LICEUM
Praca domowa Które punkty akcji uważasz za kulminacyjne, kluczowe? scenę, w której bracia Barbary żądają od króla odstąpienia siostry scenę potajemnego ślubu króla z Barbarą scenę sejmu piotrkowskiego scenę koronacji Barbary scenę śmierci Barbary Przytocz fragmenty ukazujące Zygmunta Augusta i Barbarę razem. Skomentuj je. Za nimi – Radziwiłłówna, cała w perłach i gronostajach, król wiódł ją za rękę krok przed sobą. (…) – Panowie rada i bojary, pozdrawiam was! A
Opowiadanie IV Zygmunt August i Barbara Okoliczności historyczne Opowiadanie dotyczy epizodu z historii Polski – losów ostatniego króla dynastii Jagiellonów – Zygmunta Augusta. Syn Zygmunta Starego i Bony Sforzy po owdowieniu ożenił się ze szlachcianką litewską, córką rodu Radziwiłłów – Barbarą Gasztołdową. Uczynił tak, bo ją pokochał – co było zupełnie niezgodne z obowiązkiem i mentalnością królów. Nie mogli mu tego darować polscy panowie, a nawet matka. Hanna Malewska dokładnie
Praca domowa Wskaż i przytocz cytaty nawiązujące do „Biblii”. On, Almach, wstąpił był do klasztoru, żeby być sługą, dobrowolnie podlegać – jak Jezus. Bo spostrzegł, że jako pustelnik nadto zależał od własnej woli – jak Adam w Raju, gdzie też napotkał szatana. Kiedyś w Jerozolimie szedł tak z tłumem po bruku między domami, drogą krzyżową na Golgotę. I teraz wydało mu się, że wnet ujrzą Krzyż. Chrystus przybity, a ludzie
Opowiadanie III Ostatni na arenie Trzecie opowiadanie rozgrywa się wcześniej niż dwa pierwsze. Ze świata renesansowej reformacji XVI wieku przenosimy się do Rzymu – w lata około czterechsetnego roku naszej ery. Jest zatem początek piątego stulecia, jak uściśla autorka: W każdym razie było to w sto już blisko lat po zakończeniu prześladowań chrześcijaństwa i w czasie, kiedy stało się ono obowiązującą religią cesarstwa rzymskiego. Dokładnie w Nowy Rok – święto,
Opowiadanie II „Koniec Cranmera” Opowiadanie dotyczy wypadków, które dzieją się już ponad dwadzieścia lat po straceniu More’a. Zmienia się pejzaż polityczny – teraz więźniem jest… arcybiskup Cranmer, ten, który usiłował namówić More’a do złożenia przysięgi królowi, a tym samym ocalenia życia. Dzieje się tak dlatego, że bieg historii Anglii diametralnie zmienił kierunek. Teraz u władzy jest Maria Tudor – córka Katarzyny Aragońskiej, pierwszej, prawowitej i bardzo katolickiej żony
Wypracowania „Nie czuję się zobowiązany przystosować sumienie do praw królestwa”… Czy podobnych słów mogłaby użyć Antygona? Porównaj postawę postaci antycznej i sir Tomasza More’a. We wstępie Antygona a sir Tomasz More. Postacie z innych epok, światów, religii. Warto podać ciąg dalszy wypowiedzi More’a: „Gdy prawa te stoją w sprzeczności z całym chrześcijańskim światem”… Tych słów, oczywiście, Antygona użyć by nie mogła. Ale jeśli chodzi o sens – nie przystosuję sumienia,
Praca domowa Zacytuj trzy fragmenty opowiadania, które dowodzą, że narracja prowadzona jest mową pozornie zależną z punktu widzenia bohatera. Wieczorem pomyślał: a przecież to mnie właśnie zdarzyło stworzyć świat. Wyspę Utopię z miastem Amaurote. Zdziwił się nieco swoim młodym chęciom. Kiedy zrozumiał, że obudził się i gdzie jest, wydało mu się to dziwniejsze niż sen. Śnił długo i rozmaicie, zaledwie pamiętał o czym. Ale dobrze pamiętał ostatek: to marzenie przedranne,
Ogólnie o lekturze Książka Sir Tomasz More odmawia – jest to zbiór pięciu opowiadań – każde dotyczy innej historycznej postaci i jej życiowej decyzji. Tytułowe opowiadanie – o decyzji Tomasza More’a, angielskiego biskupa, który nie zgadza się na przyjęcie nowej wiary i złożenie przysięgi królowi Henrykowi VIII (czasy renesansu). Koniec Cranmera – tym razem bohaterem i więźniem jest arcybiskup Cranmer, propagator reformacji w Anglii. Zmieniły się rządy – katolicka królowa
Jakich bohaterów możemy nazwać bohaterami faustowskimi? Przywołaj znane Ci lektury; możesz także skorzystać ze „Słownika mitów i tradycji kultury” Władysława Kopalińskiego. Bohater faustowski We wstępie Definicja faustyzmu. Termin pochodzi od nazwiska głównego bohatera dzieła – półlegendarnego uczonego, starego profesora Fausta. Faustyzm to odwieczna chęć człowieka, aby być wiecznie młodym i pełnym sił, protest przeciwko przemijaniu oraz chęć zgłębienia tajników wiedzy dotyczącej życia i śmierci, chęć zgłębiania coraz to nowych obszarów, nawet tych,
Wskaż podobieństwa i różnice między Faustem a typowym bohaterem romantycznym. Podobieństwa Faust, podobnie jak bohaterowie romantyczni, jest wielką indywidualnością, wybitną jednostką. Nie jest zwykłym zjadaczem chleba. Metamorfoza – to charakterystyczna cecha bohatera romantycznego. W II części dramatu Faust przechodzi wielką przemianę duchową: pragnie szczęścia ludzkości, na kawałku ziemi wydartej morzu pragnie stworzyć państwo, w którym wszyscy ludzie będą szczęśliwi. Upersonifikowana Troska odbiera mu wzrok i zaczynają go nękać dokuczliwe choroby. Jest szczęśliwy,
Udowodnij, że Faust jest dziełem o przesłaniu uniwersalnym. Uniwersalna wymowa Fausta Już zakład między Bogiem a szatanem (Prolog w niebie) sugeruje, że dzieło to ma wymowę ponadczasową; jego tematem będzie kondycja człowieka, jego odwieczne tęsknoty i marzenia. Bóg w czasie rozmowy z szatanem wypowiada ważne słowa dotyczące natury człowieka. Przyznaje mu prawo do popełniania błędów, pod warunkiem jednak, że jest aktywny, rozwija się, szuka nowych rozwiązań i możliwości. Te słowa brzmią: „Dopóki błądzi, dąży człowiek”.
Chronologiczny przegląd poezji współczesnej – według dat debiutów Przed rokiem 1920 LEOPOLD STAFF (1878-1957) – określany jako poeta trzech pokoleń. Choć debiutował w Młodej Polsce (Sny o potędze, 1901) wierszami przesyconymi duchem nietzscheanizmu, był bardzo aktywny również w dwudziestoleciu (m.in. Ścieżki polne, Wysokie drzewa, Barwa miodu). Utożsamiany z poetycką elegancją i spokojem, po wojnie wydał tradycyjny tom Martwa pogoda (1946), by w 1954 roku kompletnie zaskoczyć nowoczesną formą (Wiklina). JAROSŁAW IWASZKIEWICZ (1894-1980) – debiutował w 1915 roku,
Dobro i zło – wyjaśnij, jakie jest ich pochodzenie i miejsce w konstrukcji świata według mitologii starożytnej Grecji i „Biblii” Zacznij: Zaznacz, że obie grupy tekstów powstawały w odmiennych kręgach kulturowych i są zorganizowane wokół różnych hierarchii wartości. Rozwiń: Przedstaw ujęcie wartości moralnych: W Biblii Rozdział dobra od zła jest bezwzględny i wyrazisty. W Starym Testamencie dobre jest postępowanie zgodne ze ściśle ustaloną wolą Boga (dekalog, Ksiega Powtórzonego Prawa). Grzesznika (czyli odstępcę od Prawa)
Wizja i znaczenie Boga oraz obraz natury w twórczości Jana Kochanowskiego. Zacznij: Wizja Boga w twórczości Jana Kochanowskiego zmienia się, ewoluuje – od bardzo optymistycznej do dojrzałej, niepozbawionej jednak optymizmu. Obraz natury – zachwycającej, pełnej harmonii – źródła przeżyć estetycznych – pozostaje mniej więcej niezmienny. Rozwiń: Hymn Czego chcesz od nas, Panie… porusza temat Boga (który ukazany jest jako wielki, genialny artysta, łaskawy władca, który obdarza człowieka ogromnymi łaskami, oczekując w
W jaki sposób Jan Kochanowski w „Trenach” zmienia renesansowe rozumienie człowieczeństwa? Zacznij: Odrodzenie przedstawiało człowieka jako istotę pełną godności, prawie równą Bogu, obdarzoną licznymi zdolnościami i możliwościami. Jan Kochanowski był „wyznawcą” filozofii epikurejskiej (szczęście to przyjemność duchowa, zmysłowa i intelektualna) oraz filozofii stoickiej (szczęście zapewnia cnota i życie zgodne z naturą). Rozwiń: Coraz popularniejsza wśród badaczy twórczości Kochanowskiego jest teza, że Treny to nie tyle wynik kryzysu światopoglądowego poety, co przełomu ideowego. Kryzys zaczyna
Na czym polega tragizm bohatera szekspirowskiego? Zacznij: William Szekspir przeciwstawia się znanym z antyku wzorcom kształtowania postaci (niezmienność charakterów niezależnie od sytuacji). W dramatach szekspirowskich bohaterowie podlegają przemianom wewnętrznym, nie zawsze łatwym do „logicznego” wytłumaczenia. Rozwiń: Inaczej niż w tragedii antycznej, losu bohaterów nie determinuje fatum. Duże znaczenie mają namiętności człowieka (władza, zazdrość, miłość itd.). Niewolnicy własnych namiętności nie potrafią ich okiełznać, a całkowite zatracenie się może prowadzić do tragedii. Duże znaczenie ma także
Jan Kochanowski i Mikołaj Sęp Szarzyński o człowieku i jego miejscu w świecie – omów zagadnienie na przykładzie wybranych tekstów. Zacznij: Te wizje są zupełnie różne. Kondycja człowieka według Sępa Szarzyńskiego jest dramatyczna, by nie rzec tragiczna. Kochanowski zaś nawet w najbardziej pesymistycznych wizjach nie odmawia człowiekowi pewnego rodzaju wielkości. Rozwiń: Człowiek Jana Kochanowskiego otoczony jest opieką Boga, który oddał mu we władanie świat harmonijny i piękny. Nie boi się grzechu
Przedstaw i zanalizuj relacje, jakie zachodzą między człowiekiem a Bogiem, między sacrum a profanum w literaturze średniowiecza, renesansu i baroku. Zacznij: Najbardziej optymistyczny jest charakter religijności renesansowej, jednak i w twórczości Jana Kochanowskiego spotkamy dość ponure przemyślenia na temat roli Boga i Jego relacji z człowiekiem – np. w Trenach i fraszce O żywocie ludzkim. Rozwiń: Postawa średniowieczna to traktowanie życia na ziemi jako przygotowania do życia w niebie i marzenie o świętości osiąganej drogą męczeństwa lub surowej ascezy
Molier – mistrz komedii. Jakie rodzaje komizmu dostrzegasz w Świętoszku lub innej komedii Moliera? Zacznij: Świętoszek to jedna z najbardziej znanych komedii Moliera – obok Skąpca, Mieszczanina szlachcicem i Don Juana. Jak często bywa w przypadku tego komediopisarza, sam tytuł wskazuje na piętnowaną przez niego wadę. Komedia nie traci swej uniwersalnej wymowy, a i humor nie wydaje się anachroniczny. Rozwiń: Wymień rodzaje komizmu: to komizm słowny, komizm sytuacji i komizm charakterów oraz omów krótko ich
Charakterystyka pisarstwa Ignacego Krasickiego Zacznij: Ignacy Krasicki był bardzo płodnym i wszechstronnym twórcą. Uprawiane przez niego gatunki to satyra, bajka, powieść, poemat heroikomiczny, hymn. Rozwiń: To jeden z największych twórców polskiego oświecenia, zwany księciem poetów. Był mistrzem bajki epigramatycznej (krótkiej, parowersowej, zakończonej ostrą puentą – w odróżnieniu od rozbudowanych, dość długich bajek Jeana La Fontaine’a i Stanisława Trembeckiego), uważany jest za autora pierwszej polskiej powieści nowożytnej. Ponadto dużą rolę odegrał jego Hymn do miłości
