MOTYWY LITERACKIE
Tematy prac • Tradycja czy awangarda, realizm czy deformacja? Który sposób interpretowania świata odpowiada Twoim gustom czytelniczym? Uzasadnij swój wybór przykładami z literatury. • Literatura prawdy, pamięci, ocalenia? Rozważania młodego czytelnika o literaturze XX w. • Które utwory polskiej literatury pięknej umieściłbyś w ,,europejskim spisie lektur szkolnych”? • Szukam odpowiedzi w literaturze na swoje najtrudniejsze pytania. • Dramat romantyczny, młodopolski, międzywojenny, współczesny – spotkania z najciekawszymi utworami jednej lub dwóch wybranych epok. •Literatura dwudziestolecia międzywojennego
Tematy prac Tematy „ojczyźniane” układają się w kilka grup, z których najbardziej klasyczną są tematy spod znaku „motyw ojczyzny w utworach literackich”. Motyw jak motyw – bardzo silny w polskiej literaturze, obecny w każdej epoce literackiej, uzasadniony tragicznymi wydarzeniami historii. Wolna i zniewolona w marzeniach i w rzeczywistości, ale zawsze Polska. Przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w wybranych utworach literackich. „Jam miłość, szczęście, jam niebo za młodu, umiał poświęcić dla sprawy narodu…”
Jeśli opisujemy ,,obyczaj w literaturze” Pareneza biesiadna Łańcuch utworów może być długi, a niewątpliwie ogniwem pierwszym może być pareneza biesiadna i wiersz ,O zachowaniu się przy stole Słoty. Pareneza biesiadna – to przecież gruby nurt literatury średniowiecznej nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Jest częścią obyczaju rycerskiego – bo to przecież rycerzy i damy pouczano, jak ucztować, a nie lichych kmieci. Czasy to tak odległe, że można napisać
Jak może być sformułowany temat: Stosunek do zła sprawdzianem społeczeństwa – rozwiń temat, posługując się wybranymi utworami literackimi z różnych epok. „Dobro i zło muszą istnieć koło siebie, a człowiek musi dokonywać wyboru”. Jak rozumiesz te słowa Mahatmy Gandhiego – odwołaj się do wybranych utworów literackich. „Między obowiązkiem walki ze złem a pokusą urody życia…” Rozważania o bohaterach literackich dokonujących trudnego wyboru postawy życiowej. „Między dobrem a złem”. Rozważania o
Tematy 1. Motyw wędrówki w czasie i przestrzeni w wybranych utworach literackich, jego dosłowny i przenośny sens. 2. „Utrata rodzinnych okolic i ojczyzny, Błądzenie całe życie wśród obcych narodów, To nawet Jest romantyczne, czyli do zniesienia.” Posiłkując się literackimi przykładami dziewiętnastowiecznych uchodźców, wygnańców i emigrantów oraz własnymi refleksjami ustosunkuj się do słów Cz. Miłosza. 3. „Arkadia, raj, wyspy szczęśliwe…” Do jakich refleksji skłaniają Cię obrazy krainy szczęścia zawarte w utworach
Czym jest pycha? To przekonanie, że jest się lepszym niż inni, wywyższanie się nad swoje otoczenie, brak obiektywizmu w ocenianiu samego siebie. Pycha to inaczej zarozumiałość, często wiąże się z pogardą i lekceważeniem innych ludzi. Człowiek pyszny jest egoistą, myśli jedynie o zaspokojeniu własnych pragnień. Nie potrafi być samotnikiem, on potrzebuje otoczenia, które będzie się nim zachwycać, wymaga publiczności. Człowiek pyszny nie przyjmuje słów krytyki, jakiekolwiek niepowodzenie przeżywa ogromnie, jak największą klęskę. Albo przeciwnie
Wzory sformułowania tematu „Jakaż jest przeciw włóczni złego twoja tarcza człowiecze z końca wieku?” – moje podróże po krainie literatury w poszukiwaniu systemu wartości Jakie wartości, zawarte w literaturze, należy przekazać następnym pokoleniom jako najcenniejsze dziedzictwo? Swoje rozważania na temat człowieczeństwa (u progu nowego tysiąclecia) zilustruj odpowiednimi przykładami. Wchodzisz w dorosłe życie. W jakim stopniu literatura nauczyła Cię dojrzale rozważać swoje miejsce w świecie? Powołaj się na wybrane przykłady z różnych
Kultura, co to jest? Kultura (słowo pochodzi z łaciny cultura – uprawa, kształcenie) to materialny i duchowy dorobek ludzkości. To także zbiór wartości, zasad i norm współżycia przyjętych przez daną zbiorowość; wszystko to, co powstaje dzięki pracy człowieka, co jest wytworem jego myśli i działalności. Kultura dzieli się na: materialną, oznaczającą to samo co cywilizacja (osiągnięcia techniczne, naukowe), duchową – wytwory i osiągnięcia z dziedziny sztuki, wierzenia religijne, wartości, zasady moralne, funkcjonujące w postaci np. dzieł artystycznych,
Swój Znają się, potrafią przewidzieć wzajemne zachowania. Czasem się kochają, przyjaźnią, czasem tylko trochę lubią lub zaledwie tolerują. Ale trzymają się razem, stanowią jakąś grupę. „To swój człowiek” – tak mówią o sobie. Rodzina Cóż… rodziny się nie wybiera, ale też nie wolno o niej zapomnieć ani jej zdradzić. Dla wielu ludzi to właśnie rodzina jest najważniejszą wartością. Odyseusz – przez wiele lat wędruje do rodzinnego domu, pokonując rozmaite przeszkody. Cierpliwość została
Miłosne obyczaje związane: z oświadczynami Krzyżacy Henryka Sienkiewicza – Zbyszko ratuje Danuśkę spadającą z ławy. Chwilę później się jej oświadcza i składa śluby rycerskie. Potem, gdy grozi mu śmierć, Danuśka ratuje go z rąk kata, narzucając mu nałęczkę na głowę. W Panu Wołodyjowskim Henryka Sienkiewicza jesteśmy świadkami dość nietypowych w szlacheckich czasach oświadczyn – to dziewczyna oświadcza się kawalerowi, czyli Baśka wyznaje miłość panu Michałowi. zaręczynami Zaręczyny Andrzeja Kmicica i Oleńki Billewiczówny w Potopie są zgodne
Jak pisać o wsi? Wieś „spokojna i wesoła” Wizję uroczej sielanki, harmonijnego życia w zgodzie z naturą rysuje Jan Kochanowski w Pieśni świętojańskiej o sobótce. Ta słynna pieśń ku chwale wiejskiego żywota ukazują uroki życia ziemianina oraz obrazuje obyczaj świętojański odprawiany w wigilię św. Jana. Uroda Czarnolasu i pejzażu wiejskiego pojawia się wielokrotnie w pieśni Serce roście i fraszkach Na dom w Czarnolesie, Na lipę. Autor głosi, że zdecydowanie lepiej być gospodarzem niż podróżnikiem, żołnierzem czy dworzaninem, ponieważ: ziemianin
Jak pisać o mieście? Miasto od najdawniejszych czasów fascynowało, a zarazem budziło przerażenie. Człowiek marzył o mieście – tu widział nowe możliwości, szansę na karierę, wzbogacenie się czy samorealizację. Często jednak mieszkając w nim, czuł się przytłoczony jego ogromem, pragnął ukojenia duszy w jakimś spokojniejszym miejscu. Miasto – to nie tylko gwarne ulice, siedziba władz, okazałe budynki, ośrodek kultury i sztuki. Zabieganym mieszkańcom wydaje się często olbrzymią machiną napędzaną demoniczną siłą, która niszczy wszystko to,
Ten motyw może pojawić się w postaci dosłownej: z moralnością (lub etyką) w tytule, ale może być też ukryty pod innym hasłem. Często pojawiają się wybory życiowe, refleksje na temat przyczyn zła, kłamstwo i prawda, wybory autorytetu – wszystkie te tematy mogą się wiązać z kwestią moralności. Wszystkie warianty tematów o moralności w ten czy inny sposób każą zdradzić Twój system wartości, wskazać postawy, które uważamy za godne naśladowania, napiętnować
Skąd się bierze bunt? Z niezgody na otaczającą rzeczywistość. Kiedy coś nam przeszkadza, nie odpowiada, nie jest zgodne z naszymi poglądami, to mamy dwie możliwości – pohamować wzbierającą w nas złość i postarać się zaakceptować rzeczywistość albo ostro przeciwko niej zaprotestować, czyli właśnie zbuntować się. Buntownik – kto to taki? Najczęściej jest młody, dumny, inteligentny, zdecydowany i gotowy do poświęceń. Z reguły samotny, poważny no i najczęściej płci męskiej. Rzadko literatura opowiada o dziewczynach buntowniczkach typu Antygona
Przegląd literackich rodzin dostarcza nam rozmaitych obrazów: wielopokoleniowych, tradycyjnych rodów, rodzin skłóconych i kochających się, mieszczańskich, szlacheckich i chłopskich, rodzin wzorowych i tragicznych. Wizja starożytna Pierwszą rodzinę stanowili biblijni Adam i Ewa. W Starym Testamencie mamy do czynienia z patriarchatem, czyli rodziną podporządkowaną władzy mężczyzny, który sprawował prawną opiekę nad dziećmi oraz żoną. Okazywanie rodzicom szacunku było podstawowym obowiązkiem dzieci, a jego złamanie groziło poważnymi konsekwencjami. W greckiej mitologii większość bogów stanowiła jedną wielką rodzinę – mieli
Pragnienie wiecznej młodości Wieczna młodość i związana z nią nieśmiertelność – to, co dla greckich bogów było naturalne, dla wielu bohaterów stanowiło niedoścignione marzenie. Mieszkańcy Olimpu zawdzięczali ją spożywaniu nektaru i ambrozji, niedostępnych zwykłym śmiertelnikom. Człowiek towarzyszący mu nieustannie lęk przed śmiercią próbował oswoić, poszukując eliksiru młodości, substancji, która miała mu pomóc zapanować nad przemijaniem. Bogowie greccy dzięki ambrozji i nektarowi uniknęli starzenia się. Faust (w zamian za powtórną młodość sprzedał duszę) Portret Doriana
Motyw Polski i Polaków wpisuje się w krąg zagadnień narodowych, tak istotnych w ważnych momentach dziejowych naszego kraju. Jacy jesteśmy my – Polacy? Mityczno-legendarne początki Polski Najstarsza historia Polski owiana jest mgłą tajemnicy. Jak wyglądały początki naszego państwa, skąd się wywodzi nasz naród? Nie mamy żadnych dokumentów historycznych, ale najstarsi Piastowie chcieli wytłumaczyć swe pochodzenie – stąd pół baśniowe opowieści, w których więcej fikcji niż prawdy. Dysponując bardzo nielicznymi źródłami pisanymi, pierwsi autorzy opierali
Dwie wojny światowe, kilka rewolucji i obalanie systemów totalitarnych, morze krwi, ludzkiego cierpienia, tragedii i okrucieństwa. Wiek XX nie zapisał się chlubnie na kartach światowej historii… Wiek apokalipsy spełnionej Temat II wojny światowej, kataklizmu, który dosięgnął wszystkich ludzi, zdominował literaturę, film, poezję – całą sztukę tamtego okresu. Artyści upamiętniali grozę tych czasów – miała to być przestroga dla następnych pokoleń oraz rozważanie o etyce i zachowaniu człowieczeństwa wobec tak trudnej próby. W literaturze nie brakuje
Historia jest nauką o minionych dziejach, bywa też nauczycielką życia. To temat wielu ksiąg, ale również rzeczywistość, która tworzy się na naszych oczach. Czasami możemy mieć wpływ na jej bieg, jednak najczęściej jest siłą odgórną, która potrafi zrujnować życie zwykłych, porządnych ludzi. Człowiek wobec historii: świadek twórca ofiara „skryba” (komentator, kronikarz) Historia – dziejowa zawierucha Historia potrafi całkowicie zrujnować i zmienić życie człowieka. Jako przykład mogą służyć dzieje Konrada Wallenroda –
Zmieniają się insygnia władzy (kiedyś korona, jabłko, berło, dziś – laska marszałkowska), ale jej mechanizmy wciąż pozostają te same. Jest coś w człowieku, co powoduje, że pragnie on rządzić innymi, kierować, wydawać polecenia, a jednocześnie przyjmować hołdy i budzić respekt. Skąd to pragnienie? Być może, mamy kompleks ludzi poddanych Bogu – i chcemy zrekompensować go władzą nad drugim człowiekiem? Władza Boska Nad człowiekiem i jego rządami zawsze jest władza Boska – niezależnie do religii. Biblia
