Strona Główna
Oto cztery podstawowe tematy poezji Baczyńskiego: Tragedia pokolenia okupacyjnego, wyboru między walką o wolność ojczyzny a poświęceniem życia twórczości poetyckiej. Moralność – etyka – historia – rozważania pojęć poddanych sprawdzianowi wojny. Świadectwo czasów wojny, opisujące wojenny świat, zawarte w poezji. Odrealniony świat rzeczywisty, przyroda – dalekie od grozy historii. Baczyński operował oryginalną poetyką, często elementem jego poezji jest opozycja małe – duże (zmniejszyć coś – znaczy rozpoznać), człowiek, który rozrasta się w pejzaż (tak
Ocalony To dramatyczny wiersz. Poeta skrótowo prezentuje rejestr swoich doświadczeń wojennych. Wiersz ma budowę klamrową: jego początek i koniec stanowi informacja: Mam dwadzieścia cztery lata ocalałem prowadzony na rzeź. Wnętrze wiersza to obrazy z wojny: furgony porąbanych ludzi i kompletne przemieszanie wartości, którego dokonała wojna. Oto okazuje się, że pojęcia są tylko wyrazami: cnota, występek, prawda, piękno – wartość tych słów jest zmienna. Co jeszcze gorsze i jeszcze dziwniejsze: nie ma jasnego podziału pojęć.
Mianem Kolumbów, poetów podziemia, poetów apokalipsy spełnionej określa się młodych, urodzonych około roku 1920 poetów, którzy tworzyli w czasie wojny i okupacji, i najczęściej zginęli w czasie powstania warszawskiego. Wojna odcisnęła piętno na wszystkich, którzy musieli przez nią przejść – lecz to pokolenie odebrało ją specyficznie. Wojna określiła ich młodość, odebrała im dojrzałość, przyniosła śmierć. Byli poetami czynu – wcielali w działaniu i udowadniali w życiu prawdę głoszonych przez siebie słów. Byli to: Krzysztof Kamil Baczyński –
Czesław Miłosz to trzeci po Reymoncie i Sienkiewiczu laureat literackiej Nagrody Nobla (otrzymał ją w 1980 r.). Twórczość Miłosza jest bogata – twórca nie ogranicza się do poezji, równie ważną domeną jego działań jest też proza i przekłady. Był profesorem języków i literatur słowiańskich w Berkeley w USA. W latach 90. na stałe zamieszkał w Krakowie. Zmarł 14 sierpnia 2004 r. Cały obszar jego życia spróbujmy podzielić sobie według epok i wydarzeń, które następowały, bo przecież zaczął tworzyć Miłosz jeszcze przed wojną.
Co wiesz o twórczości Wisławy Szymborskiej? Omów wybrane utwory. Poetka zadebiutowała w roku 1945. Jej tomiki noszą tytuły: Dlatego żyjemy, Pytania zadawane sobie, Wołanie do Yeti, Wszelki wypadek, Wielka liczba, Ludzie na moście. Wiersze Szymborskiej cieszą się dużą popularnością, być może dlatego, że łatwo w jej utworach odnaleźć siebie, własne problemy, niepokoje, prawdę o naszym współczesnym świecie, który zagraża indywidualności jednostki, a o obronę swojego ja przed zawojowaniem wciąż walczy poetka. Problematyka wierszy Szymborskiej
Mitologia a literatura – odrębne działy kultury antyku. Dorobek starożytnej literatury podziel sobie na cztery działy: mitologia – zbiór mitów, ważne postacie mitologiczne i sens który wyrażają najpopularniejsze mity epika – eposy – koniecznie Iliada i Odyseja liryka – utwory poetyckie, ze szczególnym naciskiem na Horacego dramat (tragedie) – dzieła sceniczne – obowiązkowo Król Edyp Sofoklesa Literatura – dzieła pisarzy i poetów Literatura zaczyna się od dzieł Homera. Osiem wieków przed naszą
Mit ikaryjski Jest to opowieść o nierozważnej młodości, marzeniach, nieposłuszeństwie i tragedii. Ma dwóch bohaterów – Dedala i Ikara – ojca i syna. Dedal był niezwykle zdolnym konstruktorem, zbudował słynny labirynt dla Minotaura, był też genialnym rzeźbiarzem. Więziony przez króla Krety tęsknił za ojczyzną, a nie mógł inaczej uciec z wyspy jak tylko drogą powietrzną. Skonstruował skrzydła z ptasich piór zlepionych woskiem. Wraz z synem wzbili się w powietrze – realizując tym samym odwieczne marzenie człowieka o podniebnym locie na
Malarze wszech czasów uwielbiali motywy antyczne! Każdy szanujący się artysta sięgał po wątki mitologiczne, by przedstawić swoje wyobrażenie urody Wenus lub uosobienie Amora i Psyche. W dodatku przyjemnie było malować postaci mitologiczne, bo tylko w ich wypadku dopuszczano nagość modeli… Mitologia stała się więc sposobem na malowanie aktu i pokazanie piękna ludzkiego ciała. Trudno spośród tak wielu wybrać dzieła reprezentatywne. Sandro Botticelli, Narodziny Wenus Wenus, zwana też Afrodytą, bogini miłości, narodziła się z piany morskiej,
Ten mit przedstawia dzieje rodu Lajosa, nieszczęśliwego króla Teb, syna Labdakosa. Wyrocznia ostrzegła Lajosa, że zginie on z ręki swojego syna, który potem ożeni się z własną matką, Jokastą. Lajos usiłował zapobiec tym wypadkom, lecz na próżno. Porzucony w górach i okaleczony chłopiec nie umarł, lecz wychował się w królestwie Koryntu, które uważał za swoją ojczyznę. Jako młodzieniec udał się do wyroczni delfickiej, która ostrzegła go oczywiście, że zabije on swojego ojca i ożeni się z matką.
Liryka w starożytnej Grecji Liryka to trzeci główny rodzaj literacki (obok epiki i dramatu). Obejmuje utwory liryczne, czyli takie, które wyrażają uczucia podmiotu lirycznego. Kojarzymy utwory liryki, czyli poezję z wierszami – słusznie, ale nie jest to najważniejszy wyróżnik. Istotne jest kto i jak mówi, czy wyraża uczucia i przekształca poetycko świat czy raczej relacjonuje bieg zdarzeń. Liryka w swoich początkach nierozerwalnie związana była z muzyką – wywodzi się z modlitw (odprawianych przy akompaniamencie instrumentów
Herakles (Herkules) był synem Zeusa – spłodzonym z królową Alkmeną. Naturalne więc, że przez całe życie nienawidziła go i prześladowała prawowita żona Zeusa – Hera (zwłaszcza że podstępem nakarmiono Heraklesa jej pokarmem, w wyniku czego stał się nieśmiertelny). Kiedy chłopiec i jego bliźniaczy brat spali jeszcze w kolebkach – bogini podesłała ku nim dwa węże. Maleńki Herakles zadusił obie bestie. Jako młodzieniec – zabił Hydrę, potwora o dziesięciu głowach, potem centaura – pół konia, pół człowieka.
Biografia Odyseusza Imię: Odyseusz lub Odys, łacińskie – Ulisses. Jego imię – szczególnie rzymskie: Ulisses – symbolizuje przebiegłość. Kiedy trzeba, bohater ten ucieka się do podstępu, a nawet kłamie. Odyseusz był królem Itaki, mężem wiernej Penelopy. Nie chcąc brać udziału w wojnie trojańskiej udaje obłąkanego, jednak jego podstęp zostaje odkryty. Z żalem opuszcza swą żonę oraz narodzonego właśnie syna Telemacha i wraz z innymi królami greckimi udaje się pod Troję. Przez dziesięć
Najważniejsi twórcy Wergiliusz, autor słynnej Eneidy, epopei napisanej na wzór eposów Homera, ukazującej wędrówkę Eneasza. Horacy, najsławniejszy poeta Rzymu, do twórczości którego nawiązywali późniejsi twórcy wielu krajów, w tym także Polski. Owidiusz – twórca dzieła pt. Metamorfozy, a także Sztuki kochania. Lukrecjusz – poeta – filozof, autor poematu O naturze wszechrzeczy. Katullus – autor miłosnych wierszy adresowanych do ukochanej Lesbii. Wergiliusz Żył za czasów Oktawiana Augusta. To Eneida (chociaż jej nie dokończył)
Gdybyś chciał zabawić się w dramaturga i stworzyć dzieło ściśle według norm obowiązujących w tragedii greckiej, obowiązuje Cię reguła trzech jedności: Całą akcję zdarzenia należy umieścić w jednym miejscu – może to być sala gimnastyczna albo szkolne schody – ale już nigdzie poza tym terenem. W dramacie antycznym to, co się działo poza tą przestrzenią, było relacjonowane – np. przez posłańca. TO JEDNOŚĆ MIEJSCA Wszystko musi rozegrać się w jak
Uporządkowanie przygód Odyseusza Przed zdobyciem Troi: Odkrywa Achillesa, ukrytego przez Tetydę wśród dwórek. Przewodzi poselstwu usiłującemu wymóc na Trojanach oddanie Heleny Trojańskiej (wątek wykorzystany przez Jana Kochanowskiego w Odprawie posłów greckich). Zdobywa Troję, wprowadzając do miasta posąg drewnianego konia z ukrytymi w środku żołnierzami. Po wojnie (treść Odysei) Odwiedza przylądek Libijski Lotofagów – tu mieszkańcy częstują przybyszy lotosem, czyli owocem, powodującym zapomnienie o ojczyźnie. Kilku towarzyszy Odysa kosztuje specjału, lecz wódz siłą odciąga ich
O czym jest Odyseja? Na Odyseję Homera składają się 24 księgi opowiadające o tułaczce Odyseusza spod Troi do ojczyzny – Itaki. Dziesięć lat jest na wojnie, a kolejnych dziesięć zabiera mu, obfitująca w przygody, podróż do domu. Czym jest Odyseja? Odyseja jest opowieścią o wielkiej podróży. Niesie w sobie myśl, że życie ludzkie jest wędrówką obfitującą w przygody, wybory, powodzenia i porażki. Jest pochwałą życia – najważniejszy wybór Odyseusza to odrzucenie nieśmiertelności. Jest eposem o człowieku i ludzkiej
Zwróć uwagę na: Wizytę Odyseusza w krainie śmierci – to często przytaczany fragment. Ważne jest spotkanie z matką, z którą rozmawia, ale nie może jej objąć, dialog z Achillesem, który powiada, że wolałby być najlichszym z ludzi, ale żyć… Takie fragmenty i wizja pośmiertnej krainy może być zestawiona z fragmentami Piekła z Boskiej komedii Dantego. W takim przypadku nie zapomnij, że oba dzieła i obu autorów różni podstawowa sprawa –
Autor Homer – pierwszy epik naszej kultury. Żył na przełomie IX i VIII w. p.n.e. Pochodzenie i biografia twórcy owiane są tajemnicą, pewne jest tylko imię. Najprawdopodobniej pochodził z greckiej wyspy Chios. Imię Homer oznacza ślepca, co dało podstawę do podań, że był niewidomy. Kwestionowano jego istnienie, lecz badania potwierdzają fakt, iż oba wielkie eposy, Iliada i Odyseja, są dziełem jednego człowieka. Pozostał uosobieniem wieszcza, stał się wielkim autorytetem dla współczesnych sobie i potomnych.
Dramat wywodzi się ze świąt ku czci Dionizosa – boga obfitości, płodnej natury i wina. Jego początki sięgają VI w. p.n.e. Były to obrzędy religijnie, lecz obchodzono je bardzo hucznie i radośnie: w miastach urządzano wiosną Dionizje Wielkie, na wsiach – zimą – Dionizje Małe. Podczas tych świąt składano bogu podziękowanie za obfitość plonów i dary przyrody. Podczas tanecznych korowodów miały miejsce występy męskich chórów, którym przewodził Koźlarz – swoisty przewodnik
Nawiązania do antyku Antyk w literaturze i sztuce późniejszych okresów Jan Kochanowski w Trenach nazywa Urszulkę „Safo słowieńską”. W ten sposób podkreśla poetycki talent córki – porównuje ją z Safoną, poetką grecką. Później nazwano „polską Safoną” poetkę wieku XX – Marię Pawlikowską-Jasnorzewską. Jan Kochanowski napisał pierwszą polską tragedię: Odprawę posłów greckich. Treść dotyczy porwania pięknej Heleny przez trojańskiego królewicza Parysa. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, największe dzieło poety, jest też ostatnim eposem w naszej literaturze. Pisany na
