PRACA DOMOWA
Wiek buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów XIX wieku. Jak zacząć? Przykład 1. Spójrz na zjawisko dziewiętnastowiecznego buntu w kontekście historii Europy. Przywołaj główne wydarzenia historyczne tego okresu – takie jak rewolucje i powstania – oraz postaraj się pokazać ich konsekwencje literackie. Wiek dziewiętnasty był czasem niezwykle silnych i gruntownych przemian – obecnych zarówno w kulturze, jak i w literaturze. Stulecie to nazwać by można okresem nieustannej rewolucji; dokonującej się w obyczajowości społecznej, sztuce, nauce, a nawet w przemyśle.
Koncepcja słowa w poezji symbolistycznej. Jak zacząć? Przykład: Trudno o bardziej wieloznaczne i tajemnicze zjawisko w historii poezji niż symbolizm. Narodził się on bowiem z potrzeby szukania tego, co wieczne, nieskończone, niezmienne. Te idee są niedostępne w sposób fizyczny, a tym samym niemożliwe do opisania. Symboliści podkreślali często, że zwykły język, przez swoje skonwencjonalizowanie, nie jest w stanie opisywać tego, co niewyrażalne. Funkcję taką może natomiast pełnić symbol – indywidualny i wieloznaczny odpowiednik takich znaczeń i „jakości”, które nie
Obraz kobiety w literaturze i sztuce Młodej Polski. Temat wymaga od nas pisania nie tylko o literaturze. Kto nie napisze o sztuce, na pewno nie wyczerpie tematu. Przywołajmy w pamięci obrazy z epoki. Czy któreś z nich przedstawiają kobiece postacie? Jakie? Jak można urozmaicić pracę Refleksją, iż typy postaci kobiecych powtarzają się w literaturze wielu epok. Np. motyw skrzywdzonej przez pana ubogiej dziewczyny występował już w balladzie Rybka, a powróci w dwudziestoleciu międzywojennym w Granicy Nałkowskiej
Obraz wsi w wybranych utworach młodopolskich. Uwaga! Sformułowanie: obraz wsi oznacza nie tyle konieczność opisania utworów traktujących o wsi, lecz wyciągnięcia wniosków z opisów pisarzy. Jaką wieś przedstawiają? Nowoczesną? Zacofaną? Oddaloną od dworu czy zjednoczoną z ziemiaństwem? Silną czy słabą? Warto nie tylko zwrócić uwagę na to, jaki obraz wsi malują młodopolscy autorzy, ale także na to, jakimi środkami to czynią. Wszak stosują rozmaite techniki: impresjonizm, naturalizm, mitologizację. Jak
„W każdym mieszka i dobro, i zło” (Bolesław Prus). Bohaterowie powieści dziewiętnastowiecznego realizmu, w których ujawniła się ciemna strona natury ludzkiej. Proponowany wstęp I: Z łatwością przychodzą nam kategoryczne oceny: to jest dobre, a to złe. Ci postępują słusznie, a ci całkowicie niemoralnie. Tymczasem zło może przybierać najróżniejsze formy, a konkretne czyny i zachowania trudno oceniać, nie biorąc pod uwagę przyczyny czy kontekstu całej sytuacji. Widać to na przykładzie światowej literatury XIX
Bohaterowie przemienieni, odkupieni, zrehabilitowani. Czy możliwa jest szczera pokuta i odkupienie winy? Odpowiedź zilustruj przykładami tekstów kultury z wybranych epok. Proponowany wstęp I: Odpowiedź przecząca na zawarte w temacie pytanie oznaczałaby zwątpienie w świat i we wszystkie prawie wartości, jakie głosił i głosi człowiek. W większości byłyby to oczywiście wartości głoszone przez religię chrześcijańską, w której pokuta za grzechy i odkupienie winy są bardzo istotne. Rozpatrywanie tego tematu w aspekcie chrześcijaństwa wydaje mi się najbardziej odpowiadającym kulturze, w której
Rodzice i dzieci w literaturze realizmu. Zaprezentuj problem na wybranych przykładach. Proponowany wstęp I Początkowo temat ten wydał mi się nieciekawy. Rodzice i dzieci? Czy może być coś bardziej nudnego? Kiedy jednak zacząłem przyglądać się bliżej konkretnym dziełom pisarzy realizmu, wyłuskiwać z nich portrety matek i ojców, synów i córek, ze zdumieniem stwierdziłem, że to temat fascynujący! Zdumiała mnie obecność w tych książkach wielu jakże współczesnych problemów (np. nadopiekuńczej miłości rodziców,
Oświecony obywatel, beztroski Sarmata czy poeta filozof? Który z literackich wzorców epok oświecenia i baroku uważasz za najbliższy Twoim ideałom? Jak zacząć? Przykład I Zacznij od umiejscowienia określonych wzorców osobowych w czasie i zdefiniowania ich. Wspomnij o dzielących je różnicach. Postaw tezę, w której jasno przedstawisz swoją opinię. W epoce baroku istniały różne nurty literackie, w tym: poezja religijna i literatura ziemiańska. Oba wytworzyły charakterystyczne dla siebie wzorce osobowe. Bohater liryczny poetów barokowych jest zagubiony
Polska od renesansu do oświecenia – wspomnienia cudzoziemców z podróży do naszego kraju. To przykład kolejnego tematu zaliczanego do wolnych – pozwala na swobodę zarówno w wyborze formy, jak i tego, o czym będzie się pisało. Praca taka może dotyczyć węższego materiału, obcokrajowiec równie dobrze mógłby odwiedzić tylko Polskę doby baroku czy renesansu. Ciekawe wydaje mi się jednak zestawienie przeżyć podróżników z różnych okresów – wówczas można pokazać i zmiany, jakie zaszły w Polsce, i to, co
Czy wraz z rozwojem cywilizacji nastąpił postęp moralny w rozwoju ludzkości? Jeśli chodzi o wiedzę literacką, temat nie stawia wielkich wymagań. Nawiązanie do Jeana Jacques’a Rousseau wydaje się niezbędne, bo od odpowiedzi na to pytanie zaczął myśliciel swoją karierę. Było to pytanie postawione przez Akademię w Dijon, i tylko jeden Rousseau odpowiedział przecząco – to trzeba wiedzieć po kursie klasy pierwszej. Ale na tym kończą się konkretne wymagania, dalej trzeba wyrazić i udowodnić słuszność
Podróż jako motyw i pretekst do przekazania przesłań oświeceniowych autorów. Podróż to bardzo ważny motyw w literaturze oświecenia – lecz nie tylko, ma olbrzymie znaczenie także w literaturze późniejszej. Chętnie wykorzystują go także współcześni autorzy – wiadomo, podróż pozwala zastanowić się nad wieloma sprawami, spojrzeć z dystansu na siebie i otaczający świat. Często koniec podróży staje się początkiem nowego etapu w życiu bohaterów – podróżników; pewną cezurą. A sam temat – no cóż, jest chyba nie
Oświecenie wiekiem narodzin powieści – ustosunkuj się do tej tezy, podaj przykłady najważniejszych dzieł. Tak powszechnie mówi się o oświeceniu; z twierdzeniem zawartym w temacie nie można się nie zgodzić. Temat nie jest trudny – wystarczy przypomnieć sobie najważniejsze oświeceniowe powieści, np. Podróże Guliwera Jonathana Swifta, Kubusia Fatalistę i jego pana Denisa Diderota, Julię czyli Nową Heloizę Jeana Jacques’a Rousseau oraz dwa przykłady powieści polskich: Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki Ignacego Krasickiego i Rękopis znaleziony w Saragossie
Czy oświecenie jest epoką godną swej nazwy? Przedstaw swój sąd na ten temat, przywołując przykłady historyczne, kulturowe, literackie i inne. Forma pracy To oczywiście typowy temat rozprawkowy. Ta forma pracy będzie jak najbardziej odpowiednia. Przedstawiaj argumenty „za”. Ambitni uczniowie, którzy nie lubią tej epoki, mogą przywoływać argumenty „przeciw” – to jednak znacznie bardziej trudne zadanie… Możesz zwrócić uwagę na: rozwój edukacji i nauk (głównie nauk przyrodniczych i ścisłych), filozofię epoki, życie kulturalne,
Przedstaw dwie powstałe w oświeceniu pieśni, które pełniły rolę hymnów. Komentarz Niby prosty temat, a zawiera w sobie zagadkę, której rozwiązanie nie powinno być jednak trudne. Twoim zadaniem jest oczywiście przedstawienie Hymnu do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego i Pieśni legionów polskich we Włoszech (częściej używana jest nazwa Mazurek Dąbrowskiego) Józefa Wybickiego. Nie da się uniknąć cytowania. W wypadku Hymnu do miłości ojczyzny wystarczy znajomość kilku pierwszych wersów, jednak nieznajomość Mazurka Dąbrowskiego, hymnu naszego kraju,
Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw oświeceniowe kryteria mądrości i głupoty. Komentarz W pracy powinny się znaleźć propagowane przez oświecenie wzory pozytywnych bohaterów i piętnowanie zachowania bohaterów negatywnych, ale nie tylko. Potrzebna jest znajomość światopoglądu epoki, a nawet realiów społeczno-politycznych. Zawarte w temacie słowo „przedstaw” sugeruje bardziej odtwórczy charakter pracy. Rzeczywiście, jej podstawą będzie opisywanie kolejnych kryteriów i ilustrowanie ich odpowiednio dobranymi przykładami. Wypracowanie wymaga typowego dla rozprawki uporządkowania, ale także umiejętności zauważenia różnych
„Człowiek zawsze domaga się znaku, aby położyć kres napięciu spowodowanemu przez względność i trwogę” (Mircea Eliade). Skomentuj ten sąd na podstawie wybranych dzieł renesansu i baroku. Komentarz Temat wydaje się trudny, ale tak naprawdę nie jest, to cytat z Eliadego nadaje mu taką ponurą i naukową postać. Trzeba więc najpierw rozgryźć cytat, aby ujrzeć, że temat jest całkiem przystępny i pasujący do baroku. Co znaczy cytat? Chodzi o to, że człowiek zagubiony w niewiedzy o problemach
Sarmatyzm w utworach Jana Chryzostoma Paska i Wacława Potockiego – która twórczość wydaje Ci się bliższa współczesnemu czytelnikowi? Sarmatyzm to temat bardzo popularny. Nie ma pierwszej klasy licealnej, która nie zetknęłaby się z pisaniem o tym zjawisku. W temacie, który proponujemy, jest pewna nowość – porównanie ujęcia dwóch czołowych pisarzy baroku w kontekście odbioru współczesnego czytelnika. Zawsze wyrażaj własną opinię – ale najpierw ją przemyśl… Układ pracy: Wstęp – czym był sarmatyzm? Kim byli
Barok i renesans – dwie epoki, dwie wizje świata. Komentarz Temat porównawczy, który jak wszystkie tego typu polecenia zakłada, że dokonasz pewnych uproszczeń. Można się domyślać, że w tym konkretnym przypadku chodzi o pokazanie tych dwóch epok jako skontrastowanych ze sobą, propagujących odmienne wartości i postawy. Trzeba oczywiście wykazać się ogólną wiedzą na temat obu epok, ale niezaprzeczalną zaletą tego tematu jest fakt, że nie trzeba prezentować szczegółowych wiadomości (jak w wypadku poprzednich tematów),
Sonety Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego jako wyraz niepokojów i rozdarcia wewnętrznego człowieka baroku. Jak zacząć? Wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie – ten cytat z sonetu Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego zaczął żyć własnym życiem. Pełni rolę swego rodzaju definicji, najkrótszej charakterystyki kondycji człowieka baroku. Warto wyjść właśnie od tego fragmentu. Przykład Wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie – słaby, chwiejny, o dwoistej naturze i słabej woli. Taki właśnie był człowiek widziany oczyma Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego. Ten cytat to swego rodzaju wizytówka całej
Wojna i kształtowanie ideału rycerza-Sarmaty – ważne tematy literatury barokowej. Komentarz Barok to epoka licznych wojen, ciągnących się długo i przynoszących olbrzymie straty. Nic dziwnego, że stała się bardzo popularnym tematem ówczesnej literatury, skoro konsekwencjami ówczesnego życia politycznego było… czekanie na wojnę, uczestnictwo w niej lub odbudowywanie sił po wojnie właśnie zakończonej i szykowanie się do nowej. Zwróć uwagę na ideał rycerza – Sarmaty. Zastanów się, na ile przypomina on rycerza średniowiecznego, a na
