PRACA DOMOWA
Różne wizje miłości w Dziejach Tristana i Izoldy i Wielkim testamencie. Niektórych (zwłaszcza tych, którzy Wielki testament przeczytali niezbyt dokładnie) może zdziwić polecenie znalezienia (i opisania) różnych rodzajów miłości w utworze Villona, którego zazwyczaj przedstawia się jako poetę śmierci. Nic bardziej błędnego, obok śmierci niezwykle ważną rolę pełni w dziele tego poety właśnie miłość. Do problemu miłości podchodzi Villon w Wielkim testamencie wielokrotnie, mówi o nim z różnych perspektyw, na wiele sposobów, niekiedy szokuje czytelnika cynizmem, innym razem
Zinterpretuj podaną poniżej pierwszą strofę Ballady Wilona dla swey miłey, jednego z utworów umieszczonych w Wielkim testamencie. Ustosunkuj się do słów poety. Zwodna miłości, cierpieniem zbyt droga, Okrutna w skutku, w słodyczy obłudna, Miłości twardsza niźli stal złowroga, Mogę cię nazwać: morderczyni cudna, Serca biednego ty śmiertelny czarze, Pycho sekretna y wszytkim jednaka, Oczy okrutne – czyż ludzkość nie każe Nie dręczyć, ale wspomagać biedaka? Jak wiadomo, każda interpretacja powinna być poprzedzona analizą tekstu.
W jakich utworach literackich XX wieku możesz odnaleźć inspiracje franciszkańskie? Pracę taką wypada rozpocząć od charakterystyki nurtu zwanego franciszkanizmem. Możesz go określić jako tendencje obecne w literaturze dwudziestowiecznej, a nawiązujące do idei głoszonych przez świętego Franciszka z Asyżu. Franciszkanizm łączy się z afirmacją świata, umiłowaniem natury jako sposobu przejawiania się Boga oraz z pochwałą prostoty życia i myślenia. Bohater literacki nurtu franciszkańskiego jest człowiekiem prostolinijnym, religijnym w nieco dziecinny i intuicyjny sposób. Potrafi cieszyć się każdą drobnostką
Czy asceza może być atrakcyjną propozycją dla współczesnego człowieka? Temat jest dość niekonwencjonalny i w sumie trudny. Wymaga bowiem nie tylko znajomości hagiografii i ogólnej wiedzy o kulturze średniowiecza, ale także głębszych, osobistych przemyśleń, popartych umiejętnością dobierania argumentów i uzasadniania własnych racji. Niebezpieczeństwo czai się w tym, że temat skłaniać może do zbyt łatwych, uproszczonych odpowiedzi. Rozważmy więc możliwości odpowiedzi na tak, jak i na nie. Asceza nie może być atrakcyjna dla współczesnego człowieka. Wydaje się
Dialog poezji i filozofii. Przedstaw i nazwij obecne w „Pieśniach” Horacego elementy filozoficzne. Spróbuj się do nich odnieść, zastanów się, czy niektóre z nich mogą być przydatne lub żywotne i dziś. Pojęcie złotego środka – stoicyzm Słynne pojęcie aurea mediocritas pochodzi właśnie z poezji Horacego, a ściśle mówiąc z Pieśni 10 z II zbioru Carmina. Używane jest jako swoisty „wytrych” do filozofii stoicyzmu – oddaje ideę harmonii wewnętrznej i równowagi leżącą u podstaw założeń tej szkoły filozoficznej. Złoty środek to bowiem
„Nie wszystek umrę”… Zaprezentuj wizję poety i poezji, jaką przedstawia Horacy w swych utworach. To dość łatwy temat. Najistotniejsze jest w nim polecenie „zaprezentuj”. Musi ono znaleźć odzwierciedlenie w sposobie, w jaki zabierzesz się do pracy. W tego rodzaju tematach masz na ogół do wykonania rolę dość odtwórczą. Nie jest Twoim zadaniem ocenianie wizji poezji Horacego, ani szczególnie uważne jej badanie. Zamiast tego autorzy tematu mówią Ci raczej: „znajdź i zniszcz” niczym oficerowie precyzyjnie określający cel wojennej
„Gdy ci ciężko żyć, bądź pełen ducha”. Scharakteryzuj poglądy życiowe Horacego w dowolnie wybranych odach. W stanowiących trzon twórczości Horacego odach, poeta nawiązywał do liryki greckiej (Alkajosa, Safony). W utworach tych stał się wyznawcą i propagatorem doktryny moralnej Epikura, który za główny cel życia uznawał dążenie do przyjemności, zalecał życie z dala od spraw publicznych, starał się uwolnić człowieka od strachu przed śmiercią, przed gniewem bogów, za najważniejsze dobro uznawał umiar, złoty środek, głosił
Zaproponuj kilka różnych sposobów odczytania Procesu Kafki. Powieść możemy odczytać: Jako parabolę ludzkiego losu. Jako nowoczesny moralitet. Na sposób egzystencjalny – żyjemy z wyrokiem śmierci w zawieszeniu. Nie wiemy, kiedy zostanie wykonany. Na scenie życia jesteśmy tylko nędznymi aktorami – nie mamy wielkiego wpływu na swoją rolę. Nasze życie na milion różnych sposobów kształtują inni ludzie – a wedle Sartre’a „piekło to inni”. Człowiek, wrzucony w istnienie (to z kolei sformułowanie Heideggera), czuje się zagubiony
Kafkowskie przestrzenie – scharakteryzuj opisy miasta i sądu w „Procesie” i ich sens. Na początku możesz ogólnie scharakteryzować miejsce akcji: rozgrywa się ona w nieznanym, niewiadomym mieście. Prawdopodobnie jest to Praga, w której mieszkał Kafka. Większość wydarzeń dzieje się w nieprzyjaznych, dusznych pomieszczeniach, nie zaś w uroczych ogrodach czy pięknych salonach. Mamy tu labirynty budynków, ciasne mieszkania lokatorskie, sale sądowe, katedrę „bez Boga”. Wszystko dzieje się w półmroku, półcieniu lub w mętnym świetle. Przestrzeń kafkowska to taka, która osacza
Charakterystyka Józefa K. • Uwzględnij koniecznie fakt, że o bohaterze wiemy bardzo niewiele. Nie znamy jego przeszłości, niewiele możemy powiedzieć o jego wyglądzie. To jednak okazuje się nieważne – K. jest współczesnym everymanem, który ma ukazać losy człowieka, absurd istnienia. • Krótko opisz sytuację, w której znalazł się K. Bez wątpienia jest ona dziwna, pozbawiona sensu – dla świata prozy Kafki typowe jest poczucie metafizycznej trwogi. Józef K. został oskarżony i aresztowany, lecz mimo
Jaki jest stosunek Fausta do wiedzy i poznania? Uwaga! Goethe nawiązuje tu do teorii Swedenborga, według której całe niebo składało się z duchów, z których każdy miał swoje pole działania. Ukazują się one tylko „pokrewnym duszom”. Zacznij bardzo prosto Na temat stosunku Fausta do wiedzy wiele dowiadujemy się z jego monologu. Bohater przyznaje, że ma gruntowne wykształcenie: studiował prawo, medycynę, filozofię i teologię. Strawił długie lata na tej nauce – potem poszerzał swoją wiedzę zakopany
Charakterystyka Fausta. Prezentacja postaci Bohaterem dramatu Goethego jest Faust, uczony o imponującej wiedzy, który rozczarowany nią zwraca się w stronę czarnej magii. Aby zrealizować swoje pragnienie poznania tego, co niedostępne człowiekowi, właściwie bez wahania (co więcej, bardzo chętnie!) podpisuje diabelski cyrograf. Pragnie wiedzieć więcej i żyć pełnią życia, zamiast gnić w pracowni, ze smutną świadomością, że jest stary i na wiele w życiu nie starczy mu już czasu. Sam o sobie Faust mówi, że „przestudiował wszystkie fakultety”:
Scharakteryzuj Mefistofelesa, bohatera Faust. Zwróć szczególną uwagę na słowa, w których przedstawia się on jako „Tej siły cząstka mała,/ Która wciąż złego pragnie, a dobro wciąż działa”. Przeczytaj uważnie polecenie. Zwróć uwagę na jego drugą część – w Twojej charakterystyce nie może zabraknąć odniesienia do autocharakterystyki Mefistofelesa. Prezentacja postaci Mefistofeles – obok Fausta – jest jedną z głównych postaci dramatu. To on podczas rozmowy z Bogiem wyjawia swój plan poddania uczonego próbie i otrzymuje na to
Krajobrazy w poezji Staffa – czy to tylko pejzaże, jak określisz ich rolę? Postaw tezę Staff sławi piękno świata. Opisy przyrody są znakomitym dowodem, potwierdzeniem doskonałości stworzenia. Jednak nie są oderwane od spraw ludzkich. Opisy w wierszach poety nie istnieją też sztuka dla sztuki – zawsze spełniają rolę ideową, współgrają z zamieszczoną tezą, współtworzą nastrój lub definiują świat. Przytocz dowody na poparcie powyższej tezy. pejzaż w Deszczu jesiennym – wykładnia dekadentyzmu przyroda w Sonecie szalonym
Staff jako poeta-nauczyciel. Które z jego pouczeń poetyckich uważasz za szczególnie cenne? Postaw tezę Pouczenia i moralizatorstwo nie są na ogół lubiane. Ale w przypadku Staffa mamy raczej do czynienia z Mistrzem – dyskretnie ukrytym w strofach pięknej poezji. W jego ujęciu klasycyzm staje się receptą na życie, zyskuje niemal terapeutyczną wartość. Ta mądrość Mistrza jest dla mnie najcenniejsza. Ułóż pracę według „pouczeń”, przy każdym podając adres literacki – gdzie znalazłem, i dlaczego wysoko sobie cenisz
Koncepcja człowieka w poezji Leopolda Staffa. Postaw tezę Jakkolwiek w całokształcie poezji zwycięża i dominuje klasyczne ujecie człowieka, to tak jak przebiegały przemiany postaw, tak i koncepcja człowieka przybierała różne postacie. Należy wyróżnić cztery modele: człowiek – kowal ujęcie dekadenckie człowiek w ujęciu franciszkańskim model klasyczny Każdy z modeli scharakteryzuj, odwołaj się do filozofii, autorytetu, który za nim stoi i poprzyj cytatami z wierszy Staffa Człowiek – kowal – w myśl programowego utworu Kowal. Nurt – nietzscheański, autorytet: Nietzsche.
Czy Kamizelka Prusa zawiera typowe cechy noweli? Zacznij od przypomnienia cech gatunkowych noweli. Nowela jest to krótki utwór fabularno-narracyjny. Występuje zwykle narrator trzecioosobowy, obiektywny. Treść noweli osnuta jest wokół jakiegoś dominującego motywu, może nim być rekwizyt. Nowela ma jeden wątek, brak w niej epizodów, liczba bohaterów noweli jest ograniczona od jednego do najwyżej trzech. Nowela zawiera w swoim zakończeniu przesłanie, czyli morał. Teraz zastanówmy się, które z tych cech ma Kamizelka. Akcja noweli
Gdzie Konopnicka dostrzega źródła nietolerancji – odwołaj się do rozmowy Mendla Gdańskiego z zegarmistrzem. • Rozmowa Mendla i zegarmistrza ujawnia stereotypy, które są przyczyną nietolerancji. Takimi stereotypami operuje zegarmistrz, pozornie zaprzyjaźniony z Mendlem. Dla niego jednak „Żyd zawsze Żydem”, czyli odczuwa obcość, a może nawet niechęć do ludzi pochodzenia żydowskiego i pogardę dla nich. • Uważa, że Żydzi bogacą się kosztem Polaków, podtrzymuje utarty mit Żyda geszefciarza. Jego zdaniem Żydzi zawsze mają dużo pieniędzy, gdyż
Dlaczego Orzeszkowa w Glorii victis uczyniła narratorem przyrodę? Zacznij np. tak: Nowela Orzeszkowej powstała już w epoce Młodej Polski, w odpowiedzi na wydarzenia lat 1905-1907. Pisarka jednak celowo powraca do romantycznego etosu walki bohaterów powstania styczniowego z 1863 r. Byli to jedyni bohaterowie, których znała i rozumiała. Bolało ją, że społeczeństwo polskie tak szybko zapomniało o przelanej krwi powstańców. Tym bardziej że byli to często młodzi chłopcy, idealiści, tak jak bohaterowie jej noweli, Marian i Jagmin. Samotna leśna
Jak należy rozumieć słowa z wiersza Krótkość żywota: „Dźwięk, cień, dym, wiatr, błysk, głos, punkt – żywot ludzki słynie”? Te słowa podkreślają jeden aspekt ludzkiego życia: jego przemijalność, krótkość, ulotność. Nie sposób zatrzymać życia, bo trwa zaledwie chwilę – jak dźwięk. Jest zmienne niczym zależny od kąta padania promieni słońca cień. Przepływa szybko, jak dym i wiatr. Pojawia się i nagle znika – jak błysk, przemija i nie pozostawia śladów – jak głos, jest
