Wypracowania z literatury XX wieku
Wskaż przykłady absurdu w „Procesie”. • Zacznij od definicji absurdu – przepisz ją ze słownika lub zapisz własnymi słowami. Oto ona: Absurd (łac. rażący uszy, niedorzeczny) w logice jest błędem, w literaturze zaś chętnie wykorzystywaną kategorią estetyczną, sposobem prezentowania świata. Jest posunięciem fikcjonalności dzieła literackiego do granic możliwości, nie naśladuje bowiem rzeczywistości i ukazuje rzeczy, których nie bylibyśmy w stanie zaakceptować w normalnym świecie. Światem przedstawionym nie rządzi logika i często nie może być mowy o przyczynowo-skutkowym łańcuchu
Jak należy rozumieć tytuł wiersza Młodość? Sporządź krótką notatkę. Tytuł wiersza jest ironiczny. W utworze została bowiem przedstawiona młodość pokolenia Kolumbów, która z prawdziwą młodością ma niewiele wspólnego. Młode lata są z reguły przeznaczone na naukę, ale i na beztroskę, zabawę. Natomiast młodość „porażonych śmiercią” przypadła na lata wojny. Musieli zmagać się z jej koszmarem i na co dzień obcować ze śmiercią. Jeżeli nawet komuś udałoby się przetrwać okupację, wyjdzie z niej okaleczony psychicznie. Czy człowiek pozbawiony
Portret poety w twórczości Mirona Białoszewskiego. Wstęp Zacznij od ogólnej refleksji: tak jak odmienna od tła epoki jest twórczość Białoszewskiego, tak odmienny jest również wizerunek poety, odbiegający od wzorów, jakie przyniósł czas i niepodobny do tych, jakie zna literatura. Często jest to kreacja wręcz polemiczna, nierzadko prowokacyjna, bo tak dalece niezgodna ze stereotypami utrwalonymi w powszechnej świadomości kulturowej i w tradycji literackiej. Rozwinięcie Przywołaj różne przykłady, by ogarnąć jak najszersze spektrum zagadnienia. Zwróć uwagę
Czy w obozie pracy można było zachować człowieczeństwo? Jak na to pytanie odpowiada Tadek, bohater Opowiadań Borowskiego i Gustaw – narrator Innego świata? Jak oni obaj oceniają swoich obozowych towarzyszy? Wstęp Najpierw postaraj się uporządkować swoją wiedzę. Przede wszystkim zastanów się, co wiesz o Gustawie i Tadku, spróbuj zebrać najważniejsze informacje. Możesz je potem umieścić we wstępie. Oczywiście i Tadek, i Gustaw znaleźli się w obozach pracy – Gustaw w sowieckim, w Jercewie, Tadek w niemieckim obozie koncentracyjnym, w Oświęcimiu.
W jakich utworach literackich XX wieku możesz odnaleźć inspiracje franciszkańskie? Pracę taką wypada rozpocząć od charakterystyki nurtu zwanego franciszkanizmem. Możesz go określić jako tendencje obecne w literaturze dwudziestowiecznej, a nawiązujące do idei głoszonych przez świętego Franciszka z Asyżu. Franciszkanizm łączy się z afirmacją świata, umiłowaniem natury jako sposobu przejawiania się Boga oraz z pochwałą prostoty życia i myślenia. Bohater literacki nurtu franciszkańskiego jest człowiekiem prostolinijnym, religijnym w nieco dziecinny i intuicyjny sposób. Potrafi cieszyć się każdą drobnostką
Czy asceza może być atrakcyjną propozycją dla współczesnego człowieka? Temat jest dość niekonwencjonalny i w sumie trudny. Wymaga bowiem nie tylko znajomości hagiografii i ogólnej wiedzy o kulturze średniowiecza, ale także głębszych, osobistych przemyśleń, popartych umiejętnością dobierania argumentów i uzasadniania własnych racji. Niebezpieczeństwo czai się w tym, że temat skłaniać może do zbyt łatwych, uproszczonych odpowiedzi. Rozważmy więc możliwości odpowiedzi na tak, jak i na nie. Asceza nie może być atrakcyjna dla współczesnego człowieka. Wydaje się
„Gdy ci ciężko żyć, bądź pełen ducha”. Scharakteryzuj poglądy życiowe Horacego w dowolnie wybranych odach. W stanowiących trzon twórczości Horacego odach, poeta nawiązywał do liryki greckiej (Alkajosa, Safony). W utworach tych stał się wyznawcą i propagatorem doktryny moralnej Epikura, który za główny cel życia uznawał dążenie do przyjemności, zalecał życie z dala od spraw publicznych, starał się uwolnić człowieka od strachu przed śmiercią, przed gniewem bogów, za najważniejsze dobro uznawał umiar, złoty środek, głosił
Zaproponuj kilka różnych sposobów odczytania Procesu Kafki. Powieść możemy odczytać: Jako parabolę ludzkiego losu. Jako nowoczesny moralitet. Na sposób egzystencjalny – żyjemy z wyrokiem śmierci w zawieszeniu. Nie wiemy, kiedy zostanie wykonany. Na scenie życia jesteśmy tylko nędznymi aktorami – nie mamy wielkiego wpływu na swoją rolę. Nasze życie na milion różnych sposobów kształtują inni ludzie – a wedle Sartre’a „piekło to inni”. Człowiek, wrzucony w istnienie (to z kolei sformułowanie Heideggera), czuje się zagubiony
Kafkowskie przestrzenie – scharakteryzuj opisy miasta i sądu w „Procesie” i ich sens. Na początku możesz ogólnie scharakteryzować miejsce akcji: rozgrywa się ona w nieznanym, niewiadomym mieście. Prawdopodobnie jest to Praga, w której mieszkał Kafka. Większość wydarzeń dzieje się w nieprzyjaznych, dusznych pomieszczeniach, nie zaś w uroczych ogrodach czy pięknych salonach. Mamy tu labirynty budynków, ciasne mieszkania lokatorskie, sale sądowe, katedrę „bez Boga”. Wszystko dzieje się w półmroku, półcieniu lub w mętnym świetle. Przestrzeń kafkowska to taka, która osacza
Charakterystyka Józefa K. • Uwzględnij koniecznie fakt, że o bohaterze wiemy bardzo niewiele. Nie znamy jego przeszłości, niewiele możemy powiedzieć o jego wyglądzie. To jednak okazuje się nieważne – K. jest współczesnym everymanem, który ma ukazać losy człowieka, absurd istnienia. • Krótko opisz sytuację, w której znalazł się K. Bez wątpienia jest ona dziwna, pozbawiona sensu – dla świata prozy Kafki typowe jest poczucie metafizycznej trwogi. Józef K. został oskarżony i aresztowany, lecz mimo
Powinności poezji wobec czasu i ludzi na podstawie wybranych wierszy Czesława Miłosza. Wstęp Możesz zacząć od przywołania odwiecznego sporu na temat kształtu poezji: czy poezja to sztuka dla sztuki zwolniona z jakichkolwiek zobowiązań, czy też sztuka zaangażowana stawiająca sobie ambitne zadania? Jeśli jesteś zwolennikiem tej drugiej koncepcji, przywołaj jakiś trafny cytat przekonujący o jej słuszności, na przykład słowa z wiersza Miłosza: Czym jest poezja, która nie ocala Narodów ani ludzi? Możesz również z góry założyć, że
Wyjaśnij, w czym wyrażała się Witkacowska teoria Czystej Formy i w jakim stopniu Szewcy do niej nawiązują. Witkacego interesowała w teatrze czysta teatralność. Nie było tam miejsca na roztrząsanie kwestii narodowych, społecznych, moralnych itp. Teatr to nie zwierciadło rzeczywistości ani psychologiczne „wypruwanie bebechów”. Liczy się jedynie forma, bo pozwala dotrzeć do Tajemnicy Istnienia, zaznać metafizycznego niepokoju, zbadać istotę bytu. Jest dla Witkacego czymś absolutnie wyjątkowym, arystokratycznym. Centralny element dzieła sztuki stanowi niezwykła struktura, której
Jaki obraz rewolucji przedstawia Witkacy w Szewcach? Autora nie interesuje przebieg żadnego konkretnego przewrotu społecznego. Witkacy tworzy obraz rewolucji całkowicie abstrakcyjnej. Chce zobrazować uniwersalne mechanizmy, jakie rządzą każdym tego rodzaju zjawiskiem społecznym, bez względu na jego czas i miejsce. W tym celu wprowadza do utworu taki układ kompozycyjny postaci, który symbolizuje relacje społeczno-klasowe. Oglądamy zatem arystokratkę księżną Irinę, burżuja Prokuratora Scurvy’ego i robotniczy proletariat, czyli Sajetana Tempego i jego Czeladników. To właśnie oni wtrąceni do
Justyna i Elżbieta – co je łączy, co różni? Przedstaw te dwie sylwetki kobiece w „Granicy” Nałkowskiej. W Granicy występuje cała galeria kobiet, ale najważniejsze z nich są dwie: Justyna i Elżbieta. W temacie nie ma ani słowa o porównaniu, ale wiadomo, że porównanie będzie konieczne. Nie radzilibyśmy jednak kusić się na charakterystykę porównawczą – to zbyt proste. Raczej pasowałaby tutaj rozprawka, do której samemu należy postawić pytanie lub tezę, albo (dla ambitnych) esej. Obydwie
Co to znaczy, że Dżuma jest powieścią egzystencjalną? Albert Camus uważany był za pisarza, który w swoich dziełach zawarł idee egzystencjalizmu, ba, za naczelnego pisarza wśród egzystencjalistów. On sam odżegnywał się od tego. Dla Camusa los mitycznego bohatera Syzyfa, skazanego przez bogów na wtaczanie pod górę ciężkiego głazu, który zawsze staczał się tuż przy wierzchołku góry, był symbolem tragizmu i absurdu ludzkiego życia. Innymi słowy: większość naszych wysiłków skazana jest na porażkę,
Dwie postawy wobec absurdu świata. Porównaj, jak został przedstawiony absurd w Dżumie Alberta Camusa i w Procesie Franza Kafki. Na wstępie Dobrze będzie zacząć od uwagi może trochę banalnej, ale za to… prawdziwej i dobrze wprowadzającej w dalsze rozważania. Odczucie absurdu świata to jeden z ważniejszych tematów literatury XX i XXI wieku. Twórcy często zadają pytania (nie zawsze wprost) o sens istnienia świata, o pozycję człowieka w świecie i sens życia. Odpowiedzi są pesymistyczne, a często nawet tragiczne. Czasem jedynie trafia
Doktor Judym a doktor Rieux – porównaj obu bohaterów. Taką charakterystykę porównawczą możesz sporządzić w punktach. Ale żeby Twoja praca domowa nie była byle jaka, możesz pokusić się o krótki wstęp. Jak zacząć? We wstępie można np. podkreślić, że bohaterowie powieści, opowiadań czy nowel dość często są lekarzami. Zapewne znamy specyfikę tego zawodu, który pojmowany nie tylko jako sposób zarabiania na życie, ale również (a czasem przede wszystkim) jako misja, posłannictwo. Idealny lekarz
Co to znaczy, że Dżuma jest powieścią-parabolą? Wytłumacz, jak rozumiesz to pojęcie. Najpierw przypomnij znaczenie pojęcia parabola. Parabola (przypowieść) to dydaktyczny utwór epicki. Cechy paraboli to: Typowe, schematyczne postacie i fabuła. Są one podporządkowane funkcji alegorii lub symbolu (w wypadku Dżumy Camusa – oczywiście dżumie). Ważne są nie same wydarzenia czy bohaterowie, ale prawdy moralne, religijne, filozoficzne lub społeczne. Parabola ma co najmniej dwa poziomy: dosłowny (świat przedstawiony, czyli w interesującym nas
Przedstaw etapy w życiu Cezarego Baryki. Biografię bohatera można podzielić na kilka etapów, które są stopniami jego dojrzewania duchowego i życiowego. Dzieciństwo w Baku Było ono spokojne, beztroskie, dostatnie, a Cezary rozpieszczany i kochany przez rodziców, niczego mu nie brakowało. Wojna i rewolucja Młodość Cezarego spędzona w Baku była niespokojna, obfitująca w dramatyczne wydarzenia. Cezary pod opieką wyrozumiałej i zakochanej w nim matki schodzi na złą drogę. Staje się dzieckiem ulicy i daje się uwieść hasłom rewolucji. Zafascynowany ideami rewolucji,
Skamandryci i ich stosunku do roli poezji. W roku 1918 skończyła się trwająca od czterech lat I wojna światowa. Te okrutne lata zniszczyły bezpowrotnie starą wizję świata i rządzące nim wartości. Wojna przyczyniła się też do niezwykle szybkiego rozwoju cywilizacji technicznej. Zafascynowani nowoczesnością – przejawiającą się w rozpowszechnieniu takich wynalazków, jak kino, telegraf, radio czy samolot – artyści europejscy odrzucali tradycję oraz modernistyczny pesymizm i melancholię w imię zwrotu ku przyszłości. Polsce rok 1918 przyniósł
