Nastrój utworu TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem Przeczytaj wiersz W dzień końca świata Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji, Rybak naprawia błyszczącą sieć. Skaczą w morzu wesołe delfiny, Młode wróble czepiają się rynny I wąż ma złotą skórę, jak powinien mieć. W dzień końca świata Kobiety idą polem pod parasolkami, Pijak zasypia na brzegu trawnika, Nawołują na ulicy sprzedawcy warzywa I łódka z żółtym żaglem do wyspy podpływa, Dźwięk skrzypiec
Apokalipsa św. Jana zamyka całość świętej księgi, jest źródłem odniesień i nawiązań późniejszej literatury. Księga ta zawiera widzenie św. Jana, który prorokuje, ogląda w swoim objawieniu koniec świata. Jest to jedyna wizyjna księga Nowego Testamentu (w Starym Testamencie wizje przyszłości pojawiają się w rozmaitych proroctwach). W tej księdze pojawiają się cechy typowe dla wszystkich tekstów wizyjnych, takie jak: rozbudowana metaforyka, nagromadzenie symboli, nastrój podniosły, natchniony, graniczący z ekstazą (zachwyt, uniesienie i zupełne oderwanie się
Nawiązania do Biblii W poezji – dawnej i współczesnej – znajdujemy wiele utworów poświęconych różnym motywom biblijnym: wizji końca świata, tematowi szatana, śmierci, postaciom biblijnym. Swoisty rozdział tworzą przekłady – choćby psalmów, z którymi zmierzyć się chcieli najbardziej utalentowani poeci świata. Proza gęsta bywa od biblijnych aluzji, czasem motyw taki pojawia się w tle – jak w Wieży Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, bywa główną materią – jak w Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa. Innym razem Biblia jest kluczem do
Motyw apokalipsy i jego literackie warianty. Dzieł takich w samej literaturze polskiej jest sporo – apokalipsa to jeden z ulubionych motywów literackich. Pasjonuje on pisarzy swą wizyjnością, ogromem zniszczenia, barwnością i plastycznością opisu. Do motywu apokalipsy sięgali twórcy wszystkich epok, jednak najbardziej umiłowali go sobie poeci barokowi i od tego możesz zacząć. Wizja walki z szatanem to jeden z przewodnich motywów tej epoki. Motyw ten występuj zarówno w poezji Mikołaja
Nic dwa razy Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy. Z tej przyczyny zrodziliśmy się bez wprawy i pomrzemy bez rutyny. Choćbyśmy uczniami byli najtępszymi w szkole świata, nie będziemy repetować żadnej zimy ani lata. Żaden dzień się nie powtórzy, nie ma dwóch podobnych nocy, dwóch tych samych pocałunków, dwóch jednakich spojrzeń w oczy. Wczoraj, kiedy twoje imię ktoś wymówił przy mnie głośno, tak mi było, jakby róża przez otwarte wpadła
Część I Oto tekst dotyczy sztuki dziennikarskiej, a ściślej – gatunku publicystycznego, zwanego reportażem. Przypomnij sobie zatem wszystko, co wiesz na ten temat (dodajmy, że w szkole piszemy reportaż przeważnie w formie relacji z uroczystości szkolnej, wycieczki, obejrzanego filmu czy spektaklu). A teraz przeczytaj uważnie tekst: Pan Tadeusz – w powijakach (fragmenty) Turowa Wola, 31 lipca 1988 Do Turowej Woli, gdzie kręcone są zdjęcia do „Pana Tadeusza” jadę z Dorotą
Autor: Johann Wolfgang Goethe urodził się 28 VIII 1749 roku we Frankfurcie, zmarł 22 III 1832 roku w Weimarze. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych poetów i dramaturgów niemieckich. Dzieło jego życia to Faust, lecz nie mniejszą sławę zdobyła powieść epistolograficzna pt. Cierpienia młodego Wertera. To najbardziej znany przedstawiciel okresu burzy i naporu (Sturm und Drang). Mieszkał w Weimarze (dziś można tam oglądać jego dom). Pełnił tam funkcję prezesa Izby Finansów; zajmował się również teatrem
Rozprawka Główna cecha – uporządkowanie Rozprawka jest chyba najczęściej wykorzystywaną w szkole formą wypowiedzi. Pasuje także do realizacji tematów maturalnych. Ważną cechą tej formy wypowiedzi jest uporządkowanie materiału. To wcale nie takie łatwe! Trzeba umieć wyciągnąć z faktów odpowiednie wnioski, wybrać udowadniające je przykłady literackie i jeszcze to ze sobą odpowiednio połączyć. Wszystkie te umiejętności przydadzą się i na starej, i nowej maturze. Przypominamy teraz najbardziej znany schemat rozprawki (obowiązkowo trójdzielny!): wstęp, w którym zostaje sformułowana
Pieniądz – szczęście czy przekleństwo? Spróbuj odpowiedzieć na to pytanie, opierając się na własnych doświadczeniach życiowych, materiale literackim i filmowym. „Gdybym był bogaczem…” – marzył bohater Skrzypka na dachu, a piosenka z filmu obiegła świat i stała się swego rodzaju przebojem. Nie jest to zresztą jedyna znana piosenka o pieniądzach… Artyści tworzący sto lat temu na pewno o nich nie pisali i nie śpiewali, bo wydawały im się niegodne uwagi. Ich zdaniem do ludzi dbających o swoje dochody
Analiza i interpretacja Przystępujesz do analizy i interpretacji wiersza. Co trzeba zauważyć? Oto stałe elementy: tytuł, Autor wiersza – i kontekst historyczny utworu, Gatunek, Motyw główny, Podmiot liryczny, Budowa utworu, Środki stylistyczne, Kontekst kulturowy. 1. Tytuł Jaką wagę przykładać do tytułu wiersza? Interpretowanie wiersza zacznij właśnie od tytułu! Jest ważną częścią utworu – to jakby jego wizytówka. Czasami poeci z niego rezygnują, ale zdarza się to rzadko i samo w sobie też może być faktem
Na co zwrócić uwagę? Tytuł – może dać nam wskazówkę: o temacie (np. Nienawiść), o gatunku literackim (Oda do rozpaczy, Psalm IV), o adresacie (Do polityka, Do młodych). Motto, dedykacja – występują rzadko, ale niosą ciekawe informacje. Wyznanie miłosne jest konkretniejsze, gdy dedykacja wskazuje adresatkę. Motto podpowiada temat. Kto mówi, do kogo mówi – bardzo istotna kwestia! Należy poddać analizie formy czasowników i zaimków. „Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu” – to
W obliczu śmierci – porównaj dwie wizje umierania, ukazane przez poetę średniowiecznego w wierszu Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią i dwudziestowiecznego – Mirona Białoszewskiego w wierszu Wywiad. Dusza z ciała wyleciała… Dusza z cieła wylecieła, Na zielone łące stałe. Stawszy, rzewno zapłakałe. „Czemu, duszo, rzewno płaczesz?” „Nie wola mi rzewno płakać, A ja nie wiem, kam sie podzieć.” „Podzi, duszo moja miła! Powiedę cie do rejskiego Do królestwe niebieskiego.” Julian Tuwim Piosenka umarłego Dusza
Topos starości w literaturze – omów na wybranych przykładach. Komentarz Starość to jeden z bardziej popularnych wątków literackich. Podeszli wiekiem bohaterowie byli portretowani w przeróżny sposób, w bardzo wielu dziełach literackich. Jedni pisarze gloryfikowali starość, uznając ją za znamię dojrzałości, mądrości i rozwagi, inni, przeciwnie – widzieli w niej ostoję zacofania, konserwatyzmu i przebrzmiałych wartości. Literacki starzec czasem poucza młodych i pomaga im, czasem jest męczącym pedagogiem, którego nikt nie
Zinterpretuj dowolnie wybrany opis przyrody, posługując się terminologią teoretycznoliteracką. Wybór fragmentu tekstu w zależności od upodobań – może być opis sadu, ogrodu, gaju itp. Dla przykładu weźmy opis sadu i ogrodu: Był sad. – Drzewa owocne, zasadzone w grzędy, Ocieniały szerokie pole; spodem grzędy, Tu kapusta, sędziwie schylając łysiny, Siedzi i zda się dumać o losach jarzyny; Tam, plącząc strąki w marchwi zielonym warkoczu Wysmukły bób obraca na nią tysiąc
Scharakteryzuj miłość Wertera do Lotty. Wskaż cechy miłości romantycznej. Zacznij od wspomnianej tezy: Uczucie Wertera do Lotty ma bardzo wiele cech miłości romantycznej. Następnie wymień je (wystarczy kilka najważniejszych). To miłość duchowa, nie zmysłowa – Werterowi wystarcza dotyk dłoni ukochanej, rozmowa z nią, przechadzka. Idealizacja i sakralizacja wybranki – Werter pisze o Lotcie: „Świętą mi jest! Wszelka żądza gaśnie przy niej”. Postrzega ją jako istotę uduchowioną, grającą na fortepiane porównuje do anioła… Brak
Szymon Szymonowic Żeńcy Oluchna, Pietrucha, Starosta. Oluchna Już południe przychodzi, a my jeszcze żniemy. Czy tego chce urzędnik, że tu pomdlejemy? Głodnemu, jako żywo, syty nie wygodzi, On nad nami z maczugą pokrząkając chodzi, A nie wie, jako ciężko z sierpem po zagonie Ciągnąć się. Oraczowi insza, insza wronie; Chociaj i oracz chodzi za pługiem, i wrona, Inszy sierp w ręce, insza maczuga toczona. Pietrucha Nie gadaj głosem, aby nie usłyszał tego. Abo nie widzisz bicza
![Cyprian Norwid – Moja piosnka [II]](https://aleklasa.pl/wp-content/uploads/2018/02/Norwid-20-858x350_c.jpg "Cyprian Norwid – Moja piosnka [II]")
Cyprian Norwid Moja piosnka [II] Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba Podnoszą z ziemi przez uszanowanie Dla darów Nieba… Tęskno mi, Panie… Do kraju tego, gdzie winą jest dużą Popsować gniazdo na gruszy bocianie, Bo wszystkim służą… Tęskno mi, Panie… Do kraju tego, gdzie pierwsze ukłony Są – jak odwieczne Chrystusa wyznanie: „Bądź pochwalony!” Tęskno mi, Panie… Tęskno mi jeszcze i do rzeczy innej, Której już nie wiem, gdzie leży mieszkanie, Równie niewinnej… Tęskno
Czesław Miłosz Do polityka Kto ty jesteś człowieku – zbrodniarz czy bohater? Ty, którego do czynu wychowała noc. Oto starca i dziecka w ręku dzierżysz los I twarz twoja zakryta Jak golem nad światem. Czy obrócisz w popioły miasto czy ojczyznę? Stój! Zadrżyj w sercu swoim! Nie umywaj rąk! Nie oddawaj wyroku niespełnionym dziejom! Twoja jest waga i twój jest miecz. Ty ponad ludzką troską, gniewem i nadzieją Ocalasz albo gubisz Pospolitą rzecz. Ty
Czesław Miłosz Rady Na miejscu młodych poetów (miejscu wysokim, cokolwiek sądzi pokolenie) wolałbym nie mówić, że ziemia jest snem wariata, bajką niemądrą, pełną wrzasku i furii. To prawda, nie zdarzyło mi się oglądać triumfu sprawiedliwości. Usta niewinnych nie upominają się o nic. I kto wie, czy błazen w koronie, z kielichem w ręku, ryczący że bóstwo mu sprzyja ponieważ tylu i tylu otruł, ściął, oślepił, nie rozrzewniałby widzów: że taki
Johann Wolfgang Goethe Król Olszyn Kto jedzie tak późno wśród nocnej zamieci? To ojciec z dziecięciem jak gdyby wiatr leci. Chłopczynę na ręku piastując najczulej, Ogrzewa oddechem, do piersi go tuli. „Mój synu, dlaczego twarz kryjesz we dłonie?” „Czy widzisz mój ojcze? Król Olszyn w tej stronie, Król Olszyn w koronie, z ogonem jak żmija!” „To tylko, mój synu, mgła nocna się zwija.” „Chodź do mnie, chłopczyno, zapraszam najmilej, Pięknymi