MATURA
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 14 Ludzie genialni to ludzie bezustannej teraźniejszości. Wyjaśnij krótko, jak rozumiesz tę myśl. Odpowiedź: O ludziach genialnych świadczą ich dzieła. Poprzez nie się wyrażają i w nich żyją. Prawdziwą wielkość charakteryzuje ciągła aktualność, uniwersalność, “wieczne trwanie”. Komentarz: Wiele tematów wypracowań zawiera w sobie czyjąś myśl, jakiś cytat bądź sentencję. Jej właściwe zrozumienie leży u podstaw trafnej interpretacji tematu.
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 15 Podaj synonimy słów: mityczny oportunizm krzewić Odpowiedź: mityczny – bajeczny, legendarny, nierzeczywisty, nierealny oportunizm – ugodowość, konformizm krzewić – szerzyć, rozpowszechniać, popularyzować, rozwijać Komentarz: Im większy zasób słownictwa, tym większa łatwość pisania. Pamiętaj też, że powtarzanie w kółko tych samych wyrazów i zwrotów obniża wartość pracy. Jeśli masz z tym problemy, warto zaopatrzyć się w słownik synonimów.
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 16 Utwórz dwa zdania z użyciem wyrazu „arogancki”. Odpowiedź: Marek w bardzo arogancki sposób poinformował mnie, że nie zamierza opiekować się psem, kiedy wyjadę. Ania nie byłaby arogancka, gdyby została należycie potraktowana. Komentarz: Na początek krótkie przypomnienie: arogancki to inaczej zuchwały, butny, bezczelny. Zdarza się, że licealiści nie znają dokładnie znaczenia słów obcego pochodzenia – stąd to ćwiczenie.
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 17 Podaj przykład sytuacji, w której uzasadnione byłoby użycie przysłowia: Daj mu palec, a on całą rękę chwyta. Odpowiedź: Tego przysłowia można użyć w sytuacji, kiedy jedna osoba wykorzystuje drugą, żądając od niej ciągle nowych przysług. Komentarz: Czasem trudno wyjaśnić coś, co wszyscy rozumiemy, co pozornie wydaje się proste… Wytłumaczenie pozornie oczywistego stwierdzenia albo zdefiniowanie słowa, którego znaczenie
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 18 Podaj po jednym antonimie do następujących wyrazów: mędrzec, drogo, głodny, twardy, cisza. Odpowiedź: mędrzec – głupiec drogo – tanio głodny – syty twardy – miękki cisza – hałas Komentarz: To zadanie również należy do łatwych. Sprawdza twoją sprawność w posługiwaniu się ojczystym językiem, jak również twoją znajomość terminologii służącej do opisu języka – żeby je poprawnie wykonać
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 19 W kilku zdaniach zinterpretuj wiersz Marii Pawlikowkiej-Jasnorzewskiej pt. Miłość. Miłość Nie widziałam cię już od miesiąca. I nic. Jestem może bledsza, trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca, lecz widać można żyć bez powietrza. Odpowiedź: Podmiotem utworu jest kobieta, najprawdopodobniej rozpamiętująca rozstanie z ukochanym. Od czasu ich ostatniego spotkania minął miesiąc. Kobieta zastanawia się, jakie zmiany dokonały się w
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 20 Dokończ zdanie: Przyjaźń to według mnie… Odpowiedź: Przyjaźń to według mnie obdarzanie drugiej osoby zaufaniem i udzielanie jej pomocy, kiedy tylko jej potrzebuje. Komentarz: Możliwości dokończenia tego zdania jest naprawdę bardzo, bardzo wiele. Nie wymądrzaj się, po prostu zapisz pierwszą myśl, jaka przyjdzie ci do głowy (oczywiście sensowną!). I nie poświęcaj zadaniom tego typu zbyt wiele czasu,
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 21 Wypisz pięć zagadnień, które należy poruszyć przy temacie: Ścieranie się postawy oświeceniowej i romantycznej w “Odzie do młodości” Adama Mickiewicza. Odpowiedź: Człowiek oświecenia Ideały doby romantyzmu Romantyczna krytyka światopoglądu oświeceniowego Młodość jako siła napędowa pokolenia romantyków Uniwersalność Ody do młodości Komentarz: Przy pisaniu krótkiego wypracowania nie zawsze jest sens w opracowywaniu szczegółowego planu. Czasami wystarczy po prostu
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 22 a) Wpisz wyrazy w nawiasach w odpowiedniej formie: Byłem tam przed półtora (miesiąc)…………….. Zabrakło mi jednego (punkt)………………… Ten dom jest dwa i pół (raz)……………….. większy niż tamten. Myślę o (oboje; rodzice)……………………… b) Uzupełnij zdania tak, aby powstały związki frazeologiczne: łapać……….. w żagle sypać……………. w oczy stroić się w cudze…………. podrzucać komuś…………… jajo porywać się z ……………… na
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 23 Władysław Broniewski Ballady i romanse ”Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha… To dzień biały, to miasteczko…” Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha, Po gruzach biega naga, ruda Ryfka, Trzynastoletnie dziecko. To pierwsza strofa bardzo znanego wiersza. Do jakiego utworu odwołuje się poeta? Jak nazwiesz takie odwołanie? Odpowiedź: Władysław Broniewski przywołuje, oczywiście, balladę Romantyczność Adama Mickiewicza. Poeta posługuje
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 24 William Blake Obraz boski Okrucieństwu Serce Ludzkie dano, Zazdrości dano Ludzką Twarz. Grozę w Człowieczy Boski Kształt przybrano, Skrytość włożyła Ludzki Płaszcz. Z żelaza Ludzki Strój wykuty, Kształt Ludzki: Kuźnia pełna ognia, Twarz Ludzka: Piec podziemnej buty, Serce Ludzkie: Gardziel zawsze głodna. (przeł. Czesław Miłosz) Adam Mickiewicz Dziady Duch Człowieku! Gdybyś wiedział, jaka twoja władza! Kiedy myśl
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 25 Miłość niejedno ma imię – to bardzo dosyć popularny temat wypracowania. Wymyśl sposób na trzy warianty wstępu. Odpowiedź: Wariant 1 – rozpoczynam od ogólnych refleksji na temat idei miłości. Wariant 2 – zaczynam od odwołania się do słynnej mowy Oscara Wilde’a O miłości, co nie śmie wymówić swojego imienia. Wariant 3 – we wstępie podaję własny lub
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 26 Czego dotyczy refleksja wyrażona w następujących dwóch wersach pochodzących z pierwszej strofy liryku Stanisława Balińskiego pt. Staw? Moje lustro, gdy wiążę w nim krawat codziennie, Jest co dzień o noc starsze, smutniejsze o dzień. a) Podmiot liryczny wyraża tęsknotę za utraconym rajem dzieciństwa. b) Dwa zacytowane wersy wyrażają smutek wynikający z refleksji nad przemijaniem. c) Podmiot liryczny pragnie poznać inną
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 27 Wymyśl dwa porównania z użyciem słowa “niebo”. Odpowiedź: oczy niebieskie jak niebo uśmiech jak pogodne niebo Komentarz: Zadanie bardzo proste, jedyny błąd, jaki możesz popełnić, to poświęcenie zbyt dużej ilości czasu na wymyślenie wyszukanych, oryginalnych porównań… Tego typu ćwiczenia mają przede wszystkim poszerzać Twój zasób słownictwa i doskonalić skojarzenia. Zobacz: Zadanie 28 – SZKOŁA PISANIA
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 28 Jak rozumiesz następujące słowa Arystotelesa: “Wszystkie nauki są potrzebniejsze od filozofii, ale żadna nie jest lepsza.”? Odpowiedź: Choć filozofia nie jest nauką “praktyczną” i bezpośrednio nie służy postępowi technicznemu czy innym praktycznym dziedzinom, to jednak jest lepsza od nich, ponieważ odnosi się do duchowej sfery człowieka i próbuje odpowiedzieć na podstawowe pytania związane z jego egzystencją. Komentarz:
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 29 Sformułuj dwa argumenty za lub przeciw obecności dzieł Adama Mickiewicza w kanonie lektur szkolnych. Odpowiedź: Przeciw Dzieła Mickiewicza nie przemawiają do współczesnej młodzieży, są za trudne dla przeciętnego licealisty i nie poruszają tematów, które znajdują się w centrum zainteresowania młodzieży. Jest dużo ciekawych książek, o których licealiści chętnie porozmawialiby na lekcjach polskiego, dlaczego więc mają ten cenny
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 30 Których z wymienionych niżej twórców zaliczamy do epoki Młodej Polski? a) Jana Kasprowicza, Gabrielę Zapolską, Jarosława Iwaszkiewicza b) Wisławę Szymborską, Jana Chryzostoma Paska, Kazimierza Przerwę-Tetmajera c) Gabrielę Zapolską, Kazimierza Przerwę-Tetmajera, Stanisława Przybyszewskiego d) Gabrielę Zapolską, Marię Konopnicką, Henryka Sienkiewicza Odpowiedź: c) Komentarz: Ktoś, kto nie zna historii literatury polskiej, nie operuje swobodnie przynajmniej najważniejszymi nazwiskami, ma niewielkie szanse na napisanie dobrej
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 31 Zastąp słowa “autor” i “bohater” znanymi Ci synonimami. Odpowiedź: autor to: pisarz, twórca, prozaik, powieściopisarz (odpowiednio – dramaturg czy poeta), mistrz pióra bohatera możemy nazwać inaczej: postacią literacką, postacią wiodącą, główną personą utworu, protagonistą Komentarz: Bywa, że pisząc wypracowanie, posługujemy się w kółko tymi samymi wyrazami i sformułowaniami. Takie powtórki to błędy stylistyczne, które dodatkowo świadczą o
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 32 “Uważam, że…” to często powtarzane sformułowanie. Jakich słów użyłbyś zamiennie? Odpowiedź: myślę, sądzę, twierdzę, mniemam, że… jestem zdania, że… według mnie, moich poglądów, zapatrywań… Komentarz: To kolejne ćwiczenie, które ma poszerzyć Wasz słownik. W poprzednim szukaliście zamienników dla słów, w tym zaś ćwiczeniu – dla całego zwrotu. Z tym akurat sformułowaniem często macie kłopot, ponieważ jest ono
AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 33 Jak rozumiesz następujące wyrazy obce: analogia antynomia deformacja eskalacja spektakularny Czy masz jakiś pomysł na ich użycie? Odpowiedź: analogia – równoległość, podobieństwo, np. analogiczne dzieje bohatera, analogiczne ujęcie tematu itd. antynomia – różnica, przeciwieństwo, np. Antynomia utworów polega na… Twórca prezentuje tu antynomię dwóch światów… deformacja – odkształcenie, np. deformacja świata w powieści eskalacja – narastanie czegoś,
