GIMNAZJUM
Zachęcamy do korzystania z poniższego zestawu określeń, konstrukcji zdaniowych i zastępowania nimi wypowiedzi, które wydają się zbyt proste, ubogie lub zużyte, oklepane, mało oryginalne. Przedstawione propozycje z pewnością wzbogacą Twoją prace, uszlachetnią styl. Zawsze jednak, zanim użyjesz zdań lub określeń z powyższego rejestru, sprawdź, czy będą pasować do kontekstu Twojej wypowiedzi! Czyli – korzystaj do woli, ale rozumnie… Autor • twórca, prozaik, literat, powieściopisarz, dramaturg • pisarz, poeta, publicysta, twórca, mistrz pióra • autorytet,
Trudniejsza terminologia czyni pracę ambitniejszą. Dlatego, dla przypomnienia, załączamy mały słownik wyrazów obcych, które mogą się Wam przydać zarówno podczas pisania, jak i na egzaminach ustnych. Pamiętajcie: jeśli nie rozumiecie danego słowa, nie posługujcie się nim, ale też unikajcie nadmiaru obcej terminologii. A Adekwatny – czyli taki, który akurat tu pasuje, zgodny, odpowiedni. Może to być adekwatne stwierdzenie, cytat, bo świetnie odpowiada, jest dostosowany do treści. Np. To obraz jest adekwatny do
Pierwsze zdanie pracy We wstępie sformułuję tezę… Zacznę od potwierdzenia tezy zawartej w temacie… Zacznę od zaprzeczenia (zakwestionowania) tezy… We wstępie zarysuję okoliczności powstania dzieła… Na początku przytoczę najważniejsze założenia epoki… Przed analizą lektur warto przytoczyć okoliczności historyczne ich powstania. Mottem swoich rozważań chcę uczynić słowa… Wymienione w temacie dzieła tworzą zbiór utworów metafizycznych. Pojęcie zawarte w temacie jest jednym z najważniejszych zagadnień ludzkiej kultury. Odpowiedź na pytanie zawarte w
Wypracowanie egzaminacyjne Czy dziełem, którego dotyczyć będzie temat wypracowania, może być Iliada? Jak najbardziej. To lektura obowiązkowa (z gwiazdką*), więc autorzy pytań mają prawo wymagać znajomości utworu. Obszar odwołań – to z pewnością mitologia grecka i „Odyseja”. Jakie fragmenty przywołają autorzy testu? Tego nie wie nikt. Słynny jest pojedynek Hektora z Achillesem, opis tarczy Achillesa, pożegnanie Hektora z Andromachą. Kuszący dla twórców testu może wydać się poniższy dialog – dwóch
Rozprawka – rady Nie wolno zbaczać z tematu. Na przykład jednym z literackich argumentów przydatnych do udowodnienia swoistego „sentymentu pozytywistów do romantyzmu, do wydarzeń związanych z walką o niepodległość” jest patriotyzm Henryka Sienkiewicza. I można, jak najbardziej, wykorzystać argument do takiego tematu Potop. Lecz – uwaga – jeśli komuś nagle przypomni się o szlachcie XVII wieku i poświęci sążnisty akapit tematowi sarmatyzmu – będzie ów cały akapit do wyrzucenia. Nie
Imiesłowowy równoważnik zdania – TEST 1. Które zdania są poprawne? a) Idąc po górach, były piękne. b) Idąc po górach, uznał, że są piękne. c) Idąc po górach, zgubił czapkę. d) Idąc po górach, spadła mu czapka. Odp. …………………………………………………………… 2. Przekształć poniższe zdania na wypowiedzenia z imiesłowowymi równoważnikami. Czy wszystkie uda się zamienić? a) Szalał na przerwie. Nabił sobie guza. ………………………………………………………………………………………………………………………….. b) Kiedy umarł, rodzina podzieliła majątek. ……………………………………………………………………………………………………………………… c) Kiedy umierał,
Zdania złożone. TEST 1. Które z poniższych zdań jest zdaniem złożonym podrzędnie okolicznikowym sposobu? A. Chodzi tam, żeby odpocząć od zgiełku miasta. B. Martwiłam się tak, że nie zdążę na pociąg. C. Poprosiłem, żeby oddał mi pieniądze. D. Kupię, gdzie będzie najtaniej. Odp. ………………………………….. 2. W którym punkcie zapisano pytania, na które odpowiadają tylko zdania złożone podrzędnie okolicznikowe czasu? A. odkąd? jak często? kiedy? po co? B. kiedy? odkąd? jak często? jak?
Związki wyrazów w zdaniu TEST 1. W zdaniu: „Uczniowie postanowili urządzić dyskotekę walentynkową.” związek główny tworzą wyrazy: A. dyskotekę walentynkową B. postanowili urządzić C. urządzić dyskotekę D. uczniowie postanowili. Odp. …………………………… 2. Wskaż punkt, w którym zapisane zostały tylko związki przynależności. A. pięć rowerów, kwitnące drzewa, widzę Janka, szedł płacząc B. oglądam film, pojadę jutro, Anka śpi, moimi kasetami C. szedł powoli, biegała szybko, spał spokojnie, poszedł do kina D. rzeka Wisła,
Składnia TEST 1. W podanych zdaniach podkreśl okoliczniki i nazwij ich rodzaje. A. Przed chwilą wróciłem ze szkoły. B. Pomimo deszczu poszliśmy na spacer. C. Poszli odebrać dokumenty. D. Chłopcy czerwienili się ze złości. A. okolicznik ……………………………………………………………………………….. B. okolicznik ……………………………………………………………………………….. C. okolicznik ……………………………………………………………………………….. D. okolicznik ……………………………………………………………………………….. 2. W której grupie znajdziesz tylko związki czasowników z innymi częściami mowy w funkcji okoliczników? A. jedli zupę, wychodzili wczoraj, wyruszyli nocą, słuchali muzyki B. pojadą jutro, wrzeszczeli z przerażenia,
Fleksja TEST 1. Obok podanych niżej stwierdzeń wpisz P (prawda) lub F (fałsz). a) Liczebniki to odmienne części mowy. ………………………………………………………. b) Istnieją dwa niezależne podziały liczebników. …………………………………………….. c) Funkcją liczebnika jest określanie cech rzeczowników. ………………………………… d) Liczebniki główne odmieniają się przez osoby, liczby i rodzaje. ……………………. e) Liczebniki zbiorowe łączą się z rzeczownikami nieodmiennymi. …………………….. f) Liczebników ułamkowych używamy wyłącznie na matematyce. ………………………. 2. Zastąp cyfry słowami. Nazwij typ utworzonego
Zaimek TEST 1. Zaimki: kto, co, który, jaki, gdzie są zaimkami: A. nieokreślonymi, B. przeczącymi, C. dzierżawczymi, D. pytającymi. Odp. …………………………………. 2. Wpisz w odpowiedniej formie podany w nawiasie zaimek A. Zapytałem (ona) ………………………………………………., czy pożyczy mi Krzyżaków. B. Jutro oddam (ty) …………………………… wszystkie pożyczone przeze mnie kasety. C. (Ja) ………………………………………………………zupełnie nie zależy na opinii Agaty. D. Marku, czy możesz pożyczyć (oni) ………………………………………. tę starą mapę? 3. W których zestawach zdań wszystkie
Liczebnik TEST 1. Jakich liczebników użyjesz, by określić liczbę rzeczowników: ludzie, drzwi, dzieci? a) ułamkowych, b) zbiorowych, c) porządkowych, d) głównych. Odp. …………………… 2. W którym z poniższych zdań liczebnik został użyty niepoprawnie? A. Na zabawę choinkową przyszło tylko kilkanaścioro dzieci. B. Zuza zaprzyjaźniła się z dwiema dziewczynami z młodszej klasy. C. Czterem dzieciom udało się wspiąć na najwyższe drzewo. D. Jarek uczył się tabliczki mnożenia przez czternaście tygodni. Odp. …………………… 3. Liczebnik
Przymiotnik TEST 1. Spośród podanych wyrazów wskaż tylko przymiotniki: a) różowy b) ładnie c) chłopięcy d) napisany e) czerstwy f) umykający g) wredny h) maluśki Odp. …………………. 2. Jakimi częściami mowy są pozostałe z powyższych wyrazów? Odp. …………………. 3. Dopisz stopień wyższy i najwyższy do przymiotnika (jeśli to możliwe): a) ciekawy ………………………………….. …………………………………………………. b) marmurowy …………………………….. …………………………………………………. c) kwadratowy …………………………….. …………………………………………………. d) chory …………………………………….. …………………………………………………. 4. Popraw błędy w zdaniach: a) Ta książka jest bardziej ciekawa od tamtej. b) Czytam
Czasownik Czasownik samodzielna, odmienna część mowy Odpowiada na pytania co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie? Piotr czyta. Magda marznie. Tomek się śmieje. Śnieg topnieje. Woda paruje. Funkcja nazywa wykonywane czynności: stół stoi, samochód jedzie, Magda pisze, pies szczeka nazywa zmiany zachodzące w przyrodzie: kwiaty kwitną, liście opadają, mróz trzyma. nazywa stany: lód topnieje, woda wrze, zupa kipi, rzeka zamarza, Piotr cieszy się. Rozróżniamy czasowniki
Czasownik TEST Uwaga! W zadaniach zamkniętych może być więcej niż jedna poprawna odpowiedź. 1. Wstaw w odpowiednie miejsca tabeli: myśleć, mówić, zagrać, przybyć, robić, nagrodzić, spakować, słuchać, jeść, zacząć Czasowniki dokonane Czasowniki niedokonane 2. Pogrupuj podane czasowniki na formy nieodmienne, odmieniające się przez osoby, odmieniające się przez przypadki. \marzyć, robiąc, powiedziawszy, zwiedzamy, wędrujący, jechać, zamurowano, wzbogacany, oprowadza, zakryty, myśląca, zamknięto czasowniki nieodmienne czasowniki odmieniające się przez osoby czasowniki odmieniające się
Rzeczownik TEST 1. Odmienne i samodzielne części mowy to: A. czasowniki, liczebniki, spójniki, przyimki B. przymiotniki, rzeczowniki, zaimki, wykrzykniki C. zaimki, rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki D. przyimki, czasowniki, rzeczowniki, partykuły Odp. ………………….. 2. Wśród podanych wyrazów wskaż rzeczowniki, które są jednocześnie żywotne, nieosobowe i pospolite: A. pilot, B. mieszkaniec, C. słoń, D. ołówek, E. papuga. Odp. ………………….. 3. Spośród podanych rzeczowników wybierz nieodmienne i uzupełnij nimi zdania: Missisipi, Brda, kakao, mleko, emu, struś. A.
Słowniki TEST 1. Do jakiego działu nauki o języku zaliczysz terminy: przydawka, podmiot, orzeczenie? a) fleksja, b) składnia, c) onomastyka, d) ortografia. Odp. ………………………….. 2. Który ciąg terminów należy w pełni do fleksji? a) podmiot, czasownik, mianownik, tryb, b) mianownik, dopełniacz, celownik, samogłoska, c) orzecznik, łącznik, przysłówek, przydawka, d) czasownik, osoba, liczba, tryb. Odp. ………………………….. 3. W jakim słowniku będziesz szukał pochodzenia wyrazu „skóra”? a) w ortograficznym, b) we frazeologicznym, c) w słowniku terminów
Ortografia TEST 1. Który z wyrazów nie zawiera cząstki om? A. k…………….ponent B. k…………….pozytor C. k…………….pas D. k…………….pać się E. k…………….binator F. k…………….bajn 2. Jeden z podanych wyrazów: FRANCJA, FRANCUZ, FRANCUSKI powinien być pisany małą literą, ponieważ jest: A. nazwą własną B. rzeczownikiem konkretnym C. przymiotnikiem D. przysłówkiem Odp. ……………………………….. 3. Uzupełnij, wstawiając brakujące litery: a) k……….tałt; b) pł………tno; c) pró…….niak; d) wr……..bel; e) po…….ądny. 4. Podkreśl poprawnie zapisane
Jak można dzielić wyrazy? Przede wszystkim na sylaby. I już pojawia się najważniejsza zasada: możesz przenosić części wyrazów do następnej linijki zgodnie z ich podziałem na sylaby. Pamiętaj! Sylaba (inaczej zgłoska) to część wyrazu, która składa się: z samogłoski (w każdej sylabie musi się znaleźć): i–gła, o–biekt, e–cho, e–fekt, e–ko–lo–gia lub samogłoski i jednej lub kilku spółgłosek: pan–na, my–śla–łem, ma–te–ma–ty–ka. Skojarz przykłady! ma–ma, książ–ka, pia–ni–no, kom–pu–ter, za–baw–ka, łóż–ko, od–dy–cha–nie, mu–zy–ka, sto–łek, gi–ta–ra,
Znaki interpunkcyjne Polski system interpunkcyjny zawiera 10 znaków interpunkcyjnych: kropka, którą stawiamy po wypowiedzeniach, tj. po zdaniu lub równoważniku zdania; przecinek oddziela mniejsze całości w obrębie wypowiedzenia; średnik, który jest znakiem średniej mocy, stawiamy tam, gdzie kropka byłaby znakiem za silnym, przecinek zaś za słabym; dwukropek zapowiada wyliczanie, wprowadza zespół wyrazów lub sygnalizuje przytoczenie czyjejś mowy, pełni też funkcję prozodyczną; pytajnik zaznaczający pytanie; wykrzyknik używany po okrzykach, zawołaniach oraz życzeniach
