Tag "bohater literacki"

Bohaterowie Starego Testamentu

Bohaterowie Starego Testamentu Noe – jeden z patriarchów biblijnych, człowiek prawy, który znalazł łaskę u Boga jako ten uczciwy wśród grzesznej ludzkości. Bóg był wówczas bardzo rozgniewany na ludzi i postanowił zesłać na ziemię potop. Uczynił to, ale ocalił Noego i jego rodzinę. Kazał Noemu zbudować specjalną arkę i skryć się w niej wraz z rodziną i przedstawicielami wszystkich zwierząt. Tak przetrwało życie na ziemi, a po potopie na niebie ukazała się pierwsza tęcza – znak przymierza Boga z ludźmi.

Ofiary miłości

Bohater literacki – ofiary miłości Nagła utrata osoby kochanej miłością wyjątkowo głęboką może wywołać uczucia szczególnie agresywne. W poczuciu krzywdy, raptownego osamotnienia człowiekiem zaczyna rządzić nieodparta potrzeba zemsty na niesprawiedliwym i bezwzględnym świecie. Wściekła zemsta Kiedy najdroższy sercu homeryckiego Achillesa przyjaciel – Patroklos ginie na polu bitwy z rąk Hektora, dumny rycerz spod Troi wpada w szał cierpienia. Chwyta oburącz gorący popiół i sypie sobie na głowę, pada na ziemię, tarza się

Kobieta pajęczyca

Bohater literacki – kobieta pajęczyca Kobieta pajęczyca czeka na swoją zdobycz cierpliwie, aż ofiara sama zaplącze się w pajęczynę; kiedy to nastąpi, triumfalnie syci się widokiem schwytanego i zatruwa go powoli. Geneza tego typu bohaterki Można uznać, że w literaturze polskiej pierwszą bohaterką literacką tego typu była Izabela Łęcka. Ale gdyby poszukać wcześniej? Być może, byłaby to biblijna bohaterka Dalila, pogromczyni siłacza Samsona? Kobieta pajęczyca jako bohaterka literacka Kobieta pajęczyca czy kobieta modliszka to

Kobieta idealna

Bohater literacki – kobieta idealna Niemal w każdej epoce próbowano tworzyć jakieś wzorce. Nie w każdym jednak okresie kobieta była „pełnoprawną” bohaterką literacką. Motywu kobiety idealnej nie wolno mylić z motywem kobiety – to nie to samo! Łatwiej określić ideał urody, obowiązujący w każdej z epok kanon piękna niż obowiązujący ideał cech charakteru. Geneza tego typu bohaterki Biblijne bohaterki, które można by stawiać za wzór, to Rut i Judyta. Pierwsza z nich to młoda, piękna, bogobojna wdowa,

Nieszczęśliwy kochanek

Bohater literacki – nieszczęśliwy kochanek Znajdziemy go w każdej epoce, bo miłość jest jednym z głównych tematów literackich, a o szczęście w tej materii trudno. Zazwyczaj to bohater tragiczny, choć bywa i śmieszny. Są dwa główne powody jego nieszczęścia: albo ukochana nie odwzajemnia uczucia, albo rozdziela ich zły los.Okrucieństwo losu objawia się różnie. Najtragiczniej, gdy ona umiera lub wbrew swojej woli zostaje żoną innego – wroga bądź przyjaciela, nie wiadomo, co gorsze. Wymawiając imię nieszczęśliwego kochanka, przywołujemy

Sarmata

Sarmata Postać Sarmaty, obecna w kulturze i literaturze polskiej od XVI w., wzbudza wielkie, często sprzeczne emocje. Z jednej strony Sarmata kojarzy się nam z okresem największego rozkwitu Polski, wolnoś­cią szlachecką, początkami demokracji, z drugiej upatrujemy w jego (nieco niefrasobliwym) światopoglądzie jednej z przyczyn rozbiorów i rozpadu Rzeczypospolitej. Warto zastanowić się głębiej nad tą niezwykłą dla kultury i historii Polski postacią, zadać sobie pytanie czy Sarmata uosabia nasze dobre czy złe cechy narodowe?   Geneza tego typu bohatera Sarmata jest

Zbrodniarz – bohater literacki

Bohater literacki – zbrodniarz Zbrodniarz to bohater – niestety! – uniwersalny, jest obecny w literaturze wszystkich epok. Oczywiście, najwięcej zbrodni popełnianych jest na łamach literatury sensacyjnej, a głównym celem w tego typu książkach jest odkrycie sprawcy. W literaturze pięknej mamy do czynienia z wieloma czynami, które zasługują na miano zbrodni. Trudno nakreślić jakąś ogólną sylwetkę zbrodniarza: różne są motywy, różne ich psychologiczne konsekwencje i z pewnością nie wszystkim czytelnicy przypisują jednakową winę za popełnione czyny. Dlatego,

Ziemianin

Bohater literacki – ziemianin To bardzo ważny typ bohatera w literaturze polskiej! Mniej czy bardziej bezpośrednio wiąże się z takimi tematami, jak Polska, Polacy i polskość (jak wiemy, te właśnie zagadnienia odgrywają niesłychanie istotną rolę w naszej literaturze; mamy do nich prawdziwą słabość), a także z motywem dworku szlacheckiego – ten z kolei ma niebagatelne znaczenie w naszych narodowych epopejach. Nie zapominajmy też, że ziemianin to jeden z ważnych wzorców

Wędrowiec

Bohater literacki – wędrowiec To chyba najdawniejszy w dziejach kultury ludzkiej typ bohatera – występuje w mitach i najstarszych tekstach literackich. Jego dzieje są pretekstem do ukazania uniwersalnych cech człowieka, przemian, jakim ulega podczas swego życia. Wędrówka jako metafora życia to jeden z najczęściej występujących w sztuce motywów, prezentowany przez bardzo wielu twórców.   Geneza tego typu bohatera Najstarszy tekst literacki znany ludzkości, pochodząca sprzed dwóch i pół tysiąca lat

Władca

Bohater literacki – władca Temat władzy i władcy przewija się w literaturze każdej epoki. Już w dzieciństwie poznajemy złe królowe (Królewna Śnieżka), bezdusznych cesarzy („Słowik” Andersena) i dowiadujemy się, jak trudne może być rządzenie krajem (Król Maciuś Pierwszy Janusza Korczaka). Kłopoty z władzą nie schodzą z pierwszych stron gazet i pełno ich też w literaturze dla dorosłych. Bez wątpienia jest to temat frapujący. W literaturze władca może być dobry lub

Femme fatale

Bohater literacki – femme fatale Działa zgodnie z planem, bo tylko takie postępowanie gwarantuje jej triumf. Jak wyrafinowany strateg najpierw upatruje ofiarę, potem ją osacza i wreszcie – w odpowiednim momencie – zadaje celny cios. Doskonale wie, czego chce, a chce rozkoszy, której dostarcza jej śmierć kochanka. Patologicznie dąży więc do bezwzględnego zniszczenia mężczyzny. Zwycięża zawsze; nigdy się nie myli; nikt i nic nie może jej odwieść od celu. Jest szatańskim złem w przebraniu nadzwyczaj pięknej

Dworzanin

Dworzanin Dworzanin to bardzo ciekawy bohater literacki – inteligentny, sprytny, o nienagannych manierach, towarzyski, erudyta. Ponadto to jeden z wzorców osobowych epoki renesansu. Geneza tego typu bohatera Pierwszym polskim utworem literackim, który wspomina o dobrych manierach, jest późnośredniowieczny wiersz Słoty O zachowaniu się przy stole. W tym obyczajowo-dydaktycznym tekście poeta wtajemnicza dworzan w arkana wyższej kultury bycia. Średniowieczna kultura rycerska przybrała w renesansie kształt kultury dworskiej. Charakterystyczna dla tej epoki literatura parenetyczna (tym terminem określa

Społecznik, bohater literacki

Społecznik – bohater literacki Społecznik to typ bohatera charakterystyczny przede wszystkim dla literatury polskiej, aczkolwiek znaleźć go można niekiedy także w literaturze obcej. To ktoś, kto bezinteresownie działa na rzecz innych, kto interes społeczny przedkłada nad własny. Społecznikiem może być lekarz, nauczyciel, pisarz, ale także i człowiek niewykształcony, który swoje siły, czas i umiejętności poświęca innym ludziom, przede wszystkim uboższym, wymagającym opieki, niewykształconym.   Geneza tego typu bohatera Jeżeli społecznika

Charakterystyka rycerza Szekspirowskiego

Charakterystyka rycerza Szekspirowskiego Homer dostrzegał pod pancerzem rycerskim swoich bohaterów pozytywne uczucia ludzkie, Szekspir – wytrawny psycholog – odkrywa przed widzami teatru elżbietańskiego ciemne strony ludzkiej duszy, namiętności zżerające spokój swoich niewinnych, cnotliwych i uczciwych pierwotnie bohaterów. Szekspir tworzy w epoce, w której rycerstwo jako grupa społeczna już nie istnieje, dlatego po pierwowzory bohaterów sięga do średniowiecznych kronik. Renesansowego twórcę – dla którego człowiek jest zawsze tylko człowiekiem – interesuje przemiana, jaka

Rycerz, bohater literacki

Rycerz Ukształtowanie się tego wzorca osobowego miało nierozerwalny związek z brutalnością średniowiecznego świata, z bezustannymi próbami zdobycia jak największej władzy, z najazdami plemion barbarzyńskich i z wojnami. Jeżeli człowiek nie był wystarczająco silny, odważny i waleczny, to miał małe szanse na przeżycie. Trzeba było kochać przede wszystkim Boga i ojczyznę, a honor też powinien stać na pierwszym miejscu! No, i oczywiście kobiety. „Bić się i kochać” – jak głosiło jedno

Mieszczuch

Mieszczuch Mieszczuch to nacechowana emocjonalnie nazwa mieszkańca miasta. Nazwa neutralna to, oczywiście, mieszczanin. Nie wiedzieć czemu, ten typ bohatera nie cieszy się zbytnią sympatią w literaturze polskiej. Jest krytykowany, bezlitośnie wyszydzany. Bardzo rzadko pisze się o mieszczuchach z sympatią. Kojarzą się z takimi cechami jak przyziemność, ciasnota horyzontów, hipokryzja. Za to w literaturze obcej pojawiają się sympatyczni, a przynajmniej obdarzeni bogatą osobowością bohaterowie-mieszczuchowie. Zapewne w dużej mierze wiąże się to z faktem, że polskie

Karierowicz

Karierowicz Karierowicz to człowiek bez skrupułów dążący do zrobienia kariery, a tym samym osiągnięcia dobrej pozycji społecznej, która jest głównym celem życia. To, rzecz jasna, trochę uproszczona definic­ja. W dzisiejszych czasach słowo kariera ma raczej pozytywny wydźwięk. Za to określenie karierowicz brzmi trochę pogardliwie. Kariera kojarzy się z osiągnięciami – naukowymi, finansowymi, artystycznymi, ze sławą i podziwem. Natomiast gdy nazywamy kogoś karierowiczem, mamy na myśli człowieka o wypaczonej osobowości, dla

Artysta – bohater literacki

Bohater literacki – ARTYSTA Artysta to twórca dzieła sztuki, ktoś, kto jest obdarzony talentem, nie jest „zwykłym” człowiekiem, lecz kimś cechującym się wyjątkowymi umiejętnościami i zdolnościami. Od artysty społeczeństwo często oczekuje czegoś niezwykłego, ale także – choć na pewno nie zawsze – daje mu prawo to bycia „innym”. Motyw artysty występuje właściwie w każdej epoce (może jedynie poza średniowieczem), a w niektórych epokach (np. romantyzmie czy Młodej Polsce) bywał jednym z najważniejszych. Geneza tego

Emma Bovary, bohaterka powieści Flauberta

Emma Bovary Emma Rouault, romantyczna i niezadowolona z życia dziewczyna, wychodzi za mąż za Karola Bovary, wiejskiego lekarza. Bardzo szybko spostrzega, że jej mąż jest zupełnie przeciętnym, nieciekawym i ograniczonym człowiekiem. Nuda rzuca ją w ramiona pierwszego lepszego mężczyzny, który wydaje jej się wcieleniem ideału; potem zostaje kochanką urzędnika notarialnego. W zamęcie upojenia przekonana jest za każdym razem, że przeżywa wielką miłość. Nagle staje wobec twardej rzeczywistości: nieubłagany wierzyciel grozi, że ujawni jej mężowi długi,

Hrabia Henryk – bohater Nie-Boskiej Komedii

Hrabia Henryk Hrabia Henryk, występujący w dramacie Zygmunta Krasińskiego również jako Mąż, jest nietypowym i bardzo interesującym przykładem bohatera romantycznego. Od innych postaci romantycznych wiele go różni. Jego portret jest wszechstronny, postać to wieloznaczna, ale niepozbawiona silnego charakteru, mimo naznaczenia tragizmem. Znaczenie postaci To ważny bohater romantyczny, skupiający w sobie i cechy typowe dla epoki, i mniej dla niej charakterystyczne. Nie jest, jak inni wielcy bohaterowie romantyczni, naznaczony wielką ideą. Po metamorfozie, jaką przeszedł, Henryk