Ćwiczenie kształtujące umiejętność analizy i interpretacji tekstu na poziomie rozszerzonym. FRAGMENT 5 Cyprian Kamil Norwid Pascha (Fraszka) Gdzie miłości tak mało, że się nie jednoczą, Tam trzeba w nienawiści trzeciego człowieka Połączyć się – tam w krwi się jednej pierwej broczą, Tam choć w ciosaniu krzyża i wbijaniu ćwieka W całość się zlać fatalnie kłótnie muszą wole. Stąd jest ofiara ciągła i Pascha na stole… Pytania: Znajdź w encyklopedii, co
Ćwiczenie kształtujące umiejętność analizy i interpretacji tekstu na poziomie rozszerzonym. FRAGMENT 3 Wisława Szymborska Recenzja z nie napisanego wiersza W pierwszych słowach utworu Autorka stwierdza, że Ziemia jest mała, Niebo natomiast duże do przesady, A gwiazd, cytuję, “więcej w nim niż trzeba”. (…) Autorkę gnębi myśl o życiu trawionym tak lekko, Jakby go było w zapasie bez dna. O wojnach, które – jej przekornym zdaniem – Przegrywane są zawsze po
Ćwiczenie kształtujące umiejętność analizy i interpretacji tekstu na poziomie rozszerzonym. FRAGMENT 4 Tadeusz Różewicz, Banan Siedzieliśmy w drwalce na torfie. Z dachu leciała srebrna deszczówka. Wbita w pień świeciła niebieskim ostrzem siekiera. Pachniało smołą i mokrym drzewem. Wyciągnąłem z kieszeni paczuszkę, rozwinąłem szorstki szary papier. Na papierze leżał banan. Banan ten kosztował trzydzieści groszy i nie odznaczał się specjalną urodą. Był blady, trochę przywiędły i zgnieciony. Złociste, wspaniałe banany, z
Ćwiczenie kształtujące umiejętność analizy i interpretacji tekstu na poziomie rozszerzonym. FRAGMENT 2 Jarosław Iwaszkiewicz Urania […] Uranio, muzo dnia ostatecznego Bogini końca, bogini trwałości Zniszczeń bogini i wszystkiego złego Stójże na straży domu i nicości. Weźmij mnie w swoje grzywy, ty szalona Wyszarp mi ręce, co już nie wyrosną Pogrzeb mnie, ratuj, daj swoje korony, Bym także był Uranią, nicością i sosną. Zadania: Jaka jest budowa metryczna tych dwóch strof?
Ćwiczenie kształtujące umiejętność analizy i interpretacji tekstu na poziomie rozszerzonym. FRAGMENT 1 Ewa Lipska Coś musiało się stać Dojrzały sady do zbierania jabłek. Coś musiało się stać. Spadkobiercy gatunku wzrok ćwiczą uważnie. Dzień z nocą ożeniony stał się nagle moim krewnym. I cała rodzina zarosłych trawników. Nie wyplewione gesty. Ktoś nakłania do ukłonów klony rozłożyste – aż śmiechy. Śmiechy na wagę złota. Na wagę złota bo zupełnie puste. Zadania: Z
Cechy twórczości Zbigniew Herbert wypracował własny, łatwo rozpoznawalny język poetycki, który jest połączeniem awangardowej oszczędności słowa z wysoką problematyką moralną i filozoficzną, a także metafizyczną i egzystencjalną. Twórczość Herberta wiąże się także z konfliktami II połowy XX (np. totalitaryzmem) wieku oraz z historycznymi i cywilizacyjnymi przemianami świata. Aby przedstawić problemy współczesnego świata – np. człowieka wobec zła, zniewolenia, upokorzenia i prób odebrania mu godności. Przykładami takich utworów mogą być Do Marka Aurelego i Pan Cogito o postawie wyprostowanej –
„Parę prostych zasad” Josepha Conrada: honor, heroizm, wierność, obowiązek, pomoc bliźnim – powinno stanowić cudowną receptę na prawe życie, rozwiązanie ludzkich problemów. W czasach kryzysu wartości, w XX wieku? Tak, zwłaszcza w dobie zagrożenia wartości, Są istotą heroicznego humanizmu, który każe być wiernym sobie bez względu na okoliczności. Podpiszą się pod tym Camus i Saint Exupéry, Herbert i Miłosz, choć być może Bryll dorzuci grosz ironii. Jeśli bowiem recepta na szczęście jest tak prosta –
Zanim napisze się pierwsze zdanie wypracowania, trzeba zrobić bardzo, bardzo ważną rzecz. Uważnie przeczytać temat. Co najczęściej sprawia kłopot Cytat Porównajmy takie dwa tematy z cytatami: a) „Ale ten płacz Antygony, Co szuka swojego brata, To jest zaiste ponad miarę Wytrzymałości”. Literatura i sztuka wobec ludzkiego cierpienia. b) „Człowiek nie jest urodzony do spokoju”. Doświadczenia których bohaterów literackich potwierdzają – twoim zdaniem – opinię Woltera? Odmienne są funkcje cytatów obecnych w tych tematach.
Rozważamy argumenty za i przeciw Spójrzmy teraz na tę sprawę z innej strony… Popatrzmy na to z innego punktu widzenia… To wydarzenie rzuca nowe światło na zagadnienie tematu… Rozważmy inny aspekt tej kwestii… Druga strona tej sprawy też istnieje. Spróbujmy się jej przyjrzeć. Czas, by popatrzeć na to wszystko z innego punktu widzenia. Czy można spojrzeć na tę kwestię inaczej? Myślę, że na pewno tak. Teraz pragnę przytoczyć argumenty przeciwników
Jak podsumować pracę? Wniosek Czas na wniosek dotyczący powyższych rozważań. Jak powyższe wnioski dają zastosować się we współczesności? Wyżej stawialiśmy pytania. Teraz czas na odpowiedzi… Przeciwnikom tezy zawartej w temacie odpowiem teraz sumą wniosków. Okazuje się, że nic nie jest jednoznaczne. Moje twierdzenie też. Konsekwencją tych przemyśleń jest następne stwierdzenie / następujący wniosek… Analizując postępowanie osób zamieszanych w tę sprawę, dochodzę do nowych wniosków. Nagła zmian wniosków I oto wniosek
Wypracowanie o książce Proponowane schematy pracy Schemat I Wstęp – informacja o książce (kto i kiedy ją napisał, jakim jest gatunkiem, w jaki sposób się z nią zetknąłeś). Główna przyczyna twojej sympatii do utworu. Np. żywa akcja. Ocena innych cech utworu: bohaterowie, czas i miejsce, konstrukcja. Czy jest w tej książce coś, co oceniasz mniej entuzjastycznie? Zakończenie. Schemat II Wstęp – krótkie wprowadzenie w akcję, czas i miejsce. Twój stosunek do utworu tego typu. Treść czy forma –
Tematy 1. Rodzice i dzieci w utworach literackich różnych epok. Na wybranych przykładach przedstaw związki uczuciowe i konflikty postaw. 2. „Władza odczłowiecza ludzi” (Bias Priene) – słowa greckiego mędrca uczyń mottem rozważań na temat władzy i jej wpływu na postępowanie i osobowość człowieka. Odnieś się do wybranych utworów literackich. 3. „Młodości! Ty nad poziomy wylatuj!” – pisał Adam Mickiewicz. Jak jego wezwanie realizowali bohaterowie utworów literackich z różnych epok? Twoje refleksje na temat młodości. 4. Dawid
Tematy 1. „Już dom widać/ Dym/ Na niebie pełznący cierpliwie/ I matkę w oknie/ Z dłonią nad oczami” (Tadeusz Różewicz). Różne obrazy domu w wybranych tekstach kultury. 2. „Władza odczłowiecza ludzi” (Bias Priene) – słowa greckiego mędrca uczyń mottem rozważań na temat władzy i jej wpływu na postępowanie i osobowość człowieka. Odnieś się do wybranych utworów literackich. 3. Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza (np. Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego). 4. Patriotyzm czy zdrada?
Interpretacja i analiza wiersza Pięć ważnych porad! Interpretuj i analizuj równolegle. Nie rozdzielaj tych czynności, bo mają się one uzupełniać nawzajem. Twój cel to znaleźć sens – potem odpowiedzieć, jak poeta sprzedał to światu. Nie pomijaj drobiazgów, takich jak tytuł, motto, dedykacja. Zemszczą się! Nie pomijaj tego, co wiesz o autorze, nurcie i epoce. Odwdzięczą się! Nie pomijaj siebie – to, co Ty czujesz, jest ważne! Sprawdź tylko, czy możesz to udowodnić, odwołując
Interpretacja wiersza 1. Początek Masz przed sobą wierszyk i temat. Jeśli to tylko analiza i interpretacja (najczęściej sama interpretacja) – to wiadomo – będziemy pisać, jak utwór odczytaliśmy. Jeśli temat kierunkuje – od razu, czytając wiersz, szukamy odpowiedzi na pytanie z tematu. Jak temat może kierunkować? Na przykład tak: „Portret generacji Kolumbów, rocznik 20, w utworze Baczyńskiego pt. Pokolenie”. Od razu stawiasz sobie pytanie – jak Baczyński portretuje swoje pokolenie? I tego się trzymasz, interpretując
Jak pisać spójne teksty Uwaga! Brak spójności jest jedną z poważniejszych usterek kompozycyjnych! Praca jest całością logiczną Czy ciekawe refleksje i dobrze dobrane przykłady wystarczą, by napisać dobrą pracę? Bez nich się nie obejdzie, trzeba jednak jeszcze umieć połączyć je w spójną całość. Teoretycznie każdy uczeń o tym wie, w praktyce ciągle zdarzają się prace będące zlepkiem przykładów: Adam Mickiewicz w „Konradzie Wallenrodzie”… Bohater „Ludzi bezdomnych”… W „Granicy” znajdziemy… Równie wielu autorów wypracowań szkolnych nadaje swoim pracom
To od wstępu właśnie zaczyna się lekturę całości. Po przeczytaniu pierwszych zdań nauczyciel albo się zniechęci, a nawet uprzedzi do całej reszty, albo przeciwnie, zainteresuje się, pomyśli: nareszcie coś intrygującego, nieszablonowego – i zechce się dowiedzieć, co będzie dalej. A zatem dzięki wstępowi możesz zyskać wiele punktów, lecz równie wiele stracić. Dlatego warto mu poświęcić trochę czasu, a najlepiej przygotować go sobie na brudno. We wstępie Powinieneś jak najlepiej „sprzedać” siebie: dowieść, że myślisz
Przykład z ręką na sercu Z ręką na sercu mówię ci, że Agnieszka nie brała udziału w tej kradzieży. oddać komuś serce Izolda oddała serce Tristanowi. iść za głosem serca Pomimo sprzeciwu ze strony rodziny Juliusz Słowacki poszedł za głosem serca i pozostał wierny swojemu powołaniu poety. Komentarz To bardzo proste zadanie. Takie na rozkręcenie. Sprawdza Twoją wiedzę w zakresie podstawowej terminologii służącej do opisu języka. Sprawdza też, czy potrafisz poprawnie posługiwać się
Przykład Doskonałość to ideał, wzór do którego powinno się dążyć. Można mówić o doskonałym warsztacie poetyckim czy pisarskim – doskonałym, czyli dopracowanym pod każdym względem; takim, któremu nie można nic zarzucić. Komentarz Możliwości odpowiedzi na to pytanie jest bardzo wiele. Możesz zastanowić się, czy warto dążyć do doskonałości za wszelką cenę i czy zawsze jest ona osiągalna. Być może warto także zastanowić się, dlaczego perfekcjoniści – czyli ludzi dążący do doskonałości w danej
Człowiek zadziwia. Bywa nikczemny. Bywa tak wzniosły, że aż „ponadludzki”. Czytając literaturę polską i obcą, poznałam różne oblicza człowieczeństwa. Przyznam, że niektóre postawy mnie zadziwiły, inne sprawiły mi trudności w rozszyfrowaniu: czy to człowiek godny miana człowieka, czy nie… Na przykład… „Uczę się Ciebie, człowieku” (Jerzy Liebert) – czego dowiedziałeś się o człowieku, czytając lektury? Nie można przewidzieć ludzkich reakcji, z góry określić do czego zdolny będzie ten człowiek. Czy Jim z powieści