Poezja młodopolska

Młoda Polska to – po długim okresie pozytywistycznej niechęci do poezji – epoka wielkiego do niej powrotu.

Początki modernizmu w Polsce wiązały się nie tylko z nowymi wyborami artystycznymi i konfliktami światopoglądowymi, lecz także społecznymi.

• Moderniści opowiadali się za poezją niezaangażowaną społecznie – za sztuką dla sztuki, kultem piękna i duchowości.

• Pozytywistyczny entuzjazm dla postępu i społeczno-biologicznej ewolucji pozostawał natomiast w sprzeczności z dekadencką postawą młodopolan przekonanych o wielkim kryzysie kultury i cywilizacji, który zmusza do ucieczki w świat piękna i sztuki.

Po długim okresie starannego tłumienia przez pozytywistyczną krytykę wszelkiej działalności poetyckiej – u progu Młodej Polski następuje istny zalew nowej twórczości, zarówno grafomanii, jak i wielkiej poezji. Liryka znów zostaje uznana za najważniejszy i wymagający największego talentu rodzaj literacki. Literatura polska znów podąża za europejskimi prądami i modami literackimi.

• Ponadto – to kompletny wyjątek w dziewiętnastowiecznej historii polskiej literatury – poeci nie podejmują większych prób dostosowania nowych metod do pisania o sprawach narodowych. Piszą o kwestiach uniwersalnych i zdarza im się dorównywać wielkim twórcom literatury światowej.

 

Co jest ważne w poezji modernistów?

Nastrój – pesymizm i dekadentyzm

• Zgodnie z duchem epoki w poezji modernistycznej dominuje pesymizm, poczucie dekadencji, schyłku wartości i raczej niechęć do życia. Łatwo trafić na wiersz przepełniony nastrojem smutku, bezradności i pesymizmu.

• Rodowód pesymizmu wywodzi się z filozofii Arthura Schopenhauera – filozofa działającego na przełomie wieków XVIII i XIX. Schopenhauer głosił kompletny bezsens ludzkiego istnienia, które, pozbawione jakiejkolwiek wartości, ma przysparzać jedynie cierpienia.

• Niektóre wiersze są wręcz manifestem schopenhaueryzmu – tytuł, który warto pamiętać, to Koniec wieku XIX Tetmajera.

Uwaga – poeci budują nastrój wiersza nie tylko słowem, równie dobrze służy im do tego operacja dźwiękiem, powtarzalnością zdań, doborem rymów, barwami. Szarości, zamglone, rozmyte deszczem kontury, ujęcia impresjonistyczne sprzyjają poczuciu smutku i bezradności, życiowej niemocy.

Kult piękna

• W wielu utworach trafisz na wysławianie piękna, zwłaszcza natury. I to zgadza się z duchem epoki, bo – jednym z leków na to cierpienie miała być, zdaniem Schopenhauera, kontemplacja Piękna. Piękno w jego filozofii ma szczególne znaczenie – jest jedyną prawdziwą wartością w naszym życiu. W związku z tym w ujęciu Schopenhauera artysta urasta do roli kogoś w rodzaju kapłana religii Piękna.

• Na polskim gruncie z tą koncepcją współgra program artystyczny sformułowany przez Zenona Przesmyckiego (Miriama). Jego zdaniem społeczeństwo jest niechętne temu, co ponadprzeciętne. Miriam pogardzał masowymi gustami, twierdząc, że prawdziwe Piękno dostępne jest jedynie garstce nielicznych, zdolnych je dostrzec i zrozumieć. Jednocześnie zaś twierdził, że Piękno jest jedyną prawdziwą wartością – i jako takie powinno być celem ludzkich dążeń.

• W poezji modernistów znajdziesz przede wszystkim piękno krajobrazu – górskiego lub morskiego.

Symbol

• To najtrudniejszy i najważniejszy motyw kompozycyjny w poezji (i w literaturze w ogóle) tej doby.
• Wszechobecna jest moc symbolu – kiedy trafi się nań w utworze, trzeba go rozpoznać, wskazać i zinterpretować.
• Według symbolistów tworzenie symboli i odnajdywanie powiązań pomiędzy nimi jest głównym zadaniem artysty. To poetycki obraz, który może oznaczać wszystko, tylko nie siebie.

Uwaga na symbole: krzak dzikiej róży, ptak, drzewa, kwiaty, postacie – jak szatan czy np. kowal.

Sam poeta

Znów mamy do czynienia z ideologią artysty prawie boga, wyniesionego ponad tłumy. Nie może być zniewolony służbą jakiejś idei. Tłumem pogardza, codzienność jest dla niego więzieniem.

Jeśli natkniesz się na wizję ptaka – białego, wzniesionego ponad ziemią, spętanego, pragnącego wolności – pisz śmiało, że to symbol poety.

Wskaż klasyczny rodowód tej idei – wizję poety-ptaka, nieśmiertelności sławy poety ukształtował Horacy, a w Polsce tłumacz i entuzjasta jego poezji Jan Kochanowski.

Według Przybyszewskiego:

• Artysta nie jest sługą ani kierownikiem, nie należy ani do narodu, ani do świata, nie służy żadnej idei ani żadnemu społeczeństwu.
• Artysta stoi ponad życiem, ponad światem, jest panem panów, nieokiełznany żadnym prawem, żadną siłą ludzką.
• Sztuka nie ma żadnego celu, jest celem sama w sobie, absolutem, bo jest odbiciem absolutu – duszy.

 

Charakterystyczne motywy poezji młodopolskiej:

• Pejzaże przyrody górskiej:
  Kazimierz Przerwa-Tetmajer – Melodia mgieł nocnych;
  Jan Kasprowicz – Krzak dzikiej róży.

• Motyw szatana:
  jako zbuntowanej przeciw Bogu jednostki lub jako „diabła płaczącego”:
  Leopold Staff – Deszcz jesienny;
  Tadeusz Miciński – Ananke, Lucifer;
  Jan Kasprowicz – Dies irae.

• Temat artysty i sztuki:
  Kazimierz Przerwa-Tetmajer – Evviva l’arte, Nie wierzę w nic;
  Leopold Staff – Kowal.

• Filozofia dekadentyzmu (schopenhaueryzm):
  Kazimierz Przerwa-Tetmajer – Koniec wieku XIX, Nie wierzę w nic;
  Jan Kasprowicz – Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach;
  Leopold Staff – Deszcz jesienny.

• Filozofia franciszkańska:
  Jan Kasprowicz – Hymn św. Franciszka z Asyżu, Chwile, Księga ubogich;
  Leopold Staff – Sonet szalony, O miłości wroga, Kwiatki św. Franciszka.

 

Twórcy poezji młodopolskiej

Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Poeta młodopolskich nastrojów. W swojej twórczości zawarł pesymistyczną filozofię dekadentyzmu, niepokoje końca wieku.

Główne motywy poezji:

• motyw schopenhauerowski:
  Koniec wieku XIX,
  Nie wierzę w nic,
  Fałsz, zawiść,
  Hymn do Nirwany;

• motyw przyrody (pejzaże Tatr):
  Melodia mgieł nocnych,
  Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej;

• motyw sztuki i artysty:
  Evviva l’arte!, Nie wierzę w nic;

• motyw miłości i śmierci:
  Hymn do Nirwany,
  Ja, kiedy usta ku twym ustom chylę…

Ważne utwory:

• Koniec wieku XIX (swoisty program dekadentów),
• Nie wierzę w nic,
• Hymn do Nirwany,
• Lubię, kiedy kobieta…,
• Evviva l’arte,
• Melodia mgieł nocnych.

Cechy poezji Tetmajera:

• umuzykalnienie,
• operowanie metodą synestezji,
• impresjonizm (operowanie barwą, ruchem, zmiennością obrazów)

Główne motywy twórczości poety:

• przyroda,
• sztuka,
• miłość,
• śmierć.

Ważne wiersze:

Koniec wieku XIX

• Ten wiersz najpełniej wyraża schopenhauerowski pesymizm końca wieku.
• Nie ma już żadnych wartości. Człowiek? Mrówka rzucona na szyny. Przekleństwo? Ironia? Byt przyszły? Nic – żadna z dawnych wiar już nie wystarcza.
• Jak więc wygląda człowiek końca wieku, jego tarcza przeciw złu? Odpowiedź brzmi: ,,głowę zwiesił niemy”.

Zauważ: kompozycję poetyckich definicji, końcową apostrofę i wymowny portret człowieka końca wieku.

Melodia mgieł nocnych

• Oniryzm (krajobraz w sennym uśpieniu).
• Synestezja (kwiatów woń pijmy!).
• Zaproszenie do lotu wraz z wiatrem pląsającym w kotlinie – współodczuwanie uśpionej atmosfery krajobrazu górskiego.
• Przepiękny wiersz – ruchoma widokówka znad Czarnego Stawu Gąsienicowego. Ruch płynny, senny, zniewalający – jak uroda gór.

Uwaga! Motyw śmierci i nicości to jeden z najmodniejszych w poezji młodopolskiej tematów. Najpopularniejsze ujęcie „stanu nieistnienia” to schopenhauerowska nirwana.

Nirwana w wierszach Tetmajera

• Fałsz, zawiść – w ucieczce od tych cech świata poeta płynie „półmartwo” na dnie łodzi.

• Nie wierzę w nic – wiersz kończy się konkluzją:
  I jedno mi już tylko zostało
  pragnienie
  Nirwany, w której istność
  pogrąża się cała…

• Melodia mgieł nocnych – pragnienie wtopienia się w ruch przyrody, w oszałamiający wir wiatru, przypomina także stan
  hipnozy, niebytu, narkotycznego tańca.

• Hymn do Nirwany – najpełniej wyraża istotę zjawiska. Pełne goryczy wołanie do nirwany przypomina modlitwę „Ojcze nasz”, poeta blaga: „przyjdź królestwo twoje na ziemi, jak i w niebie, Nirwano!”. Postawa podmiotu lirycznego wobec rzeczywistości jest tu jednoznaczna – wstręt wobec ludzkiej podłości, złości – otchłani klęsk i cierpień. Nirwana natomiast ulega personifikacji, ma nadejść w postaci kobiety-kochanki i przynieść zapomnienie, wyzwolenie od życia.

• Ja, kiedy usta ku twym ustom chylę – podobne jak w Hymnie do Nirwany skojarzenie – miłości erotycznej i pragnienia śmierci w chwili największej rozkoszy. Wiersz należy do liryki miłosnej, lecz głosi, że miłość także nie przynosi człowiekowi uspokojenia.

• Wszystko umiera z smutkiem i żałobą – opis totalnej śmierci, przemijalności i nietrwałości świata. Tu definiuje Tetmajer śmierć jako „zmianę kształtu”, lecz rozważając tę kwestię, dochodzi do konkluzji pełnej goryczy – zmartwychwstanie w innym kształcie nie jest tym samym – „nie zmartwychwstanie nic już nigdy sobą…”.

 

Jan Kasprowicz

Poeta, który przechodził przemiany ideowe.

I etap twórczości
Początkowo rzecznik skrzywdzonych, porusza tematy społeczne, nędzy wsi, zaniedbania dziecka wiejskiego: W chałupie, cykl sonetów Z chałupy.

II etap twórczości
Przełom modernistyczny: Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach (1898 r.) i Hymny (lata 1901 i 1902).

Motywy i cechy poezji:

• symbolizm,
• uroda gór,
• bunt wobec Boga,
• bluźnierczy prometeizm,
• wizja apokaliptycznej zagłady,
• pogarda wobec tłumów.

III etap twórczości
Pogodzenie się z Bogiem, postawa franciszkańska:

• zbiory Ballada o słoneczniku i Księga ubogich,
• Hymn św. Franciszka z Asyżu,
• Przeprosiny Boga.

Zapamiętaj: W poetyce Kasprowicza zwracają uwagę: symbolizm i ekspresjonizm.

Ważne wiersze:

Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach

• Wiersz obrazujący przełom w twórczości poety, jego poetycki wyraz dekadentyzmu.
• Cztery sonety – cztery powtórzone ujęcia tego samego widoku – na tle szarych skał zakwita krwawo pąsowy krzak róży, a obok umiera powalona burzą limba (zauważ grę kontrastów).
• Krzak róży jest bohaterem (antropomorfizacja!), który przeżywa dekadenckie niepokoje – żale, wzdychania, rozżalenie, tęsknotę za dalekim światem.
• Tło dla centralnego motywu stanowi bogaty opis krajobrazu górskiego – przestrzeni, na której rozgrywa się dramat istnienia i umierania róży i limby.

Dies irae

• Obraz przerażającego pochodu ludzkości do otwartego grobu – poetycka wizja końca świata.
• Hymn – cechy gatunku zachowane w zwrotkach do Boga (Kyrie elejson!, „zmiłuj się nad nami” itp.).
• Groza apokalipsy spotęgowana poprzez wyreżyserowanie swoistego tańca śmierci w niezwykłej scenerii: miliardy krzyży, pochodnie, szaleńczy śmiech i jęki umierających.
• Poeta powtarza romantyczne bluźnierstwo wobec Boga pełne goryczy i buntu słowa – Boga obciążają winą za grzech ludzki, ból i cierpienie człowieka.
• Portret Ewy – pramatki, jawnogrzesznicy (być może prototypem postaci była żona poety).
• Bóg kreowany w Hymnach (bo również w słynnym Święty Boże, Święty Mocny) jest osobą odległą, na dalekim tronie, obojętną wobec ludzkiego cierpienia.

 

Leopold Staff

Leopolda Staffa zwykło się nazywać poetą trzech pokoleń, gdyż w czasie swojego 79-letniego życia tworzył w czasie Młodej Polski, dwudziestolecia międzywojennego i okresie powojennym.

Okres młodopolski

Debiutował w epoce Młodej Polski (w 1901 r.) – i w tym okresie można w jego twórczości wyróżnić następujące prądy:

• Nietzscheanizm – tom Sny o potędze, aprobata filozofii Nietzschego, siły indywidualnej jednostki. Wyrazem tych poglądów jest wiersz Kowal. Staff nawiązuje do bergsonowskiej élan vital – siły twórczej tkwiącej w człowieku, wierzy w moc ludzką, w człowieka, który odpowiada za własny los.

• Dekadentyzm młodopolski – typowa dla epoki, nastrojowo-pesymistyczna atmosfera ujawnia się w słynnym wierszu pt. Deszcz jesienny z tomu Dzień duszy (1903). Staff nie ulega nastrojom epoki, lecz w Deszczu jesiennym pozwala się ponieść smutkowi i ponurym wizjom. Zamazany świat zza i okna przeobraża się w portret płaczącego szatana.

• Franciszkanizm – miłość do świata i do natury, poglądy zgodne z filozofią św. Franciszka wyraził poeta w tomie Ptakom niebieskim – np. wiersz Sonet szalony lub O miłości wroga czy w wierszu Przedśpiew z tomu Gałąź kwitnąca.

• Początek klasycyzmu – widać wyraźnie w zamiłowaniu do antyku, poezji i filozofii epoki starożytnej. Wyraża ją ostatni młodopolski tom – Uśmiechy godzin. W epoce następnej rozwinie się klasycyzm poety i znajdzie odzwierciedlenie w tomach: Wysokie drzewa i Barwa miodu.

Główne motywy twórczości poety:

• nietzscheanizm:
  • Sny o potędze,
  • Kowal

• schopenhaueryzm:
  • Deszcz jesienny

• postawa franciszkańska:
  • O miłości wroga, – Kwiatki św. Franciszka z Asyżu – przekład,
  • O łasce przebaczania, Sonet szalony

• zwrot ku klasycyzmowi – pochwała antyku:
  • Gałąź kwitnąca,
  • Uśmiechy godzin

Ważne wiersze

Deszcz jesienny

• Jeden z najbardziej nastrojowych utworów poezji polskiej.

• Deszcz, mgły, szarość, jęk szyb stwarzają atmosferę pesymizmu zgodną z filozofią dekadencką.

• Trzy wizje przecięte „refrenem” – odtwarzają obrazy widziane poprzez zmokłe szyby – złudzenia wyobraźni. Najpierw pochód płaczących mar, potem „ciąg” tragicznych skojarzeń (śmierć, pogrzeb, pożar) i na koniec wizja zrozpaczonego szatana. Nie są to strofy, które czytać należy w stanie duchowej depresji – raczej nie nastrajają optymistycznie. Natomiast przez swoją rytmikę, operowanie dźwiękiem i barwą łatwo zapadają w pamięć.

• Motyw szatana płaczącego, cierpiącego jest charakterystyczny dla poezji młodopolskiej.

Kowal

• Wiersz – portret kowala wykuwającego z najlepszych kruszców serce.
• Pełen energii, zachwytu dla tężyzny fizycznej, dynamiki utwór zgodny z nietzscheańską teorią woli mocy i nadczłowieka.
• Podziw dla siły – pogarda dla słabości i „chorej niemocy”.
• Utwór pisany w 1. osobie (liryka bezpośrednia) – jest deklaracją nietzscheańskiej filozofii, również pewnej kreacji artysty.

 

Tadeusz Miciński

Tadeusz Miciński był oryginalnym poetą młodopolskim. Jego zainteresowania – bliskie mistyce, demonologii, tworzyły wokół niego specyficzną atmosferę, powodowały, iż nazywano go magiem, a tematyka jego utworów krążyła wokół spraw pozaziemskich, a często bohaterem jego wierszy był szatan.
Także w poezji wykorzystuje techniki ekspresjonistyczne i barokowe oksymorony.

Ważne utwory:

tom W mroku gwiazd, wiersze Ananke, Jam ciemny jest wśród wichrów płomień Boży.

Filozofia Micińskiego podejmuje następujące kwestie

• samotność i niepewność człowieka wobec sił niepojętych rozumem, tkwiących we wszechświecie i w samym człowieku,
• wolność absolutna jednostki a ład i porządek Boskiego wszechświata,
• wartość dobra i zła i zmienność ich definicji,
• emocje i przeżycia człowieka, jego rozdarcie wewnętrzne, problem winy i kary.

Ważne wiersze

Jam ciemny jest wśród wichrów płomień boży.

Bohaterem wiersza jest szatan – Lucyfer. Sam tytuł sygnalizuje już pewien problem – „jam jest płomień boży” – czyli pochodzę od Boga, stwórcy i dobra, i zła. Jam „ciemny płomień” – ta sprzeczność z kolei zdradza, iż jest to symbol zła określanego zwykle jako ciemność. Lucyfer określony jest w utworze jako: „komet król” – co oznacza siłę, „piorun burz” – władanie nad żywiołem, „otchłań tęcz”, „blask wulkanów” – to potęga obrazowana wizualnie. A zatem szatan jest silny – lecz słaby, co wykazuje szereg antynomii (przeciwstawień): „pył pustyni”, „od grobowca cichszy”, „a płakałbym nad sobą”. Jak widać szatan – bohater utworu Micińskiego – nie jest demonicznym sprawcą zbrodni, jest jednostką cierpiącą, która ciężko płaci za swój bunt przeciw Bogu i nie jest w stanie Go pokonać. Szatan został zwyciężony – gdyż wschodzi słońce, wróg szatana wielbiący Boga. Pod postacią Lucyfera dręczonego rozterkami kryje się człowiek – być może artysta przeżywający emocje, napięcia i niepewności wobec wszechświata. W budowie utworu ważną rolę odgrywają antytezy, z których zbudowane są kolejne dwuwiersze. Pierwsza, krótka część określa moc szatana, druga, rozbudowana – wykazuje jego słabość. Miciński wykorzystuje też oksymorony: „ciemny płomień, głuchy dzwon”, oddziałuje na zmysły wzroku („blask”, „otchłań tęcz”) i słuchu („lecący z jękiem w dal”).

Ananke

Krótki utwór, który przedstawia spór dwóch stron, można powiedzieć, dwóch „koncepcji istnienia”. Kłócą się gwiazdy – wytwór Boga, dowód Jego doskonałości i Boskiego porządku, ładu i harmonii – z szatanem, który wyrwał się z zaczarowanego kręgu i jest wolny. Szatan – zwany tu „królewskim duchem” drwi z gwiazd i okazuje im swoją pogardę – lecz wiadomo, że za swój bunt zapłaci. Nie można oprzeć się sympatii wobec „skazanego”, lecz wolnego, wyzwolonego szatana – „budowniczego nadgwiezdnych miast”. Tym samym Miciński umieszcza w wierszu pochwałę jednostki zbuntowanej, szacunek dla siły, która jest zdolna wyrwać się z ustalonego ładu, choć musi za swoją wolność zapłacić.

• Konflikt gwiazd i szatana równa się konfliktowi boskiej harmonii z buntownikiem.
• Portret szatana – „budowniczego nadgwiezdnych miast”, który wprawdzie przegrywa w tej walce, ale jest dumny, potężny, wolny i z pogardą patrzy na boski porządek.
• „Mojej wolności dowodem błąd” – mówi diabeł, co oznacza, że wyrwał się z zaklętego wiru, ale zapłacił za wolność grzechem.
• Cierpienie szatana i jego niezgoda na klęskę symbolizuje bunt człowieka przeciw swojemu przeznaczeniu.

Zwróć uwagę na:

• oksymorony – wśród ognia zmarzniesz,
• kontrasty – gwiazdy – ciemność, harmonię – bunt,
• rytmikę utworu.

Zapamiętaj! Omawiając utwory Micińskiego, warto pamiętać, iż tytuł jego tomiku brzmi W mroku gwiazd. Tytuł ten nawiązuje do filozofii poety – w mroku gwiazd stoi człowiek, zagubiony, bo nie rozumie Boskich zarządzeń, a gwiazdy, które powinny świecić, tworzą mrok – czyli zaciemniają reguły istnienia, budzą lęk i poczucie niepewności.

.

Ważny w poezji modernistów jest:

impresjonizm

• To kierunek zapoczątkowany w europejskim malarstwie. Nazwa prądu pochodzi od francuskiego słowa impression – wrażenie.

• Sztuka impresjonistyczna ma przede wszystkim wytwarzać odpowiedni nastrój u odbiorcy – być zapisem ulotnego, chwilowego i niepowtarzalnego wrażenia.

• Tematem impresjonistycznego utworu jest moment, chwila zatrzymana i okiełznana. Jej utrwalenie to najwyższy cel sztuki.

• Impresjonizm w utworze osiągano za pomocą następujących środków stylistycznych:
  • synestezji – jednoczesnego oddziaływania na wszystkie zmysły odbiorcy, przemieszania zmysłowych wrażeń: np. kolor pachnie, a zapach lśni; przykład w znanym tytule: Melodia mgieł nocnych,
  • muzyczności utworu – ulubione środki wyrazu to onomatopeje, upodobnienia, epitety barw i kształtów;
  • plastyczności – dla twórczości impresjonistów charakterystyczne są kolory rozmyte, pastelowe, unikanie kontrastów i szybkiego ruchu.

Co kryje się pod nazwą impresjonizm?

ekspresjonizm

• Ten prąd rozwinął się u schyłku modernizmu, w Polsce w okolicach roku 1900. Jego nazwa pochodzi od ekspresji, czyli wyrażania, eksplikacji uczuć.

• Ekspresjonizm to upodobanie do swoistej przesady i oscylowania pomiędzy skrajnościami:silnie skontrastowanego obrazowania, wyostrzonych kolorów, gwałtownego, szaleńczego ruchu.

• Utwór ekspresjonistyczny aż kipi od obrazowych metafor, dominują w nim krzyczące barwy, a wszystko razem sprawia wręcz wrażenie przerysowania.

• Pamiętaj o nim, gdyby przyszło interpretować hymny Jana Kasprowicza lub wiersze Tadeusza Micińskiego.

Jakie znasz podstawowe cechy ekspresjonizmu?

Kogo i co uwieczniła młodopolska poezja?

• Płaczącego, zbuntowanego, lecz dumnego szatana.
• Artystę – destruktywną siłę.
• Kowala – potężnego, pełnego wiary w swoją moc człowieka.
• Boga na wysokim tronie, obojętnego na ludzki los.
• Pochody ludzkie do otwartego grobu – obrazy apokalipsy.
• Człowieka końca wieku – słabego, ogarniętego niemocą.
• Przepiękne pejzaże górskie.
  

 

Zobacz:

Poezja Młodej Polski

Twórcy Młodej Polski

To co najważniejsze w poezji Młodej Polski

Przedstaw najważniejsze tematy literatury Młodej Polski

Uporządkuj i zaprezentuj literacki dorobek Młodej Polski

https://aleklasa.pl/liceum/c155-powtorka-z-epok-literackich/c165-modernizm/tworcy-mlodej-polski

Młodopolska symbolika

Tematy charakterystyczne dla literatury Młodej Polski

Cechy impresjonizmu i ekspresjonizmu

Poezja Tadeusza Micińskiego