latach sprawowania władzy pozbawił politycznych wpływów i przepędził z wydzielonej przez ojca dzielnicy (Mazowsze, Kujawy, obszary środkowej Polski) przyrodniego, starszego brata Zbigniewa. Pretensje Zbigniewa stały się potem oficjalnym pretekstem do najazdu w 1109 roku niemieckiego cesarza Henryka V, zwycięsko odpartego przez
Według analizy obcojęzycznych źródeł, głównie tzw. Geografa Bawarskiego, w IX w. dorzecze Odry i Wisły (za wyjątkiem północno-wschodniego odcinka tej drugiej) zamieszkane były przez plemiona polskie należące do umownej grupy zachodniosłowiańskiej. Najdokładniejsze informacje zachodni autorzy podali o plemionach śląskich, wymieniając kilka z nich: Bobrzanie, Dziadoszanie (rejon środkowej Odry), Ślężanie (na południe od obecnego Wrocławia), Opolanie, Golęszyce (rejon górnej Odry i ziemi cieszyńskiej). Prawdopodobnie mnogość informacji o Śląsku jeszcze przez Rzymian zwanego Silesią, wynikała z ożywionych kontaktów handlowych
Ze wszystkich germańskich państw szczepowych, wyrosłych na gruzach cesarstwa zachodniorzymskiego to właśnie uzyskało największe znaczenie i rozmiary imperium. Ukształtowało się w ostatniej ćwierci V wieku. Założyciel państwa i jego potomkowie, w większości mniej zdolni („królowie gnuśni”) reprezentowali dynastię Merowingów. Sprawowała ona władzę do 751 r., gdy ostatniego z nich Childeryka III, majordom Pepin Krótki (Mały), syn pogromcy Arabów, Karola Młota (Poitiers 732 r.) odsunął od tronu. Państwo stopniowo powiększało swoje
Bizancjum Bizancjum powstało na wschodnich terenach dawnego Cesarstwa Rzymskiego. Swoim zasięgiem obejmowało prawie cały Półwysep Bałkański, Azję Mniejszą, Syrię i Egipt. Stolicą Bizancjum był Konstantynopol, położony nad Bosforem (obecnie Stambuł). Bizantyjczycy samych siebie nazywali Rzymianami, choć pod względem kulturowym bliżsi im byli Grecy. Bizancjum istniało od 395 (podział cesarstwa rzymskiego przez Teodozjusza na wschodnie i zachodnie) do 1453 roku, kiedy to sułtan turecki Mehmed II zdobył Konstantynopol. Bizancjum szczęśliwie uniknęło zniszczenia,
Przesłanki upadku republiki: rozrost terytorialny państwa wskutek ekspansji i system stworzony na miarę niewielkiego kraju nie pasował do jego nowych rozmiarów; zubożenie rzemieślników i drobnych rolników italskich wskutek napływu taniej siły roboczej (niewolników) i zboża ze zdobytych prowincji, przy okazji zabór ziemi bankrutów przez patrycjuszy; niepowodzenie reform rolnych braci Grakhów, sprawujących funkcję trybunów w II w. p.n.e.; reforma wojskowa Mariusza (107 p.n.e.), wprowadzająca armię zawodową, co wbrew intencji twórcy osłabiło
Starożytne cywilizacje: Do najważniejszych cywilizacji starożytnego Wschodu zaliczamy cywilizacje: Egiptu, Mezopotamii (Sumeru, Asyrii, Babilonu), Indii, Chin, Persji, Izraela, Fenicji. Uwaga! W historiografii europejskiej, dotyczącej krajów Europy i Bliskiego Wschodu, starożytnością nazywa się okres dziejów od około 4000 p.n.e. do IV-V w. n.e. Za koniec tego okresu przyjmuje się często rok 476 – datę upadku cesarstwa zachodniorzymskiego. Co trwałego po nich pozostało? Ze starożytnego Wschodu wywodzi się instytucja państwa – najwyższej formy
Okres republiki Koniec VI w. p.n.e. – rzeczywisty rozwój rzymskiej ekspansji terytorialnej (po zrzuceniu etruskiego panowania i obaleniu monarchii). Rzymowi zagrażały też, prócz Etrusków, tzw. plemiona górskie: Sabinowie, Ekwowie i Wolskowie. Rzymianie zawarli sojusz z Latynami przeciwko tym plemionom, jednak prowadzone przez sojuszników działania wojenne toczyły się ze zmiennym szczęściem: zwycięstwa Rzymian np. nad jeziorem Regillus w 493 r. p.n.e., przeplatały się z porażkami, np. zdobycie przez Sabinów „wiecznego miasta” około 450 roku p.n.e. Schyłek V w.
W latach 431-404 p.n.e. – doszło do najbardziej brzemiennej w skutki greckiej wojny domowej, zwanej peloponeską. Geneza wojny Do wybuchu wojny doprowadziły spory o dominację polityczną i gospodarczą między dwoma najsilniejszymi państwami greckimi: Spartą, dotychczasowym militarnym hegemonem, przewodniczącą potężnego Związku Peloponeskiego; Atenami, silniejszymi gospodarczo, dysponującymi lepszą i większą flotą oraz kontyngentami swych sojuszników ze Związku Morskiego. Ateńscy mężowie stanu, tacy jak Perykles, przeczuwając zbliżający się konflikt, nasilili demokratyczną propagandę w państwach Związku Peloponeskiego. Sparta zaś usiłowała oderwać
Macedonia, niemająca dostępu do morza, targana wewnętrznymi sporami, przez długi czas nie odgrywała większej roli na politycznej arenie starożytnej Grecji. Uległo to jednak zmianie. Kiedy władzę objął w Macedonii Filip II (rządził w latach 359-336 p.n.e.), uczynił z niej mocarstwo: zjednoczył podzielony kraj, opanował greckie posiadłości na wybrzeżu, podbił Tesalię oraz Epir – należące do Grecji, na północy podbił Peonów i Agrianów, na wschodzie ujarzmił Trację, rozgromił Greków pod Cheroneją w 338 r. p.n.e., przez co
Starożytna Grecja i Rzym upadły. Jednakże wpływ, jaki wywarły te dwie kultury na rozwój sztuki, literatury, techniki, prawodawstwa i kultury życia oraz wielu dziedzin nauki jest niekwestionowany. Literatura Już w antyku uporządkowano rodzaje literackie, wprowadzając obowiązujący przez długie wieki podział na: epikę, lirykę, dramat. Do grona największych ówczesnych autorów greckich zaliczyć możemy: poetów – Anakreonta, Safonę twórcę eposów Iliady i Odysei – Homera, tragediopisarzy – Ajschylosa, Eurypidesa, Sofoklesa, twórcę komedii – Arystofanesa. Rzymianie
1. Ustawę budżetową uchwala według „małej konstytucji” a) wyłącznie Sejm; b) Sejm z udziałem Senatu; c) Zgromadzenie Narodowe. 2. Wedle konstytucji kwietniowej parlament polski był a) dwuizbowy; b) jednoizbowy; c) trzyizbowy. 3. Dubienka i Zieleńce to miejscowości, pod którymi stoczono ważniejsze bitwy a) insurekcji kościuszkowskiej; b) konfederacji barskiej; c) wojny w obronie Konstytucji 3 Maja. 4. Namiestnikiem Wielkiego Księstwa Poznańskiego był a) Tytus Działyński; b) Karol Marcinkowski; c) Antoni Radziwiłł.
