Tag "średniowiecze"
Napisz charakterystykę Rolanda. Oceń czyn bohatera – dlaczego Roland nie chciał wezwać pomocy? Komentarz Skupia dość typowe zagadnienia związane z Pieśnią o Rolandzie. Charakterystyka, przy której wyjdzie na jaw, czy znasz cechy ideału – rycerz jest przecież jednym z podstawowych wzorców parenetycznych epoki. Dyskusja, która rodzi się zawsze przy analizowaniu akcji Pieśni… i porusza współczesnych odbiorców. Uwaga z ocenami! Zawsze są subiektywne, a warto oprócz własnego zdania wziąć pod uwagę ideologię epoki i punkt widzenia samego bohatera.
Jak – z perspektywy człowieka współczesnego – oceniałbyś średniowiecznego rycerza i ascetę? Odwołaj się do konkretnych przykładów tekstów kultury. Jak zacząć Przykładowy wstęp 1. Zacznij od terminu, określ swój program. Literatura parenetyczna, popularna w dawnych epokach – przede wszystkim w średniowieczu, opisywała idealnych przedstawicieli danego stanu społecznego. Idealni władcy – jak król Artur, występowali w niej na równi z idealnymi rycerzami bez skazy – Rolandem, Lancelotem, szlachetnymi damami – Izoldą i świętymi – jak Franciszek z Asyżu czy
Zaprezentuj najbardziej typowe sposoby pisania o miłości w trzech epokach: średniowieczu, renesansie i baroku. Średniowiecze Miłość dwojga ludzi to temat nieco lekceważony w średniowieczu. Z niektórych utworów można by spokojnie wysnuć wniosek, że sztuką i zasługą jest odrzucić miłość, zaś dowodem słabości charakteru i przekreśleniem szansy na zbawienie poddanie się jej mocy. Wiemy, że większość sławnych rycerzy miała damy swego serca – piękne i cnotliwe kobiety. Posiadanie takiej ukochanej było jednak tylko jednym z elementów (wcale nie najważniejszym) życia
Na podstawie znanych ci utworów omów średniowieczne pojmowanie miłości. Komentarz Miłość to jeden z najpopularniejszych motywów literackich, a przez to równie często zadawany wam temat pracy pisemnej. W przypadku średniowiecza jednak można napotkać pewne trudności – zdecydowanie miłość nie jest motywem przewodnim ówczesnej literatury. Zwróć jednak uwagę, że temat nie precyzuje, o jaką miłość chodzi, a skoro miłość niejedno ma imię, to nie musisz zajmować się wyłącznie uczuciem pomiędzy kobietą
Co to jest motyw deesis? Już na początku wypowiedzi wykaż się znajomością zagadnienia i nawiąż do korelacji literatury i sztuki w średniowieczu. Możesz zacząć tak: Motyw deesis podobnie jak motyw danse macabre występował zarówno w sztuce, jak i w literaturze. Korelacja tych dziedzin była charakterystyczna dla średniowiecza, a wynikała z faktu, że większość ludzi była niepiśmienna. W związku z tym wszelkie prawdy religijne przekazywano prostym ludziom przede wszystkim za pomocą przedstawień wizualnych. Motyw deesis polegał na szczególnym przedstawieniu Chrystusa
Pieśń o Rolandzie opowiada o epizodzie, który wydarzył się podczas wyprawy Karola Wielkiego do Hiszpanii. Cesarz, przekonany, że jego ostatni przeciwnik, Marsyl, muzułmański król Saragossy, poddał się, wycofuje się w stronę Francji. W wąwozie Ronceval na tylną straż wojsk Karola (czyli oddział dowodzony przez Rolanda) napada ogromna armia Marsyla (który tylko udawał, że przystał na żądania cesarza). Dumny hrabia Roland nie chce zadąć w róg, by przywołać na pomoc króla. Narrator kilkakrotnie podkreśla olbrzymią przewagę
Które zasady średniowiecznego savoir-vivre’u, przedstawione w wierszu Słoty „O zachowaniu się przy stole”, są nadal aktualne? Spróbuj podać 5 zasad, które powinny obowiązywać uczestników współczesnego przyjęcia. Europejska etyka biesiadna dokładnie określała normy postępowania przy biesiadnym stole. Przed posiłkiem odmawiano modlitwę, dobrym zwyczajem było mycie rąk. Miejsca za stołem zajmowano zgodnie ze swoim stanowiskiem (to przypomina nam Pana Tadeusza), również głos zabierano w odpowiedniej kolejności i otaczano szacunkiem damy. Ale to nie wszystko!
Jakie znasz arcydzieła średniowiecznej literatury powszechnej? To na przykład Złota legenda Jakuba de Voragine (czytaj: worażin) – zbiór żywotów świętych, spisany ok. 1266 roku. Przekładano owe żywoty na wiele języków (na polski – Leopold Staff, również tłumacz Kwiatków św. Franciszka). Złota legenda była dziełem bardzo popularnym, jest dowodem na rolę hagiografii w literaturze średniowiecza. Następne dzieło dotyczące dziejów świętych, także bardzo popularne, napisze w renesansie Piotr Skarga (Żywoty świętych). Opowieści kanterberyjskie Geoffreya Chaucera
Charakterystyka rycerza średniowiecznego Starofrancuska poezja narracyjna z XI wieku utrwala w cyklu chansons de geste (czyli pieśniach o czynach rycerzy) wizerunek bohatera idealnego. Najlepszym przykładem będzie tu hrabia Roland, bohater Pieśni o Rolandzie. Siostrzeniec i wasal Karola Wielkiego jest przedstawiony jako obrońca króla, ojczyzny i wiary, wzór męstwa i honoru. Charakteryzują go ponadto: prostota, szczerość, duma ze służby panu lennemu, pycha, pogarda dla wroga, zuchwałość granicząca z brakiem rozwagi, przepych w sposobie ubierania się, pogarda
Święty Aleksy to jedna z ważniejszych postaci średniowiecznych. Prezentuje wzór ascezy, życia w cierpieniu i umartwianiu ciała i duszy. Legenda o świętym Aleksym zaczęła krążyć po świecie już w V wieku. Dotarła do Europy przez Syrię, a pewne wątki fabularne pochodzą z buddyjskich Indii. Święty Aleksy stał się szybko ideałem człowieka, który – by przybliżyć się do Boga – rezygnuje z przyjemności życia ziemskiego. Jednak postać tego świętego nie jest łatwa do jednoznacznej interpretacji. Jego droga do świętości stała
Sceny śmierci w literaturze antyku i średniowiecza. Spróbuj je porównać. Wstęp I W literaturze antyku i średniowiecza znajdziemy wiele scen śmierci. Przyjrzyjmy się bliżej śmierci Hektora, bohatera „Iliady”, oraz śmierci bohaterów „Antygony” i „Króla Edypa” Sofoklesa – samobójstwu córki Edypa, jego żony i matki, Jokasty oraz Hajmona – syna Kreona i narzeczonego Antygony. Z literatury średniowiecza wybrałem fragmenty „Pieśni o Rolandzie”, „Legendy o św. Aleksym” oraz „Dziejów Tristana i Izoldy”. Wstęp II Śmierć w literaturze antyku i średniowiecza była ukazywana
Wzorzec średniowiecznego króla. Odwołaj się do tekstów kultury z literatury polskiej i powszechnej. Wstęp I Średniowieczna literatura była silnie nasycona wzorcami postępowania – jej głównym zadaniem było kształtowanie właściwych postaw moralnych i wpajanie odpowiednich ideałów. Dlatego o literaturze tego okresu mówi się, że jest to literatura parenetyczna (od „pareneza” – pouczenie). Wstęp II Literatura średniowiecza przytacza liczne przykłady właściwych postaw, typowych dla idealnego władcy, rycerza czy ascety. Jakimi cechami powinien odznaczać się
Porównaj rycerza antycznego z rycerzem średniowiecznym. Wstęp I Wydawać by się mogło, że porównanie rycerza antycznego i średniowiecznego to karkołomne zadanie. A jednak możemy znaleźć cechy, które łączą Rolanda, bohatera średniowiecznej pieśni, z bohaterami eposu Homera: Hektorem i Achillesem. Wstęp II Spróbujmy porównać średniowiecznego rycerza Rolanda z rycerzami antycznymi, takimi jak Hektor i Achilles. Okazuje się, że znajdziemy parę cech, które łączą tych pozornie tak bardzo różnych bohaterów. Możemy porównać tych wojowników, biorąc pod uwagę ich
Jak kochał średniowieczny rycerz? Model miłości w kulturze wieków średnich. Wstęp Miłość była bardzo ważnym elementem wizerunku średniowiecznego rycerza. Dobrze byłoby, gdyby średniowieczny wojownik miał damę swego serca, którą by kochał i czcił, służył jej, bronił czci i honoru wybranki. Tyle konwencji… Średniowieczny rycerz mógł także przeżyć miłość do pięknej i szlachetnej kobiety – najczęściej była to miłość z przeszkodami, z góry skazana na klęskę. A jednak miłość, na którą nie było rady, przed którą nie
Sztuka średniowieczna w poezji współczesnej. Omów dwa przykłady. Wstęp I Sztuka średniowiecza, zwłaszcza strzelisty i mistyczny gotyk, fascynowały współczesnych twórców. Natchnieniem są dla nich bardzo często gotyckie katedry. Przykładów utworów inspirowanych gotykiem znajdziemy sporo – to np. „Katedra w Lozannie” i „Notre-Dame” Juliana Przybosia czy „Gotyk 54” Tadeusza Różewicza. Wstęp II Czego szukają współcześni poeci – często ateizujący – w sztuce średniowiecza? Na czym polega dialog, który toczą z tradycją? Średniowiecze, choć tak bardzo odległe
Test wiedzy o średniowieczu Daty wyznaczające początek i koniec epoki to: a. 1096-1292 – początek i koniec wypraw krzyżowych b. 1096-1492 – początek wypraw krzyżowych i odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba c. 476-1453 – upadek Cesarstwa Rzymskiego i zdobycie Konstantynopola Odpowiedź c. Komentarz Umowną datą rozpoczynająca epokę średniowiecza jest upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego. Miało to miejsce w 476 roku. Za datę końcową, również umownie, przyjmuje się upadek Konstantynopola, czyli koniec Cesarstwa
Gdybym mógł (mogła) porozmawiać ze świętym Aleksym, spytałbym (spytałabym) o… Ocena świętego Aleksego. Święty Aleksy zawsze jest bohaterem wypracowań w klasie pierwszej. Nic dziwnego – nie tak wiele w literaturze dawnej mamy charakterystycznych postaci. Aleksy w dodatku wywołuje emocje, bo jego wzorcowa niegdyś postawa dziś wydaje się ludziom zupełnie obca, niezrozumiała. Będziecie więc pisać na temat „Ocena św. Aleksego z punktu widzenia człowieka współczesnego” albo „Aktualność średniowiecznych wzorców parenetycznych w świecie współczesnym”. My proponujemy temat
Człowiek dla Boga czy Bóg dla człowieka? Twój sąd o średniowieczu. Taki temat trafia się często na klasówkach po opracowaniu średniowiecza. Dlatego aby dobrze go napisać, nie wystarczy znajomość ogólna ideologii epoki – trzeba odwołać się do całości dorobku literackiego. Filozoficznego, nawet do historii. Większość uczniów będzie pisać o teocentryzmie, ustali, że była to epoka, w której zdecydowanie dominowała opcja „człowiek dla Boga”. Łatwo to udowodnić, opisując średniowieczne lektury. Ale można też zaprzeczyć
Święty Aleksy i święty Franciszek z Asyżu – dwa modele świętości. Który z nich jest Ci bliższy? Komentarz Mamy tu do czynienia z charakterystyką porównawczą, dwóch modeli świętości, dwóch zupełnie odmiennych dróg do zbawienia. Ideały głoszone przez św. Franciszka z Asyżu i jego postawa okazały się trwalsze. Łatwiej nam zachwycić się radosną, pełną prostoty i miłości do całego świata postawą niż umartwianiem się, znoszeniem upokorzeń, samotnością, dobrowolnym skazywaniem się na cierpienie. Trudniej nam zrozumieć
Która dziedzina, Twoim zdaniem, mówi nam więcej o średniowieczu – literatura czy sztuki pozasłowne? Temat dla ambitnych. Obowiązuje duża wiedza o epoce, zarówno literacka, jak i ogólnokulturowa. Dodatkową trudność stwarza sformułowanie tematu – jego rozwinięcie wymaga w zasadzie formy rozprawki. Możesz, oczywiście, tak przeprowadzić wywód i argumentację, by odpowiedź nie była jednoznaczna. Potrzebna będzie znajomość terminów (teocentryzm, uniwersalizm, danse macabre) i stylów sztuki średniowiecznej. Forma pracy Idealną formą byłaby klasyczna rozprawka – sformułuj tezę, a
