PRACA DOMOWA
Zaprezentuj bohaterów literatury błazeńskiej Bohaterowie literatury błazeńskiej Przede wszystkim trzy postacie: Ezop, Marchołt i Sowizdrzał. Ezop jest bohaterem dzieła Biernata z Lublina – Żywot Ezopa Fryga (ok. 1522). Marchołt pochodzi z Rozmów, które miał król Salomon mądry z Marchołtem grubym a sprośnym, pióra Jana z Koszyczek (przekład), Sowizdrzał – to postać anonimowego autora, przeniesiona na grunt polski z Niemiec, tamtejszy Eulenspiegel (Sowie zwierciadło – Sownociardłko, zwany też mniej dwornie: Czyścizadek). Postacie owe są brzydkie, obdarzone nieco rubasznym
Zaprezentuj obraz konfliktu między dwoma stanami na przykładzie Satyry na leniwych chłopów. Satyra na leniwych chłopów została zapisana w XV wieku. Należy do nurtu poezji świeckiej, przedstawiającej obraz konfliktu między ludźmi należącymi do różnych stanów społecznych w feudalnym świecie. Pisana, oczywiście, z punktu widzenia pana na włościach ukazuje chłopów w bardzo niekorzystnym świetle. W średniowieczu wieśniacy zmuszeni byli do pracy na rzecz pana (początkowo jeden dzień w tygodniu, później wymagania wobec nich zaczęły się zwiększać), przez
Pan Tadeusz, Nad Niemnem, Noce i dnie – księgi domu polskiego. Komentarz do tematu Temat pracy sformułowany nieco metaforycznie nie zawiera polecenia. Zdaje się mówić w domyśle: wykaż, w jaki sposób te lektury są księgą domu polskiego, dlaczego tak się je nazywa. Potwierdź, że są nią rzeczywiście – bo są, to wiadomo… Pomysł na wstęp – definiowanie pojęcia zawartego w temacie To prawie zawsze się sprawdza, jest dobrym punktem wyjścia do wielu wypracowań. Ważne
Określ model miłości przedstawiony w Lalce. Aprobujesz go czy odrzucasz? Komentarz do tematu Dotyczy jednej lektury i typowej dla niej kwestii miłości. Wymaga ujawnienia osobistego stosunku do problemu. Kłopot może stanowić nazwanie różnych modeli miłości. Rada Nie pisz streszczenia lektury ani charakterystyki postaci, spróbuj odnaleźć i nazwać model miłości przedstawionej w powieści. A może to dwa modele? Ważne sformułowania • miłość destrukcyjna • miłość romantyczna • miłość szalona • miłość chora • toksyczne uczucie • konsumpcyjne,
Filozofia życiowa Jana Kochanowskiego. Komentarz do tematu Ten wyjątkowo często spotykany temat pracy może być sformułowany na wiele różnych sposobów. Jakie wartości cenił Kochanowski? Jakie poglądy na życie znalazły odzwierciedlenie w poezji Jana z Czarnolasu? Znajdujące się w temacie słowo filozofia zbyt często zawęża zainteresowania uczniów do poszukiwania śladów stoicyzmu i epikureizmu, a przecież filozofia życiowa to coś więcej. Niekiedy w temacie zawarta jest także prośba o ocenienie głoszonego przez poetę systemu wartości, nie można wtedy ograniczyć
Symboliczny sens wyprawy Argonautów po złote runo. Przywódcą Argonautów był mitologiczny Jazon. Gdy był małym chłopcem, jego stryj Pelias odebrał władzę ojcu Jazona i zamierzał zabić bratanka. By zapewnić Jazonowi bezpieczną kryjówkę, jego matka oddała go na wychowanie centaurowi Chironowi. Jako dwudziestolatek Jazon powrócił do swego królestwa. Nikczemny stryj z obawy przed utratą władzy obmyślił chytry plan: wyprawił Jazona w długą podróż, licząc na to, iż krewniak zginie. Jazon wybrał pięćdziesięciu członków załogi,
Mity – opowieści uczące jak żyć. Jakie treści zawarte w mitologii mogą być wartościowe dla współczesnego człowieka? U źródeł ka¿dej cywilizacji leży mit – opowieść o początkach świata, narodu, pierwszych ludziach, pierwszych bohaterach. Mówi się, że mity pomagały starożytnym zrozumieć świat i odnaleźć w nim swoje miejsce. To prawda; warto jednak pamiętać jeszcze o tym, że odgrywały wielką rolę w tworzeniu państw i narodów, a także literatury. Mit to pierwszy tekst każdej kultury. Analiza tematu Twoje zadanie polega
Bohaterowie średniowiecznej literatury. Omów na podstawie znanych Ci lektur. Jaki jest świat bohaterów literatury średniowiecznej? Przekształcając temat na pytanie, ułatwiasz sobie zadanie – praca powinna być próbą odpowiedzi na nie. Najlepszą formą wypowiedzi będzie rozprawka, dla ambitnych – esej. Uwzględnij nie tylko literaturę polską, ale i obcą – wówczas otrzymasz bardziej różnorodny materiał. Wydaje Ci się, że średniowiecze to smutna i nijaka epoka? Przypomnij sobie radosnego św. Franciszka oraz bohatera Wielkiego testamentu
Analiza i interpretacja Lamentu świętokrzyskiego Wiersze średniowieczne podlegają takim samym regułom analizy i interpretacji jak inne utwory liryczne. Musisz więc określić sytuację liryczną, podmiot liryczny i adresata, gatunek (zajrzyj do odpowiedniej ramki) oraz środki stylistyczne wykorzystane w utworze. Wiersz pochodzi z XV wieku i najprawdopodobniej stanowi fragment większej całości (być może misterium). Zgodnie z nadanym przez badaczy tytułem, wiersz jest lamentem, przedstawia więc obraz rozpaczy i skargi matki cierpiącej po stracie syna. Inny funkcjonujący w tradycji tytułu –
Postawa obywatelskiej troski zawarta w utworach Jana Kochanowskiego, Andrzeja Modrzewskiego i Piotra Skargi. Wszyscy trzej twórcy należą do epoki renesansu. Epoka ta nazywana jest złotym wiekiem w rozwoju państwa polskiego, ale nie była wolna od problemów i konfliktów. Dlatego właśnie w twórczości ludzi epoki pojawiają się teksty polityczne i społeczne, które świadczą o trosce o losy kraju. Warto przytoczyć znane rzymskie hasło, które patronuje twórczości patriotycznej: „Dobro Rzeczypospolitej najwyższym prawem”. Jan Kochanowski – swoją koncepcję patriotyzmu realizuje w Odprawie
Jaka jest wymowa wiersza Władysława Syrokomli pt. Lalka? Lalka, czyli „gawęda dziecinna”, jest utworem, w którym wypowiada się mała dziewczynka. Widzimy wdzięczny obrazek: panienka aniołek bawi się lalką, poucza ją i tłumaczy jej zawiłości tego świata. Gdy jednak przysłuchamy się tej „dziecinnej” wypowiedzi, zauważymy, że tematem głównym jest problem społeczny, nierówność panów i chłopów, hierarchia społeczeństwa – tyle że widziana oczami dziewczynki. Oglądamy dziewiętnastowieczną rzeczywistość, tak jak widzi ją dziecko,
Na podstawie wybranych przez siebie utworów określ tematykę poezji romantyzmu krajowego. Maraton Kornela Ujejskiego to wiersz zawierający portret rozgoryczonego poety Tyrteusza, który nie może tworzyć poezji „dźwięcznej, słodkiej dla ucha”, lecz musi wyrażać cierpienie narodu, podburzać do walki, wzniecać nienawiść do wroga i pielęgnować pamięć bohaterów. Symbole poezji aktualnej, odpowiadającej czasom to: brzęk łańcucha, zbroja, szyderstwo, nienawiść i groby. Wiersz jest apostrofą – Kornel Ujejski kieruje go do grona odbiorców, którzy chcieliby
Realista czy pesymista? W jaki sposób Daniel Naborowski realizuje motyw vanitas z biblijnej Księgi Koheleta? Zacznijmy od przypomnienia, co to jest vanitas Motyw vanitas (marności) pochodzi z Księgi Koheleta. Kohelet odrzuca nie tylko bogactwo i rozkosz, ale i tak cenione wewnętrzne wartości, jak mądrość czy praca. Patrząc na świat, biblijny mędrzec stwierdza z zadumą: „Vanitas vanitatum et omnia vanitas” („Marność nad marnościami i wszystko marność”). Jedyną stałą wartością i prawdą życia jest przemijanie. Wszystkie rzeczy mają
Pieśń XXV z Ksiąg wtórych, nazywaną Hymnem do Boga, krytycy literatury nazwali deklaracją renesansowego optymizmu – udowodnij, że mieli rację. Do takiego tematu bardzo dobra będzie forma rozprawki. Można to rozpoznać choćby po typowo rozprawkowym rozkaźniku „udowodnij”. Rozprawka to forma lekka, łatwa i (w miarę…) przyjemna, ale łatwo popaść w schemat. Pozwól sobie na trochę luzu – zacytuj, postaw pytanie retoryczne itd. Pieśń XXV Jana Kochanowskiego Ten hymn to jedna z najpiękniejszych
Charakterystyka Jagny Jagna jest tajemnicza, leniwie i bezwolnie poddana kosmicznym prawom świata – jak natura. Jest utkana z cielesnych żądz, którym bezwiednie podlega. To nie ona ma władzę nad swoim ciałem, lecz jej ciało rządzi nią całą, jej duszą. Jej kondycja sprowadza się do ustawicznego oczekiwania na zaspokojenie namiętnych cielesnych żądz, dlatego Jagna poddaje się każdemu, kto przynosi jej owo zaspokojenie: „jako tę ziemię brał wicher każdy, obtulał sobą i kołysał,
Rycerz modernistyczny Mit prometejskiego rycerza będzie z latami nabierał kształtu metafory. Wolnościowe marzenia romantyków uniosą się nad dramatyczną polską historią na wiele lat i pozostaną tylko marzeniami. Otulony modernistyczną chmurą dekadentyzmu Kazimierz Przerwa-Tetmajer pod postacią Poety z Wesela Wyspiańskiego przywoła w swej pamięci piętnastowiecznego Zawiszę Czarnego z Garbowa herbu Sulima: Głos jak marzeń moich piastun; Rycerz, Widmo, urojenie przyoblekło szatę żywą. Poeta młodopolski marzy o wskrzeszeniu dawnych, średniowiecznych bohaterów, o przywołaniu literaturą
Rozterki rycerza romantycznego. Do archetypu rycerza powróci wskrzeszająca średniowieczny świat wyobraźni literatura romantyczna. Tytułowy bohater powieści poetyckiej Mickiewicza Konrad Wallenrod jest rycerzem poświęcającym się w walce o słuszną ideę – wolność ojczyzny. Aldona mówi o nim jako o orle – monarsze ptaków, który będąc „mężem wielkim na ziemi” stał się jej wybawcą; wyrwał ją ze świata zwyczajnej codzienności, małżeńskiej stabilizacji i pokazał świat wielkich konieczności, do których spełnienia spośród ludzi-konch (małż) wybrani są nieprzeciętni. Wajdelota
Charakterystyka rycerza Szekspirowskiego Homer dostrzegał pod pancerzem rycerskim swoich bohaterów pozytywne uczucia ludzkie, Szekspir – wytrawny psycholog – odkrywa przed widzami teatru elżbietańskiego ciemne strony ludzkiej duszy, namiętności zżerające spokój swoich niewinnych, cnotliwych i uczciwych pierwotnie bohaterów. Szekspir tworzy w epoce, w której rycerstwo jako grupa społeczna już nie istnieje, dlatego po pierwowzory bohaterów sięga do średniowiecznych kronik. Renesansowego twórcę – dla którego człowiek jest zawsze tylko człowiekiem – interesuje przemiana, jaka
Charakterystyka rycerza średniowiecznego Starofrancuska poezja narracyjna z XI wieku utrwala w cyklu chansons de geste (czyli pieśniach o czynach rycerzy) wizerunek bohatera idealnego. Najlepszym przykładem będzie tu hrabia Roland, bohater Pieśni o Rolandzie. Siostrzeniec i wasal Karola Wielkiego jest przedstawiony jako obrońca króla, ojczyzny i wiary, wzór męstwa i honoru. Charakteryzują go ponadto: prostota, szczerość, duma ze służby panu lennemu, pycha, pogarda dla wroga, zuchwałość granicząca z brakiem rozwagi, przepych w sposobie ubierania się, pogarda
Charakterystyka rycerza antycznego. W homerowskiej „Iliadzie” obserwujemy rycerza antycznego, gdy – odziany we wspaniałą zbroję, silny i zręczny walczy na polu bitwy. Wielki pojedynek między Achillesem Hektorem jest bacznie obserwowany zarówno przez obóz Trojan, jak i Greków – wszak walczą ze sobą najwspanialsi ze wspaniałych. Homer przedstawia w eposie rycerza wyjątkowego – wybranego spośród innych. Achilles jest „miły bogom”, a bogowie nigdy nie zapominają o swych wybrańcach. Stale obecni na polu bitwy, podpowiadają rycerzom kolejne posunięcia,
