Starożytność (Historia)
Sparta powstała w XI w. p.n.e. w wyniku podboju południowej części Peloponezu przez Dorów. Społeczeństwo dzieliło się na 3 podstawowe grupy: spartiatów, periojków helotów. Państwo to było monarchią o charakterze oligarchicznym. Jej specyfika polegała na równoczesnych rządach 2 królów, których pozycja sprowadzała się raczej do funkcji dowódczych. Faktyczna władza należała do wąskiego grona właścicieli ziemskich, wywodzących się z grona spartiatów, czyli oligarchów. Struktura władzy Dwóch królów Dwaj królowie byli przede
Rzym wypracowywał przeróżne zasady zarządu i organizacji podbijanych obszarów: plemiona częściowo spokrewnione (latyńskie) z czasem otrzymywały niepełne obywatelstwo, zaś inne, jak np. Samnici, Umbrowie czy greckie miasta posiadały status sprzymierzeńców (SOCII); w różnych częściach Italii powstawały też kolonie zamieszkałe przez Rzymian; pozaitalskie prowincje, zwane prokonsularnymi od nazwy urzędników sprawujących tam władzę, zarządzane były przez senat. Z czasem większość mieszkańców Italii otrzymała obywatelstwo rzymskie. Gorzej przedstawiała się sytuacja ludności pozaitalskich prowincji. Ze względów oszczędnościowych
Czym był feudalizm? Feudalizm był systemem społeczno-gospodarczym, który rozwinął się na terenie średniowiecznej Europy. Polegał na związaniu wszystkich członków społeczeństwa układami wzajemnych zależności, czyli powstaniem tzw. drabiny feudalnej. Najazdy i wojny czasów średniowiecza Średniowiecze to w dziejach świata czasy bardzo niespokojne. W całej tej epoce toczyły się liczne wojny – nie tylko między państwami, ale także domowe, wszczynane przez możne rody. Obowiązek krwawej zemsty ciążącej na rodzie w wypadku śmierci któregoś z jego członków
Stosunkowo niewielka Macedonia była scentralizowaną monarchią, której kultura, pod wpływem kontaktów z wyżej stojącą cywilizacją helleńską, ulegała przyspieszonemu rozwojowi. Wbrew złośliwym pomówieniom Greków Macedończycy byli ludem im pokrewnym, a nie barbarzyńskim. Macedonia dosyć długo nie brała udziału w wielkiej polityce. Z racji swej słabości, podlegała Atenom, Tebom bądź potem Persji. Wielkie dni dla tego północnogreckiego państwa nadeszły w IV w. p.n.e. , gdy świat helleński był osłabiony po wojnach domowych. Zwierzchnictwo tebańskie zrzucił wyjątkowo
Wojny peloponeskie Zwycięstwa nad Persami umocniły pozycję polityczną i gospodarczą Aten w świecie greckim. Całkowita hegemonia tej demokratycznej w owym czasie republiki (wojny perskie wzmocniły żywioły demokratyczne) nie mogła się urzeczywistnić bez pokonania Sparty. Konflikt zbrojny dojrzewał od lat 60. V w. p.n.e. Do pierwszej, zakończonej kompromisem wojny doszło w latach 461-446 p.n.e. O wiele poważniejszy konflikt, zwany popularnie wojną peloponeską, miał miejsce w latach 431-404 p.n.e. Pretekstu dostarczyło starcie
Skojarz starożytne formy władzy! Starożytny Egipt – monarchia Faraon = król Mezopotamia – monarchia Rządzą królowie-kapłani Starożytna Grecja w Atenach – demokracja w Sparcie – oligarchia Starożytny Rzym czasy cesarstwa – rządy cesarza czasy republiki – władza należy do ogółu obywateli. . Starożytny Egipt Skojarz ustrój starożytnego Egiptu z monarchią! Zapamiętaj – władzę w Egipcie sprawował jednoosobowo faraon. Faraon, czyli król, decydował o wszystkim – ustalał prawo, był sędzią, najwyższym kapłanem i dowódcą
Starożytny Egipt Monarchia. Władzę jednoosobowo sprawował faraon – był najwyższy kapłan, ustawodawcą, sędzią i dowódcą armii. Utożsamiano go z bogiem Horusem ,a sam faraon przyjmował jego imię. Oznaczało to, że w Egipcie panowała teokracja, czyli „władza boga”. Starożytna Mezopotamia Sumeryjskimi miastami-państwami (Lagasz, Ur) rządzili królowie-kapłani, a świątynie były centrami władzy. Król był zazwyczaj kapłanem w świątyni opiekuńczego boga danego miasta. „Despocja wschodnia” jest to typowy ustrój polityczny imperiów starożytnego Wschodu. Na
Podział historii Europy na epoki (periodyzacja): prehistoria – dzieje człowieka przed pojawieniem się pisma; epoka kamienia; starożytność – wielki dział historii, która rozegrała się przed naszą erą; to dzieje dawnych cywilizacji skupionych wokół Morza Śródziemnego: Grecji (kultura minojska, mykeńska), Rzymu, Egiptu, Palestyny, Azji Mniejszej; to historia Mezopotamii (Sumer, Babilonia, Asyria), Starożytnych Indii oraz Chin. Zaczyna się ok. cztery tysiąclecia przed nasza erą (przypuszczalny czas, w którym wynaleziono pismo). Kończy ją
Mezopotamia Sumerowie i ich osiągnięcia Najstarsze wielkie cywilizacje powstały w Mezopotamii, czyli „Międzyrzeczu” (bo jest to obszar między Tygrysem a Eufratem). To tam rozwinęły się pierwsze państwa założone przez Sumerów. Potem do wielkiego znaczenia doszło państwo babilońskie i Asyria. Przypomnij sobie wielkie osiągnięcia cywilizacyjne ludów Mezopotamii! Rozwój rolnictwa i hodowli oraz związana z tym budowa systemów irygacyjnych (nawadniających). Po raz pierwszy pojawia się pismo: nazywamy je klinowym, bo Sumerowie odciskali trzciną znaki w formie klinów na powierzchni
Ustrój polityczny Rzymu Król U zarania dziejów w Rzymie panowała monarchia. Królowie posiadający wielką władzę wybierani byli drogą elekcji, spośród członków arystokratycznych rodów. Senat Król wybierał radę starszych zwaną senatem, w którym zasiadali patrycjusze – przedstawiciele najznamienitszych rodów. Był to organ doradczy, wyrażający wolę arystokracji. Senatorowie spośród siebie wybierali interrexa, który tymczasowo zastępował króla do czasu wyboru nowego. Republika Początki republiki datuje się na 509 r. p.n.e. Formalnie najwyższa władza
Grecy nigdy nie utworzyli jednego, wspólnego państwa. Życie zorganizowane było w polis – niezależnych miastach-państwach. Były one odrębnymi wspólnotami samorządnych gmin. Ateny początkowo również miały ustrój monarchiczny, ale koło IX wieku p.n.e. zapanował tu ustrój oligarchiczny i władza znalazła się w rękach wielkich właścicieli ziemskich (zwanych eupatrydami). Oni też pełnili najwyższe urzędy w państwie. Oto struktura władzy: Areopag – Rada Starszych Władza ustawodawcza należała do kolegialnego zespołu złożonego z byłych
Przesłanki upadku republiki: rozrost terytorialny państwa wskutek ekspansji i system stworzony na miarę niewielkiego kraju nie pasował do jego nowych rozmiarów; zubożenie rzemieślników i drobnych rolników italskich wskutek napływu taniej siły roboczej (niewolników) i zboża ze zdobytych prowincji, przy okazji zabór ziemi bankrutów przez patrycjuszy; niepowodzenie reform rolnych braci Grakhów, sprawujących funkcję trybunów w II w. p.n.e.; reforma wojskowa Mariusza (107 p.n.e.), wprowadzająca armię zawodową, co wbrew intencji twórcy osłabiło
Starożytne cywilizacje: Do najważniejszych cywilizacji starożytnego Wschodu zaliczamy cywilizacje: Egiptu, Mezopotamii (Sumeru, Asyrii, Babilonu), Indii, Chin, Persji, Izraela, Fenicji. Uwaga! W historiografii europejskiej, dotyczącej krajów Europy i Bliskiego Wschodu, starożytnością nazywa się okres dziejów od około 4000 p.n.e. do IV-V w. n.e. Za koniec tego okresu przyjmuje się często rok 476 – datę upadku cesarstwa zachodniorzymskiego. Co trwałego po nich pozostało? Ze starożytnego Wschodu wywodzi się instytucja państwa – najwyższej formy
Okres republiki Koniec VI w. p.n.e. – rzeczywisty rozwój rzymskiej ekspansji terytorialnej (po zrzuceniu etruskiego panowania i obaleniu monarchii). Rzymowi zagrażały też, prócz Etrusków, tzw. plemiona górskie: Sabinowie, Ekwowie i Wolskowie. Rzymianie zawarli sojusz z Latynami przeciwko tym plemionom, jednak prowadzone przez sojuszników działania wojenne toczyły się ze zmiennym szczęściem: zwycięstwa Rzymian np. nad jeziorem Regillus w 493 r. p.n.e., przeplatały się z porażkami, np. zdobycie przez Sabinów „wiecznego miasta” około 450 roku p.n.e. Schyłek V w.
W latach 431-404 p.n.e. – doszło do najbardziej brzemiennej w skutki greckiej wojny domowej, zwanej peloponeską. Geneza wojny Do wybuchu wojny doprowadziły spory o dominację polityczną i gospodarczą między dwoma najsilniejszymi państwami greckimi: Spartą, dotychczasowym militarnym hegemonem, przewodniczącą potężnego Związku Peloponeskiego; Atenami, silniejszymi gospodarczo, dysponującymi lepszą i większą flotą oraz kontyngentami swych sojuszników ze Związku Morskiego. Ateńscy mężowie stanu, tacy jak Perykles, przeczuwając zbliżający się konflikt, nasilili demokratyczną propagandę w państwach Związku Peloponeskiego. Sparta zaś usiłowała oderwać
Macedonia, niemająca dostępu do morza, targana wewnętrznymi sporami, przez długi czas nie odgrywała większej roli na politycznej arenie starożytnej Grecji. Uległo to jednak zmianie. Kiedy władzę objął w Macedonii Filip II (rządził w latach 359-336 p.n.e.), uczynił z niej mocarstwo: zjednoczył podzielony kraj, opanował greckie posiadłości na wybrzeżu, podbił Tesalię oraz Epir – należące do Grecji, na północy podbił Peonów i Agrianów, na wschodzie ujarzmił Trację, rozgromił Greków pod Cheroneją w 338 r. p.n.e., przez co
Starożytna Grecja i Rzym upadły. Jednakże wpływ, jaki wywarły te dwie kultury na rozwój sztuki, literatury, techniki, prawodawstwa i kultury życia oraz wielu dziedzin nauki jest niekwestionowany. Literatura Już w antyku uporządkowano rodzaje literackie, wprowadzając obowiązujący przez długie wieki podział na: epikę, lirykę, dramat. Do grona największych ówczesnych autorów greckich zaliczyć możemy: poetów – Anakreonta, Safonę twórcę eposów Iliady i Odysei – Homera, tragediopisarzy – Ajschylosa, Eurypidesa, Sofoklesa, twórcę komedii – Arystofanesa. Rzymianie
Powstało ono w 395 r., w wyniku podziału (cesarz Teodozjusz I) imperium rzymskiego na dwie części – wschodnią i zachodnią. We wschodniej części (jej stolicą był Konstantynopol) po upadku Rzymu w 476 r. kontynuowano jego tradycje państwowe; językiem urzędowym była łacina, rzymskie były system administracji i obowiązujące prawa. Za panowania Justyniana Wielkiego (527-565) dokonano kodyfikacji – uporządkowania i ujednolicenia obowiązujących praw. Powstał w ten sposób kodeks Justyniana (Corpus Iuris Civilis).
Stosunkowo niewielka Macedonia była scentralizowaną monarchią, której kultura, pod wpływem kontaktów z wyżej stojącą cywilizacją helleńską, ulegała przyspieszonemu rozwojowi. Wbrew złośliwym pomówieniom Greków Macedończycy byli ludem im pokrewnym, a nie barbarzyńskim. Macedonia dosyć długo nie brała udziału w wielkiej polityce. Z racji swej słabości, podlegała Atenom, Tebom bądź potem Persji. Wielkie dni dla tego północnogreckiego państwa nadeszły w IV w.p.n.e., gdy świat helleński był osłabiony po wojnach domowych. Zwierzchnictwo tebańskie
Od początku III do mniej więcej połowy I tysiąclecia p.n.e., starożytny Bliski Wschód był areną rywalizacji kilku mocarstw, głównie Egiptu, Babilonii i Asyrii, choć przejściowo do politycznych gierek włączali się kolejni uczestnicy, jak małoazjatyccy Hetyci, państwo Hurytów – Mitanni, czy Persowie. Asyria Istotną rolę polityczną w regionie odgrywała też Asyria. W tzw. okresie starosyryjskim (około 2000-1363 p.n.e.) państwo objęło obszary w górnym biegu Eufratu i Tygrysu, za rządów Szamsziadada I
