HISTORIA
Zapamiętaj! Przywileje to akty wydawane przez króla, nadające poszczególnym osobom lub całym stanom określone uprawnienia. Zapamiętaj najważniejsze przywileje! Przywilej budziński – 1355 r. Przywilej koszycki – 1374 r. Przywilej piotrkowski – 1388 r. Przywilej czerwiński – 1422 r. Przywilej jedlneński – 1430 r. Przywilej krakowski – 1433 r. Przywileje cerekwicko-nieszawskie – 1454 r. Przywilej piotrkowski – 1496 r. Konstytucja nihil novi – 1505 r. To jest ważne! Polska szlachta zdobyła w okresie późnego średniowiecza takie prawa, które umożliwiły jej
Zapamiętaj! Koronacja to dokonywany publicznie akt przekazania monarsze insygniów królewskich. Zwykle koronacja połączona była z ceremonią kościelną, podczas której wysoki duchowny namaszczał władcę olejami świętymi. Insygnia królewskie – symboliczne, zewnętrzne oznaki jakiejś godności, urzędu, władzy. Zapamiętaj insygnia królewskie! Berło Korona Jabłko królewskie Zapamiętaj ważne polskie koronacje! Bolesław Chrobry – 1025 r. Bolesław Śmiały – 1076 r. Władysław Łokietek – 1320 r. Kazimierz Wielki – 1333 r. Władysław Jagiełło – 1386 r. Henryk Walezy – 1573 r. Stefan
Mieszko I (ok. 960-992) Zjednoczył pod swoim panowaniem plemiona słowiańskie stanowiące przez wieki trzon państwa polskiego. 964-965 r.: walki z Pomorzanami i uzależnienie ich ziem. Przyjął chrzest (966 r.). To wydarzenie o olbrzymim znaczeniu dziejowym: Polska stała się jednym z krajów cywilizowanej Europy, do naszego państwa zaczęło napływać duchowieństwo, przynosząc ze sobą znajomość pisma (języka łacińskiego). Z czasem powstawały pierwsze polskie roczniki i kroniki, w których zapisywano najważniejsze wydarzenia z dziejów kraju; rozwijało się budownictwo (sztuka romańska), czerpiąc wzory z krajów
Dane personalne Imiona: Stanisław Antoni, jako król przybrał imię August Personalia rodziców: Stanisław Poniatowski, kasztelan krakowski i dyplomata; Konstancja z Czartoryskich Data urodzenia: 17.01.1732 Miejsce urodzenia: Wołczyn Zawód: stolnik litewski, król Polski w latach 1764-1795 Zmarł: 12.02.1798 w Petersburgu Uwaga! Stanisław August Poniatowski był ostatnim królem wolnej Rzeczypospolitej, ale nie ostatnim królem zasiadającym na polskim tronie. W okresie zaborów na królów koronowali się carowie rosyjscy – Aleksander I i Mikołaj I. Światowiec i dyplomata Stanisław Poniatowski odebrał
Dane osobowe August II, zwany Mocnym, z dynastii Wettinów Imiona: Fryderyk August Personalia rodziców: Jan Jerzy III, elektor saski, i Anna Zofia z duńskiej rodziny królewskiej Data urodzenia: 12.05.1670 Stan cywilny: żonaty – z Krystyną Eberhardyną (większość życia w separacji) Dzieci: m.in. Fryderyk August, późniejszy król Polski Zawód: elektor saski od 1694 r., król Polski 1697-1706 i 1709-1733 Zmarł: 2.02.1733 Długie bezkrólewie Po śmierci Jana III Sobieskiego bezkrólewie trwało ponad rok. W tym czasie targowano się, kto zasiądzie
Dane osobowe Imiona: Fryderyk August Personalia rodziców: August II i Krystyna Eberhardyna Data urodzenia: 7.10.1696 Stan cywilny: żonaty – z arcyksiężniczką Marią Józefą z rodu Habsburgów Dzieci: czternaścioro (7 chłopców i 7 dziewczynek) Zawód: elektor saski i król Polski od 1733 r. Zmarł: 5.10.1763
Dane osobowe Imiona: Stanisław Bogusław Personalia rodziców: Rafał Leszczyński, starosta generalny wielkopolski i podskarbi wielki koronny i Anna z Jabłonowskich, córka hetmana wielkiego koronnego Stanisława Data urodzenia: 20.10.1677 Stan cywilny: żonaty z Katarzyną Opalińską (córką kasztelana poznańskiego) Dzieci: m.in. Maria Leszczyńska, od 1725 r. żona króla Francji Ludwika XV Zawód: król Polski w 1704-1709 i 1733-1736, od 1737 r. władca Lotaryngii Zmarł: 23.02.1766 Zmiany na tronie Wojewoda poznański Stanisław Leszczyński zawdzięczał wyniesienie na tron osobistej znajomości
Dane osobowe Imię: Jan Ojciec: Jakub Sobieski, mąż stanu i dyplomata Matka: Teofila Sobieska z Daniłowiczów Data urodzenia: 17.08.1629 Wykonywane zawody: żołnierz, poseł, marszałek wielki koronny (od 1665), hetman polny koronny (od 1666), hetman wielki koronny (od 1668), król Polski (1676-1696) Koronowany: 2.02.1676 Żona: Maria Kazimiera d’Arquien zwana Marysieńką Dzieci: m.in. Teresa Kunegunda Sobieska, żona elektora bawarskiego Maksymiliana II Emanuela i matka cesarza Karola VII; Jakub Ludwik Sobieski, kandydat do korony polskiej po
Dane personalne Personalia rodziców: Konstancja Habsburżanka i Zygmunt III Waza Urodzony: 22.03.1609 Stan cywilny: żonaty – Ludwika Maria Gonzaga, wdowa po Władysławie IV Zawód: król Polski (1648-1668) Zmarł: 16.12.1672 w Nevers Przyczyna śmierci: zapalenie płuc Pochowany: na Wawelu w Krakowie, serce pozostało w Paryżu Elekcyjne przepychanki Gdy umierał król Władysław IV, na Ukrainie rozpoczynało się powstanie kozackie. Trzeba było szybko wybrać nowego władcę. Kandydatami do korony byli dwaj młodsi, przyrodni bracia Władysława: Jan Kazimierz,
Dane personalne Ojciec: Zygmunt III Waza, król Polski Matka: Anna Habsburżanka Stan cywilny: dwukrotnie żonaty – z Cecylią Renatą (córką cesarza Ferdynanda II), a po jej śmierci z Ludwiką Marią Gonzagą de Nevers (córką Karola I, księcia mantuańskiego) Urodzony: 9.06.1595 Koronowany: 6.02.1633 Zmarł: 20.05.1648 W tym czasie w Europie Wojna trzydziestoletnia Kiedy Władysław IV sprawował rządy w Polsce, Rzeszę Niemiecką niszczyła straszliwa wojna (1618-1648). Jej wybuch spowodowały konflikty polityczne i religijne. Przeciwko cesarzom z rodu Habsburgów i książętom
Dane personalne Rodzice: Jan III, król Szwecji, i Katarzyna Jagiellonka Urodzony: 20.06.1566 Stan cywilny: dwukrotnie żonaty – Anna i Konstancja Habsburżanki Zawód: król Polski od 1587 r., król Szwecji w latach 1592-1598 Dzieci: czworo, m.in. Władysław i Jan Kazimierz, królowie Polski Zmarł: 30.04.1632 Pochowany: na Wawelu w Krakowie Niezgodna elekcja Po niespodziewanej śmierci Stefana Batorego – nowa elekcja. Kandydaci: przedstawiciele rodu Habsburgów – arcyksiążę Maksymilian i jego brat, arcyksiążę Ernest, synowie cesarza Maksymiliana II, car Fiodor
Dane personalne Imię: Stefan Ojciec: Stefan, wojewoda Siedmiogrodu Matka: Katarzyna Telegdi Obywatelstwo: węgierskie, a po koronacji – również polskie Data urodzin: 1533 Koronowany: 01.05.1576 Stan cywilny: żonaty (odważył się wziąć ślub z Anną Jagiellonką) Data śmierci: 12.12.1586 Przyczyna śmierci: prawdopodobnie niewydolność nerek (wersja o otruciu króla jest mało wiarygodna) Pochowany: katedra w Krakowie Elekcyjne spory Po ucieczce Henryka Walezego z Polski (1574) przed szlachtą i magnaterią stanął ponownie problem wyboru króla. Nową elekcję przeprowadzono już po
Dane personalne Imiona nadane na chrzcie: Aleksander, Edward. Imię z bierzmowania: Henryk. Nazwisko rodowe: Walezy (de Valois). Personalia rodziców: Henryk II (król Francji) i Katarzyna Medycejska. Data urodzin: 19 września 1551 r. Zawód: król Polski (przez 4 miesiące), król Francji jako Henryk III (przez 15 lat). Koronowany na króla Polski: 21 lutego 1574 r. Zmarł: 2 sierpnia 1589 r. Przyczyna śmierci: zamordowany przez dominikanina Jacques’a Clémenta. Pochowany: bazylika w Saint-Denis pod Paryżem. Wolna elekcja Wyboru
Dane personalne Imiona: Zygmunt August Urodzony: 1 lipca 1520 r. w Krakowie Personalia rodziców: Zygmunt I zwany Starym i Bona Sforza. Zawód: król Polski i wielki książę litewski Koronowany: jako niespełna…10-letni chłopiec 20 lutego 1530 r. (faktyczne rządy objął po śmierci ojca w 1548 r.). Stan cywilny: trzykrotnie żonaty (z Elżbietą, córką Ferdynanda I Habsburga, z Barbarą Radziwiłłówną i z Katarzyną – drugą córką Ferdynanda I Habsburga). Dzieci: brak. Wygląd: po matce odziedziczył śniadą cerę. Twarz miał lekko pociągłą,
Dane personalne Imię: Zygmunt Przydomek: Stary (nadany, by nie pomylić starego króla z jego młodym synem) Personalia rodziców: Kazimierz Jagiellończyk i Elżbieta Habsburżanka Data urodzin: 1 stycznia 1467 r. Wykształcenie: wychowywany i nauczany przez Jana Długosza, obeznany w historii i prawie Stan cywilny: dwukrotnie żonaty 1. Z Barbarą z węgierskiego rodu Zapolya (młodszą od niego o 28 lat. Stanowili małżeństwo bardzo udane. Mieli dwie córki Jadwigę – ur. w 1513 r. i Annę – ur. w 1515 r. Niedługo po drugim porodzie królowa
Dane personalne Personalia rodziców: Zofia Holszańska i Władysław Jagiełło Urodzony: 30 XI 1427 roku w Krakowie Znak zodiaku: Strzelec Stan cywilny: żonaty (od roku 1454 z Elżbietą Rakuszanką – córką Albrechta II Habsburga) Zawód: wielki książę litewski (od roku 1440), król Polski (lata 1447 – 1492) Koronowany: 25 VI 1447 roku Dzieci: sześciu synów, m.in. późniejsi królowie Polski Jan Olbracht (ur. 27 XII 1459), Aleksander Jagiellończyk (ur. 5 VIII 1461), Zygmunt Stary (ur.
Ten przybysz z puszcz litewskich stworzył najrozleglejsze państwo w ówczesnej Europie. Rozgromił Krzyżaków w jednej z największych bitew średniowiecza. Dał początek dynastii, która panowała nad Rzeczpospolitą do schyłku XVI wieku. Dane personalne Jagiełło Imiona rodziców: Olgierd i Julianna Urodzony: między rokiem 1348 a 1352 na Litwie Imię nadane na chrzcie: Władysław Wykształcenie: brak, ale oddany nauce, o czym świadczy odnowienie Akademii Krakowskiej Stan cywilny: żonaty – i to czterokrotnie Zawód: król Polski i Litwy (1386-1434) Zmarł: w 1434 roku Akt w Krewie W
Dane personalne Imię: Kazimierz Przydomek: Wielki Personalia rodziców: Władysław Łokietek, król Polski i Jadwiga, córka Bolesława Pobożnego, księcia wielkopolskiego Data urodzenia: 30 kwietnia 1310 r. Stan cywilny: czterokrotnie żonaty (z Aldoną, Adelajdą, Krystyną i Jadwigą) Dzieci: Elżbieta, Anna, Kunegunda, Jadwiga Koronowany: 25 kwietnia 1333 r. Zmarł: 5 listopada 1370 r. Pochowany: na Wawelu w Krakowie Dyplomatyka i łowy Korona i obowiązki W marcu roku 1333 zmarł król Władysław Łokietek, a już
Dane personalne Imię: Władysław Przydomek: Łokietek Personalia rodziców: Kazimierz, prawdopodobnie książę kujawski, i Eufrozyna, córka księcia opolskiego Data urodzenia: 1260 lub 1261 r. Stan cywilny: żonaty – z Jadwigą, córką Bolesława Pobożnego, księcia wielkopolskiego Dzieci: sześcioro, między innymi: Elżbieta, żona króla Węgier i Kazimierz zwany Wielkim, przyszły król Polski Koronowany: 20.10.1320 r. Zmarł: 1333 r. Bolesław Krzywousty przed śmiercią (w roku 1138) wydał akt nazywany testamentem Krzywoustego. W intencji księcia miał on zapewnić
Dane personalne Imię: Bolesław Przydomek: Krzywousty Personalia rodziców: Władysław I Herman, książę polski, i Judyta, córka Wratysława, władcy Czech Data urodzenia: 20 sierpnia 1086 r. Znak zodiaku: Lew Stan cywilny: dwukrotnie żonaty 1. Zbysława, córka Świętopełka II, wielkiego księcia kijowskiego 2. Salomea, córka Henryka, hrabiego Bergu Dzieci: Władysław II Wygnaniec (z pierwszego małżeństwa) oraz pięć córek i sześciu synów z drugiego małżeństwa, m.in.: Bolesław IV Kędzierzawy, Mieszko III Stary, Henryk, Kazimierz Sprawiedliwy Zmarł: 1138 r.
