Strona Główna
During your matura exam you are likely to deal with texts connected with crime, offence and punishment. You can be required to: answer questions concerning a written text or recording dealing with the topic of crime; fill in the gaps in a test assessing your lexical and grammatical knowledge; relate a story concerning crime. Vocabulary connected with crime Crimes and Offences crime – zbrodnia; przestępstwo capital crime – przestępstwo zagrożone karą śmierci non-capital
During your matura exam you are likely to deal with texts connected with technology. Examination tasks may, for example, involve: answering questions concerning a written text or recording dealing with the topic of science and/ or new technologies; stating your opinion concerning the influence of modern technologies on people’s lives; solving a test checking your lexical knowledge. Below you will find vocabulary connected with the topic and mistakes that Polish
During your matura exam you can be required to produce a more detailed desription of people depicted in a picture, to complete or thoroughly understand a text concerning the way people look or behave. This lesson aims at revision of verbs connected with people’s posture, movement, ways of looking and human sounds. Remember! When describing a picture, you should use the present continuous. For example: A plump boy is peeping
Are there any jobs that should be done only by men or only by women? I find this issue really fascinating to discuss, as it reflects a lot of social changes regarding the roles of men and women, which have occurred in Europe and America for the last sixty years. Before the war, women were not generally supposed to go out to work. It was men who were primary breadwinners. Working
Stosunkowo niewielka Macedonia była scentralizowaną monarchią, której kultura, pod wpływem kontaktów z wyżej stojącą cywilizacją helleńską, ulegała przyspieszonemu rozwojowi. Wbrew złośliwym pomówieniom Greków Macedończycy byli ludem im pokrewnym, a nie barbarzyńskim. Macedonia dosyć długo nie brała udziału w wielkiej polityce. Z racji swej słabości, podlegała Atenom, Tebom bądź potem Persji. Wielkie dni dla tego północnogreckiego państwa nadeszły w IV w.p.n.e., gdy świat helleński był osłabiony po wojnach domowych. Zwierzchnictwo tebańskie
Półwysep Arabski w starożytności, jeżeli nawet nie stanowił klasycznej „terra incognita”, to na pewno znajdował się na marginesie głównych wypadków politycznych. Ośrodki państwowe, o ile tam powstawały, istniały na krawędzi tego potężnego regionu (królestwo legendarnej królowej Saby w Jemenie, Palmyra czy nabatejskie ze stolicą w Petrze), a olbrzymi środek półwyspu nie wytworzył do VII w. jednolitego organizmu politycznego. Zamieszkiwały go skłócone plemiona koczowniczych hodowców i pasterzy. Na szlaku karawan powstawały
Od początku III do mniej więcej połowy I tysiąclecia p.n.e., starożytny Bliski Wschód był areną rywalizacji kilku mocarstw, głównie Egiptu, Babilonii i Asyrii, choć przejściowo do politycznych gierek włączali się kolejni uczestnicy, jak małoazjatyccy Hetyci, państwo Hurytów – Mitanni, czy Persowie. Asyria Istotną rolę polityczną w regionie odgrywała też Asyria. W tzw. okresie starosyryjskim (około 2000-1363 p.n.e.) państwo objęło obszary w górnym biegu Eufratu i Tygrysu, za rządów Szamsziadada I
Wojny perskie Wielka kolonizacja basenu Morza Śródziemnego, szczególnie jego wschodniej części, sprawiła, że świat grecki znalazł się w obliczu zagrożenia ze strony silniejszych organizmów państwowych, formujących się na pograniczu helleńskich kolonii. W 546 r. p.n.e. potężna monarchia perska (Dariusz I) podporządkowała sobie greckie posiadłości w Azji Mniejszej, narzucając im tyranię jako system rządów. Doprowadziło to do powstania, zwanego jońskim (494 p.n.e.). Zaczęło się od obalenia tyranii perskiej w Milecie. Swych
Rzym, którego początki nikną w pomroce legendy, poprzez podboje na terenie Italii wyrósł na regionalną potęgę, która po opanowaniu kolonii greckich na południu Płw. Apenińskiego, na drodze dalszej ekspansji, głównie na terenie Sycylii, znalazła się w obliczu konfrontacji z Kartaginą, mocarstwem zachodniośródziemnomorskim (połowa III w. p.n.e.). Wątła równowaga polityczna regionu i sprzeczne interesy ekonomiczne pchały obie strony do nieuchronnego konfliktu. Jak to zwykle bywa, wystarczyła iskra w postaci pretekstu, do
Republika rzymska, stająca się wraz z upływem czasu i podbojów faktycznym imperium, przeżywała co najmniej od II w. p.n.e. wyraźny kryzys. Ustrój państwa mierzony początkowo na rozmiary stosunkowo niewielkiego organizmu politycznego, nie wytrzymywał ciśnienia nie tylko nowych realiów, ale też i nowych sił społecznych wzbogacających się na eksploatacji imperium: nobilów i ekwitów, rywalizujących stopniowo z arystokracją rodową (właścicieli ziemskich) dominującą w senacie, oficjalnie głównej instytucji rządzącej w Rzymie. Jednocześnie pauperyzacji
Frankowie byli jednym z germańskich plemion, które w czasie wędrówek ludów osiedliły się na obszarach cesarstwa rzymskiego. W połowie IV w. opanowali północną Galię zwaną Toksandrią (kraina położona między Mozą a Skaldą). Pomimo że cesarz Julian Apostata (ostatni pogański władca Rzymu) pokonał Franków w 357 r., zezwolił Frankom im pozostać na terenach Toksandrii. Część tego ludu pozostała poza granicami cesarstwa na prawym brzegu Renu i nad Menem. Zwano ich Frankami
W 1. połowie II w. n.e. imperium rzymskie ustabilizowało swoje granice, umacniając dotychczasowe, zaprzestając wojen zdobywczych (Hadrian, Antonius Pius). Na północ od Dunaju dojrzewało jednak poważne zagrożenie ze strony germańskich plemion: Markomanów, Kwadów i Jazygów, zamieszkujących obszary Czech i Moraw. Z ich najazdami musiał borykać się Marek Aureliusz, zwany też filozofem na tronie (161-180 n.e.). Po ciężkich walkach, w czasie których wrogowie cesarstwa dotarli aż do Akwilei, zdołano owe ludy
Awarowie W VI wieku Awarowie, azjatyckie plemię tureckiego pochodzenia, opanowawszy przestrzenie między górami Tien-szan a chińskim murem, zagroziło nawet samemu państwu środka (Chinom). Pokonane przez swych rywali (głównie Turków ałtajskich), przewędrowało na zachód w stronę Morza Kaspijskiego i doliny Dunaju. Cesarz Justynian uczynił z Awarów swych sprzymierzeńców w zwalczania germańskiego ludu Gepidów i wyznaczył im na siedzibę obszary nad dolnym Dunajem. Awarowie nie zamierzali jednak stać się marionetką, w ręku
Najbardziej spektakularnym następstwem wielkich wypraw i odkryć geograficznych stały się, między XVI a początkiem XX wieku, europejskie podboje kolonialne, początkowo dokonywane przez Hiszpanię i Portugalię, a potem też przez Anglię, Francję i Holandię i inne państwa. Ameryka Południowa Aztekowie Na obszarze Ameryki Środkowej i Południowej istniały w momencie europejskiego, głównie hiszpańskiego najazdu dwa indiańskie mocarstwa. W dzisiejszym Meksyku, gdzie już grubo przed nadejściem konkwistadorów wytworzyły się dojrzałe cywilizacje (choćby Tolteków,
Od końca X w., po wygaśnięciu zachodniofrankijskiej linii Karolingów, we Francji panowała dynastia Kapetyngów. Jej pozycja początkowo była bardzo słaba z racji niewielkiej domeny i potęgi terytorialnych książąt czy hrabiów, nominalnych lenników monarchii. Polityka konsolidacji i powiększania domeny nowej dynastii spotykała się z oporem feudałów, zwłaszcza potężnych władców Normandii (po zdobyciu przez Wilhelma Zdobywcę angielskiej korony w 1066 r.). Sytuacja stała się dla Kapetyngów jeszcze gorsza z momentem przejęcia anglo-normańskiego
Pozostająca do drugiej połowy XIII w. drugorzędnym księstwem Moskwa, wykorzystując swoje dogodne położenie na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych, stosunkowo mniej zniszczona od tradycyjnych, historycznych ośrodków i przede wszystkim posłuszna najeźdźcom, stopniowo wyrastała do roli lokalnej potęgi. Mongołowie potrafili docenić uległość moskiewskich książąt, wiarołomstwo wobec słabszych sąsiadów i pomoc w pacyfikacji zbuntowanych obszarów. Ruscy władcy uzyskiwali od mongolskich chanów tzw. jarłyk, czyli przywilej, wydany na piśmie, pozwalający sprawować funkcję wielkiego księcia
Stałe elementy analizy i interpretacji wierszy Autor i kontekst historyczny To ważne dla zrozumienia utworu, że został napisany właśnie w danej sytuacji historycznej. Bywa, że pod wierszem poeci umieszczają miejsce i datę powstania. Gdy pod utworem widnieje data: Warszawa, sierpień 1944, można się domyślić, że ważny jest tu kontekst powstania warszawskiego. Tytuł Tytuły są bardzo różne, ale zawsze niosą ważne informacje: podpowiedzą gatunek (Pieśń o domu, Oda do młodości, Psalm IV), wskażą adresata (Do
Trzy kluczowe tropy stylistyczne, to epitet, porównanie i metafora. Podstawowe dla poetów, którzy nie chcą zwyczajnie opisywać świata i podstawowe dla uczniów analizujących wiersz. Trzeba umieć je rozpoznać i określić ich funkcje. Tropy stylistyczne Czemu są tropami, chwytami, figurami stylistycznymi? Kiedy powstaje wiersz, poeta używa rozmaitych zabiegów (chwytów), by nie mówić zwyczajnie, lecz mową poezji. Tych sposobów jest mnóstwo: można wszystkie wyrazy zaczynać od tej samej litery, ktoś wpadnie na
Na pewno najważniejszy w wierszu jest podmiot liryczny. Ale utwór może też mieć swojego bohatera! To kto inny niż podmiot i trzeba umieć te osobistości rozróżniać. Trzy osoby wiersza „Ja” liryczne (Podmiot) Głos mówiący, osoba, która się wypowiada, wyraża swoje uczucie lub opowiada. Podmiot wyraźnie różni się od adresata i bohatera – jest siłą wyższą, to on zwraca się lub opowiada. A co w sytuacji, gdy mówi do siebie i prezentuje autobiografię? Sam jest podmiotem, adresatem
Nie posługujemy się nimi w zwykłej mowie, ale występują w poezji, w prozie poetyckiej. Specjalnie używają ich autorzy, aby uatrakcyjnić teksty. Poetyzmy Wyrazy charakterystyczne dla języka poetyckiego, uważa się je za szczególnie wzniosłe, artystyczne: ruń, toń, kobierzec. Rzadko w zwykłej mowie i w zwykłym mieszkaniu mówimy o naszym dywanie, że trzeba by uprać… kobierzec. Neologizmy Wyrazy zupełnie nowe. Poeta stworzył sobie wyraz na potrzeby wiersza – ale normalnie takiego wyrazu nie ma, np. „światłoptacy”. (neologizm) Albo:
