Tag "nauka o języku"
Zapożyczenia Zapożyczanie wyrazów jest wynikiem wpływów obcych kultur na język. Nie jest to nic osobliwego, świadczy jedynie o wymianie dóbr materialnych i duchowych. Przyczyny Na ich obecność w języku wpływa kilka powodów: kontakty kulturalne, gospodarcze czy polityczne (np. wojny) pomiędzy narodami, które mówią odmiennymi językami, pojawienie się rzeczy, która nie ma nazwy w jednym języku, a ma w drugim; niedostateczny rozwój struktur danego języka (np. przez długi czas łacina była językiem nauki), istnienie rzeczy, które nie
Cechy języka potocznego. Wskaż przykłady wykorzystania tej odmiany języka w literaturze współczesnej. Język potoczny jest tą odmianą, z którą mamy kontakt najwcześniej. Jest ona wspólna wszystkim Polakom i najbardziej swobodna. Komunikując się w sytuacjach nieoficjalnych, codziennych, używamy właśnie języka potocznego. Charakterystyczne cechy języka potocznego to: słownictwo neutralne (brak podniosłego), występowanie środków językowych wyrażających emocje: zdrobnień, zgrubień, wykrzykników, partykuł, np.: Pokaż mamusi rączki. Ach, jakie ciężkie te siaty! prosta składnia (równoważniki zdań, zdania pojedyncze,
Dla pojęcia intertekstualności bardzo ważna była koncepcja słowa Michaiła Bachtina. Wyróżnił on: słowo uprzedmiotowione, słowo przedmiotowe słowo dwugłosowe. Słowo uprzedmiotowione to np. stylizacja gwarowa, archaizacja, każde użycie cudzego języka. Słowo traktowane jest jak pewien obiekt, przedmiot zabiegów. Słowo przedmiotowe to słowo „przezroczyste” w stosunku do rzeczy, np. stwierdzenie, że futerał jest brązowy, okno otwarte itd. Na czym polega istota słowa dwugłosowego,można wyjaśnić na przykładzie. Dwie osoby, X i Y,
Semiotyka W pierwszym dziesięcioleciu XX w. Ferdynand de Saussure (zwany ojcem współczesnego językoznawstwa), stworzył podwaliny nowej dziedziny wiedzy, zajmującej się interpretacją ukrytych znaczeń. Wyrażane są one za pomocą znaków i symboli, używanych w systemie komunikacji. Idee de Saussure’a rozwijał Claude Levi-Strauss, ale największe chyba znaczenie znaczenie miało dzieło Rolanda Barthesa – Mythologies (1957). Zastosował w nim zasady de Saussure’a dotyczące znaków i komunikatów do pewnych aspektów kultury, takich jak moda,
TEST z frazeologii 1. Napisz związki frazeologiczne o podanym znaczeniu. Skorzystaj z wymienionych wyrazów. Iść bardzo wolno. Fantazjować. Brzydko pisać. Powiedzieć coś szczerze. Ocknąć się z marzeń. Zniknąć bez śladu. a) oczy …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. b) gruda ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) kura ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. d) obłok …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. e) noga …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. f) kamień ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. Znajdź błędy w podanych związkach frazeologicznych i podaj ich prawidłową formę. Wyjaśnij ich znaczenie. A. Szukać igły w trawie. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… B.
Zdania złożone. TEST 1. Które z poniższych zdań jest zdaniem złożonym podrzędnie okolicznikowym sposobu? A. Chodzi tam, żeby odpocząć od zgiełku miasta. B. Martwiłam się tak, że nie zdążę na pociąg. C. Poprosiłem, żeby oddał mi pieniądze. D. Kupię, gdzie będzie najtaniej. Odp. ………………………………….. 2. W którym punkcie zapisano pytania, na które odpowiadają tylko zdania złożone podrzędnie okolicznikowe czasu? A. odkąd? jak często? kiedy? po co? B. kiedy? odkąd? jak często? jak?
Związki wyrazów w zdaniu TEST 1. W zdaniu: „Uczniowie postanowili urządzić dyskotekę walentynkową.” związek główny tworzą wyrazy: A. dyskotekę walentynkową B. postanowili urządzić C. urządzić dyskotekę D. uczniowie postanowili. Odp. …………………………… 2. Wskaż punkt, w którym zapisane zostały tylko związki przynależności. A. pięć rowerów, kwitnące drzewa, widzę Janka, szedł płacząc B. oglądam film, pojadę jutro, Anka śpi, moimi kasetami C. szedł powoli, biegała szybko, spał spokojnie, poszedł do kina D. rzeka Wisła,
Składnia TEST 1. W podanych zdaniach podkreśl okoliczniki i nazwij ich rodzaje. A. Przed chwilą wróciłem ze szkoły. B. Pomimo deszczu poszliśmy na spacer. C. Poszli odebrać dokumenty. D. Chłopcy czerwienili się ze złości. A. okolicznik ……………………………………………………………………………….. B. okolicznik ……………………………………………………………………………….. C. okolicznik ……………………………………………………………………………….. D. okolicznik ……………………………………………………………………………….. 2. W której grupie znajdziesz tylko związki czasowników z innymi częściami mowy w funkcji okoliczników? A. jedli zupę, wychodzili wczoraj, wyruszyli nocą, słuchali muzyki B. pojadą jutro, wrzeszczeli z przerażenia,
Fleksja TEST 1. Obok podanych niżej stwierdzeń wpisz P (prawda) lub F (fałsz). a) Liczebniki to odmienne części mowy. ………………………………………………………. b) Istnieją dwa niezależne podziały liczebników. …………………………………………….. c) Funkcją liczebnika jest określanie cech rzeczowników. ………………………………… d) Liczebniki główne odmieniają się przez osoby, liczby i rodzaje. ……………………. e) Liczebniki zbiorowe łączą się z rzeczownikami nieodmiennymi. …………………….. f) Liczebników ułamkowych używamy wyłącznie na matematyce. ………………………. 2. Zastąp cyfry słowami. Nazwij typ utworzonego
Zaimek TEST 1. Zaimki: kto, co, który, jaki, gdzie są zaimkami: A. nieokreślonymi, B. przeczącymi, C. dzierżawczymi, D. pytającymi. Odp. …………………………………. 2. Wpisz w odpowiedniej formie podany w nawiasie zaimek A. Zapytałem (ona) ………………………………………………., czy pożyczy mi Krzyżaków. B. Jutro oddam (ty) …………………………… wszystkie pożyczone przeze mnie kasety. C. (Ja) ………………………………………………………zupełnie nie zależy na opinii Agaty. D. Marku, czy możesz pożyczyć (oni) ………………………………………. tę starą mapę? 3. W których zestawach zdań wszystkie
Liczebnik TEST 1. Jakich liczebników użyjesz, by określić liczbę rzeczowników: ludzie, drzwi, dzieci? a) ułamkowych, b) zbiorowych, c) porządkowych, d) głównych. Odp. …………………… 2. W którym z poniższych zdań liczebnik został użyty niepoprawnie? A. Na zabawę choinkową przyszło tylko kilkanaścioro dzieci. B. Zuza zaprzyjaźniła się z dwiema dziewczynami z młodszej klasy. C. Czterem dzieciom udało się wspiąć na najwyższe drzewo. D. Jarek uczył się tabliczki mnożenia przez czternaście tygodni. Odp. …………………… 3. Liczebnik
Przymiotnik TEST 1. Spośród podanych wyrazów wskaż tylko przymiotniki: a) różowy b) ładnie c) chłopięcy d) napisany e) czerstwy f) umykający g) wredny h) maluśki Odp. …………………. 2. Jakimi częściami mowy są pozostałe z powyższych wyrazów? Odp. …………………. 3. Dopisz stopień wyższy i najwyższy do przymiotnika (jeśli to możliwe): a) ciekawy ………………………………….. …………………………………………………. b) marmurowy …………………………….. …………………………………………………. c) kwadratowy …………………………….. …………………………………………………. d) chory …………………………………….. …………………………………………………. 4. Popraw błędy w zdaniach: a) Ta książka jest bardziej ciekawa od tamtej. b) Czytam
Czasownik Czasownik samodzielna, odmienna część mowy Odpowiada na pytania co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie? Piotr czyta. Magda marznie. Tomek się śmieje. Śnieg topnieje. Woda paruje. Funkcja nazywa wykonywane czynności: stół stoi, samochód jedzie, Magda pisze, pies szczeka nazywa zmiany zachodzące w przyrodzie: kwiaty kwitną, liście opadają, mróz trzyma. nazywa stany: lód topnieje, woda wrze, zupa kipi, rzeka zamarza, Piotr cieszy się. Rozróżniamy czasowniki
Czasownik TEST Uwaga! W zadaniach zamkniętych może być więcej niż jedna poprawna odpowiedź. 1. Wstaw w odpowiednie miejsca tabeli: myśleć, mówić, zagrać, przybyć, robić, nagrodzić, spakować, słuchać, jeść, zacząć Czasowniki dokonane Czasowniki niedokonane 2. Pogrupuj podane czasowniki na formy nieodmienne, odmieniające się przez osoby, odmieniające się przez przypadki. \marzyć, robiąc, powiedziawszy, zwiedzamy, wędrujący, jechać, zamurowano, wzbogacany, oprowadza, zakryty, myśląca, zamknięto czasowniki nieodmienne czasowniki odmieniające się przez osoby czasowniki odmieniające się
Rzeczownik TEST 1. Odmienne i samodzielne części mowy to: A. czasowniki, liczebniki, spójniki, przyimki B. przymiotniki, rzeczowniki, zaimki, wykrzykniki C. zaimki, rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki D. przyimki, czasowniki, rzeczowniki, partykuły Odp. ………………….. 2. Wśród podanych wyrazów wskaż rzeczowniki, które są jednocześnie żywotne, nieosobowe i pospolite: A. pilot, B. mieszkaniec, C. słoń, D. ołówek, E. papuga. Odp. ………………….. 3. Spośród podanych rzeczowników wybierz nieodmienne i uzupełnij nimi zdania: Missisipi, Brda, kakao, mleko, emu, struś. A.
Ortografia TEST 1. Który z wyrazów nie zawiera cząstki om? A. k…………….ponent B. k…………….pozytor C. k…………….pas D. k…………….pać się E. k…………….binator F. k…………….bajn 2. Jeden z podanych wyrazów: FRANCJA, FRANCUZ, FRANCUSKI powinien być pisany małą literą, ponieważ jest: A. nazwą własną B. rzeczownikiem konkretnym C. przymiotnikiem D. przysłówkiem Odp. ……………………………….. 3. Uzupełnij, wstawiając brakujące litery: a) k……….tałt; b) pł………tno; c) pró…….niak; d) wr……..bel; e) po…….ądny. 4. Podkreśl poprawnie zapisane
Jak można dzielić wyrazy? Przede wszystkim na sylaby. I już pojawia się najważniejsza zasada: możesz przenosić części wyrazów do następnej linijki zgodnie z ich podziałem na sylaby. Pamiętaj! Sylaba (inaczej zgłoska) to część wyrazu, która składa się: z samogłoski (w każdej sylabie musi się znaleźć): i–gła, o–biekt, e–cho, e–fekt, e–ko–lo–gia lub samogłoski i jednej lub kilku spółgłosek: pan–na, my–śla–łem, ma–te–ma–ty–ka. Skojarz przykłady! ma–ma, książ–ka, pia–ni–no, kom–pu–ter, za–baw–ka, łóż–ko, od–dy–cha–nie, mu–zy–ka, sto–łek, gi–ta–ra,
Znaki interpunkcyjne Polski system interpunkcyjny zawiera 10 znaków interpunkcyjnych: kropka, którą stawiamy po wypowiedzeniach, tj. po zdaniu lub równoważniku zdania; przecinek oddziela mniejsze całości w obrębie wypowiedzenia; średnik, który jest znakiem średniej mocy, stawiamy tam, gdzie kropka byłaby znakiem za silnym, przecinek zaś za słabym; dwukropek zapowiada wyliczanie, wprowadza zespół wyrazów lub sygnalizuje przytoczenie czyjejś mowy, pełni też funkcję prozodyczną; pytajnik zaznaczający pytanie; wykrzyknik używany po okrzykach, zawołaniach oraz życzeniach
Małą literą piszemy Wszelkie rzeczowniki pospolite: kot, człowiek, kanapa, obraz, biurko Nazwy dni tygodnia, nazwy miesięcy i okresów kalendarzowych: poniedziałek, sobota, czwartek, lipiec, miesiąc, kwartał, półrocze, rok, wiek, post, adwent. Wyjątek: Wielki Piątek, Wielka Sobota, Wielki Tydzień Nazwy obrzędów, zwyczajów i nazwy tańców: andrzejki, mikołajki, dyngus, zaręczyny, oczepiny, walentynki, polka, kujawiak, oberek. Nazwy epok literackich, prądów kulturalnych, gatunków literackich i muzycznych: antyk, romantyzm, futuryzm, modernizm, epos, ballada, preludium, sonata, bolero Nazwy mieszkańców
Kiedy razem, a kiedy osobno? Pisownia partykuły: -że, -li Partykuły -że, -li pisz zawsze razem – Idźże w końcu do domu. – Zróbże sobie chwilę przerwy. Pisownia partykuł: no, czy, niechaj, niech, oby Partykuły no, czy, niechaj, niech, oby piszemy oddzielnie: – Podejdź no tutaj! – Niech nikt się nie skarży! Pisownia partykuły -by Partykułę -by piszemy zawsze łącznie z: osobowymi formami czasowników – zrobiłbym, poszłoby, malowałaby; ze spójnikami gdy,
